Vòng luẩn quẩn ngăn doanh nghiệp Việt bước vào chuỗi cung ứng
Anh Vân
Thứ năm, 26/09/2019 - 08:28
Điều quan trọng để có thể tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu là doanh nghiệp Việt phải có cơ hội được kết nối và hiểu về yêu cầu cũng như quy trình lựa chọn đối tác của doanh nghiệp nước ngoài.
Thiếu kinh nghiệm và hiệu quả là những nguyên nhân khiến DNVVN Việt khó tham gia chuỗi giá trị toàn cầu.
Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) thời gian qua liên tục đổ vào Việt Nam và gia tăng theo mỗi năm với sự hiện diện lớn của cácnhà đầu tư Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản hay Singapore.
Những doanh nghiệp FDI có vai trò quan trọng trong nền kinh tế khi đóng góp tỷ trọng lớn kim ngạch xuất khẩu, chiếm tới gần 70% trong 8 tháng đầu 2019 theo số liệu của Tổng cục Hải quan.
Tuy nhiên, mối liên kết giữa doanh nghiệp FDI với doanh nghiệp nội địa, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN) còn yếu, khiến Việt Nam chưa thể thâm nhập sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Chia sẻ tại lễ khởi động dự án “Thúc đẩy cải cách và nâng cao năng lực kết nối của DNNVV” (LinkSME), Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho rằng, mối quan hệ kết nối kia đang đứng trước bài toán “con gà và quả trứng”.
“Tôi hỏi các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài tại sao không hợp tác được với các doanh nghiệp trong nước thì họ bảo rằng doanh nghiệp Việt Nam không có đủ chất lượng sản phẩm, đủ tiêu chuẩn để có thể tham gia vào chuỗi giá trị”.
Trong khi đó, các doanh nghiệp trong nước lại không dám đầu tư nâng cao năng lực vì lo sợ không tham gia được vào chuỗi giá trị, sợ rằng “đầu tư mà không tham gia được thì chết”.
Vấn đề đặt ra hiện nay là doanh nghiệp trong nước làm thế nào để vươn lên, nâng cao năng lực, có sức cạnh tranh, có những quy chuẩn về hàng hóa để tham gia vào chuỗi cung ứng.
Cùng với đó, câu hỏi cũng được đặt ra về việc làm thế nào để doanh nghiệp FDI chia sẻ thị phần để tham gia vào chuỗi cung ứng của Việt Nam trong bối cảnh phần lớn doanh nghiệp vào Việt Nam thường sẵn có hệ sinh thái, hệ các nhà cung cấp.
Đây cũng là vấn đề được ông Ron Ashkin, Giám đốc dự án USAID LinkSME chia sẻ khi nhận định về sự khó khăn của DNVVN Việt Nam trong việc bước chân vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Ông Ron Ashkin, Giám đốc dự án USAID LinkSME.
Ông cho biết mặc dù chiếm tỷ trọng lớn trong kim ngạch xuất khẩu, các doanh nghiệp FDI có xu hướng tiếp tục hợp tác với các nhà cung cấp nước ngoài.
Tỷ lệ nội địa hóa tại Việt Nam còn thấp theo tiêu chuẩn khu vực và toàn cầu do áp dụng công nghệ lạc hậu, năng suất thấp, trình độ quản lý còn kém, rào cản về ngôn ngữ hay độ tin cậy còn thấp.
Việt Nam sẽ có tiềm năng tăng trưởng tương ứng 58 tỷ USD thông qua việc tăng cường chuỗi cung ứng trong nước, ông Ron Ashkin cho biết.
Ông Nguyễn Ngọc Hiếu, Phó giám đốc kinh doanh Công ty cổ phần dụng cụ cơ khí xuất khẩu (EMC), doanh nghiệp có mảng chính là phụ tùng ô tô, xe máy với các khách hàng như Honda, Yamaha, Toyota, cho biết có rất nhiều khó khăn khi bước vào chuỗi cung ứng của doanh nghiệp FDI.
Theo ông Hiếu, các doanh nghiệp FDI lớn như Honda không chỉ đặt ra yêu cầu về chất lượng sản phẩm, quy trình quản lý sản phẩm mà còn yêu cầu chứng chỉ quốc tế, trách nhiệm xã hội. Bên cạnh đó, doanh nghiệp không chỉ phải đảm bảo chất lượng mà còn phải đưa ra mức giá cạnh tranh.
“EMC phải trực tiếp cạnh tranh với những doanh nghiệp Trung Quốc. Các doanh nghiệp nước ngoài mong muốn tìm nhà cung cấp từ Việt Nam để thay đổi chuỗi cung ứng hiện tại nhưng họ không muốn mức giá cao hơn giá của các doanh nghiệp Trung Quốc mà họ đang nhập chủ yếu vì giá bán lẻ không thể thay đổi”, ông Hiếu cho hay.
Ông Nguyễn Ngọc Hiếu, Phó giám đốc kinh doanh Công ty cổ phần dụng cụ cơ khí xuất khẩu (EMC)
Ngoài yêu cầu về giá, doanh nghiệp còn gặp khó khăn về tiến độ sản xuất khi nguồn lực nhiều khi chưa thể đáp ứng kịp các đơn hàng khi phát triển quá nóng.
