Trình bày báo cáo thẩm tra kinh tế xã hội tại phiên khai mạc kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh đánh giá, giá nhà chung cư thời gian gần đây đang tăng cao đột biến.
Theo ông Thanh, thị trường bất động sản đang có nhiều tín hiệu phục hồi tích cực trở lại, nhưng vẫn còn khó khăn, nhất là quy trình thủ tục phát triển dự án nhà ở xã hội.
Điều này khiến nguồn cung nhà ở khan hiếm, cơ cấu sản phẩm mất cân đối, thừa sản phẩm cao cấp, trong khi lại rất thiếu nhà ở phân khúc giá rẻ, nhà ở xã hội. Nguồn cung thiếu hụt, trong khi nhu cầu của khách hàng vẫn còn rất lớn đã khiến giá nhà tăng cao.
Theo số liệu từ Bộ Xây dựng, trong quý I năm nay, các dự án chung cư mở bán mới và chuyển nhượng đều tăng giá mạnh từ 3,3 - 4,2% so với cuối 2023.
Mặt bằng giá chung cư tại Hà Nội đã đạt ngưỡng 50 - 70 triệu đồng/m2, tăng 38% sau năm năm. Có những dự án đã sử dụng 5-10 năm, thậm chí nhà tập thể cao tầng cũ cũng bị đẩy giá khá cao.
Theo ông Thanh, việc đẩy giá tăng cao cũng đang diễn ra tương tự với nhà ở xã hội. Theo đó, trên thị trường đang xuất hiện tình trạng lách luật đầu tư nhà ở xã hội, bên mua và bên bán chuyển nhượng, mua bán căn hộ không đúng theo quy định pháp luật.
Bên cạnh phân khúc chung cư, giá đất nền cũng đang tăng mạnh tại các thành phố lớn. Tại nhiều nơi, giá đất nền tăng cao cục bộ do đầu cơ gia tăng, các nhà đầu tư quay trở lại thị trường.
Theo Bộ Xây dựng, trong quý I, nhu cầu tìm kiếm nhà ở riêng lẻ, đất nền đã rục rịch tăng so với quý trước. Lượng giao dịch nhà ở riêng lẻ, đất nền tại Hà Nội tăng từ 5-15% so với cuối năm 2023, giá bán khoảng 80 - 220 triệu đồng/m2, mức giá tại TP.HCM khoảng 90-250 triệu đồng/m2.
Lượng giao dịch bất động sản cả nước có xu hướng đi lên trong quý I, với hơn 133.500 giao dịch thành công, gồm chung cư, nhà riêng lẻ và đất nền. Trong đó, giao dịch nhà ở tăng khoảng 30%, đất nền thêm 20% so với cuối 2023.
Ông Thanh cho rằng, việc giá nhà ở, đất nền tăng cao đang ảnh hưởng rất lớn đến cơ hội sở hữu nhà của người dân, đặc biệt là của người dân có thu nhập thấp.
Tình trạng đầu cơ đất đai, nhà ở đã và đang dẫn đến hệ luỵ khiến người có nhu cầu thực mất đi khả năng tiếp cận nhà ở, trong khi nhà đất lại bị bỏ hoang do đầu cơ.
Người có nhu cầu mua nhà ở, đất ở đang phải trả một khoản tiền lớn cho giới đầu cơ. "Người nghèo đang phải chi trả nhiều hơn cho nhu cầu cơ bản về nhà ở của mình. Điều này khiến khoảng cách giàu nghèo trong xã hội ngày càng trầm trọng", ông Thanh nói.
Nguồn lực xã hội thay vì đầu tư vào sản sản xuất kinh doanh, tạo việc làm, đang bị chôn vào đất, dẫn đến làm tăng chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, làm giảm khả năng cạnh tranh của nền kinh tế.
Trước thực trạng này, ông Thanh đề nghị Chính phủ cần đánh giá toàn diện thực trạng phát triển của thị trường bất động sản và có các giải pháp ổn định tình hình.
Với nhà ở xã hội, Chính phủ cần thanh tra toàn diện công tác phát triển dự án, việc mở bán, mua bán nhà ở xã hội của người dân. Qua đó, các cơ quan quản lý cần xác định rõ các vướng mắc, bất cập và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Chính phủ cần tăng cường quản lý, giám sát thị trường bất động sản và có các giải pháp để ổn định, thúc đẩy sự phát triển của thị trường, củng cố niềm tin cho các nhà đầu tư. Sự phát triển của thị trường bất động sản cần được đặt trong mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng chung của nền kinh tế.
