Tháo gỡ rào cản vốn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa

Chiếm gần 98% trong tổng số hơn 940.000 doanh nghiệp đang hoạt động, doanh nghiệp nhỏ và vừa là động lực thúc đẩy tăng trưởng, lực lượng chủ yếu khai thác thị trường ngách và huy động tối đa nguồn lực trong dân.

Tuy nhiên, theo Bộ Kế hoạch và đầu tư, phần lớn doanh nghiệp này vẫn thiếu vốn, công nghệ và kinh nghiệm kinh doanh, khiến họ khó mở rộng sản xuất và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Với hơn 90% doanh nghiệp nhỏ và vừa có quy mô dưới 10 tỷ đồng, dư nợ tín dụng dành cho khu vực này năm 2024 chỉ đạt 17,6%. Hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực thương mại, phần lớn doanh nghiệp còn manh mún, trong khi số lượng tham gia vào sản xuất vẫn rất hạn chế.

Tại hội nghị giữa Chính phủ và doanh nghiệp nhỏ và vừa ngày 28/2, ông Đỗ Quang Hiển, Nhà sáng lập Tập đoàn T&T Group, nhấn mạnh sự cần thiết của vốn đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Ông cho rằng doanh nghiệp nhỏ thiếu tài sản đảm bảo, dù có ý tưởng hay nhưng lại không đủ năng lực lập kế hoạch kinh doanh. Do đó, ngân hàng cần đóng vai trò đồng hành, không chỉ cấp tín dụng mà còn tư vấn cho doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, đề xuất khuyến khích các tổ chức tín dụng mở rộng cho vay dựa trên tài sản hình thành trong tương lai.

Hiện chỉ khoảng 30-35% doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể tiếp cận vốn ngân hàng với tài sản thế chấp, trong khi đó hình thức vay dựa trên tài sản tương lai vẫn còn rất hạn chế.

Đề xuất từ Hiệp hội Nữ doanh nhân Việt Nam nhấn mạnh đến nhu cầu có chính sách tín dụng ưu đãi, quỹ bảo lãnh dành riêng cho doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ. Mục tiêu là giúp họ tiếp cận vốn dễ dàng với lãi suất hợp lý, từ đó mở rộng quy mô và đổi mới công nghệ.

Trong khi đó, ông Nguyễn Kim Hùng, Chủ tịch Tập đoàn Kim Nam, kiến nghị Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước sớm ban hành quy định về định danh và định giá tài sản số. Theo ông, đây là chìa khóa giúp doanh nghiệp tiếp cận vốn từ ngân hàng thương mại, mở ra cơ hội đầu tư dài hạn.

Một trong những doanh nghiệp nằm trong chuỗi cung ứng cụm linh kiện điện tử cho Tập đoàn Samsung, ông Đặng Đình Chính, Chủ tịch Công ty SMP Holdings, cho rằng cần có chính sách ưu đãi lãi suất hoặc thậm chí mô hình góp vốn cùng trong giai đoạn đầu, sau đó thoái vốn theo tiến độ để hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng yêu cầu về năng lực sản xuất của các doanh nghiệp FDI.

Ngân hàng cũng đang tìm cách điều chỉnh chiến lược để hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tốt hơn, bà Phạm Thị Nhung, Phó tổng Giám đốc VPBank cho biết.

Ngân hàng này đang giao dịch với 74.000 doanh nghiệp nhỏ và vừa, chia doanh nghiệp thành ba nhóm để áp dụng các giải pháp khác nhau.

VPBank hiện cung cấp các khoản vay tín chấp lên đến 5 tỷ đồng/doanh nghiệp, với dư nợ tín dụng hơn 10.000 tỷ đồng.

Đại diện Ngân hàng Nhà nước, Phó thống đốc Đào Minh Tú cho biết đã có nhiều chính sách nhằm hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, nhưng tăng trưởng tín dụng cho khu vực này vẫn chậm, chỉ đạt khoảng 10-11% trong những năm qua, thấp hơn so với mức tăng trưởng tín dụng chung trên 15%.

Một trong những trở ngại lớn là yêu cầu về tài sản thế chấp, khiến nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn khi tiếp cận vốn.

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu Bộ Tài chính và Văn phòng Chính phủ tiếp thu các ý kiến, khẩn trương trình Chỉ thị về phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Ông nhấn mạnh sự cần thiết của chính sách tiền tệ linh hoạt, hỗ trợ tăng trưởng nhưng vẫn kiểm soát lạm phát. Đồng thời, ông cũng yêu cầu các ngân hàng tiết giảm chi phí, ứng dụng công nghệ, cắt giảm thủ tục để giảm lãi suất cho vay.

Thủ tướng khẳng định việc hỗ trợ doanh nghiệp không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn mang ý nghĩa xã hội và dân tộc.

Bên cạnh đó, ông yêu cầu đẩy mạnh đầu tư công để tạo việc làm và hệ sinh thái cho doanh nghiệp nhỏ và vừa phát triển, đồng thời đề xuất giảm thuế giá trị gia tăng, miễn, giảm, gia hạn các loại thuế, phí, lệ phí, tiền sử dụng đất phù hợp, hiệu quả.

Ngân hàng Nhà nước được giao nhiệm vụ tháo gỡ khó khăn cho các tổ chức tín dụng, trong đó có việc đề xuất luật hóa Nghị quyết số 42 về xử lý nợ xấu.