TS. Nguyễn Thành Sơn: Chỉ cần 74 dòng excel là minh bạch được lý do phải tăng giá điện

Minh Thư Thứ tư, 20/03/2019 - 14:53

Trước đây EVN lý luận là tăng để bù giá, nhưng bù thế nào thì thiếu minh bạch. Chúng ta có khoảng 70 nhà máy phát điện và 4 công ty phụ trách truyền tải loại lớn tham gia thị trường, chỉ cần liệt kê trong 74 dòng excel thì minh bạch ngay.

TS. Nguyễn Thành Sơn

TS. Nguyễn Thành Sơn, nguyên trưởng ban chiến lược Tập đoàn Than và Khoáng sản, chuyên gia bộ môn quản lý năng lượng, Đại học Điện lực Hà Nội nhận định về bất hợp lý này với TheLEADER.

Ông nhận định thế nào về thực trạng giá năng lượng tại Việt Nam hiện nay?

TS. Nguyễn Thành Sơn: Thực ra khi so sánh một cách cùng bậc, nghĩa là so sánh với những nước có GDP bình quân đầu người ngang mình thì giá điện Việt Nam hiện nay thấp hơn khoảng 6 – 7%, giá xăng thấp hơn một chút nhưng đặc biệt giá dầu diesel thì thấp hơn đến 20%.

Trong khu vực, nếu so với Ấn Độ, Trung Quốc hay Indonesia là những nước có mức thu nhập cao hơn thì giá năng lượng tại Việt Nam là quá thấp. Quá thấp nên có lúc dẫn đến nạn buôn lậu. Người ta mang dầu diesel ra ngoài khơi bán. 

Giá điện thấp cũng là lý do các nhà đầu tư nước ngoài đổ xô đến Việt Nam. Thép, xi măng, hóa chất đều là những lĩnh vực rất tốn năng lượng. Nhưng giá điện năng ở Việt Nam quá rẻ cho nên người ta mới đến đầu tư.

Nhiều người dân không hài lòng với việc tăng giá điện. Dưới góc độ một chuyên gia, tại sao ông lại có quan điểm ngược lại?

TS. Nguyễn Thành Sơn: Theo số liệu thống kê của Tổng cục Thống kê năm 2018, GDP của Việt Nam là khoảng 245 tỷ USD. Trong khi đó, theo báo cáo của EVN thì sản lượng điện bán ra của EVN là 192 tỷ. Có nghĩa là, với 1kW điện ở Việt Nam, chúng ta chỉ làm ra được 1,3 USD trong khi con số này ở thế giới là 3,3 USD. Đây là mức bình quân trung bình thế giới chứ chưa nói các nước phát triển cao.

Điều đó cho thấy, việc sử dụng năng lượng, đặc biệt là năng lượng điện hay kể cả diesel ở Việt Nam là cực kỳ không hiệu quả, cực kỳ lãng phí. Trong vòng 10 năm qua, chúng ta đã động viên tiết kiệm nhiều nhưng chương trình tiết kiệm của Bộ năng lượng coi như vô nghĩa, không ai làm theo cả.

Chính vì thế nên bây giờ chỉ còn cách sử dụng phương pháp thị trường thôi, tức là bằng chính sách giá. Chỉ có nâng giá lên thì người dân mới sử dụng hiệu quả điện được, hiệu quả xăng dầu được. 

Nếu bây giờ chúng ta để giá xăng rẻ như giá nước, thì không ai tiết kiệm cả. Không có một nước nào phát triển được với nền năng lượng như Việt Nam hiện nay, rất kém hiệu quả, rất lãng phí.

Tại sao giữa cơ quan quản lý, chuyên gia và người dân lại có quan điểm trái ngược như thế, thưa ông?

TS. Nguyễn Thành Sơn: Vấn đề ở đây là truyền thông. Chúng ta đừng nói nhiều quá về giá năng lượng cao, mà chúng ta phải truyền thông nhiều hơn về lãng phí năng lượng, về hiệu quả sử dụng năng lượng thấp để cho người dân hiểu. Bởi sản phẩm năng lượng là sản phẩm rất quý, nhưng người Việt Nam mình lại rất coi thường.

Nếu trong thời gian tới Việt Nam không tăng giá điện thì hệ quả dẫn tới tiếp theo trong tương lai gần là gì thưa ông?

