Lãi suất thấp có tốt cho nền kinh tế?

Nguyễn Ánh Thứ tư, 22/05/2024 - 11:07

Giảm lãi suất để bơm tiền cho nền kinh tế hay tăng lãi suất để tránh bong bóng tài sản và bảo vệ tỷ giá Việt Nam đồng là bài toán khó đối với điều hành chính sách.

Giá vàng tăng là dấu hiệu cảnh báo sớm cho sự hình thành bong bóng tài sản. Ảnh: Hoàng Anh

Hạ mặt bằng lãi suất để hỗ trợ vốn cho doanh nghiệp được nhiều chuyên gia khuyến nghị là giải pháp ưu tiên hiện nay, khi doanh nghiệp đang ngày càng kiệt quệ, số lượng rút lui khỏi thị trường không ngừng tăng trong những tháng đầu năm.

Tuy nhiên, theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Đức Hùng Linh, Sáng lập viên Think Future Consultancy, chính sách tiền tệ nghịch chu kỳ, tức nới lỏng tiền tệ, hạ lãi suất khi nền kinh tế khó khăn, chưa chắc đã có tác dụng tạo đà cho tăng trưởng.

Ông Linh lý giải, lãi suất thấp giúp kích cầu tiêu dùng nhưng cầu tiêu dùng hiện đang còn yếu. Trong bối cảnh đó, dù lãi suất có xuống thấp thì “người dân cũng chẳng đi vay tiền để tiêu”.

Ngoài ra, trước những biến động toàn cầu vẫn chưa đi đến hồi kết, triển vọng tăng trưởng kinh tế đang bị bóp nghẹt. Là quốc gia có độ mở lớn, Việt Nam khó có thể tạo đà tăng trưởng khi kinh tế toàn cầu gặp khó khăn.

Trong khi đó, lãi suất thấp có thể gây ra những bong bóng tài sản, dễ thấy nhất như hiện tượng người người, nhà nhà mở tài khoản chứng khoán trong giai đoạn 2021 – 2022. Đầu năm nay, giá vàng, giá nhà chung cư tăng mạnh là những dấu hiệu cảnh báo trước cho các bong bóng tài sản có thể hình thành, đến khi “nổ bong bóng”, nền kinh tế sẽ phải trả giá đắt.

Một tác động lớn khác của chính sách hạ lãi suất là vấn đề tỷ giá, bởi lãi suất thấp khiến tỷ giá đồng Việt Nam bị giảm trong ngắn hạn.

Theo vị chuyên gia của Think Future Consultancy, tỷ giá của Việt Nam đã chịu áp lực lớn từ năm 2022, khi Ngân hàng Nhà nước bắt buộc phải bán ngoại hối và nâng lãi suất ở mức vừa phải để duy trì tỷ giá.

Năm 2023, tỷ giá có phần ổn định nhờ kinh tế tăng trưởng yếu, nhập khẩu suy giảm. Tuy nhiên, nhập khẩu đang có dấu hiệu phục hồi trong năm 2024 sẽ tiếp tục tạo áp lực rất lớn lên tỷ giá. Tính đến thời điểm hiện tại, Việt Nam đồng đã mất giá gần 5%, ngang với dự báo cho cả năm 2024.

Trước tình hình đó, ông Linh nhìn nhận, các chính sách hỗ trợ nền kinh tế nên tập trung vào phần cung, tức là gỡ khó cho doanh nghiệp thông qua giảm thủ tục hành chính, điều kiện đầu tư.

Tuy nhiên, TS. Trương Văn Phước, nguyên quyền Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, phân tích, sức khỏe của doanh nghiệp đang đi xuống, cầu tiêu dùng cũng đang suy giảm nên tuyệt đối không thể đánh đổi lãi suất để giữ ổn định tỷ giá, bởi đây là “sự đánh đổi đắt giá nhất”.

Ông Phước đồng tình vấn đề tỷ giá rất quan trọng, có thể ảnh hưởng đến ổn định vĩ mô và niềm tin của nhà đầu tư nhưng cũng tin rằng việc duy trì tỷ giá chỉ biến động trong khoảng 3 – 4% nằm trong khả năng của Ngân hàng Nhà nước.

Do đó, điều cần thiết lúc này là không thể nâng lãi suất nhằm ổn định tỷ giá. Bởi lẽ, đến khi tỷ giá ổn định mới nâng lãi suất, doanh nghiệp có thể đã rơi vào tình trạng kiệt quệ và không thể phục hồi.

Rủi ro lớn nhất từ tỷ giá tăng

Rủi ro lớn nhất từ tỷ giá tăng

Tài chính -  1 năm

VND mất giá có tác động không lớn đến xuất khẩu nhưng lại có rủi ro làm tăng lạm phát.

Chuyên gia: NHNN có thể nâng lãi suất để ổn định tỷ giá

Chuyên gia: NHNN có thể nâng lãi suất để ổn định tỷ giá

Tài chính -  1 năm

Theo chuyên gia Trần Đức Anh, nếu tỷ giá tiếp tục tăng mạnh thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước có thể phải can thiệp bằng việc nâng lãi suất tiền đồng.

Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước nói về tỷ giá và giá vàng

Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước nói về tỷ giá và giá vàng

Tài chính -  1 năm

Tính từ đầu năm đến nay, tỷ giá tăng 4,9% và là mức tăng thấp so với các đồng tiền trong khu vực và trên thế giới. Phó thống đốc Đào Minh Tú cho biết, NHNN sẵn sàng thực hiện ngay các biện pháp can thiệp nếu tỷ giá có những diễn biến bất lợi.

