Bài học cạnh tranh nhìn từ cuộc chiến đồng hồ Thụy Sĩ và Nhật Bản

Lâm Bình Bảo, Tổng giám đốc B Coaching Thứ hai, 25/05/2020 - 09:50

Người Thụy Sĩ đã dùng chính thế võ Aikido để tạo nên chiến thắng vang dội trước người Nhật Bản không phải trên sàn võ mà trên thương trường - cuộc chiến đồng hồ.

Ông Lâm Bình Bảo, Tổng giám đốc B Coaching

Cho đến những năm 70 của thế kỷ trước, Thụy Sĩ vẫn là ông vua trong lĩnh vực sản xuất đồng hồ. 

Dòng chữ khắc trên chiếc đồng hồ “Made in Switzeland” là bảo chứng cho chất lượng và mang về 10 tỷ USD doanh thu hằng năm cho Thụy Sĩ. 

Nhưng đến thập niên 80, những chiến binh Samurai từ xứ sở mặt trời mọc như Casio, Timex, Seiko và Citizen tung ra loại đồng hồ quartz tự động có giá thành thấp hơn với độ chính xác cao hơn các đồng hồ cơ của Thụy Sĩ. 

Người Nhật nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường. Ngành công nghiệp đồng hồ Thụy Sĩ lao đao. 

Nhiều ông lớn như SSIH (với các thương hiệu đình đám như Omega, Tissot, Bulova..) , ASUAG vỡ nợ và rơi vào tay các ông chủ ngân hàng. 

Mối nguy càng trầm trọng hơn khi Seiko ra giá mua Omega và một loạt các thương hiệu khác.

Làm thế nào để cạnh tranh trong bối cảnh khốc liệt này?

Các chiến lược gia và các chủ ngân hàng đưa ra giải pháp để tồn tại thì Thụy Sĩ phải nhường phân khúc trung cấp cho các chiến binh Nhật Bản và chuyển hướng tập trung vào tập khách hàng cao cấp. 

Dường như đó là giải pháp khả dĩ nhất! Nhưng có một người Thụy Sĩ không nghĩ như thế!

Ông là Nicolas Hayek, lúc ấy đã 60 tuổi và là chủ tịch của Công ty tư vấn Hayek Engineering Inc tại Zurich, Thụy Sĩ. 

Những tên tuổi lớn trong giới kinh doanh như AEG-Telefunken, Alfa-Romeo, Daimler-Chrysler, Volkswagen, Nestle, US Steel, Siemens, DEC, BMW, Dresdener Bank… đều là khách hàng của ông.

Nicolas Hayek cho rằng phải đối đầu với các đối thủ Nhật trên chính phân khúc sở trường của họ là đồng hồ quartz. Nếu không người Nhật sẽ lấn sân và thôn tính phân khúc cao hơn. 

Hayek cũng biết rằng không thể cạnh tranh theo cách thông thường mà phải dùng mô hình kinh doanh mới để chống lại người Nhật.

Cho đến thời điểm ấy trong quan niệm của người tiêu dùng, đồng hồ vẫn là vật mắc tiền, có giá trị và sử dụng lâu bền. Đó cũng là cách tiếp cận của ngành công nghiệp đồng hồ. 

Hayek quyết định đi ngược lại quan điểm này. Ông muốn tạo ra những chiếc đồng hồ chất lượng cao nhưng giá thấp và quan trọng hơn là có tính khiêu khích, phá cách và tràn đầy niềm vui sống. 

Đó là giải pháp giá trị mà trong mô hình kinh doanh thì phân khúc khách hàng phù hợp nhất chính là giới trẻ ở độ tuổi 19-30, những người coi thời trang và phong cách quan trọng hơn chất lượng và truyền thống.

Trong khi các đối thủ Nhật Bản đề cao tính chính xác thì Hayek muốn khách hàng sẽ mua loại đồng hồ mới này không chỉ để xem giờ, mà điều quan trọng nhất chính là một món đồ thời trang khiến họ thích thú. Nếu là thời trang thì đó phải là một thứ để sưu tập. 

Từ đó Hayek quyết định biến đồng hồ trở thành một loại thời trang có thể mua vài ba chiếc vào những dịp khác nhau hoặc đôi khi mua chỉ vì cảm thấy thích, để cho bộ sưu tập thêm phong phú. Đó chính là tên của Swatch với ngụ ý rằng “second watch”.

Như vậy Hayek đã thay đổi giải pháp giá trị và phân khúc khách hàng mục tiêu. Ông sáp nhập SSIH và ASUAG, tinh gọn bộ máy sản xuất. Các kỹ sư của Swatch group tập trung nghiên cứu chế tạo đồng hồ quartz chỉ với 51 bộ phận trong khi đồng hồ người Nhật có đến 151 bộ phận. 

