Phát triển bền vững

Thay đổi nhận thức và hành vi của người tiêu dùng đối với rác thải bao bì

Phạm Sơn Thứ sáu, 09/10/2020 - 08:13

Hành vi xả rác bừa bãi, phân loại rác không đúng cách là nút thắt khó tháo gỡ trong công cuộc thiết lập chuỗi giá trị tái chế và mô hình kinh tế tuần hoàn, giải quyết vấn nạn ô nhiễm môi trường đang gây ra nhiều hệ lụy đáng ngại.

Nhận thức về môi trường của người tiêu dùng đang dần chuyển biến theo hướng tích cực. Ảnh: VOV.

Bảo vệ môi trường, hạn chế rác thải nhựa là vấn đề vô cùng nan giải, đặc biệt đối với các quốc gia đang phát triển như Việt Nam khi lượng rác thải ngày càng gia tăng mà tốc độ phát triển của hạ tầng thu gom, xử lý chưa thể nào theo kịp.

Tuy nhiên, nhìn từ góc độ cá nhân, công tác bảo vệ môi trường và hạn chế rác thải nhựa thực ra lại rất đơn giản, chỉ gói gọn trong việc vứt rác đúng nơi quy định, xử lý sơ rác thải tái chế và tái sử dụng nếu có thể.

Ngược lại, nếu mỗi người trong xã hội đều xả rác bừa bãi, không phân loại rác thải, vấn nạn ô nhiễm sẽ ngày càng trầm trọng và khó giải quyết hơn.

Đây cũng chính là lý do Liên minh Tái chế bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam) đặt mục tiêu thay đổi nhận thức của người tiêu dùng về rác thải nhựa là mục tiêu đầu tiên mang tính nền tảng và then chốt để thiết lập chuỗi giá trị tái chế.

Thực tế, nhận thức về môi trường của người tiêu dùng đang dần chuyển biến theo hướng tích cực, đặc biệt là ở thế hệ trẻ. Các chuyên gia nhận định, đây là cơ sở tốt thuận lợi để thực hiện những biện pháp mang tính tuyên truyền, giáo dục về thu gom, phân loại và tái chế rác thải.

Trả giá cho sự tiện lợi

“Tiện” chính là lời giải thích hợp lý nhất cho những hành vi vứt vỏ chai lọ, bánh kẹo, tàn thuốc lá hay thậm chí là phóng uế bừa bãi trên đường phố. Cái giá phải trả cho sự tiện lợi này là rất lớn, nhưng hầu như chẳng ai quan tâm, bởi ô nhiễm môi trường để lại hậu quả cho toàn cộng đồng chứ không chỉ riêng những người xả rác.

Trước thực trạng này, nhiều chuyên gia đề xuất cần phải có chính sách gán trách nhiệm cho những người trực tiếp gây ô nhiễm môi trường, cụ thể là thông qua các hình thức xử phạt nghiêm minh như nhiều quốc gia trên thế giới đang áp dụng.

Quan điểm này phù hợp với cách tiếp cận mới về vấn nạn ô nhiễm là “người gây ô nhiễm phải trả tiền” được nêu ra trong dự thảo Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi) do Bộ Tài nguyên và môi trường trình Quốc hội vừa qua.

Bên cạnh đó, nhiều mô hình chuỗi giá trị tái chế trên thế giới đạt được nhiều thành công nhờ phương án đặt ra lợi ích để khuyến khích người dân tham gia thu gom, phân loại và tái chế.

Các dự án có thể kể đến như ứng dụng thông tin Yoyo của Pháp hay sáng kiến Ngân hàng rác thải tại Indonesia đều góp phần nâng cao tỷ lệ rác thải được thu gom và xử lý đúng cách, được nhiều tổ chức phát triển và đơn vị xử lý rác thải như Ngân hàng Thế giới (WB), VEOLIA đánh giá cao.

Nâng cao chất lượng hạ tầng thu gom rác thải

Theo khảo sát được tiến hành bởi Chương trình môi trường Liên hợp quốc (UNEP), ở 5 quốc gia Đông Nam Á bao gồm Việt Nam, Thái Lan, Indonesia, Malaysia và Philippines, có tới 91% người dân cho biết họ có nhận thức về rác thải nhựa cũng như hệ lụy của ô nhiễm rác nhựa tới môi trường sống và sinh hoạt.

Tuy nhiên, tỷ lệ sẵn sàng thay đổi hành vi tiêu dùng và xả thải không được cao như kỳ vọng, bởi một phần nguyên nhân do hạ tầng thu gom rác thải hoạt động chưa hiệu quả.

