Tiêu điểm
Bội chi ngân sách tăng cao do chi tiêu sai quy định
Theo Kiểm toán Nhà nước, sai phạm trong thu chi, kế hoạch phân bổ vốn chính là nguyên nhân khiến chi ngân sách nhà nước vẫn ở mức cao trong nhiều năm qua.

Bội chi ngân sách lớn
Trình bày Báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách nhà nước năm 2018 trước Quốc Hội chiều 28/5, Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc cho biết, tổng số thu ngân sách nhà nước đạt trên 1,3 triệu tỉ đồng, tăng 8,5% so với năm 2017.
Dự toán chi ngân sách đạt 1.523.200 tỷ đồng, bội chi 204.000 tỉ đồng. Trong đó, quyết toán 1.435.435 tỷ đồng, bằng 94,2% dự toán giao. Quyết toán chi đầu tư phát triển bằng 27,4% tổng chi ngân sách nhà nước.
Quyết toán chi thường xuyên giảm 4,4% so với dự toán, bằng 64,9% tổng số chi ngân sách. Mức chi này vẫn duy trì ở mức cao và cao hơn mục tiêu kế hoạch tài chính 5 năm quốc gia giai đoạn 2016 - 2020 (dưới 64% tổng chi ngân sách nhà nước).
Nguyên nhân của thực trạng này được kết quả kiểm toán chỉ ra là do Bộ Kế hoạch và đầu tư bố trí kế hoạch vốn cho một số dự án chưa đúng đối tượng, thứ tự ưu tiên. Bộ này đã giao vốn dự phòng ngân sách trung ương hỗ trợ cho một số dự án chưa phù hợp quy định tại Luật Ngân sách nhà nước.
Bộ Kế hoạch và đầu tư cũng giao kế hoạch vốn ngoài nước cho 4 dự án đường cao tốc do Tổng công ty Đầu tư và phát triển đường cao tốc làm chủ đầu tư không đúng Nghị quyết số 07-NQ/TW ngày 18/11/2016 của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 25/2016/QH14 ngày 9/11/2016 của Quốc hội.
Mặt khác, vẫn còn tình trạng một số bộ, cơ quan trung ương và địa phương chưa phân bổ hoặc phân bổ chưa chi tiết danh mục chi ngay từ đầu năm. Nhiều cơ quan phân bổ thiếu căn cứ hoặc chưa sát thực tế, chưa đủ điều kiện, không có trong kế hoạch đầu tư công trung hạn; bố trí vốn còn dàn trải và ứng trước kế hoạch vốn sai quy định.
Theo số liệu thống kê, 15/45 địa phương ứng trước dự toán ngân sách trung ương nhưng chưa bố trí để thu hồi. 34/45 địa phương được kiểm toán có số tạm ứng quá hạn chưa thu hồi; tạm ứng sai quy định; ngân sách địa phương tạm ứng từ ngân sách trung ương kéo dài, quá thời hạn nhưng chưa thu hồi.
Bên cạnh đó, Bộ Tài chính tham mưu, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước năm 2017 đối với sự nghiệp giáo dục, sự nghiệp đào tạo và dạy nghề cho các địa phương theo tiêu chí dân số không phù hợp. Điều này đã dẫn đến việc xác định số bổ sung cân đối từ ngân sách trung ương cho các địa phương trên cơ sở trên cơ sở quỹ lương không đảm bảo tính công bằng, khách quan (không có hướng dẫn chi tiết phương pháp xác định quỹ lương thay thế cho tiêu chí dân số).
Bộ này cũng xác định lương cho giáo viên mầm non được các địa phương hợp đồng trong cơ cấu chi thường xuyên để xác định số bổ sung cân đối của ngân sách trung ương cho một số địa phương không thuộc tiêu chí bổ sung theo quy định, không phù hợp với nguyên tắc hỗ trợ và không đảm bảo tính thống nhất trong xác định bổ sung cân đối cho các địa phương.
