Trong mùa đông gọi vốn, các startup cần nỗ lực xây dựng năng lực nội tại và mối quan hệ với nhà đầu tư, chờ thời điểm phù hợp để huy động vốn và bứt tốc.
Sau khi thị trường đầu tư công nghệ bùng nổ trong những năm đại dịch, mùa đông gọi vốn bắt đầu diễn ra từ đầu năm 2023 trước bối cảnh kinh tế thế giới suy yếu, chi phí vốn tăng lên, cũng như những mức định giá doanh nghiệp khởi nghiệp (startup) quá cao ở giai đoạn trước đã làm lượng vốn đầu tư mạo hiểm trượt dốc.
Theo báo cáo của Do Ventures, mặc dù có đến 100 quỹ đầu tư thể hiện sự quan tâm đối với thị trường Việt Nam trong năm 2023, tổng số vốn đầu tư vào các startup công nghệ Việt Nam ước tính vẫn giảm năm thứ hai liên tiếp xuống 529 triệu USD, thấp hơn 17% so với năm 2022 và 63% so với mức đỉnh đạt được vào năm 2021.
Chia sẻ tại tọa đàm “Nguồn & vốn” trong khuôn khổ sự kiện ra mắt chương trình phát triển doanh nhân khởi nghiệp (Em Base Camp) do Emakase tổ chức, đại diện từ các quỹ ITI Fund, Do Ventures và VIISA cho biết mỗi năm họ tiếp xúc với hàng trăm doanh nghiệp, tuy nhiên chỉ có 0,5 - 1% trong số đó là được nhận đầu tư.
Các startup này sẽ phải đáp ứng các yếu tố về sản phẩm, thị trường, tăng trưởng, đặc biệt là yếu tố về con người, bao gồm cả nhà sáng lập và đội ngũ, để có thể tiến tới một thương vụ thành công.
Chỉ 0,5-1% trong số hàng trăm startup mà các quỹ tiếp xúc mỗi năm được đầu tư. Ảnh: Emakase
"Thị trường đầu tư mạo hiểm của Việt Nam hình thành chưa quá lâu và sâu, còn cần những điển hình thành công để tạo động lực, niềm tin và một tầm nhìn đủ lớn cho các nhà đầu tư”, ông Võ Trần Đình Hiếu, thành viên HĐQT tại Quỹ Đầu tư khởi nghiệp VIISA nhận định.
Ông Hiếu cho rằng, việc những kỳ lân công nghệ như VNG và Momo có thể niêm yết trong tương lai và mang đến cơ hội “exit” (thoái vốn) với lợi nhuận hấp dẫn cho các nhà đầu tư giai đoạn sớm sẽ có thể tạo cú hích mới cho thị trường.
Kỳ vọng lợi nhuận cao là một trong những đặc thù của đầu tư mạo hiểm. Do đó, từ góc độ doanh nghiệp gọi vốn, việc lưu tâm đến nhu cầu có lời và thoái vốn của các nhà đầu tư cần luôn được founder tính toán trong quá trình vận hành startup.
“Khi gọi vốn hay đi vay, startup phải hiểu rằng nó sẽ đến hạn và mình phải trả. Cần phải luôn cho cổ đông hiểu về kế hoạch mà họ có thể thu được lợi nhuận khi đầu tư cho mình,” ông Bùi Hải Nam, đồng sáng lập kiêm CEO của Sổ Bán Hàng chia sẻ về một trong 10 lưu ý khi gọi vốn.
Từ kinh nghiệm gọi vốn 4 triệu USD chỉ sau 8 tháng thành lập, Sổ Bán Hàng cũng như tham gia một công ty đã thoái vốn thành công với trị giá 250 triệu USD trước đó, ông Nam cho rằng, trong những thời điểm khó khăn nhất, dù được đầu tư bao nhiêu tiền ở vòng gọi vốn cũng là đáng quý và có thể giúp startup thêm một cơ hội sống sót và hồi sinh.
Ông Nguyễn Minh Phúc, Giám đốc điều hành Emakase.
Một số ý kiến khác cũng nhận định, trong những giai đoạn gọi vốn không thuận lợi, startup cần phải chuẩn bị một mô hình kinh doanh bền vững để có thể tự nuôi sống mình, dù rằng họ không thể đạt được mức tăng trưởng cao như nhiều nhà đầu tư mạo hiểm thường kỳ vọng.
Bà Nguyễn Thị Hương Giang, nhà sáng lập và giám đốc điều hành ứng dụng đầu tư thông minh Tititada cho rằng, cho đến lúc thị trường hồi phục, startup cần quay lại với để làm mạnh nội lực, trong một tâm thế là vừa làm vừa kiểm soát chi phí.
Các nhà sáng lập cũng nhấn mạnh việc chủ động thể hiện mình để thu hút nhà đầu tư “cá mập”, cũng như chú trọng xây dựng mối quan hệ với các nhà đầu tư phù hợp, thậm chí trước khi bắt đầu gọi vốn.
