Bài học cạnh tranh nhìn từ cuộc chiến đồng hồ Thụy Sĩ và Nhật Bản

Lâm Bình Bảo, Tổng giám đốc B Coaching Thứ hai, 25/05/2020 - 09:50

Người Thụy Sĩ đã dùng chính thế võ Aikido để tạo nên chiến thắng vang dội trước người Nhật Bản không phải trên sàn võ mà trên thương trường - cuộc chiến đồng hồ.

Ông Lâm Bình Bảo, Tổng giám đốc B Coaching

Cho đến những năm 70 của thế kỷ trước, Thụy Sĩ vẫn là ông vua trong lĩnh vực sản xuất đồng hồ. 

Dòng chữ khắc trên chiếc đồng hồ “Made in Switzeland” là bảo chứng cho chất lượng và mang về 10 tỷ USD doanh thu hằng năm cho Thụy Sĩ. 

Nhưng đến thập niên 80, những chiến binh Samurai từ xứ sở mặt trời mọc như Casio, Timex, Seiko và Citizen tung ra loại đồng hồ quartz tự động có giá thành thấp hơn với độ chính xác cao hơn các đồng hồ cơ của Thụy Sĩ. 

Người Nhật nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường. Ngành công nghiệp đồng hồ Thụy Sĩ lao đao. 

Nhiều ông lớn như SSIH (với các thương hiệu đình đám như Omega, Tissot, Bulova..) , ASUAG vỡ nợ và rơi vào tay các ông chủ ngân hàng. 

Mối nguy càng trầm trọng hơn khi Seiko ra giá mua Omega và một loạt các thương hiệu khác.

Làm thế nào để cạnh tranh trong bối cảnh khốc liệt này?

Các chiến lược gia và các chủ ngân hàng đưa ra giải pháp để tồn tại thì Thụy Sĩ phải nhường phân khúc trung cấp cho các chiến binh Nhật Bản và chuyển hướng tập trung vào tập khách hàng cao cấp. 

Dường như đó là giải pháp khả dĩ nhất! Nhưng có một người Thụy Sĩ không nghĩ như thế!

Ông là Nicolas Hayek, lúc ấy đã 60 tuổi và là chủ tịch của Công ty tư vấn Hayek Engineering Inc tại Zurich, Thụy Sĩ. 

Những tên tuổi lớn trong giới kinh doanh như AEG-Telefunken, Alfa-Romeo, Daimler-Chrysler, Volkswagen, Nestle, US Steel, Siemens, DEC, BMW, Dresdener Bank… đều là khách hàng của ông.

Nicolas Hayek cho rằng phải đối đầu với các đối thủ Nhật trên chính phân khúc sở trường của họ là đồng hồ quartz. Nếu không người Nhật sẽ lấn sân và thôn tính phân khúc cao hơn. 

Hayek cũng biết rằng không thể cạnh tranh theo cách thông thường mà phải dùng mô hình kinh doanh mới để chống lại người Nhật.

Cho đến thời điểm ấy trong quan niệm của người tiêu dùng, đồng hồ vẫn là vật mắc tiền, có giá trị và sử dụng lâu bền. Đó cũng là cách tiếp cận của ngành công nghiệp đồng hồ. 

Hayek quyết định đi ngược lại quan điểm này. Ông muốn tạo ra những chiếc đồng hồ chất lượng cao nhưng giá thấp và quan trọng hơn là có tính khiêu khích, phá cách và tràn đầy niềm vui sống. 

Đó là giải pháp giá trị mà trong mô hình kinh doanh thì phân khúc khách hàng phù hợp nhất chính là giới trẻ ở độ tuổi 19-30, những người coi thời trang và phong cách quan trọng hơn chất lượng và truyền thống.

Trong khi các đối thủ Nhật Bản đề cao tính chính xác thì Hayek muốn khách hàng sẽ mua loại đồng hồ mới này không chỉ để xem giờ, mà điều quan trọng nhất chính là một món đồ thời trang khiến họ thích thú. Nếu là thời trang thì đó phải là một thứ để sưu tập. 

Từ đó Hayek quyết định biến đồng hồ trở thành một loại thời trang có thể mua vài ba chiếc vào những dịp khác nhau hoặc đôi khi mua chỉ vì cảm thấy thích, để cho bộ sưu tập thêm phong phú. Đó chính là tên của Swatch với ngụ ý rằng “second watch”.

Như vậy Hayek đã thay đổi giải pháp giá trị và phân khúc khách hàng mục tiêu. Ông sáp nhập SSIH và ASUAG, tinh gọn bộ máy sản xuất. Các kỹ sư của Swatch group tập trung nghiên cứu chế tạo đồng hồ quartz chỉ với 51 bộ phận trong khi đồng hồ người Nhật có đến 151 bộ phận. 

Nhờ công nghệ sản xuất tự động, Swatch có khả năng sản xuất và bán với giá chưa đến 50USD và đánh bật các chiến binh Samurai với thế võ Aikido trong mô hình kinh doanh!

