Các động lực tăng trưởng khó tạo đột phá

Cụ thể, về phía cung, khu vực nông nghiệp là bệ đỡ cho tăng trưởng, vẫn duy trì tăng ổn định khoảng 3 – 4%, khó có sự bứt phá. Khu vực công nghiệp có cải thiện nhưng chưa thể chuyển biến nhanh do phụ thuộc nhiều vào thị trường quốc tế vốn cũng đang rơi vào tình cảnh khó khăn.

Dịch vụ, du lịch đang chứng kiến những tín hiệu tích cực nhưng cũng không có yếu tố đột phá, lại vấp phải cạnh tranh gay gắt từ quốc tế nên chưa thể đưa đà tăng trưởng kinh tế lên mức cao.

Trong bối cảnh khó khăn, Việt Nam kỳ vọng vào các động lực tăng trưởng từ mô hình kinh tế mới như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, ngành công nghiệp bán dẫn nhưng tất cả những lĩnh vực này Việt Nam đều đang tiến triển chậm, có nguy cơ không bắt kịp được với tiến trình chuyển đổi của thế giới.

Doanh nghiệp là chủ thể chính cho động lực từ phía cung nhưng phải đối diện với ba khó khăn lớn ở cả thị trường, nguồn vốn và pháp lý. Trong đó, câu chuyện thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh rườm rà, chưa được cắt giảm triệt để vẫn là bài toán cố hữu gây nên khó khăn cho doanh nghiệp.

Về phía cầu, tiêu dùng trong nước tăng trưởng ở mức khá nhưng dự báo cả năm không thể đạt mức cao như năm 2023 và giai đoạn 2015 – 2019. Xuất khẩu là điểm sáng nhưng doanh nghiệp đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt cũng như các rủi ro phòng vệ thương mại của thị trường thế giới.

Đầu tư tư nhân phục hồi chậm, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vẫn tích cực nhưng có dấu hiệu giảm dần qua các tháng trong năm 2024, tác động tới tăng trưởng không chỉ năm 2024 mà còn trong trung và dài hạn.

Khẳng định các động lực tăng trưởng đang mờ nhạt là khó khăn lớn nền kinh tế Việt Nam đang phải đối mặt, ông Vũ Đức Tâm, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp kinh tế quốc dân, Bộ Kế hoạch và đầu tư, cho biết, áp lực còn lớn hơn nữa với thách thức ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát.

Cụ thể, bình quân năm tháng đầu năm, chỉ số giá tiêu dùng tăng 4,03% so với cùng kỳ và có thể tiếp tục tăng bởi những yếu tố rất khó nắm bắt như biến động giá trên toàn cầu và tâm lý của người dân, doanh nghiệp.

Tiếp đó, thị trường tài chính, tiền tệ, bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp vẫn còn nhiều vấn đề tồn đọng chưa được tháo gỡ triệt để như tăng trưởng tín dụng thấp, ngân hàng yếu kém, áp lực đáo hạn trái phiếu doanh nghiệp.

Những thách thức an ninh như thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu, phòng cháy chữa cháy cũng là câu chuyện đáng lưu tâm trong bối cảnh phục hồi đà tăng trưởng.

Với những khó khăn đặt ra cho nền kinh tế, ông Tâm cho biết, Bộ Kế hoạch và đầu tư tập trung tham mưu với Chính phủ bốn nhóm nhiệm vụ, giải pháp.

Thứ nhất, tiếp tục ưu tiên tăng trưởng, đẩy mạnh tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh và phát triển các ngành nghề, lĩnh vực mới. Trong đó, tháo gỡ ngay những quy định, thủ tục hành chính, quy chuẩn, tiêu chuẩn, điều kiện kinh doanh không hợp lý, gây phiền hà cho doanh nghiệp.

Tiếp tục xây dựng hệ thống ngành kinh tế xanh, quy định, cơ chế phát triển xanh, thử nghiệm kinh tế tuần hoàn.

Đặc biệt, Bộ Kế hoạch và đầu tư cho biết đang nghiên cứu xây dựng chính sách với quy mô đủ lớn để hỗ trợ doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp dân tộc, doanh nghiệp đầu đàn để dẫn dắt những chuyển đổi lớn của nền kinh tế.

Thứ hai, làm mới các động lực tăng trưởng gồm tiêu dùng, đầu tư và xuất khẩu, trong đó tập trung đẩy nhanh giải ngân đầu tư công và thu hút FDI vào các dự án công nghệ cao.

Thứ ba, tham mưu với Chính phủ các biện pháp kịp thời điều hành giá cả, đảm bảo kiểm soát lạm phát cả năm đạt mức cận dưới theo mục tiêu 4 – 4,5% Quốc hội đề ra.

Cuối cùng, hoàn thiện thể chế, pháp luật. Ông Tâm cho biết, Bộ Kế hoạch và đầu tư sẽ xây dựng và trình Quốc hội Luật Đầu tư công (sửa đổi) tại Kỳ họp thứ VIII nhằm đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tăng tính chủ động cho các bộ, ngành, địa phương, và giảm bớt thủ tục hành chính trong đầu tư công.

Đồng thời, Bộ đang nghiên cứu và sửa đổi các quy định để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quản lý vốn ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài, cũng như tổng kết thực hiện các cơ chế, chính sách thí điểm, đặc thù cho một số địa phương và các dự án, công trình giao thông đường bộ, báo cáo Chính phủ nhằm cho phép mở rộng phạm vi, đối tượng áp dụng đối với các chính sách có hiệu quả.