Theo ông Hoàng Công Trang, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Chuỗi thực phẩm TH (TH True Milk), thiết lập hệ thống thu gom rác thải hiệu quả, hiện đại là bước cần làm kế tiếp sau khi tiến hành giáo dục nhận thức của người tiêu dùng, bởi đây là cơ sở để kết nối cộng đồng với các chuỗi giá trị tái chế.

Thay đổi nhận thức và hành vi của người tiêu dùng đối với rác thải bao bì
Có ý thức phân loại, xử lý sơ nhưng lại chẳng biết đem phế liệu đi đâu là câu chuyện mà nhiều người có ý thức bảo vệ môi trường đang gặp phải.

Ghi nhận tại một số diễn đàn chia sẻ thông tin tái chế và tái sử dụng phế liệu, nhiều người tiêu dùng đã có ý thức phân loại và xử lý sơ rác thải có khả năng tái chế nhưng lại không biết thông tin về các cơ sở tiếp nhận, thu gom tại địa phương mà mình sinh sống.

Trong khi đó, nhiều nhà máy tái chế ở Việt Nam đang thiếu hụt nguồn nguyên liệu đầu vào. Theo ông Jeff Fielkow, Tổng giám đốc Tetra Pak Việt Nam, Trưởng ban kỹ thuật PRO Việt Nam, các đơn vị tái chế đang hoạt động dựa vào nguồn đầu vào là rác thải, phế liệu nhập khẩu.

Ngoài ra, hệ thống thu gom rác trên các tuyến phố, khu dân cư cũng hoạt động chưa được hiệu quả. Có nhiều trường hợp các đơn vị vệ sinh trộn lẫn rác thải trong các thùng phân loại lại với nhau để “tiện” thu gom, khiến công sức phân loại của người dân coi như “mất trắng”, làm lãng phí “tài nguyên rác”.

Bên các giải pháp trên cạnh đó, nhiều nhóm phương án nhằm nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về nhựa và rác thải nhựa cũng đang được PRO Việt Nam và nhiều đơn vị khác triển khai như đẩy mạnh truyền thông, giáo dục, tổ chức các phong trào thu gom rác thải, đổi rác lấy quà… bước đầu nhận được nhiều kết quả khả quan.

Tuy nhiên, xây dựng hạ tầng thu gom hiệu quả cùng các mức thưởng, phạt nghiêm minh cho các hành vi đối với rác thải được các chuyên gia nhận định sẽ tạo ra hiệu quả thiết thực và lâu dài hơn.

Tín chỉ carbon rừng: Phía sau nguồn lợi hàng trăm tỷ đồng

Tín chỉ carbon rừng: Phía sau nguồn lợi hàng trăm tỷ đồng

Phát triển bền vững -  6 giờ

Tín chỉ carbon rừng không chỉ góp phần vào mục tiêu giảm phát thải mà còn mang lại nguồn lợi tài chính mới cho các bên.

MSB công bố khung tài chính bền vững

MSB công bố khung tài chính bền vững

Phát triển bền vững -  1 ngày

Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam (MSB) công bố khung tài chính bền vững (Sustainable finance framework - SFF), đánh dấu bước tiến mới trong lộ trình phát triển bền vững, đồng thời khẳng định cam kết lâu dài của MSB đối với tăng trưởng xanh, sự cân bằng về các yếu tố môi trường – xã hội và lợi ích các bên liên quan.

Để doanh nghiệp bớt bơ vơ trong nông nghiệp bền vững

Để doanh nghiệp bớt bơ vơ trong nông nghiệp bền vững

Phát triển bền vững -  1 ngày

Nông nghiệp tuần hoàn mang đến lợi ích không thể phủ nhận, nhưng đòi hỏi sự liên kết chặt chẽ của các bên liên quan và đặt người nông dân vào trung tâm.

VinFast và Batx Energies hợp tác chiến lược về tái chế và tái sử dụng pin điện áp cao

VinFast và Batx Energies hợp tác chiến lược về tái chế và tái sử dụng pin điện áp cao

Phát triển bền vững -  3 ngày

VinFast vừa công bố ký kết thỏa thuận hợp tác chiến lược với BatX Energies - công ty công nghệ sạch hàng đầu của Ấn Độ với chuyên môn tái chế pin, thu hồi kim loại quý hiếm, và tái sử dụng pin cuối vòng đời.