Aikido là một môn võ thuật của Nhật Bản, võ sĩ sử dụng sức mạnh và chuyển động của đối thủ để chống lại bằng cách chuyển hướng tấn công và thay đổi trọng tâm của đối thủ.

Áp dụng nguyên lý này vào mô hình kinh doanh, Aikido cho phép một doanh nghiệp đưa ra các giá trị, hình ảnh, suy nghĩ hoàn toàn trái ngược với đối thủ cạnh tranh đang có trên thị trường. 

Chính sự độc đáo này sẽ thu hút được những khách hàng, những người mà thích các ý tưởng hoặc khái niệm trái ngược với xu hướng thông thường.

Trong trường hợp của Swatch, họ đã đưa ra một giá trị hoàn toàn trái ngược với số đông và chính việc ấy đã thu hút khách hàng trẻ tuổi phù hợp.

Trong bối cảnh cuộc cạnh tranh bằng chất lượng và giá cả ngày càng khốc liệt thì cạnh tranh bằng mô hình kinh doanh là lựa chọn đúng đắn để thoát khỏi thế chiếu bí!

Để cạnh tranh bằng mô hình kinh doanh, các doanh nghiệp phải hiểu rõ mô hình kinh doanh của mình, của ngành và từ đó xác định cách thức cạnh tranh để chiến thắng.

Aikido chỉ là một trong hàng chục mô hình kinh doanh mà doanh nghiệp có thể áp dụng để cạnh tranh!

Các doanh nghiệp Việt đã biết dùng Aikido và những mô hình khác để xoay trở chưa?

(*) Bài viết thể hiện quan điểm của tác giả Lâm Bình Bảo, Tổng giám đốc B Coaching

Chăm sóc khách hàng kiểu Nhật thời dịch bệnh

Chăm sóc khách hàng kiểu Nhật thời dịch bệnh

Diễn đàn quản trị -  5 năm

Xuất phát từ triết lý văn hoá dịch vụ từ trái tim, người Nhật dù phải sống trong tình trạng luôn bất ổn cũng đã tạo cho mình một đẳng cấp dịch vụ số 1 thế giới mà doanh nghiệp Việt Nam có thể học hỏi.

Bí quyết trường tồn ngàn năm của các doanh nghiệp gia đình Nhật Bản

Bí quyết trường tồn ngàn năm của các doanh nghiệp gia đình Nhật Bản

Diễn đàn quản trị -  5 năm

Một giai thoại ở Nhật Bản, các nhà thương gia khi đẻ con gái thì họ rất vui, nấu nồi cơm nếp gạo đỏ để chúc mừng. Vì nếu con trai mình dở quá thì lấy con rể thế vô. Còn nếu con trai mình giỏi quá thì lại có cơ hội chọn lựa người nào giỏi hơn. Làm sao giữ cho công ty tồn tại, làm sao đưa những người ưu tú vào công ty mình là điều mà doanh nghiệp gia đình rất quan tâm.

Bài học thất bại điển hình từ các doanh nghiệp gia đình Nhật Bản

Bài học thất bại điển hình từ các doanh nghiệp gia đình Nhật Bản

Diễn đàn quản trị -  5 năm

“Người quản lý nếu đặt lợi ích của mình quá nhiều mà không quan tâm đến nhân viên, đến xã hội, hành động chỉ nghĩ tới cái lợi của dòng tộc, xa rời quy chuẩn đạo đức chung… sẽ thất bại”.

Ba bài học đơn giản để có doanh nghiệp ngàn tuổi từ Nhật Bản

Ba bài học đơn giản để có doanh nghiệp ngàn tuổi từ Nhật Bản

Diễn đàn quản trị -  5 năm

Những doanh nghiệp nổi trội đều có rất nhiều bí kíp vô cùng đơn giản giúp họ trường tồn và né tránh khỏi sự sụp đổ.

Cú nhảy ESG: Khởi động hành trình bền vững cho SMEs

Cú nhảy ESG: Khởi động hành trình bền vững cho SMEs

Diễn đàn quản trị -  23 giờ

ESG không còn là cuộc chơi riêng của các tập đoàn lớn. Cú nhảy ESG chính là sự kiện giúp SMEs Việt chủ động tiếp cận ESG một cách linh hoạt.

Chất lượng quản trị doanh nghiệp trong cuộc đua hút vốn

Chất lượng quản trị doanh nghiệp trong cuộc đua hút vốn

Diễn đàn quản trị -  2 ngày

Nâng cao chất lượng quản trị là yếu tố then chốt, quyết định việc doanh nghiệp tiếp cận được nguồn vốn dài hạn trên thị trường chứng khoán.

Hóa giải khủng hoảng truyền thông với doanh nghiệp thực phẩm

Hóa giải khủng hoảng truyền thông với doanh nghiệp thực phẩm

Diễn đàn quản trị -  3 ngày

Khủng hoảng truyền thông với các doanh nghiệp thực phẩm đang ngày càng dữ dội và khó kiểm soát trong thời đại mạng xã hội lên ngôi.

