Phát triển bền vững

Vị giáo sư cây lúa hiến kế giải bài toán ‘được mùa rớt giá’

Phạm Sơn Thứ sáu, 28/04/2023 - 09:05

Nông dân thích làm ăn riêng lẻ, manh mún, tự theo ý mình, không chủ trọng hợp tác, liên kết chuỗi là một trong những nguyên nhân dẫn đến câu chuyện muôn thuở “được mùa rớt giá – được giá mất mùa”.

Đồng hành cùng bà con nông dân suốt nửa thế kỷ, GS. Võ Tòng Xuân, Hiệu trưởng danh dự Trường đại học Nam Cần Thơ, có lẽ đã chứng kiến không biết bao nhiêu lần những câu chuyện nông sản được mùa nhưng giá tụt thảm hại, hoặc không bán nổi cho ai dẫn đến phải đi kêu gọi giải cứu.

Hiện nay, nông sản Việt đã được xuất khẩu đi khắp năm châu, một số mặt hàng bán được với giá cao, đem về lãi lớn cho bà con. Tuy nhiên, vị “giáo sư cây lúa” nhận xét, nhìn chung, vấn đề lớn của nông sản Việt vẫn là làm thế nào để “sống”, cạnh tranh được với nông sản ngoại ngay trên đất nước mình, sau đó là cạnh tranh với các nước trong khu vực, đặc biệt là Thái Lan.

Nguyên nhân được chỉ ra là bà con nông dân vẫn chủ yếu thích canh tác manh mún, riêng lẻ, tự làm theo ý mình. Một bộ phận nông dân tuy có vào hợp tác xã nhưng hợp tác xã hoạt động tốt vẫn chưa xuất hiện nhiều.

70% bà con nông dân thích làm ăn riêng lẻ, tự theo ý mình

GS Võ Tòng Xuân

Cùng với đó, ông Xuân chỉ ra, liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề. Trong nhiều trường hợp, nông dân ký kết với doanh nghiệp nhưng sẵn sàng lén bán ra ngoài khi được giá thay vì bán cho doanh nghiệp. Ngược lại, doanh nghiệp cũng sẵn sàng “bỏ của chạy lấy người” khi thấy đầu ra khó, bỏ mặc bà con với nông sản chất đống chờ giải cứu.

Thực tế, mối liên kết chặt chẽ giữa nông dân và doanh nghiệp hoàn toàn khả thi, có thể nhìn thấy ví dụ rõ nhất là câu chuyện ở ngành mía đường, có sự gắn bó mật thiết giữa nông dân trồng mía với nhà sản xuất đường. Tuy nhiên, mối liên kết này vẫn còn rất mờ nhạt và bất cập ở nhiều ngành nông sản khác, kể cả nông sản xuất khẩu chủ lực.

Từ phía thị trường quốc tế, nông sản Việt cũng không được đánh giá cao bởi chưa xây dựng được thương hiệu. Gần đây, thương hiệu “gạo ngon nhất thế giới” ST25 của TS. Hồ Quang Cua – người học trò của GS. Võ Tòng Xuân – đã bắt đầu tạo được tiếng vang, tuy nhiên lại rơi vào tình trạng thương hiệu dễ bị đánh cắp.

Mặt khác, một số doanh nghiệp đã xây dựng thương hiệu tốt ở thị trường nước ngoài, tuy nhiên lại chưa giữ vững được chất lượng sản phẩm, dẫn đến uy tín của thương hiệu bị giảm sút đáng kể.

Đi tìm lời giải

Vị giáo sư cây lúa hiến kế giải bài toán ‘được mùa rớt giá’ 1
Vị giáo sư cây lúa Võ Tòng Xuân tại hội thảo "Nâng tầm nông - thủy sản Việt". Ảnh: NLĐ

Theo Hiệu trưởng danh dự Trường Đại học Nam Cần Thơ, để nâng tầm thương hiệu nông sản Việt, từ đó ổn định đầu ra, đầu tiên cần phải nâng cao uy tín của nông sản Việt.

Để phát huy thế mạnh của nông sản cũng như sản phẩm truyền thống của từng địa phương, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn đã đề ra chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP). Đến nay, hầu như địa phương nào cũng có sản phẩm OCOP, tuy nhiên nhiều sản phẩm OCOP vẫn na ná nhau, không thực sự có tính độc đáo.

Do đó, ông Xuân đề nghị cần phải xem xét, tìm ra sản phẩm OCOP nào thực sự mang tính đại diện mỗi địa phương, từ đó đẩy mạnh xây dựng thương hiệu, hướng tới tiêu thụ cả ở thị trường quốc tế.