TS. Nguyễn Thành Sơn: Hệ quả thì Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) họ sẽ gào lên. Thực ra EVN họ gào thì cũng đúng thôi, nhưng họ gào không đúng cách. Vì thế, nếu bây giờ nếu tôi là EVN, tôi sẽ minh bạch luôn giá mua vào, giá bán ra để biết được rằng cần phải nâng lên bao nhiêu. Bây giờ người ta nói rất mù mờ. Bản thân tôi rất ủng hộ việc tăng giá điện nhưng không đồng tình với cách tăng giá điện, cách giải trình của EVN.

Nếu không tăng giá điện thì sức hút của đầu tư vào ngành điện sẽ không còn nữa. Bây giờ Nhà nước không đầu tư nữa rồi. Trước đây EVN lý luận là tăng lên để bù giá. Tôi cho rằng lí do đó phải xem lại vì bù giá phải minh bạch. 

Tại sao chúng ta chưa thể minh bạch trong quá trình truyền thông để người dân có thể hiểu?

TS. Nguyễn Thành Sơn: Bởi vì người ta càng minh bạch thì càng khó quản lý, càng dễ bị lộ chân tướng.

Thực ra minh bạch rất dễ. Chúng ta có khoảng 70 nhà máy phát điện đang tham gia thị trường. Chỉ cần liệt kê trong 70 dòng excel thì minh bạch ngay. Chúng ta có 4 công ty phụ trách truyền tải loại lớn, cũng lại thêm bốn dòng excel. Một đằng mua bao nhiêu, một đằng bán bao nhiêu theo từng năm thì biết ngay là giá nó như thế nào, lỗ hay lãi ngay. 

Xin có ý kiến gì về vấn đề đầu tư vào năng lượng tái tạo tại Việt Nam thời gian qua và trong tương lai?

TS. Nguyễn Thành Sơn: Tôi cho rằng cái vướng mắc nhất của năng lượng tái tạo hiện nay, đặc biệt năng lượng mặt trời là nó làm cho hệ thống điện của chúng ta vận hành không ổn định. Trong hệ thống điện chung của một quốc gia thì năng lượng tái tạo mới, đặc biệt là năng lượng mặt trời có độ bất ổn định rất lớn. Đây là điều cả thế giới đã công nhận, đại học năng lượng Moscow cũng đã công nhận.

Chính điều này làm cho hệ thống điện của chúng ta vận hành không ổn định. Hệ thống điện Việt Nam hiện nay là hệ thống hợp nhất từ Bắc tới Nam. Nếu chỉ một phần tử không ổn định thì EVN sẽ rất khó khăn trong việc duy trì ổn định. Chưa kể hiện nay, chênh lệch công suất trung bình giữa cực đại và cực tiểu của chúng ta là 2,5 lần. Nghĩa là, nếu thêm 1 kW công suất điện mặt trời hay điện gió vào hệ thống lưới thì EVN phải đầu tư 2,5 kW để bù cho cái sự phập phù của năng lượng gió, năng lượng mặt trời này.

Xin cảm ơn ông!

Bình Định thu hút đầu tư từ các tập đoàn năng lượng và du lịch quốc tế

Bình Định thu hút đầu tư từ các tập đoàn năng lượng và du lịch quốc tế

Tiêu điểm -  1 ngày

Bình Định đang nhận được quan tâm rõ nét của nhiều tập đoàn quốc tế đối với một số lĩnh vực chủ lực như công nghiệp năng lượng hay bất động sản nghỉ dưỡng, du lịch.

Vietjet ký thoả thuận tài chính 300 triệu USD với AV AirFinance

Vietjet ký thoả thuận tài chính 300 triệu USD với AV AirFinance

Tiêu điểm -  1 ngày

Thoả thuận này nâng tổng kim ngạch thương mại của hãng hàng không này với các doanh nghiệp Mỹ lên tới 64 tỉ USD.

Việt Nam và Mỹ khởi động đàm phán thỏa thuận thương mại mới

Việt Nam và Mỹ khởi động đàm phán thỏa thuận thương mại mới

Tiêu điểm -  1 ngày

Việt Nam và Mỹ thống nhất khởi động đàm phán thỏa thuận thương mại đối ứng nhằm hướng tới quan hệ kinh tế ổn định, đôi bên cùng có lợi.

