Vamoba và khát vọng xuất khẩu xe điện Việt toàn cầu

Ngành công nghiệp xe điện đang tiến gần tới thời điểm bùng nổ chưa từng có trong lịch sử. Nếu năm 2024, toàn thế giới tiêu thụ hơn 17 triệu xe điện thì đến năm 2030, con số này được dự báo chiếm trên 40% tổng số xe mới bán ra và thậm chí có thể vượt quá 2/3.

Lượng xe điện đang lưu thông toàn cầu theo kịch bản hiện hành có thể đạt 145 triệu chiếc, và nếu các chính sách phát triển bền vững được thực thi mạnh mẽ, quy mô có thể vươn tới 230 triệu chiếc.

Những con số này cho thấy sự dịch chuyển tất yếu của ngành ô tô toàn cầu khi xe điện được cho là sẽ trở thành lựa chọn chính của người tiêu dùng và doanh nghiệp.

Trong bối cảnh đó, Hiệp hội Ô tô - xe máy - xe đạp Việt Nam (Vamoba) khẳng định quyết tâm đồng hành cùng định hướng của Chính phủ, đặt mục tiêu đưa ngành xe điện Việt Nam tiến ra thị trường quốc tế.

Phát biểu tại lễ khai mạc hội chợ (CAEXPO) và Hội nghị thượng đỉnh Thương mại đầu tư Trung Quốc – ASEAN lần thứ 22 (CABIS) tại Nam Ninh, Quảng Tây, Trung Quốc trước sự chứng kiến của Phó thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính, Chủ tịch Vamoba Phạm Cường đề xuất ba trụ cột chiến lược có thể trở thành nền tảng để hiện thực hóa khát vọng xuất khẩu xe điện toàn cầu với thông điệp "vươn xa cùng đất nước".

Trụ cột thứ nhất là nghiên cứu và phát triển. Vamoba định hướng tập trung vào các lĩnh vực công nghệ cốt lõi như pin, hệ thống quản lý pin, trí tuệ nhân tạo trong hệ thống điều khiển, cũng như vật liệu nhẹ và tiết kiệm năng lượng.

Trụ cột thứ hai là chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực. Vamoba đề xuất xây dựng các chương trình đào tạo theo chuẩn quốc tế, phát triển đội ngũ kỹ thuật viên cao cấp và chuyên gia R&D. Bên cạnh đó, hiệp hội khuyến khích hợp tác giữa trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp để gắn đào tạo với thực hành.

Trụ cột thứ ba là thương mại và đầu tư. Vamoba nhấn mạnh việc thúc đẩy hợp tác theo mô hình OEM và ODM, phát triển các cụm công nghiệp linh kiện, pin và xe điện. Cùng với đó là mở rộng mạng lưới phân phối trong và ngoài nước, đồng thời xúc tiến đầu tư từ các nước trong khu vực.

Điều đáng chú ý là Việt Nam hiện đã có sẵn nền tảng quan trọng để hiện thực hóa ba trụ cột trên. Cả nước có hơn 1.000 doanh nghiệp sản xuất linh kiện và phụ tùng, trong đó nhiều doanh nghiệp đã tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu của các thương hiệu lớn như Toyota, Honda, Hyundai và VinFast.

Nền tảng này cho thấy năng lực sản xuất trong nước không còn ở vạch xuất phát mà đã có bước hội nhập nhất định. Từ chỗ cung ứng linh kiện, Việt Nam có thể tiến tới xuất khẩu toàn bộ sản phẩm xe điện, nếu biết cách tổ chức sức mạnh tập thể và đầu tư vào công nghệ cốt lõi.

Những số liệu về thị trường xe điện toàn cầu cho thấy đây là một cơ hội thế kỷ. Khi hơn 40 - 67% thị phần xe mới vào năm 2030 được dự báo sẽ thuộc về xe điện, khoảng trống thị trường dành cho các quốc gia mới nổi là vô cùng lớn.

Việt Nam có cơ hội bước vào sân chơi này với vị thế là một nền kinh tế đang hội nhập sâu rộng, một cộng đồng doanh nghiệp năng động và một hiệp hội ngành nghề như Vamoba sẵn sàng đóng vai trò kiến tạo.

Thông điệp của Vamoba cũng gây sự chú ý trong cộng đồng quốc tế. Hiệp hội không chỉ cam kết thúc đẩy xây dựng các cụm công nghiệp xe điện, pin và linh kiện theo chuẩn quốc tế, mà còn đặt trọng tâm vào việc đầu tư R&D để nâng cao chất lượng, độ tin cậy và giá thành cạnh tranh.

Đồng thời, Vamoba hướng đến việc nâng cao năng lực đào tạo nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực then chốt như phần mềm điều khiển, quản lý vòng đời sản phẩm và sử dụng năng lượng sạch.