Ông Hiếu lưu ý rằng với doanh nghiệp mới tham gia vào chuỗi cung ứng, nhất thiết phải có các chứng chỉ. “Khi không có chứng chỉ, ví dụ chứng chỉ về trách nhiệm xã hội, an toàn nhà xưởng, quản lý sản xuất, thì họ sẽ không nói chuyện tiếp với mình”.
Một phần yếu của EMC và nhiều bên khác được ông nhận định chính là kết nối theo hình thức doanh nghiệp với doanh nghiệp (B2B) với các khách hàng lớn, khách hàng FDI.
Ông cho biết với các chương trình hỗ trợ như LinkSME, ngoài việc doanh nghiệp được hỗ trợ về năng lực quản lý, kỹ thuật, điều quan trọng nhất là được kết nối với đầu chuỗi cung ứng.
Giám đốc Cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) Michael Greene nhận định các công ty nước ngoài đã có mặt tại Việt Nam cũng như thời gian tới sẽ mở rộng kinh doanh tại Việt Nam rất mong muốn được kết nối với các doanh nghiệp địa phương để có thể tìm được những nguồn cung, giúp họ giảm chi phí sản xuất, kinh doanh.
Điều quan trọng nhất là hiểu được yêu cầu, nhu cầu của chuỗi cung ứng, từ đó doanh nghiệp có thể nâng cao năng lực phù hợp và tham gia sâu rộng hơn.
Ông đánh giá đây là thời khắc hết sức quan trọng đối với Việt Nam khi có thể tận dụng được những cơ hội từ việc công nghiệp hóa nhanh chóng, từ việc phát triển lĩnh vực tiêu dùng cũng như sự thay đổi về công nghệ, thúc đẩy việc tham gia vào các chuỗi giá trị để có thể thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình.
Trong tương lai, việc tăng trưởng kinh tế do khu vực tư nhân dẫn dắt sẽ là yếu tố rất quan trọng và Việt Nam có thể tận dụng những cơ hội này để phát triển hơn nữa.
Nếu như doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt cần đơn hàng để gia tăng năng lực thì các doanh nghiệp FDI lại muốn tìm đến những đơn vị đã có khả năng đáp ứng sản xuất.
Nếu như doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt cần đơn hàng để gia tăng năng lực thì các doanh nghiệp FDI lại muốn tìm đến những đơn vị đã có khả năng đáp ứng sản xuất.
Bối cảnh thời đại mới đang mang lại cho ngành điện tử Việt Nam những cơ hội mới nhưng cùng với đó là sự cạnh tranh gia tăng và thách thức ngay trên thị trường nội địa.
Theo các chuyên gia quốc tế thuộc Chương trình thí điểm phát triển nhà cung cấp Việt Nam (SDP), thiếu năng lực quản trị, quản lý từ xây dựng chiến lược dài hạn cho đến kế hoạch cụ thể triển khai công việc là nguyên nhân chính khiến các doanh nghiệp Việt khó tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu
Bối cảnh phát triển mới đòi hỏi Thủ đô Hà Nội phải thực hiện một cuộc chuyển mình căn bản, từ mô hình phát triển đơn cực đã quá tải, sang cấu trúc "đa cực, đa trung tâm" nhằm giải quyết dứt điểm các thách thức đô thị cố hữu.
Việt Nam sở hữu tiềm năng lớn với các khoáng sản chiến lược hàng đầu thế giới, nhưng gánh nặng chính sách thuế đang thách thức sự phát triển của ngành này.
Ngày 17/10/2025, trong không gian trang trọng với sự tham dự của hơn 400 khách mời quốc tế, đại diện Chính phủ Singapore, các doanh nhân ASEAN và truyền thông quốc tế, giải thưởng uy tín Doanh nhân Xuất sắc ASEAN - ASEAN Entrepreneurial Excellence Award 2025 đã tôn vinh Anh hùng Lao động Thái Hương của Việt Nam “với tầm nhìn truyền cảm hứng mạnh mẽ về thực phẩm sạch, an toàn, dịch vụ chăm sóc sức khỏe và giáo dục chất lượng cao không chỉ ở Việt Nam mà còn đang ngày càng mở rộng ra thế giới”.
Doanh nghiệp Quảng Ninh đang được tiếp thêm niềm tin và động lực để mạnh dạn đầu tư, đổi mới sáng tạo, đồng hành cùng quá trình phát triển kinh tế tư nhân của tỉnh.
Các doanh nghiệp đang đứng giữa ngã ba đường, nơi dữ liệu trở thành tài sản, hành lang pháp lý ngày một siết chặt, đòi hỏi có một chiến lược phát triển mới.
Hải Phát Land, SGO Land, SGO Construction chính thức khởi công dự án khu nhà ở SGO La Porta Phúc Thọ - đánh dấu khởi đầu cho giai đoạn phát triển mới vùng Tây Hà Nội.
Hơn ba thập kỷ qua, HPT dưới sự dẫn dắt của ông Ngô Vi Đồng đã vun đắp “niềm tin và trí tuệ Việt” thành biểu tượng đổi mới của doanh nghiệp công nghệ Việt.
