Làm gì để thúc đẩy mua bán và sáp nhập doanh nghiệp hậu EVFTA?

Ngọc Vũ Thứ ba, 30/06/2020 - 20:05

Hoạt động mua bán và sáp nhập doanh nghiệp tại Việt Nam được dự báo sẽ sôi động hơn khi nhiều nhà đầu tư tìm đến thị trường để tận dụng những lợi ích từ các hiệp định thương mại thế hệ mới EVFTA.

Thị trường mua bán và sáp nhập doanh nghiệp (M&A) của Việt Nam đang khởi sắc và phát triển mạnh mẽ. Các giao dịch M&A được nhiều nhà đầu tư xem là cách hiệu quả nhất để xâm nhập thị trường và mở rộng hoạt động kinh doanh tại Việt Nam. Số lượng và giá trị các giao dịch M&A hoàn tất tại Việt Nam đang trên đà tăng bền vững trong những năm trở lại đây.

“Dự kiến M&A sẽ còn tiếp tục tăng trưởng hơn nữa trong năm 2020, đặc biệt trong bối cảnh Hiệp định thương mại tự do giữa Liên minh châu Âu và Việt Nam (EVFTA) đã được phê chuẩn”, Hiệp hội doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) nhận định.

Theo Bộ Kế hoạch và đầu tư, tổng giá trị giao dịch M&A tại Việt Nam đạt khoảng 10,1 tỷ USD năm 2018, tăng 60% so với cùng kỳ năm 2017 và đạt khoảng 15,6 tỷ USD vào năm ngoái, tăng 54% so với cùng kỳ năm trước đó.

Hai ngành có hoạt động M&A mạnh nhất trong năm 2018 và 2019 là sản xuất hàng tiêu dùng và bất động sản. Các ngành chủ chốt khác bao gồm tài chính tiêu dùng, bán lẻ, thủy sản, logistics và giáo dục. Các nhà đầu tư từ Hàn Quốc, Nhật Bản và Singapore đóng vai trò rất quan trọng trong thị trường M&A tại Việt Nam trong năm 2018 và 2019 với khối lượng các giao dịch được hoàn tất ấn tượng.

EuroCham cho rằng những con số này sẽ còn tăng trưởng mạnh mẽ hơn trong năm 2020 vì đây là thời điểm nhiều nhà đầu tư nước ngoài tìm cách vào thị trường Việt Nam để có thể tận dụng được toàn bộ những lợi ích mà các hiệp định thương mại tự do sắp có hiệu lực mang lại trong những năm tới, bao gồm cả EVFTA.

Luật Đầu tư 2014 (LĐT) và Luật Doanh nghiệp 20144 (LDN) là dấu mốc quan trọng đánh dấu sự phát triển của khung pháp lý dành cho hoạt động M&A tại Việt Nam. Văn bản hướng dẫn thi hành những luật mới này được đánh giá đã góp phần vào việc đơn giản hóa và đồng bộ các thủ tục hành chính và pháp lý có liên quan tại Việt Nam.

Tuy nhiên, nhiều vấn đề quan trọng trong khuôn khổ LĐT và LDN cùng văn bản hướng dẫn thi hành các văn bản luật này vẫn chưa được giải quyết.

Giảm thiểu thủ tục, tăng sức hấp dẫn trong mắt nhà đầu tư

EuroCham trong Sách Trắng 2020 khuyến nghị để thúc đẩy hoạt động M&A hơn nữa, Việt Nam trước hết cần tiếp tục giảm số lượng ngành nghề kinh doanh “có điều kiện” và xác định rõ ràng hơn những ngành nghề cấu thành và không cấu thành ngành nghề kinh doanh “có điều kiện” để phù hợp với mục đích của các văn bản pháp luật có bao gồm khái niệm này.

Bên cạnh đó, bãi bỏ “kiểm tra nhu cầu kinh tế” đối với việc các nhà phân phối bán lẻ có vốn đầu tư nước ngoài thành lập các cửa hàng bán lẻ mới. EuroCham lưu ý rằng EVFTA quy định “kiểm tra nhu cầu kinh tế” sẽ không còn được áp dụng cho các nhà đầu tư nước ngoài từ các quốc gia thành viên Liên minh châu Âu 5 năm sau khi hiệp định có hiệu lực.

Hiệp hội này khuyến nghị bỏ quy định yêu cầu nhà đầu tư nước ngoài phải xin “chấp thuận giao dịch M&A” trước khi thực hiện bất kỳ giao dịch M&A với doanh nghiệp tư nhân; giảm mức độ quyết định của các cơ quan cấp phép liên quan đến việc rà soát và xem xét lại các điều khoản thương mại của các giao dịch M&A.