Áp lực nợ công tăng cao
Đặc biệt, người đứng đầu Kiểm toán Nhà nước nhấn mạnh, dư nợ công đến 31/12/2018 bằng 58,3% GDP thực hiện. Nợ Chính phủ bằng 49,9% GDP. Dư nợ công năm 2018 tiếp tục gia tăng tương đương 5,18% so với năm 2017. Nợ công tăng dẫn đến áp lực về nghĩa vụ nợ ngày càng cao đối với ngân sách nhà nước.
Bên cạnh đó, một số dự án vay lại vốn vay nước ngoài của Chính phủ và vay nước ngoài được Chính phủ bảo lãnh sử dụng vốn không hiệu quả, không trả nợ đúng hạn, để quá hạn, phải khoanh nợ. Năm 2018 đã phải ứng Quỹ tích lũy trả nợ để trả nợ cho 02 dự án Chính phủ.
Tổng Kiểm toán Nhà nước cũng chỉ ra còn nhiều sai sót, tồn tại trong quản lý chi đầu tư từ khâu thẩm định, phê duyệt chủ trương, quyết định đầu tư dự án; tổ chức đấu thầu, thực hiện dự án; nghiệm thu, thanh và quyết toán.
Qua kiểm toán 11 dự án BOT và 28 dự án BT tại các địa phương cho thấy còn hạn chế trong cơ chế, chính sách và quản lý đối với các dự án này. Trong đó, nổi bật là cho phép lập dự án BOT trước khi Chính phủ chấp thuận chủ trương dự án; không thực hiện quy trình lập, phê duyệt và công bố danh mục dự án.
Nhiều dự án không tổ chức đấu thầu rộng rãi để lựa chọn nhà đầu tư và hầu hết chỉ định nhà thầu thi công. Công tác thu xếp vốn tín dụng của nhà đầu tư chưa đảm bảo quy định hợp đồng BOT hoặc chưa đảm bảo tiến độ thực hiện dự án.
Hầu hết các dự án BT và các dự án đối ứng đều chậm tiến độ so với hợp đồng; giao đất cho nhà đầu tư thanh toán dự án chưa phù hợp quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; giao đất cho nhà đầu tư thực hiện dự án đối ứng không qua đấu giá theo quy định của Luật Đất đai 2013. Việc xác định đơn giá đất tại nhiều dự án cũng còn tồn tại, bất cập.
Bên cạnh đó, công tác sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi còn tồn tại như việc đàm phán, ký kết hiệp định vay vốn gặp những ràng buộc bất lợi; đăng ký nhu cầu vốn vượt khả năng thực hiện.
Nhiều dự án có tỷ lệ giải ngân thấp, thậm chí không có khả năng giải ngân; điều chỉnh dự án có tiêu chí dự án quan trọng quốc gia khi chưa báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, chỉ đạo và báo cáo Quốc hội. Hầu hết các bộ, ngành địa phương chậm hoặc không báo cáo tình hình tiếp nhận và sử dụng vốn ODA.
Nợ công liên tục tăng và nhiều rủi ro
Khó thu hồi hơn 26.000 tỷ đồng ngân sách đã rót vào Thủ Thiêm
Khoản tiền 26.000 tỷ đồng TP. HCM đã tạm ứng từ ngân sách cho khu đô thị Thủ Thiêm chủ yếu để chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng nên rất khó lấy lại.
Nghịch lý trong Chỉ số công khai ngân sách tỉnh 2018
Kết quả Chỉ số công khai ngân sách tỉnh (POBI) 2018 cho thấy hầu hết thành phố trực thuộc trung ương thuộc nhóm công khai chưa đầy đủ hoặc công khai ít.
Nhiều bất cập trong định giá đất gây khiếu kiện và thất thoát ngân sách
Theo một số đại biểu Quốc hội, nếu không xác định được giá đất theo giá thị trường sẽ không thể chấm dứt được tình trạng khiếu kiện của người dân liên quan đến đất đai và thất thu cho ngân sách.
Các dự án BT không thực sự giảm gánh nặng cho ngân sách
Kiểm toán Nhà nước cho rằng, gần như toàn bộ vốn thực hiện dự án BT là vốn của Nhà nước, việc thực hiện các dự án này không thực sự giảm gánh nặng cho ngân sách như mục tiêu ban đầu.