Tỷ giá nổi sóng còn đáng ngại?

Tỷ giá nổi sóng còn đáng ngại?

Tài chính -  1 năm

Mặc dù tỷ giá bật tăng mạnh thời gian qua, song các chuyên gia nhận định đây không còn là thách thức lớn đối với Việt Nam như giai đoạn 2022 – 2023.

Kỳ vọng của Thủ tướng về sự trưởng thành của doanh nghiệp tư nhân

Kỳ vọng của Thủ tướng về sự trưởng thành của doanh nghiệp tư nhân

Tiêu điểm -  3 giờ

Thủ tướng Chính phủ mong doanh nghiệp đồng hành hướng đến mục tiêu thể chế phải thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản lý thông minh.

Gỡ vướng cho các dự án chờ điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất

Gỡ vướng cho các dự án chờ điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất

Tiêu điểm -  23 giờ

Trong thời gian chờ điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất quốc gia, các dự án sẽ được tháo gỡ các vướng mắc để triển khai sớm theo quy định.

Nông sản Việt gõ cửa thị trường Halal 2,2 tỷ dân

Nông sản Việt gõ cửa thị trường Halal 2,2 tỷ dân

Tiêu điểm -  1 ngày

Xuất khẩu Halal mở ra thị trường 2,2 tỷ người, song đòi hỏi doanh nghiệp Việt cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng để chinh phục thị trường tiềm năng này.

HoREA đề xuất phương án giảm 'gánh nặng' tiền sử dụng đất cho người dân

HoREA đề xuất phương án giảm 'gánh nặng' tiền sử dụng đất cho người dân

Tiêu điểm -  2 ngày

Nhiều cơ quan kiến nghị Chính phủ sửa đổi Luật Đất đai 2024, với trọng tâm là giảm tiền sử dụng đất nhằm giảm gánh nặng cho người dân.

Bỏ thuế khoán, hộ kinh doanh tìm chìa khoá thích ứng

Bỏ thuế khoán, hộ kinh doanh tìm chìa khoá thích ứng

Tiêu điểm -  3 ngày

Công cụ số hóa mở ra như lời giải giúp nhiều hộ kinh doanh nhỏ lẻ vận hành dễ dàng hơn sau khi bỏ thuế khoán.

Doanh nghiệp Việt 'khát' nhân lực phát triển bền vững

Doanh nghiệp Việt 'khát' nhân lực phát triển bền vững

Phát triển bền vững -  2 giờ

Đằng sau những cam kết phát triển bền vững của doanh nghiệp Việt Nam là một thực trạng đáng lo ngại về nguồn nhân lực, quản lý dữ liệu và xung đột lợi ích.

Người đưa lá dứa từ đồng ruộng lên sàn thời trang

Người đưa lá dứa từ đồng ruộng lên sàn thời trang

Phát triển bền vững -  3 giờ

Sợi dứa từ phụ phẩm nông nghiệp đang dần được định vị vừa như một nguyên liệu xanh bản địa, vừa như một thương hiệu thời trang bền vững của Việt Nam.

Liên danh Coteccons thắng thầu xây ga hàng hoá tại sân bay Long Thành

Liên danh Coteccons thắng thầu xây ga hàng hoá tại sân bay Long Thành

Doanh nghiệp -  3 giờ

Liên danh HANTA2 vừa trúng gói thầu số 7.8, dự án thành phần 3 - các công trình thiết yếu tại sân bay Long Thành giai đoạn I, với giá trúng thầu 3.379 tỷ đồng.

Kỳ vọng của Thủ tướng về sự trưởng thành của doanh nghiệp tư nhân

Kỳ vọng của Thủ tướng về sự trưởng thành của doanh nghiệp tư nhân

Tiêu điểm -  3 giờ

Thủ tướng Chính phủ mong doanh nghiệp đồng hành hướng đến mục tiêu thể chế phải thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản lý thông minh.

Doanh nghiệp bán lẻ tăng tốc khai phá thị trường nông thôn

Doanh nghiệp bán lẻ tăng tốc khai phá thị trường nông thôn

Doanh nghiệp -  3 giờ

Chiến lược mở rộng điểm bán sang khu vực nông thôn của những ông lớn bán lẻ đang đem lại kết quả tích cực.

Ngân hàng 'sống khỏe' nhờ thu nhập ngoài lãi, bất chấp NIM suy giảm

Ngân hàng 'sống khỏe' nhờ thu nhập ngoài lãi, bất chấp NIM suy giảm

Tài chính -  4 giờ

NIM toàn ngành ngân hàng giảm còn 3,18% trong quý II/2025 - chạm mức thấp nhất kể từ năm 2018 - song lợi nhuận ngành tiếp tục được hỗ trợ bởi thu nhập ngoài lãi.

Tăng vốn vào siêu dự án, Hóa chất Đức Giang chuẩn bị động lực tăng trưởng mới

Tăng vốn vào siêu dự án, Hóa chất Đức Giang chuẩn bị động lực tăng trưởng mới

Doanh nghiệp -  4 giờ

Hóa chất Đức Giang sử dụng tiềm lực tài chính dồi dào để đầu tư vào các siêu dự án, chuẩn bị động lực tăng trưởng mới khi giá phốt pho vàng giảm sâu.