Cà phê Minh Tiến: 30 năm chuẩn bị cho hành trình ‘ghi tên Việt Nam lên bản đồ cà phê thế giới’

Thời gian gần đây, dư luận bỗng xôn xao về thông tin một thương hiệu cà phê ít người biết đến bỗng dưng được chọn làm đại diện của Việt Nam tại World Expo, giới thiệu mô hình kinh tế tuần hoàn trong hạt cà phê Việt Nam ra thế giới.

Dấu ấn của Cà phê Minh Tiến tại World Expo khiến thế giới và cả người Việt Nam phải “giật mình”, bởi hóa ra nền nông nghiệp, canh tác được cho là manh mún, lạc hậu của nước ta lại có một mô hình bền vững, khép kín vòng lặp tuần hoàn, điều được giới chuyên gia nhận xét là nhiều doanh nghiệp hàng đầu thế giới cũng chưa chắc đã làm được.

Ít ai biết được rằng những giá trị bền vững cho hạt cà phê đã được Cà phê Minh Tiến chuẩn bị suốt 30 năm trời, bắt đầu từ hành trình 10 năm đi tìm vùng trồng cây cà phê nguyên liệu, tới 20 năm thành lập doanh nghiệp, xuất khẩu ra nước ngoài, tìm được một chỗ đứng vững chắc trên thị trường quốc tế.

Nâng tầm hạt cà phê Việt

Những ngày đầu khởi nghiệp, thay vì lựa chọn giống Robusta dễ trồng, dễ chăm sóc như nhiều doanh nghiệp cà phê khác, Minh Tiến lựa chọn đi vào “con đường khó” là hạt cà phê Arabica, giống cà phê được ưa chuộng trên thị trường quốc tế nhưng đòi hỏi điều kiện trồng và chăm sóc cao.

Vị ngon của Arabica đến từ vị chua dịu nhẹ, phảng phất vị tươi thơm của hoa trái. Giữ trọn vẹn hương vị Arabica không phải là điều dễ dàng, đặc biệt với cách chế biến cà phê truyền thống của người Việt: rang thật đậm và tẩm thêm hương liệu.

Làm thế nào để hạt Arabica Việt Nam có thể cạnh tranh được với những cường quốc cà phê khác? Câu trả lời của Minh Tiến đưa ra là “giá trị nguyên bản”, làm sao để mỗi hạt cà phê thấm đượm tinh túy thiên nhiên, của nguồn nước, thổ nhưỡng, khí hậu tự nhiên và thấm đượm cả tình yêu cà phê của những con người trực tiếp chăm sóc, thu hái, chế biến.

Làm được điều này không phải đơn giản, đòi hỏi sự thay đổi lớn về quy trình. Lấy ví dụ như việc trước giờ bà con nông dân thường thu hoạch cà phê một lượt cả quả chín lẫn quả xanh, thành ra cà phê chỉ có thể chế biến khô, chất lượng không đồng đều, giảm về cả hương lẫn vị. Rồi quá trình trồng, chăm sóc, đảm bảo dinh dưỡng, nước tưới hợp lý cho cây cà phê cũng cần được làm chuẩn chỉ, bài bản.

Để làm ra hạt cà phê ngon nhất, cả đội ngũ cần mẫn suốt 20 năm xây dựng từng vùng cà phê đạt chuẩn, hướng dẫn, giám sát tỉ mỉ từng khâu. Hạt cà phê tuyển chọn kỹ lưỡng sau đó được đưa vào dây chuyền chế biến hiện đại để giữ lại hương vị tinh túy. Cà phê của Minh Tiến chinh phục được những vị khách “sành” cà phê nhất, ở những thị trường khó tính nhất.

Thành công với hạt cà phê Arabica, Minh Tiến bước tiếp trên hành trình “nâng tầm hạt cà phê Việt”, với loại cà phê quen thuộc và phổ biến tại Việt Nam là Robusta.