Pizza 4P’s và 4 mảnh ghép tạo 'trải nghiệm WOW' khác biệt

Pizza 4P’s và 4 mảnh ghép tạo 'trải nghiệm WOW' khác biệt

Diễn đàn quản trị -  6 ngày

Văn hóa là yếu tố quan trọng bậc nhất ở Pizza 4P’s nhưng chỉ từng đó là không đủ, khiến thương hiệu này từng rơi vào thế khó khi mở rộng quy mô.

Doanh nghiệp đang 'ngộ nhận' cứ chi tiền mua AI, chatbot là quản trị số?

Doanh nghiệp đang 'ngộ nhận' cứ chi tiền mua AI, chatbot là quản trị số?

Diễn đàn quản trị -  1 tuần

Nhiều doanh nghiệp cho rằng quản trị số là triển khai AI, mua phần mềm, dùng chatbot... Thực chất, vấn đề nằm ở tư duy và năng lực quản trị.

Thế Giới Di Động có thể lấn sân siêu ứng dụng đối đầu Grab, Shopee

Thế Giới Di Động có thể lấn sân siêu ứng dụng đối đầu Grab, Shopee

Doanh nghiệp -  1 giờ

Thế Giới Di Động sẽ có những "vũ khí" gì trong cuộc đua siêu ứng dụng, vốn đang là sân chơi của các tập đoàn đa quốc gia?

Chọn 'nhân tài làm việc nước' từ góc nhìn GS. Trần Văn Thọ

Chọn 'nhân tài làm việc nước' từ góc nhìn GS. Trần Văn Thọ

Leader talk -  16 giờ

Theo GS. Trần Văn Thọ, đội ngũ cán bộ hành chính cần được thi tuyển, đào tạo bài bản, cải thiện chế độ để nâng cao hiệu quả công việc, tránh nhũng nhiễu, tham nhũng.

Địa ốc Hoàng Quân thay tổng giám đốc

Địa ốc Hoàng Quân thay tổng giám đốc

Hồ sơ quản trị -  16 giờ

Ông Nguyễn Long Triều vừa được bổ nhiệm Tổng giám đốc Công ty CP Tư vấn - Thương mại - Dịch vụ địa ốc Hoàng Quân thay ông Nguyễn Thanh Phong.

Chủ xe VinFast VF 8: Mua về ai cũng khen, hàng tháng tiết kiệm 4-5 triệu đồng tiền xăng

Chủ xe VinFast VF 8: Mua về ai cũng khen, hàng tháng tiết kiệm 4-5 triệu đồng tiền xăng

Nhịp cầu kinh doanh -  17 giờ

Đang sở hữu 3 chiếc Audi, anh Nguyễn Quang Huy (Đồng Nai) giữ tâm thế “thử cho biết” khi mang về chiếc VF 8. Mọi thứ thay đổi 180 độ ngay sau đó khi VF 8 trở thành kép chính còn những mẫu xe giá nhiều tỷ đồng “trùm mền”. Anh thậm chí còn tính bán bớt xe xăng, để mua thêm xe điện VinFast.

Thủ tướng chỉ ra nghịch lý: Biển rộng nhưng đầu tư ít

Thủ tướng chỉ ra nghịch lý: Biển rộng nhưng đầu tư ít

Tiêu điểm -  17 giờ

Thủ tướng Phạm Minh Chính cảnh báo đại dương chiếm 70% diện tích Trái đất nhưng lại nhận ít đầu tư nhất trong 17 mục tiêu phát triển bền vững.

PVcomBank đồng hành cùng lễ khai mạc vòng chung kết Robocon 2025

PVcomBank đồng hành cùng lễ khai mạc vòng chung kết Robocon 2025

Nhịp cầu kinh doanh -  17 giờ

Vòng chung kết cuộc thi sáng tạo Robot Việt Nam 2025 (Robocon 2025) đã khai mạc tại nhà thi đấu Ninh Bình, thành phố Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Trong vai trò là đơn vị đồng hành cùng cuộc thi, đại diện Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) đã tham dự buổi khai mạc Triển lãm Robocon và lễ khai mạc vòng chung kết với 32 đội thi đến từ nhiều trường đại học trên cả nước.

Vinmec lần đầu thay toàn bộ xương đùi cho bệnh nhi ung thư nhỏ tuổi nhất thế giới

Vinmec lần đầu thay toàn bộ xương đùi cho bệnh nhi ung thư nhỏ tuổi nhất thế giới

Nhịp cầu kinh doanh -  17 giờ

Hệ thống Y tế Vinmec vừa phẫu thuật thành công ca thay toàn bộ xương đùi bằng vật liệu in 3D cá thể hóa cho bệnh nhi ung thư nhỏ tuổi nhất thế giới. Đây cũng là sản phẩm y sinh đầu tiên được thiết kế và sản xuất hoàn toàn trong nước, đánh dấu bước tiến quan trọng trong ứng dụng y học chính xác tại Việt Nam.