Hàng không tăng tốc, du lịch Việt bứt tốc

Hàng không tăng tốc, du lịch Việt bứt tốc

Tiêu điểm -  1 ngày

Hàng không đang trở thành cú hích quan trọng, mở ra cánh cửa đưa du lịch Việt Nam vươn xa hơn trên bản đồ thế giới.

Mỹ hoãn áp thuế đối ứng 90 ngày, trừ Trung Quốc, S&P 500 tăng mạnh nhất 5 năm

Mỹ hoãn áp thuế đối ứng 90 ngày, trừ Trung Quốc, S&P 500 tăng mạnh nhất 5 năm

Tiêu điểm -  2 ngày

Tổng thống Donald Trump vừa hạ mức thuế quan mới đối với hàng nhập khẩu từ hầu hết các đối tác thương mại của Hoa Kỳ xuống còn 10% trong 90 ngày để cho phép đàm phán thương mại.

Du lịch Diên Khánh, có thể bạn chưa biết?

Du lịch Diên Khánh, có thể bạn chưa biết?

Ống kính -  31 phút

Từng là thủ phủ Khánh Hòa xưa, Diên Khánh mang trong mình lớp lớp thăng trầm lịch sử, cuốn người ta vào một miền ký ức dung dị mà sâu xa.

Biến căng thẳng thuế quan thành đòn bẩy cải cách

Biến căng thẳng thuế quan thành đòn bẩy cải cách

Leader talk -  48 phút

Dù phải đối mặt với thách thức từ mức thuế quan mới, các chuyên gia đánh giá đây là cơ hội để Việt Nam tiếp tục cải cách nội tại để vươn mình trong bối cảnh mới.

Đô thị đảo du lịch - nghỉ dưỡng xa hoa bậc nhất miền Bắc: Tọa độ mới của giới đầu tư

Đô thị đảo du lịch - nghỉ dưỡng xa hoa bậc nhất miền Bắc: Tọa độ mới của giới đầu tư

Nhịp cầu kinh doanh -  15 giờ

Vinhomes Royal Island với hệ thống hạ tầng giao thông, tiện ích ngày một hoàn thiện đang khẳng định vị thế trung tâm trong lòng trung tâm TP. Hải Phòng. Tại đây, một đô thị đảo nghỉ dưỡng đầu tiên của Việt Nam đã hình thành với tiềm năng khai thác du lịch dẫn đầu miền Bắc.

Panasonic bàn giao phòng thí nghiệm giải pháp cho Đại học Xây dựng

Panasonic bàn giao phòng thí nghiệm giải pháp cho Đại học Xây dựng

Nhịp cầu kinh doanh -  16 giờ

Panasonic vừa chính thức bàn giao trung tâm thực hành giải pháp HVAC cùng hệ thống điều hòa, quạt thông gió... cho Trường Đại học Xây dựng Hà Nội (HUCE).

FPT xuất hiện trên áo đấu câu lạc bộ bóng đá Chelsea

FPT xuất hiện trên áo đấu câu lạc bộ bóng đá Chelsea

Nhịp cầu kinh doanh -  16 giờ

Tập đoàn FPT đã chính thức trở thành đối tác công nghệ của câu lạc bộ bóng đá Chelsea, đánh dấu bước tiến lớn trong chiến lược toàn cầu hóa.

'Phát sốt' với 2 dòng căn hộ siêu sang tại dự án Sun Group bên sông Hàn, Đà Nẵng

'Phát sốt' với 2 dòng căn hộ siêu sang tại dự án Sun Group bên sông Hàn, Đà Nẵng

Nhịp cầu kinh doanh -  16 giờ

Sở hữu bất động sản hạng sang ngày càng trở thành xu hướng của giới tinh hoa. Minh chứng là những căn hộ hạng sang tại tổ hợp đẳng cấp Sun Symphony Residence bên sông Hàn, Đà Nẵng liên tục được “săn lùng”, đặc biệt là loại căn hộ Dual Front và Duplex.

G7 Taxi mua 899 ô tô điện VinFast từ Xanh SM

G7 Taxi mua 899 ô tô điện VinFast từ Xanh SM

Nhịp cầu kinh doanh -  17 giờ

G7 Taxi sẽ mua 899 chiếc VinFast VF 5 màu trắng nguyên bản để triển khai dịch vụ taxi xanh tại các thành phố lớn từ nay đến hết năm 2025.