Phát triển bền vững

Định kiến xã hội cản trở nữ giới trong lĩnh vực STEM

Phạm Sơn Thứ tư, 19/05/2021 - 18:01

Rào cản liên quan đến tâm lý và định kiến xã hội đang khiến nữ giới ít tham gia vào lĩnh vực STEM (nhóm ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học).

Nữ giới hoàn toàn không thua kém nam giới về năng lực trong lĩnh vực STEM.

Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, chương trình chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo quốc gia được xem là mũi nhọn để tìm ra giải pháp nâng cao năng suất lao động, tái cơ cấu nền kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng bao trùm và bền vững.

Để chuẩn bị nguồn nhân lực cho nền kinh tế số và văn hóa đổi mới sáng tạo, lĩnh vực STEM cũng được đẩy mạnh đưa vào ngành giáo dục ở mọi cấp độ, từ mầm non, tiểu học cho tới đại học, cao đẳng.

Tuy nhiên, thực trạng phổ biến ở Việt Nam cũng như nhiều quốc gia trên thế giới trong lĩnh vực STEM là sự “vắng bóng” của nữ giới. Nói cách khác, các chuyên ngành về khoa học, kỹ thuật như cơ khí, hóa học, công nghệ thông tin thường được biết đến như thế mạnh của nam giới, ít có sự tham gia của nữ giới.

Điều tưởng chừng là hiển nhiên này lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Cụ thể, trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, việc làm liên quan đến khoa học, công nghệ ngày càng được xem trọng và được trả lương cao. Do đó, sự thiếu hụt nữ giới trong ngành STEM có thể làm sâu sắc thêm tình trạng bất bình đẳng giới tính.

Mặt khác, “bỏ quên” nữ giới cũng tương tự như lãng phí mất một nửa nguồn nhân lực của để phục vụ cho nền kinh tế số hóa, công nghệ cao.

Theo GS. Lê Anh Vinh, Viện Khoa học giáo dục, xã hội luôn có suy nghĩ nam giới có thế mạnh hơn trong các ngành khoa học, kỹ thuật. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu và thống kê chỉ ra nữ giới không hề thua kém về tư duy cũng như khả năng tiếp thu và xử lý các vấn đề thuộc lĩnh vực STEM.

Thậm chí, ở các cấp học thấp, các nữ sinh còn có kết quả học tập trong các môn STEM cao hơn so với bạn nam nhờ đức tính cẩn thận, tỉ mỉ.

“Không có hơn kém về năng lực nhưng chính khác biệt về mức độ quan tâm và sự tự ti lại đang là nguyên nhân của sự mất cân bằng giới trong lĩnh vực STEM”, ông Vinh nhận định.

Lý giải cho hiện tượng này, theo ông Vinh, thành kiến xã hội tạo ra ảnh hưởng đến sự quan tâm, động lực cũng như thiên hướng lựa chọn nghề nghiệp của nữ giới khi luôn gán cho phụ nữ những khuôn mẫu về sự đoan trang, chỉn chu ngay từ khi còn nhỏ, khiến họ thu mình trong vùng an toàn, mất đi tính chủ động sáng tạo vốn rất cần thiết trong lĩnh vực STEM.

Bên cạnh đó, kể cả khi lựa chọn theo đuổi ngành nghề STEM, phụ nữ cũng gặp không ít cản trở tại môi trường học tập và làm việc. Theo một nghiên cứu của Mỹ, có tới khoảng 50% phụ nữ làm việc trong ngành STEM bị phân biệt đối xử thông qua các hình thức như bị trả lương thấp hơn nam giới; bị coi thường năng lực vì giới tính và ít nhận được sự quan tâm từ các cấp lãnh đạo.

Một lý do khác là thiếu hình mẫu thành công của nữ giới trong lĩnh vực STEM. Những nhà bác học hay tỷ phú nổi tiếng khắp thế giới về khoa học, kỹ thuật thường là đàn ông, vô tình cổ xúy cho định kiến coi lĩnh vực này là sân chơi dành riêng cho nam giới.

Xóa bỏ rào cản về giới trong lĩnh vực STEM

Hiện nay, nhiều nhóm giải pháp đã được đưa ra nhằm tạo động lực cho các bạn trẻ tham gia học tập, nghiên cứu và theo đuổi lĩnh vực STEM. Những giải pháp đã phần nào phát huy hiệu quả, tạo ra môi trường học tập, tìm hiểu, nghiên cứu về STEM rất sôi động ở các cấp học.

Tuy nhiên, theo ông Vinh, cần có thêm nhiều giải pháp hướng tới nữ giới để “không để các bạn nữ bị thiệt thòi”, từ chính sách tổng thể mang tính vĩ mô cho tới cơ chế tuyển sinh, tuyển dụng ở mỗi trường học và doanh nghiệp.

Năng lực, kỹ năng giáo dục STEM cho nữ giới cũng cần được trang bị cho các thày, cô giáo, làm sao để không chỉ truyền đạt kiến thức kỹ năng mà còn phải tiếp thêm động lực để các bạn nữ dám vượt qua định kiến xã hội, dám theo đuổi lĩnh vực mình yêu thích.

Để làm được điều này, đội ngũ cần khơi dậy sự tìm tòi, khám phá của học sinh nữ. Đây là yếu tố cốt lõi bởi “giáo dục là làm thế nào để ngày hôm nay trẻ em tò mò hơn ngày hôm qua, ngày mai trẻ em tò mò hơn ngày hôm nay”.

Câu chuyện về những người phụ nữ thành công trong STEM cũng là phương tiện hữu ích để tiếp thêm động lực cho các nữ sinh. Một nghiên cứu của Microsoft chỉ ra, các học sinh, sinh viên nữ thường bị ảnh hưởng rất nhiều từ tấm gương, hình mẫu truyền cảm hứng. Khi được tiếp xúc với những câu chuyện này, các bạn nữ tỏ ra tự tin hơn đối với lĩnh vực mà mình theo đuổi.