Đối với những thương vụ M&A với các doanh nghiệp tư nhân, trong nhiều trường hợp, người mua hoặc nhà đầu tư cần phải xin Sở Kế hoạch và đầu tư có thẩm quyền “chấp thuận giao dịch M&A” và đây cũng là điều kiện tiên quyết trong bất kỳ giao dịch M&A có người mua hoặc nhà đầu tư nước ngoài.

“Đây là quy định ít thấy vì thực tế các quốc gia trên thế giới chỉ quy định các giao dịch M&A phải được đăng ký, thay vì xin chấp thuận trước, với các cơ quan chức năng hữu quan”, EuroCham phân tích.

Theo đó, các thủ tục phát sinh này khiến các cơ quan chức năng có thể tùy ý quyết định đối với các giao dịch M&A của các doanh nghiệp tư nhân, dẫn đến quy trình M&A ẩn chứa nhiều bất trắc, rủi ro và ít hấp dẫn hơn trong mắt các nhà đầu tư.

Theo EuroCham, Việt Nam cũng cần giảm mức độ kiểm soát của Nhà nước trên tổng thể đối với luồng ngoại tệ vào và ra khỏi Việt Nam, bao gồm việc loại bỏ rõ ràng mọi yêu cầu sử dụng tài khoản vốn đầu tư trực tiếp và tài khoản vốn đầu tư gián tiếp liên quan đến các giao dịch M&A; đảm bảo xử lý nhanh gọn và suôn sẻ các thủ tục miễn thuế cần thiết để thực hiện các giao dịch M&A và chuyển khoản phí chuyển nhượng.

Bên cạnh đó, xem xét lại ngưỡng kiểm tra thông báo kiểm soát sáp nhập theo quy định của Luật Cạnh tranh và các văn bản thi hành, nhằm giảm thiểu số lượng các giao dịch M&A phải thông báo cho Ủy ban Cạnh tranh quốc gia.

Đại diện các doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam đánh giá quy trình thông báo kiểm soát sáp nhập là một quy trình rườm rà, mất thời gian và làm chậm đáng kể tiến độ thực hiện giao dịch. Sự gia tăng không thể tránh khỏi của số lượng hồ sơ thông báo theo quy định hiện hành có thể dẫn tới việc tăng số giao dịch bị trì trệ, gây ảnh hưởng bất lợi cho thị trường M&A về trung tới dài hạn.

Xu hướng M&A và khẩu vị đầu tư hậu dịch Covid-19

Xu hướng M&A và khẩu vị đầu tư hậu dịch Covid-19

Tiêu điểm -  5 năm
Mua bán sáp nhập là một trong những biện pháp mang lại hiệu suất kinh doanh cao hơn cho doanh nghiệp nếu có chiến lược đúng.
Xu hướng M&A và khẩu vị đầu tư hậu dịch Covid-19

Xu hướng M&A và khẩu vị đầu tư hậu dịch Covid-19

Tiêu điểm -  5 năm
Mua bán sáp nhập là một trong những biện pháp mang lại hiệu suất kinh doanh cao hơn cho doanh nghiệp nếu có chiến lược đúng.
Coolmate tiến ra thị trường quốc tế sau vòng gọi vốn Series C

Coolmate tiến ra thị trường quốc tế sau vòng gọi vốn Series C

Doanh nghiệp -  1 ngày

Thương hiệu thời trang Coolmate đang khởi động một chương mới đầy tham vọng, hướng đến việc vươn ra thế giới.

Doanh nghiệp hàng hải phân hóa giữa sóng gió

Doanh nghiệp hàng hải phân hóa giữa sóng gió

Doanh nghiệp -  3 ngày

Bức tranh kinh doanh của các doanh nghiệp ngành hàng hải bắt đầu tươi sáng hơn nhưng vẫn thể hiện rõ tính phân hóa trong bối cảnh nhiều biến động.

Coteccons có quý lợi nhuận gộp lên cao nhất 5 năm

Coteccons có quý lợi nhuận gộp lên cao nhất 5 năm

Doanh nghiệp -  5 ngày

Lợi nhuận gộp của CTCP Xây dựng Coteccons trong quý này đạt 322 tỷ đồng và là mức cao nhất kể từ 2020, tăng 56,7% so với cùng kỳ.