Ở cấp độ quốc gia, cần phải làm thương hiệu chung cho các loại nông sản, ví dụ như xây dựng thương hiệu vải thiều Việt Nam thay vì để cho các tỉnh trồng vải thiều “mệnh ai nấy chạy”. Bên cạnh đó, cần tìm kiếm thêm những loại nông sản chất lượng để xây dựng thành sản phẩm quốc gia, bởi có nhiều nông sản rất có tiềm năng nhưng chưa được chú trọng, tiêu biểu như khoai tây Thường Tín.

Về phía doanh nghiệp, ông Xuân nhấn mạnh cần phải quan tâm hơn đến bài toán xây dựng thương hiệu. Khi đã có thương hiệu, tất cả chuỗi sản xuất phải cùng nhau chăm sóc, giữ vững thương hiệu, làm sao để sản phẩm cho ra có chất lượng tương đồng với nhau.

Bên cạnh đó, để đồng nhất giá trị nông sản, không chỉ ngon mà còn phải sạch và thân thiện với môi trường, cần phải giải quyết bài toán sản xuất nhỏ lẻ, manh mún của bà con nông dân, cùng với việc kiện toàn khâu bảo quản, lưu trữ, vận chuyển và chế biến sau thu hoạch.

Giải pháp cuối cùng được “giáo sư cây lúa” đưa ra là hoạt động marketing. Theo đó, cần phải liên kết chặt chẽ, marketing với thông điệp rõ ràng, sao cho khách hàng dễ dàng nắm được ở Việt Nam có nông sản gì ngon, nông sản ở vùng nào, có thể xuất khẩu đi được những đâu.

Giá trị vô hình của nông sản nhìn từ vịt cỏ Vân Đình

Giá trị vô hình của nông sản nhìn từ vịt cỏ Vân Đình

Phát triển bền vững -  2 năm

Theo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn Lê Minh Hoan, tận dụng những “giá trị vô hình” về văn hóa, bản sắc, dấu ấn địa phương, truyền thống lịch sử… là cách để tạo ra trải nghiệm cho người tiêu dùng, từ đó nâng cao giá trị nông sản.

Tháo “vòng kim cô” cho đất Chín Rồng

Tháo “vòng kim cô” cho đất Chín Rồng

Phát triển bền vững -  2 năm

Hột lúa, từ “hạt ngọc trời” rất đỗi thân thương, trân quý, chính bởi tư duy ấy, lại trở thành cái “vòng kim cô” kìm hãm sinh kế người nông dân trên đất Chín Rồng.

Nông sản chất lượng không ngại thị trường khó

Nông sản chất lượng không ngại thị trường khó

Khởi nghiệp -  2 năm

Chuyển mình từ công ty sản xuất và kinh doanh điều truyền thống với gần 40 năm tuổi đời, Lafooco giờ đây đã xuất khẩu hạt điều xuyên biên giới nhờ thương mại điện tử.

Nhiều thách thức trong xây dựng, bảo hộ nhãn hiệu nông sản Việt

Nhiều thách thức trong xây dựng, bảo hộ nhãn hiệu nông sản Việt

Sở hữu trí tuệ -  2 năm

Sở hữu trí tuệ ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng tầm ngành nông nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, hoạt động xây dựng và bảo hộ nhãn hiệu nông sản vẫn còn nhiều khó khăn, cần có sự phối hợp của cơ quan nhà nước, địa phương và nhà sản xuất để chung tay tháo gỡ.

Syre rót 1 tỷ USD xây nhà máy tái chế dệt may tại Việt Nam

Syre rót 1 tỷ USD xây nhà máy tái chế dệt may tại Việt Nam

Phát triển bền vững -  7 giờ

Nhà máy tái chế dệt may của Syre với tổng vốn đầu tư 1 tỷ USD vừa được Ban quản lý Khu kinh tế tỉnh Bình Định cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.

Kiến tạo ‘nền tảng’ kinh tế xanh từ chuyển đổi số

Kiến tạo ‘nền tảng’ kinh tế xanh từ chuyển đổi số

Phát triển bền vững -  11 giờ

Chuyển đổi số muốn hiệu quả cần hệ sinh thái đồng bộ, kết nối giữa công nghệ, con người và môi trường, hướng tới phát triển xanh và bền vững.

Cơ hội vàng cho ngành nhựa ‘kể câu chuyện khác’

Cơ hội vàng cho ngành nhựa ‘kể câu chuyện khác’

Phát triển bền vững -  2 ngày

Ngành nhựa đứng trước cơ hội chuyển mình, từ một ngành công nghiệp bị định kiến trở thành ngành công nghiệp hiện đại, có trách nhiệm và bền vững.

