Phân tích về những đóng góp của FDI trong phiên thảo luận tại Quốc hội ngày 31/10 về kinh tế, xã hội, Đại biểu Phạm Trọng Nhân cho biết, FDI là bổ trợ quan trọng cho cả quá trình tăng trưởng của nước ta.
Đại biểu dẫn chứng, sau 25 năm khu vực này đã đóng góp cho GDP từ 2% vào năm 1992 lên 20% vào năm 2016, giải quyết việc làm cho 2 triệu lao động, góp phần nâng thu nhập bình quân đầu người lên 2.000 USD.
Tuy nhiên, dự kiến chiếm 25% tổng vốn đầu tư toàn xã hội, 70% kim ngạch xuất khẩu, 50% giá trị sản xuất công nghiệp vẫn chưa đạt đươc. Thực tế khu vực này chỉ đóng góp vào ngân sách từ 15 - 19%.
Điều đáng nói nữa là trong giai đoạn 2011 – 2015 có 50% doanh nghiệp FDI kê khai lỗ và càng lỗ lại càng mở rộng sản xuất.
Trích dẫn số liệu từ Oxfarm, ông Nhân nói mỗi năm các quốc gia nghèo, trong đó có Việt Nam thất thu 170 tỷ USD do chuyển giá. Bên cạnh đó, 80% khoản thu của doanh nghiệp ngoại được nộp về chính quốc, chỉ 20% số này góp vào thuế thu nhập doanh nghiệp song với số doanh nghiệp báo lỗ lớn thì “số thu này gần như bằng 0”.
Điều này lý giải kinh tế tăng trưởng nhưng thu nhập quốc gia, hiệu quả mang lại nền kinh tế chưa cao.
Thêm một bất cập khác được ông Nhân nêu lên, trong khi chúng ta đưa ra nhiều ưu đãi cho doanh nghiệp ngoại thì vẫn còn những rào cản với doanh nghiệp trong nước.
Ông Nhân cho biết, “nếu không đơn giản hoá thủ tục hành chính sẽ khiến 1 triệu doanh nghiệp thành lập mới vào năm 2020 chỉ có ý nghĩa về mặt con số”, và kiến nghị, không thu hút đầu tư bằng mọi giá mà phải chọn lọc, đưa ra cam kết chuyển giao công nghệ, tỷ lệ nội địa hoá chặt chẽ hơn với doanh nghiệp FDI.
Sau khi chỉ ra những bất cập trong quản lý hoạt động của khối doanh nghiệp FDI, Đại biểu Phạm Trọng Nhân đề nghị có giải pháp quản lý chặt chẽ, đấu tranh chống chuyển giá, rà soát, sửa đổi lại các chính sách về ưu đãi đầu tư FDI, không thu hút đầu tư bằng mọi giá để các doanh nghiệp khu vực này đóng góp hiệu quả hơn, cao hơn (về chuyển giao khoa học công nghệ, kết nối sản xuất với doanh nghiệp trong nước, nâng cao mức đóng góp về thuế, bảo đảm môi trường, an sinh xã hội...) đối với nền kinh tế đất nước.
