Năm 2022, Việt Nam chỉ có các khoản vay xanh (xanh và liên kết bền vững) được phát hành, với năm giao dịch đến từ các nhà phát hành khác nhau.
Đáng chú ý, trong đó, riêng Vingroup chiếm hơn một nửa tổng giá trị phát hành với hơn 1,3 tỷ USD, theo dữ liệu mới nhất từ báo cáo ASEAN Sustainable Finance – State of the Market 2022” (Thị trường tài chính bền vững ASEAN).
Giao dịch lớn nhất là khoản vay xanh trị giá 500 triệu USD của công ty sản xuất và thương mại Vinfast (một công ty con của tập đoàn Vingroup). Đây là giao dịch thứ hai của công ty này sau khoản vay xanh 400 triệu năm 2022.
Một công ty con khác của Vingroup là Vinpearl cũng gia nhập thị trường với lô trái phiếu bền vững trị giá 425 triệu phát hành năm 2022 – trái phiếu bền vững duy nhất ở Việt Nam từ trước tới nay.
Các khoản vay xanh của Việt Nam năm 2022 (loan – khoản vay; bond – trái phiếu). Nguồn: Climate Bonds Initiative. Ngoài Vingroup, CTCP Bất động sản BIM (BIM Land) cũng là cái tên đáng chú ý với hai giao dịch, tổng giá trị hơn 300 triệu USD, trong đó bao gồm 200 triệu USD trái phiếu quốc tế niêm yết trên Sở Giao dịch chứng khoán Singapore, và khoản vay 107 triệu USD từ Ngân hàng Phát triển châu Á.
Bên cạnh đó, Vietcombank góp mặt với khoản vay xanh 200 triệu USD, và Chailease Holding – công ty cho thuê tài chính có trụ sở tại Đài Loan với 90 triệu USD.
Báo cáo đánh giá dù khối lượng phát hành liên quan đến phát triển bền vững tại Việt Nam còn nhỏ so với các quốc gia cùng Đông Nam Á, nhưng đã ghi nhận sự đa dạng theo chủ đề trong những năm gần đây.
Từ trước năm 2020, các tổ chức trong nước chủ yếu triển khai các khoản vay xanh, nhưng gần đây, đã xuất hiện nhiều loại hình khác, như trái phiếu xanh, trái phiếu bền vững, hay các khoản vay liên quan đến phát triển bền vững.
Các khoản vay nhỏ, nhưng đã có sự gia tăng tính đa dạng theo chủ đề khác nhau.Các nỗ lực và chính sách hỗ trợ về tài chính bền vững được Chính phủ Việt Nam ủng hộ, với sự ra mắt của hướng dẫn quản trị rủi ro môi trường trong các hoạt động mở rộng tín dụng của Ngân hàng Nhà nước. Cùng với đó là công bố chương trình quốc gia nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp tư nhân phát triển kinh doanh bền vững tới năm 2025.
Cuối năm ngoái, Việt Nam cùng các đối tác quốc tế khác đã thiết lập quan hệ Đối tác chuyển dịch năng lượng công bằng (Just Energy Transition Partnership – JETP).
Thông qua JETP Việt Nam, các đối tác cam kết huy động ít nhất 15,5 tỷ USD trong vòng 3 – 5 năm tới để hỗ trợ nhu cầu chuyển dịch năng lượng của Việt Nam.
Trên nền tảng đó, Chính phủ cũng cam kết cải thiện khung pháp lý tài chính xanh của Việt Nam, để thúc đẩy sự quan tâm trong lĩnh vực này.
Báo cáo cho biết thêm trên khắp ASEAN, thị trường nợ xanh, xã hội, bền vững, liên kết bền vững và chuyển đổi (green, social, and sustainability – GSS+) trong năm 2022 chứng kiến sự sụt giảm 32% so với cùng kỳ năm trước, phù hợp với xu hướng chung trên toàn cầu.
Mặc dù vậy, lượng phát hành duy trì ở mức mạnh mẽ, cao gấp đôi so với năm 2020, và còn nhiều điểm tích cực đáng lưu ý như tăng phát hành trái phiếu chính phủ, và một loạt sáng kiến phát triển chính sách và thị trường. Qua đó, giúp củng cố thêm khung pháp lý và chuyên môn.
Trái phiếu chính phủ đóng vai trò chủ đạo trong kích thích các hoạt động và phát triển thị trường, cũng như phân bổ các khoản vốn lớn vào những dự án và hoạt động bền vững.
Ông Tim Evans, Tổng giám đốc HSBC Việt Nam, cho biết đầu năm 2022, ngân hàng này đã công bố cam kết hỗ trợ thu xếp lên đến 12 tỷ USD tài chính bền vững trực tiếp và gián tiếp cho Việt Nam và các doanh nghiệp tới năm 2030.
Ông nhận định: “Cùng với những nỗ lực và chính sách về tài chính bền vững được chính phủ các nước ASEAN ủng hộ, chúng tôi lạc quan rằng, thị trường tài chính bền vững của ASEAN và Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển trong những năm tới, và cung cấp sự hỗ trợ cần thiết giúp khu vực này đạt được các mục tiêu cân bằng phát thải”.