Được người Việt rất ưa chuộng vì vị đắng đậm và nồng độ cafein cao nhưng Robusta lại được xem như thứ cà phê “cấp thấp”, giá rẻ, dễ trồng, dễ canh tác. Việt Nam là nước xuất khẩu cà phê với sản lượng nhất nhì thế giới nhưng giá trị chỉ chiếm vài phần trăm, do chủ yếu xuất khẩu hạt Robusta.

Ứng dụng những điều đã làm với hạt Arabica, Minh Tiến mong muốn tái khẳng định giá trị hạt Robusta Việt Nam, để Robusta không còn bị đối xử “bất công” trên thị trường cà phê thế giới.

Nguyên bản và hạnh phúc

Trong suốt hành trình kéo dài hơn 30 năm của Minh Tiến, thị trường tiêu dùng nông sản chứng kiến những sự thay đổi đáng chú ý. Như Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn Lê Minh Hoan từng nhận xét, ngày nay nông sản không chỉ cần thơm ngon mà còn phải sạch sẽ, bổ dưỡng, quá trình canh tác, sản xuất bền vững.

May mắn, đây cũng là giá trị được tập đoàn Minh Tiến luôn tâm niệm từ những bước đi đầu tiên, cùng với triết lý về giá trị của nguyên bản và hạnh phúc.

Trong đó, hạnh phúc đến từ những con người đồng hành với Minh Tiến, từ hàng ngàn nông hộ cho tới đội ngũ nhân viên, chuyên gia tham gia trực tiếp vào quá trình làm ra từng hạt, từng giọt cà phê.

Hơn 3 thập kỷ, Minh Tiến hợp tác với khoảng 5 nghìn nông hộ ở các vùng trồng cà phê nguyên liệu. Giữa Minh Tiến và những nông hộ ấy tồn tại sự kết nối đặc biệt, không chỉ trên những hợp đồng thu mua mà còn ở sự hướng dẫn tận tình về kỹ thuật, hỗ trợ đầu vào, đảm bảo đầu ra.

Từ đó, những người nông dân trồng cà phê đồng hành cùng Minh Tiến có được sinh kế bền vững, chính là một nền tảng của hạnh phúc.

Hạnh phúc được lan tỏa tới đội ngũ nhân viên, chuyên gia của tập đoàn qua văn hóa làm việc ấm áp, thân thuộc, cùng nhau nuôi dưỡng tình yêu với hạt cà phê, cùng nhau chăm chút cho từng sản phẩm.

Giá trị nguyên bản lại một lần nữa được đề cao trong canh tác, sản xuất cà phê bền vững, thông qua mô hình kinh tế tuần hoàn. Những phụ phẩm của cà phê như vỏ, thịt quả, bã cà phê… được tận dụng làm ra những sản phẩm chất lượng khác, hoặc được chế biến thành phân bón hữu cơ, đem những tinh túy đất trời truyền lại cho hạt cà phê thế hệ sau.

Triển khai kinh tế tuần hoàn như một bước tiến tiếp theo của hành trình làm cà phê xanh, sạch, sau khi nhận được tư vấn từ các chuyên gia từ VCCI, UNDP… Tiên phong ứng dụng kinh tế tuần hoàn vào nông nghiệp, Minh Tiến cũng trở thành đơn vị tiên phong “khép kín vòng lặp tuần hoàn”, điều chỉ có ít doanh nghiệp hàng đầu thế giới thực hiện được.

Hơn 30 năm âm thầm, lặng lẽ đi tìm giá trị hạt cà phê, nhờ vào triết lý của nguyên bản và hạnh phúc, sản phẩm của Minh Tiến thâm nhập được vào nhiều thị trường khó tính, được chọn làm tặng phẩm ngoại giao của Đại sứ quán tại nhiều quốc gia.

Tuy nhiên, hành trình 3 thập kỷ đã qua chỉ là những bước chuẩn bị của Minh Tiến cho chặng đường sắp tới. Đại diện Minh Tiến cho biết, tầm nhìn của tập đoàn là in đậm dấu ấn của Việt Nam trên bản đồ cà phê thế giới, thay vì chỉ “một trang giới thiệu ngắn ngủi trong cuốn sách dày hàng trăm trang”.