100 năm báo chí cách mạng Việt Nam: Chuyển mình trong kỷ nguyên mới
Đất nước đang bước vào kỷ nguyên phát triển mới, đòi hỏi báo chí cũng phải vươn lên, tự làm mới mình, theo kịp dòng chảy của cuộc sống, thời đại.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước: Tiếp tục dựa vào vốn ngân hàng sẽ tiềm ẩn rủi ro hệ thống
Dư nợ tín dụng đến cuối năm 2024 đã đạt mức 134% GDP. Việc phụ thuộc lớn vào vốn tín dụng ngân hàng tiềm ẩn rủi ro hệ thống, có thể gây hệ lụy cho nền kinh tế.
Khai mạc Hội Báo toàn quốc 2025
Sáng 19/6, tại Hà Nội, Hội Báo toàn quốc 2025 với chủ đề Báo chí Việt Nam: Trung thành, sáng tạo, bản lĩnh, đổi mới vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đã chính thức được khai mạc.
Quốc hội chất vấn Bộ trưởng Tài chính về việc bỏ thuế khoán
Từ 2026, thuế khoán sẽ bị bãi bỏ, hàng triệu hộ kinh doanh loay hoay chuẩn bị, trong khi Bộ Tài chính khẳng định hỗ trợ toàn diện.
Người bán hàng rong không phải dùng hóa đơn điện tử
Hóa đơn điện tử, máy tính tiền được kết nối dữ liệu với cơ quan thuế sẽ chỉ áp dụng cho những hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm.
CEO SSI Digital: Cá lớn khó 'nuốt' cá bé ở thị trường tài sản số
So với chứng khoán, tài sản số dường như có nhiều "luật chơi" khác biệt, từ điều kiện vốn thành lập sàn giao dịch, tư duy quản lý cho tới vận hành.
Báo chí cách mạng Việt Nam: 'Mạch nguồn tri thức - Kết nối niềm tin'
Trong cuộc trao đổi với Văn Hóa nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Văn hóa thể thao du lịch Nguyễn Văn Hùng đánh giá cao sự đóng góp, đồng hành của báo chí trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc suốt một thế kỷ qua.
Hiện tượng mua sắm Vincom Red Sale khuấy đảo thị trường bán lẻ mùa hè 2025
Từ ngày 14/6 đến 14/7/2025, Vincom Red Sale 2025 - lễ hội mua sắm chính hãng lớn nhất mùa hè chính thức diễn ra trên 88 trung tâm thương mại Vincom trên toàn quốc với loạt ưu đãi giảm giá sâu lên đến hơn 70%, cơ hội trúng xe điện VinFast VF 3, hàng loạt voucher mua sắm giá trị cao và cơ hội tham gia các hoạt động trải nghiệm hấp dẫn.
Vinhomes The Gallery: Điểm đến nâng tầm giá trị thương hiệu
Được kiến tạo tại vị trí hiếm hoi còn sót lại giữa trung tâm quận Ba Đình (Hà Nội) - nơi hội tụ tinh hoa chính trị, văn hóa và dòng chảy thương mại nghìn năm, Vinhomes The Gallery sở hữu mọi yếu tố để trở thành điểm đến chiến lược của giới đầu tư tinh anh và các thương hiệu xa xỉ toàn cầu.
Thuật quản trị của tổng giám đốc Viteccons Phan Huy Vĩnh
Dấn thân bằng bản lĩnh, phát triển trên nền tảng đạo đức nghề nghiệp đã giúp Viteccons khẳng định uy tín trong ngành xây dựng và không ngừng mở rộng các phân khúc mới.
Sun Group được cấp phép 3 dự án hơn 90.000 tỷ đồng tại Phú Quốc
Tập đoàn Sun Group vừa nhận quyết định đầu tư 3 dự án quy mô 90.000 tỷ đồng tại TP. Phú Quốc, nhằm phục vụ hội nghị APEC 2027.
Giá vàng hôm nay 20/6: Cảnh báo 'bốc hơi' 16% vào cuối năm
Giá vàng hôm nay 20/6 không thay đổi đối với cả vàng miếng và vàng nhẫn SJC, khi thị trường quốc tế giằng co. Ngân hàng Citigroup Citigroup cảnh báo tụt mốc 3.000 USD/oz.