Nhờ công nghệ sản xuất tự động, Swatch có khả năng sản xuất và bán với giá chưa đến 50USD và đánh bật các chiến binh Samurai với thế võ Aikido trong mô hình kinh doanh!

Aikido là một môn võ thuật của Nhật Bản, võ sĩ sử dụng sức mạnh và chuyển động của đối thủ để chống lại bằng cách chuyển hướng tấn công và thay đổi trọng tâm của đối thủ.

Áp dụng nguyên lý này vào mô hình kinh doanh, Aikido cho phép một doanh nghiệp đưa ra các giá trị, hình ảnh, suy nghĩ hoàn toàn trái ngược với đối thủ cạnh tranh đang có trên thị trường. 

Chính sự độc đáo này sẽ thu hút được những khách hàng, những người mà thích các ý tưởng hoặc khái niệm trái ngược với xu hướng thông thường.

Trong trường hợp của Swatch, họ đã đưa ra một giá trị hoàn toàn trái ngược với số đông và chính việc ấy đã thu hút khách hàng trẻ tuổi phù hợp.

Trong bối cảnh cuộc cạnh tranh bằng chất lượng và giá cả ngày càng khốc liệt thì cạnh tranh bằng mô hình kinh doanh là lựa chọn đúng đắn để thoát khỏi thế chiếu bí!

Để cạnh tranh bằng mô hình kinh doanh, các doanh nghiệp phải hiểu rõ mô hình kinh doanh của mình, của ngành và từ đó xác định cách thức cạnh tranh để chiến thắng.

Aikido chỉ là một trong hàng chục mô hình kinh doanh mà doanh nghiệp có thể áp dụng để cạnh tranh!

Các doanh nghiệp Việt đã biết dùng Aikido và những mô hình khác để xoay trở chưa?

(*) Bài viết thể hiện quan điểm của tác giả Lâm Bình Bảo, Tổng giám đốc B Coaching

Chăm sóc khách hàng kiểu Nhật thời dịch bệnh

Chăm sóc khách hàng kiểu Nhật thời dịch bệnh

Diễn đàn quản trị -  5 năm

Xuất phát từ triết lý văn hoá dịch vụ từ trái tim, người Nhật dù phải sống trong tình trạng luôn bất ổn cũng đã tạo cho mình một đẳng cấp dịch vụ số 1 thế giới mà doanh nghiệp Việt Nam có thể học hỏi.

Bí quyết trường tồn ngàn năm của các doanh nghiệp gia đình Nhật Bản

Bí quyết trường tồn ngàn năm của các doanh nghiệp gia đình Nhật Bản

Diễn đàn quản trị -  5 năm

Một giai thoại ở Nhật Bản, các nhà thương gia khi đẻ con gái thì họ rất vui, nấu nồi cơm nếp gạo đỏ để chúc mừng. Vì nếu con trai mình dở quá thì lấy con rể thế vô. Còn nếu con trai mình giỏi quá thì lại có cơ hội chọn lựa người nào giỏi hơn. Làm sao giữ cho công ty tồn tại, làm sao đưa những người ưu tú vào công ty mình là điều mà doanh nghiệp gia đình rất quan tâm.

Bài học thất bại điển hình từ các doanh nghiệp gia đình Nhật Bản

Bài học thất bại điển hình từ các doanh nghiệp gia đình Nhật Bản

Diễn đàn quản trị -  5 năm

“Người quản lý nếu đặt lợi ích của mình quá nhiều mà không quan tâm đến nhân viên, đến xã hội, hành động chỉ nghĩ tới cái lợi của dòng tộc, xa rời quy chuẩn đạo đức chung… sẽ thất bại”.

Ba bài học đơn giản để có doanh nghiệp ngàn tuổi từ Nhật Bản

Ba bài học đơn giản để có doanh nghiệp ngàn tuổi từ Nhật Bản

Diễn đàn quản trị -  6 năm

Những doanh nghiệp nổi trội đều có rất nhiều bí kíp vô cùng đơn giản giúp họ trường tồn và né tránh khỏi sự sụp đổ.

Sức mạnh mô hình tư duy trong đào tạo nhân sự của SeABank

Sức mạnh mô hình tư duy trong đào tạo nhân sự của SeABank

Diễn đàn quản trị -  1 ngày

Đội ngũ L&D SeABank khai thác sức mạnh từ mô hình tư duy, xây dựng bộ câu hỏi quyền năng để biến chương trình đào tạo thành công cụ tạo tác động thực tế.