“Trong gọi vốn quan trọng nhất là xây dựng được kết quả kinh doanh từ sớm và thứ hai là tìm được những nhà đầu tư hợp ‘khẩu vị’ để có độ tin cậy cao,” ông Trần Văn Viển, đồng sáng lập Filum.ai, chia sẻ. Ông Viển trước đây là đồng sáng lập của Base.vn, nền tảng quản trị doanh nghiệp đã được sáp nhập vào tập đoàn FPT vào năm 2021.
Với nhóm startup ở giai đoạn sớm, Giám đốc điều hành Emakase Nguyễn Minh Phúc nhận định, đây là nhóm cần được giúp đỡ nhiều nhất về kiến thức và kinh nghiệm, cũng như cung cấp các hỗ trợ cần thiết khác một cách cá nhân hoá.
“Nếu như đã chọn làm startup founder thì tôi hy vọng rằng sau chương trình, sự lựa chọn này của anh chị sẽ trở nên vững vàng hơn, chắc chắn hơn và bớt hoài nghi hơn,” ông Phúc nói.
Nhiều quỹ tư nhân hiện diện tại Việt Nam đang có yêu cầu cao về chuẩn ESG, đồng nghĩa startup nào làm tốt và có cam kết xanh hóa sẽ được rót thêm vốn đầu tư, ngược lại sẽ bị rút dần vốn ra khỏi công ty.
Nhiều quỹ tư nhân hiện diện tại Việt Nam đang có yêu cầu cao về chuẩn ESG, đồng nghĩa startup nào làm tốt và có cam kết xanh hóa sẽ được rót thêm vốn đầu tư, ngược lại sẽ bị rút dần vốn ra khỏi công ty.
Tinh thần cầu thị, không có điểm dừng trên hành trình học hỏi, đặc biệt là trong việc nâng cao năng lực quản trị, là điều mà ông Nguyễn Minh Phúc, Giám đốc điều hành của công ty tư vấn Emakase nhấn mạnh khi nói về những nhà khởi nghiệp xuất sắc.
Trong lĩnh vực công nghệ y tế, chỉ tính riêng BuyMed - startup thương mại điện tử bán buôn dược phẩm của Việt Nam đã huy động thành công hơn 51 triệu USD hồi tháng 5/2023, chiếm gần 80% lượng vốn huy động toàn thị trường.
"Tin không vui với các startup là trong bối cảnh lãi suất tăng, tình hình kinh tế vĩ mô xấu đi, các nhà đầu tư sẽ không còn mặn mà với đầu tư mạo hiểm. Thứ mà họ quan tâm nhất lúc này là khả năng sinh lời và sử dụng vốn hiệu quả", đại diện VIGroup nói.
Lá thư nội bộ của Coteccons không chỉ hé lộ chính sách thưởng lên đến 6 tháng lương, mà còn cho thấy văn hóa ghi nhận đáng ngưỡng mộ tại doanh nghiệp này.
Với Koen Soenens, Giám đốc Kinh doanh và tiếp thị DEEP C, thấu cảm là kim chỉ nam dẫn lối cho những thương vụ lớn, cho cách một nhà lãnh đạo xây dựng đội ngũ và cho cả khát vọng tạo nên một hình mẫu khu công nghiệp bền vững mang dấu ấn Việt Nam.
Gai góc, thẳng thừng, ám ảnh đến tận cùng với sản phẩm, nhà sáng lập 1Office Lê Việt Thắng chọn cách phụng sự doanh nghiệp Việt bằng sự tử tế và chân thành.
Chính phủ vừa chính thức xoá bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, mở đường cho các doanh nghiệp và ngân hàng thương mại tham gia sản xuất với sự cấp phép của Ngân hàng Nhà nước.
Trong không khí cả nước hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh 2/9, Vietravel Airlines sẽ tham gia Triển lãm Thành tựu đất nước, được tổ chức từ ngày 28/8 đến 5/9, tại Trung tâm hội chợ Triển lãm quốc gia (Đông Anh, Hà Nội) với gian trưng bày quy mô, mang đến cho công chúng hành trình khám phá giàu trải nghiệm và cảm xúc.
Sân khấu “Tôi yêu Việt Nam” được thiết kế ngoài trời, trên bờ biển Bãi Dài cùng hệ thống âm thanh, ánh sáng hiện đại kết hợp với khung cảnh biển xanh, cát trắng tạo nên không gian thưởng thức nghệ thuật giàu cảm xúc.
Trong khi nhóm 4 ngân hàng quốc doanh vốn hóa lớn (Big4) chật vật hệ số an toàn vốn sát ngưỡng tối thiểu, nhóm ngân hàng tư nhân vươn lên với nền vốn dày, dư địa tăng trưởng lớn.