Gánh hàng trăm tỷ đồng thuế đối ứng, doanh nghiệp thủy sản 'thấm đòn' thuế quan

Gánh hàng trăm tỷ đồng thuế đối ứng, doanh nghiệp thủy sản 'thấm đòn' thuế quan

Doanh nghiệp -  6 ngày

Doanh nghiệp thủy sản tiếp tục duy trì đà tăng trưởng nhưng báo cáo tài chính quý III bắt đầu hé lộ một giai đoạn đầy sóng gió đang chờ phía trước.

T&T Group đề xuất đầu tư nhiều dự án chiến lược tại tỉnh Khánh Hòa

T&T Group đề xuất đầu tư nhiều dự án chiến lược tại tỉnh Khánh Hòa

Doanh nghiệp -  6 ngày

Ngày 30/10, tại Khánh Hoà, lãnh đạo Tập đoàn T&T Group đã có buổi làm việc với UBND tỉnh Khánh Hòa trao đổi về đề xuất các dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh.

Hãng hàng không Việt Nam đầu tiên ra mắt mùi hương thương hiệu riêng

Hãng hàng không Việt Nam đầu tiên ra mắt mùi hương thương hiệu riêng

Nhịp cầu kinh doanh -  1 giờ

Vietnam Airlines ra mắt mùi hương thương hiệu riêng mang tên Nhã, đánh dấu bước tiến mới trong hành trình không ngừng nâng tầm trải nghiệm khách hàng.

Chủ tịch BRG được vinh danh 2 giải thưởng lớn tại Vietnam Golf Excellence Awards 2025

Chủ tịch BRG được vinh danh 2 giải thưởng lớn tại Vietnam Golf Excellence Awards 2025

Nhịp cầu kinh doanh -  1 giờ

Hệ thống giải thưởng Vietnam Golf Excellence Awards 2025 đã tôn vinh bà Nguyễn Thị Nga - Chủ tịch Tập đoàn BRG với 2 giải thưởng lớn “Thành tựu trọn đời” và “Tầm nhìn Golf Việt Nam”.

Cake trao quyền tiếp cận tài chính từ sớm cho người trẻ

Cake trao quyền tiếp cận tài chính từ sớm cho người trẻ

Tài chính -  6 giờ

Hai đột phá hướng đến người dùng trẻ và sự tiện lợi trong thanh toán đang giúp ngân hàng số Cake nâng cao trải nghiệm tài chính trong kỷ nguyên số.

Grab Việt Nam và Dat Bike hỗ trợ tài xế chuyển đổi xanh

Grab Việt Nam và Dat Bike hỗ trợ tài xế chuyển đổi xanh

Phát triển bền vững -  7 giờ

Grab Việt Nam và Dat Bike sẽ giúp các tài xế công nghệ tiếp cận và chuyển đổi sang phương tiện giao thông thân thiện với môi trường một cách dễ dàng hơn.

Hình thành thế hệ nhân sự mới mang tư duy AI

Hình thành thế hệ nhân sự mới mang tư duy AI

Tiêu điểm -  8 giờ

Khi AI dần trở thành “mã gen” của nhiều doanh nghiệp, thế hệ nhân sự tương lai cần được trang bị tư duy AI-First - tư duy hiểu, hợp tác và sáng tạo cùng AI để trở nên khác biệt.

FE Credit – 15 năm tự hào, tiếp sức triệu ước mơ

FE Credit – 15 năm tự hào, tiếp sức triệu ước mơ

Nhịp cầu kinh doanh -  8 giờ

Trải qua 15 năm phát triển, FE Credit không chỉ là một trong những đơn vị tiên phong khai phá lĩnh vực tín dụng tiêu dùng, mà còn là biểu tượng của sự đổi mới, bền bỉ và nỗ lực không ngừng để nâng cao chất lượng cuộc sống cho hàng triệu người dân Việt Nam. Bước vào giai đoạn phát triển mới, FE Credit tiếp tục chuyển mình bền vững, giữ vững cam kết “Nhanh chóng – Dễ dàng – Đáng tin cậy”, mang đến trải nghiệm tài chính minh bạch, tiện lợi và an tâm cho khách hàng.

Vietravel Airlines triển khai chương trình 'chuyên chở yêu thương' hướng về miền Trung

Vietravel Airlines triển khai chương trình 'chuyên chở yêu thương' hướng về miền Trung

Nhịp cầu kinh doanh -  8 giờ

Nhằm hỗ trợ vận chuyển miễn phí hàng hóa cứu trợ đến đồng bào miền Trung, Vietravel Airlines chính thức triển khai chương trình không vận tới Đà Nẵng.

Đọc nhiều