Chủ tịch Verichains cảnh báo rủi ro thật của AI

Chủ tịch Verichains cảnh báo rủi ro thật của AI

Diễn đàn quản trị -  1 ngày

Chủ tịch Verichains cho rằng, giá trị thật của AI không nằm ở công nghệ mà ở khả năng doanh nghiệp làm chủ hệ thống, dữ liệu và vận hành để kiểm soát rủi ro.

F&B vào mùa thanh lọc khắc nghiệt: Kẻ thu mình, người tăng tốc

F&B vào mùa thanh lọc khắc nghiệt: Kẻ thu mình, người tăng tốc

Diễn đàn quản trị -  2 ngày

Ngành F&B bước vào chu kỳ thanh lọc khắc nghiệt, nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn chọn mở rộng để chiếm lĩnh thị trường và đón thời cơ bứt phá.

KPI trong khu vực công và cuộc tranh luận chưa hồi kết

KPI trong khu vực công và cuộc tranh luận chưa hồi kết

Diễn đàn quản trị -  3 ngày

KPI trong khu vực công được kỳ vọng nâng hiệu suất, nhưng cũng khơi dậy nhiều tranh luận về cách đo lường và ý nghĩa thật của hiệu quả công vụ.

Khi thương hiệu phải học cách sống thật trong thế giới giả lập

Khi thương hiệu phải học cách sống thật trong thế giới giả lập

Diễn đàn quản trị -  1 tuần

Thương hiệu đáng tin không đến từ công nghệ, mà từ cách doanh nghiệp sống thật và nuôi dưỡng niềm tin bằng con người.

Vicostone tiên phong triển khai ESG vì tương lai bền vững

Vicostone tiên phong triển khai ESG vì tương lai bền vững

Phát triển bền vững -  35 phút

Trong bối cảnh ngành vật liệu xây dựng đang dịch chuyển mạnh mẽ theo hướng phát triển bền vững, Vicostone đã sớm khẳng định vị thế doanh nghiệp tiên phong ứng dụng ESG trong toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh, với mục tiêu kiến tạo tương lai xanh thông qua hoạt động sản xuất có trách nhiệm.

Sun Group tiếp nhận hạ tầng Cảng hàng không quốc tế Phú Quốc

Sun Group tiếp nhận hạ tầng Cảng hàng không quốc tế Phú Quốc

Doanh nghiệp -  2 giờ

Thỏa thuận 01/2025/TT giữa ACV, UBND tỉnh An Giang và SAC (thuộc Tập đoàn Sun Group) đánh dấu bước ngoặt pháp lý quan trọng, mở đường cho dự án mở rộng sân bay Phú Quốc quy mô 1.050 ha và nâng công suất lên 20 triệu khách/năm.

Sandoz Việt Nam nỗ lực giải vấn nạn kháng kháng sinh

Sandoz Việt Nam nỗ lực giải vấn nạn kháng kháng sinh

Nhịp cầu kinh doanh -  3 giờ

Sandoz Việt Nam cùng Tổng hội Y học Việt Nam ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác chiến lược nâng cao nhận thức và phòng chống kháng kháng sinh.

Home Credit đưa kiến thức tài chính đến gần hơn với phụ nữ và sinh viên

Home Credit đưa kiến thức tài chính đến gần hơn với phụ nữ và sinh viên

Tài chính -  6 giờ

Thông qua các chuỗi hội thảo, hoạt động cộng đồng, Home Credit mong muốn mỗi cá nhân đều có hiểu biết tài chính để đưa ra các quyết định an toàn, có trách nhiệm.

Tâm thế mới của các nhà lãnh đạo doanh nghiệp Đông Nam Á

Tâm thế mới của các nhà lãnh đạo doanh nghiệp Đông Nam Á

Tiêu điểm -  7 giờ

Giữa bối cảnh bất ổn toàn cầu, các nhà lãnh đạo doanh nghiệp Đông Nam Á vẫn tìm cách đẩy mạnh tăng trưởng dựa trên đổi mới, mở rộng thị trường và phát triển bền vững.

Chân dung tân Chủ tịch tỉnh Đồng Nai Nguyễn Văn Út

Chân dung tân Chủ tịch tỉnh Đồng Nai Nguyễn Văn Út

Hồ sơ quản trị -  8 giờ

Ông Nguyễn Văn Út, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh được HĐND tỉnh Đồng Nai bầu giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh nhiệm kỳ 2021-2026, thay ông Võ Tấn Đức.

Hạ tầng, cú hích lớn cho thị trường bất động sản Hạ Long

Hạ tầng, cú hích lớn cho thị trường bất động sản Hạ Long

Nhịp cầu kinh doanh -  8 giờ

Là một đầu tàu phát triển kinh tế phía Bắc, thời gian qua, Quảng Ninh được tiếp thêm nhiều động lực tăng trưởng khi là địa phương có nhiều dự án đầu tư công lớn, nhất là các dự án hạ tầng.