Chủ tịch HanelPT Trần Thị Thu Trang: Đừng coi ESG là gánh nặng

Chủ tịch HanelPT Trần Thị Thu Trang: Đừng coi ESG là gánh nặng

Phát triển bền vững -  6 ngày

Bà Trần Thị Thu Trang - Chủ tịch HanelPT khẳng định ESG chính là cơ hội thúc đẩy tăng trưởng bền vững cho doanh nghiệp, mang lại lợi ích kinh tế và xã hội lâu dài.

SCG tiết lộ lợi ích nhận được tại Việt Nam từ cam kết phát triển bền vững

SCG tiết lộ lợi ích nhận được tại Việt Nam từ cam kết phát triển bền vững

Phát triển bền vững -  6 ngày

Báo cáo phát triển bền vững năm 2024 của SCG hé lộ, tập đoàn đã nhận được ưu đãi hơn 500 triệu baht, tương đương khoảng 400 tỷ đồng tại Việt Nam. Những năm trước đó, SCG cũng nhận được mức ưu đãi tương đương.

Áp thuế tiêu thụ đặc biệt với đồ uống có đường: Vẫn còn nhiều vướng mắc

Áp thuế tiêu thụ đặc biệt với đồ uống có đường: Vẫn còn nhiều vướng mắc

Tiêu điểm -  2 giờ

Nhiều ý kiến cho rằng, việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt với đồ uống có đường khó đạt được mục tiêu giảm tỷ lệ thừa cân, béo phì.

Samsung chung tay phát triển nhân lực, đưa Việt Nam bứt phá trên bản đồ công nghệ toàn cầu

Samsung chung tay phát triển nhân lực, đưa Việt Nam bứt phá trên bản đồ công nghệ toàn cầu

Nhịp cầu kinh doanh -  6 giờ

Đào tạo nhân tài là một nội dung quan trọng tạo nền móng cho quốc gia. Đặc biệt trong thời đại hiện nay, đào tạo nhân tài công nghệ là chìa khóa chủ lực để tiến tới nước phát triển.

Doanh nghiệp nỗ lực 'mở lối đi riêng' ở Hàn Quốc

Doanh nghiệp nỗ lực 'mở lối đi riêng' ở Hàn Quốc

Nhịp cầu kinh doanh -  6 giờ

Triển lãm Thực phẩm quốc tế Seoul Food 2025 ngày 10/6 đã khai mạc tại Trung tâm Triển lãm quốc tế Hàn Quốc (KINTEX) ở Goyang, phía Tây Bắc thủ đô Seoul (Hàn Quốc). Năm nay, Việt Nam ghi dấu ấn với một số sản phẩm thực phẩm, đồ uống mới, mở lối đi riêng cho các dòng sản phẩm lần đầu “mang chuông đi đánh xứ người”.

Quản trị rủi ro thế nào để sống chung với thế giới ngày càng biến động?

Quản trị rủi ro thế nào để sống chung với thế giới ngày càng biến động?

Diễn đàn quản trị -  7 giờ

Những tổ chức có văn hóa quản trị rủi ro mạnh mẽ sẽ vượt trội hơn hẳn các đối thủ cạnh tranh về lâu dài trong việc điều hướng các cú sốc.

Syre rót 1 tỷ USD xây nhà máy tái chế dệt may tại Việt Nam

Syre rót 1 tỷ USD xây nhà máy tái chế dệt may tại Việt Nam

Phát triển bền vững -  7 giờ

Nhà máy tái chế dệt may của Syre với tổng vốn đầu tư 1 tỷ USD vừa được Ban quản lý Khu kinh tế tỉnh Bình Định cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.

Ngân hàng chuyển giao bắt buộc có thể bị giảm hết vốn điều lệ

Ngân hàng chuyển giao bắt buộc có thể bị giảm hết vốn điều lệ

Tài chính -  8 giờ

Trong quy định mới, Ngân hàng Nhà nước sẽ giảm toàn bộ vốn của ngân hàng được chuyển giao bắt buộc nếu lỗ lũy kế lớn hơn 100% vốn điều lệ và quỹ dự trữ.

Cơn khát môi giới giữa thời bùng nổ dự án bất động sản

Cơn khát môi giới giữa thời bùng nổ dự án bất động sản

Bất động sản -  11 giờ

Khi nguồn cung tăng tốc, bài toán ai sẽ bán và bán được hàng đang tái định hình lại vai trò chiến lược của các sàn môi giới bất động sản trên thị trường.