Gỡ khó 'bài toán' tài chính ESG cho doanh nghiệp xuất khẩu

Gỡ khó 'bài toán' tài chính ESG cho doanh nghiệp xuất khẩu

Phát triển bền vững -  1 ngày

Để xuất khẩu bền vững, cắt giảm phát thải là "tấm thẻ ưu tiên” giúp doanh nghiệp mở rộng sự hiện diện tại các thị trường cao cấp và nâng tầm giá trị thương hiệu.

Ra mắt Cộng đồng sinh viên phát triển bền vững

Ra mắt Cộng đồng sinh viên phát triển bền vững

Phát triển bền vững -  2 ngày

Dear Our Community và Trường đại học Khoa học xã hội và nhân văn, Đại học Quốc gia TP.HCM chính thức ra mắt Cộng đồng sinh viên phát triển Bền vững.

Ngành nhựa tìm cách thích ứng 'luật chơi mới' trên thị trường xuất khẩu

Ngành nhựa tìm cách thích ứng 'luật chơi mới' trên thị trường xuất khẩu

Phát triển bền vững -  2 ngày

Ngành nhựa có thể chịu tác động mạnh từ biến động toàn cầu, đòi hỏi các giải pháp minh bạch và bền vững hóa chuỗi cung ứng.

Doanh nghiệp dược gần 50 năm tuổi 'đốt cháy giai đoạn' nhờ mạnh tay đầu tư AI

Doanh nghiệp dược gần 50 năm tuổi 'đốt cháy giai đoạn' nhờ mạnh tay đầu tư AI

Phát triển bền vững -  4 ngày

Áp dụng trí tuệ nhân tạo vào vận hành chính là ‘đòn bẩy’ để doanh nghiệp khẳng định vị thế của mình trong thời đại mới, theo bà Lê Thị Thúy Anh, Phó tổng giám đốc Công ty CP Dược phẩm OPC.

Hà Nội khánh thành nhà máy điện rác lớn thứ hai ASEAN

Hà Nội khánh thành nhà máy điện rác lớn thứ hai ASEAN

Phát triển bền vững -  5 ngày

Nhà máy điện rác Seraphin có công suất xử lý 2.250 tấn rác thải sinh hoạt/ngày đêm, giúp xử lý khoảng 1/3 lượng rác thải sinh hoạt hàng ngày của Hà Nội.

Nâng quy mô gói tín dụng đối với lĩnh vực nông, lâm, thủy sản lên 185.000 tỷ đồng

Nâng quy mô gói tín dụng đối với lĩnh vực nông, lâm, thủy sản lên 185.000 tỷ đồng

Tài chính -  15 phút

Chương trình này mở rộng đối tượng vay vốn cho các dự án, phương án sản xuất kinh doanh trong ngành với lãi suất ưu đãi hơn.

Doanh nghiệp trả lương cao vẫn khó tìm nhân lực AI

Doanh nghiệp trả lương cao vẫn khó tìm nhân lực AI

Diễn đàn quản trị -  31 phút

Đại diện AWS chỉ ra một thực tế, là nhiều doanh nghiệp sẵn sàng trả lương cao cho nhân lực AI, nhưng vẫn khó tìm thấy người phù hợp.

Thêm nhà đầu tư nước ngoài lo ngại vì gánh nặng tiền đất

Thêm nhà đầu tư nước ngoài lo ngại vì gánh nặng tiền đất

Tiêu điểm -  1 giờ

Sau khi Tập đoàn Lotte có văn bản xin chấm dứt đầu tư dự án Lotte Eco Smart City Thủ Thiêm, tới lượt chủ đầu tư khu phức hợp Tháp quan sát Thủ Thiêm phản ứng vì phải nộp khoản tiền sử dụng đất lên đến hơn 8.800 tỷ đồng.

Dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh: Nóng chuyện giá vàng

Dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh: Nóng chuyện giá vàng

Tiêu điểm -  12 giờ

Quy định yêu cầu giấy phép với kinh doanh vàng khiến doanh nghiệp không thể nhập nguồn liệu, nguồn cung thiếu ổn định, theo Hiệp hội Kinh doanh vàng.

Vận hành chính quyền 2 cấp ở TP.HCM đã 'vào guồng'

Vận hành chính quyền 2 cấp ở TP.HCM đã 'vào guồng'

Tiêu điểm -  17 giờ

Hơn hai tháng sau sáp nhập, thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp ở TP.HCM, tinh thần làm việc tại các trụ sở hành chính công đã thực sự chuyển từ quản lý sang phục vụ, hướng tới sự đồng hành và hỗ trợ người dân, doanh nghiệp một cách thiết thực.

LG Innotek vay 200 triệu USD từ IFC sau khi doanh thu suy giảm

LG Innotek vay 200 triệu USD từ IFC sau khi doanh thu suy giảm

Doanh nghiệp -  17 giờ

LG Innotek Vietnam Hải Phòng nhận khoản vay 200 triệu USD từ IFC để mở rộng sản xuất trong bối cảnh doanh thu 2024 ghi nhận đà giảm tốc.

Hồng Kông: Điểm đến hoàn hảo cho du lịch MICE

Hồng Kông: Điểm đến hoàn hảo cho du lịch MICE

Nhịp cầu kinh doanh -  17 giờ

Hồng Kông có thể là lựa chọn hàng đầu cho các doanh nghiệp tổ chức chuyến du lịch MICE – du lịch kết hợp hội họp, khen thưởng, sự kiện – cho đội ngũ.

Đọc nhiều