Logistics xanh bắt đầu từ những tấm pallet sạch

Logistics xanh bắt đầu từ những tấm pallet sạch

Phát triển bền vững -  6 ngày

Ít ai biết rằng, những tấm pallet kê hàng nhỏ bé trong kho bãi lại đang âm thầm khơi dậy một cuộc cách mạng xanh trong ngành logistics và chuỗi cung ứng toàn cầu.

Chiến dịch dọn rác bãi biển của Vingroup xác lập kỷ lục Việt Nam

Chiến dịch dọn rác bãi biển của Vingroup xác lập kỷ lục Việt Nam

Nhịp cầu kinh doanh -  4 giờ

Quỹ Vì tương lai xanh – Tập đoàn Vingroup ngày 16/7 được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (VietKings) trao chứng nhận xác lập kỷ lục “Chiến dịch dọn rác tại bãi biển thuộc các tỉnh, thành có biển của Việt Nam trong cùng một ngày, có số lượng cán bộ - nhân viên đơn vị tham gia nhiều nhất”. Đây là dấu mốc quan trọng, ghi dấu ấn của Vingroup trong việc lan toả tinh thần sống xanh và hành động vì môi trường biển trên quy mô toàn quốc.

Vinhomes và Vincom Retail hợp tác kiến tạo khu phố thương mại đắt giá bậc nhất Hà Nội

Vinhomes và Vincom Retail hợp tác kiến tạo khu phố thương mại đắt giá bậc nhất Hà Nội

Nhịp cầu kinh doanh -  4 giờ

Vinhomes và Vincom Retail ngày 16/7 ký kết hợp tác chiến lược phát triển khu phố thương mại hạng sang tại Vinhomes The Gallery (Giảng Võ), đồng thời khai trương phòng trưng bày dự án tại Vincom Long Biên. Sự kiện được xem là cú hích mở ra giai đoạn bứt tốc mới cho bất động sản thương mại cao cấp tại lõi trung tâm Thủ đô.

Tập đoàn TH tung khuyến mãi hè cực đỉnh, dễ chơi dễ trúng với hơn 500.000 giải thưởng

Tập đoàn TH tung khuyến mãi hè cực đỉnh, dễ chơi dễ trúng với hơn 500.000 giải thưởng

Nhịp cầu kinh doanh -  6 giờ

Chỉ với vài bước đơn giản, ai cũng có cơ hội trở thành chủ nhân của những phần quà cực hấp dẫn từ chương trình “Mua đồ uống TH - Trúng hơn 500.000 giải thưởng”.

Tín chỉ carbon rừng: Phía sau nguồn lợi hàng trăm tỷ đồng

Tín chỉ carbon rừng: Phía sau nguồn lợi hàng trăm tỷ đồng

Phát triển bền vững -  6 giờ

Tín chỉ carbon rừng không chỉ góp phần vào mục tiêu giảm phát thải mà còn mang lại nguồn lợi tài chính mới cho các bên.

Bà Lê Thị Hằng và hành trình kiến tạo Indochine: Từ khát vọng vươn tầm đến đơn vị phân phối bất động sản xuất sắc

Bà Lê Thị Hằng và hành trình kiến tạo Indochine: Từ khát vọng vươn tầm đến đơn vị phân phối bất động sản xuất sắc

Doanh nghiệp -  6 giờ

Tuyên ngôn ấy của bà Lê Thị Hằng, founder Công ty cổ phần Bất động sản Indochine, đã phần nào lý giải cho chặng đường 19 năm miệt mài dấn thân và cống hiến không ngơi nghỉ của một nữ doanh nhân từng bước xây dựng nên “hắc mã” bất động sản đầy khát vọng.

Đang diễn ra 'Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới'

Đang diễn ra 'Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới'

Tiêu điểm -  7 giờ

Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025 là nơi chia sẻ kiến thức kinh nghiệm, giải pháp và những câu chuyện truyền cảm hứng về giảm phát thải gắn với kinh tế và sinh kế.

EQuest ước thiệt hại 800 tỷ đồng trong thương vụ đầu tư Hệ thống giáo dục Ngôi Sao Hà Nội

EQuest ước thiệt hại 800 tỷ đồng trong thương vụ đầu tư Hệ thống giáo dục Ngôi Sao Hà Nội

Doanh nghiệp -  7 giờ

Bên cạnh thiệt hại tài chính ước tính ban đầu, sự việc đang gây ảnh hưởng đến uy tín, thương hiệu của EQuest, cũng như môi trường đầu tư giáo dục.

Đọc nhiều