CEO Base.vn: Đừng lấy ước mơ ra để định giá startup

Tập 6 chương trình Shark Tank mùa 6 khép lại với những tranh cãi về vấn đề định giá startup, khi các nhà sáng lập trẻ tuổi liên tục lên sóng truyền hình tự nhận doanh nghiệp của mình hàng trăm, thậm chí hàng nghìn tỷ đồng, dù trong tay chưa có một sản phẩm ra hình thù, hay tính năng thực sự ấn tượng.

Nhân câu chuyện này, TheLEADER đã có cuộc trao đổi với ông Phạm Kim Hùng - nhà sáng lập & CEO Base.vn - nền tảng SaaS (Software-as-a-Service) đầu tiên trong khu vực được xây dựng để thống nhất quá trình quản trị và điều hành doanh nghiệp như quản trị nhân sự, quản lý công việc và tài chính.

Base.vn hiện có hơn 1.000 khách hàng trải dài nhiều lĩnh vực. Từ nửa cuối năm 2018 tới nay, startup này đã trải qua 3 vòng gọi vốn thành công từ các quỹ đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam, cũng như Indonesia, Singapore và Hàn Quốc. Định giá Base.vn ở mức 2 con số - hàng chục triệu USD.

Cá nhân ông Phạm Kim Hùng cũng từng giành HCV Toán học Quốc tế và tốt nghiệp Đại học danh tiếng Stanford. Nhà sáng lập Base.vn được biết đến như là một CEO tài năng khi lọt vào danh sách 30 Under 30 do Tạp chí Forbes Việt Nam bình chọn.

Theo ông Hùng, với quy mô các startup lên gọi vốn trên chương trình Shark Tank Việt Nam, thì có thể lấy cách định giá của YCombinator - quỹ tăng tốc khởi nghiệp hiện đứng số một thế giới ra làm thước đo.

Trước kia, các startup của YCombinator được đánh giá là có tiềm năng vượt trội thường sẽ chỉ được đầu tư 60.000 - 80.000 USD để đổi lấy 7% cổ phần. Cách đây khoảng 4 năm, YCombinator nâng mức đầu tư này lên 120.000 USD với lượng cổ phần không đổi.

Điều này có nghĩa, ngay cả khi là startup số một thế giới, YCombinator chỉ định giá doanh nghiệp ở khoảng 1,5 triệu USD trong giai đoạn đầu.

"Con số 7% cổ phần đã bao gồm thời gian và kinh nghiệm rất có giá trị mà các startup học được từ YCombinator. Mặc dù vậy, trên nguyên tắc đầu tư, tiền là tiền, là căn cứ quan trọng số một và công bằng giữa các nhà đầu tư với nhau", ông Hùng nói.

Còn xé lẻ con số 7% cổ phần kia thành 5% là tiền, 2% là các giá trị khác, thì định giá tối đa của YCombinator với một startup được gọi là tiềm năng cũng chỉ 2,4 triệu USD - tương đương khoảng 50 tỷ đồng.

Nếu các bạn trẻ, các nhà sáng lập chưa biết đến các startup của YCombinator, có thể tìm hiểu thêm về Dropbox, Airbnb, Stripe, Doordash hay Zenefits.

Tất nhiên, nhà sáng lập Base.vn không phủ nhận, YCombinator và Shark Tank (phiên bản Mỹ) là hai sân chơi rất khác. Ông Hùng nhận định, YCombinator thường đầu tư vào các startup công nghệ có rủi ro cao, nhưng có thể mang về lợi nhuận hàng nghìn lần.

Trong khi đó, Shark Tank tập trung nhiều hơn vào các SME (doanh nghiệp vừa và nhỏ) và có ít khả năng thất bại hơn, nên ưu tiên các sản phẩm hữu hình.

"Nói vậy để thấy, định giá của YCombinator còn cao hơn Shark Tank. Nhưng tối đa cũng chỉ tới 50 tỷ đồng. Vậy trừ khi bạn là nhà sáng lập Paypal hay Dropbox, sản phẩm của bạn mang về doanh thu vài chục ngàn USD một tháng, thì định giá 1-2 triệu USD mới hợp lý", ông Phạm Kim Hùng phân tích.

Quay lại câu chuyện ở Việt Nam, nhà sáng lập này cho rằng, mức định giá trên chỉ còn khoảng một nửa.

"Không ai đánh thuế ước mơ, nhưng định giá startup là một câu chuyện khác. Bản chất của việc này giống như chúng ta phải đánh cược, vì không có cơ sở gì để đưa ra một con số tuyệt đối. Cũng vì thế, công thức định giá là một thứ quan trọng mà một nhà sáng lập phải biết và phải hiểu", CEO Base.vn nói tiếp.

Trong đó, hiểu công thức định giá chính là hiểu cuộc chơi khởi nghiệp và tôn trọng người chơi với mình là các nhà đầu tư. Ông Hùng khẳng định, tối thiểu một nhà sáng lập luôn phải đặt mình trong một hoặc nhiều công thức định giá khách quan, vì định giá theo các "ý tưởng và ước mơ thay đổi thế giới" là một thứ vô cùng viển vông.

"Khi startup đủ lớn, thì càng ở các vòng gọi vốn sau, càng không có thứ gọi là "định giá ước mơ". Mọi thứ phải dựa vào con số và con số mà thôi", ông Phạm Kim Hùng chia sẻ.

Lấy chính câu chuyện của Base.vn, năm ngoái khi nhà sáng lập này hoàn tất vòng gọi vốn, từng có quỹ đầu tư đặt câu hỏi: "Này anh Hùng, anh có nghĩa rằng, định giá mà chúng ta thống nhất với nhau đang quá thấp? Anh có biết công ty A mới gọi vốn bằng hoặc cao hơn Base.vn, mà chưa thấy nhiều thành quả đáng kể bằng...".

"Đơn giản tôi chỉ trả lời, đó không phải việc của tôi. Quan trọng là nhà sáng lập và nhà đầu tư đều cảm thấy hợp lý. Còn những thứ không đúng nguyên tắc, tôi hầu như đều từ chối", ông Hùng đưa ra câu trả lời.

Theo nhà sáng lập này, "định giá" là một cái giá mà các bên đều cảm thấy hợp lý và tôn trọng lẫn nhau, nhưng phải dựa trên sự hiểu biết công thức cũng như nguyên tắc đầu tư. Và quan trọng là startup phải biết mình là ai, thay vì luôn nói về mơ ước trong tương lai.