Tiêu điểm
Luật Đầu tư công 2024: Đột phá trong quản trị nhà nước
Luật Đầu tư công 2024 thể hiện vai trò quản trị nhà nước, thúc đẩy thực thi nhanh gọn, hiệu quả nhưng vẫn đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình.

Quá trình quyết định chủ trương đầu tư của dự án đầu tư công quan trọng quốc gia, theo quy định của luật cũ, phải trải qua 11 bước, cuối cùng sẽ trình Quốc hội xem xét và thông qua nghị quyết về chủ trương đầu tư.
Theo Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SB LAW, điều này tạo ra một điểm nghẽn bởi phải đợi đến kỳ họp của Quốc hội mới có thể trình chủ trương hoặc chủ trương điều chỉnh dự án đầu tư công quan trọng quốc gia.
Tương tự, đối với các dự án đầu tư công nhóm A, B, C sử dụng nguồn ngân sách địa phương, thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư thuộc về cơ quan dân cử, tức hội đồng nhân dân các cấp, cũng hoạt động theo kỳ họp, gây ra sự chậm trễ về tiến độ, thời gian quyết định chủ trương đầu tư công.
Tháo gỡ điểm nghẽn này, Luật Đầu tư công 2024 mới được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 8, đã quy định nâng mức vốn tối thiểu của dự án quan trọng quốc gia từ 10 nghìn tỷ đồng lên 30 nghìn tỷ đồng. Đồng thời, thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư dự án đầu tư công nhóm A, B, C được chuyển giao về Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, người đứng đầu bộ, cơ quan trung ương và các ủy ban nhân dân các cấp.
Bên cạnh đó, thẩm quyền điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn với vốn ngân sách trung ương giữa các bộ, cơ quan trung ương và địa phương được điều chuyển từ Ủy ban thường vụ Quốc hội sang Thủ tướng Chính phủ.
Ông Hà nhận định, chính sách mới thể hiện sự phân quyền rất quyết liệt, giúp giảm thời gian xử lý các thủ tục hành chính liên quan, qua đó xóa bỏ tắc nghẽn đầu tư công, kiến tạo không gian phát triển.
“Nếu như quan điểm trước đây khi xây dựng luật là thực hiện chức năng quản lý nhà nước một cách chặt chẽ thì bây giờ Luật Đầu tư công 2024 thể hiện rõ nét tinh thần kiến tạo”, Luật sư Hà cho biết.
Đồng quan điểm, chuyên gia kinh tế, TS. Võ Trí Thành, bổ sung, các cơ quan hành chính được giao thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư dự án nhóm A, B, C và quyền điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn nhưng đi kèm với việc báo cáo với Quốc hội và hội đồng nhân dân các cấp vào kỳ họp gần nhất.
Quy định này thể hiện sự cân bằng, một mặt đẩy mạnh phân cấp phân quyền để đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án đầu tư công, mặt khác đảm bảo tính minh bạch, trách nhiệm giải trình để nguồn vốn đầu tư công được sử dụng đúng mục đích, tạo tác động tích cực và lan tỏa.
Bên cạnh quy định phân cấp, phân quyền, Luật Đầu tư công 2024 cũng cho phép tách giải phóng mặt bằng ra thành dự án riêng, thay vì chỉ cho phép đối với dự án nhóm A và dự án quan trọng quốc gia.
Trước đây, chính sách này đã được áp dụng tại một số địa phương có cơ chế đặc thù, thể hiện tính hiệu quả cao. Bởi lẽ, khâu giải phóng mặt bằng tiêu tốn rất nhiều thời gian, thường là khâu gây ra sự trì trệ, vướng mắc khi triển khai đầu tư công, đặc biệt các dự án liên quan đến diện tích lớn và vùng dân cư.
“Luật Đầu tư công 2024 phản ánh bản chất về yêu cầu của quản trị nhà nước, đòi hỏi tính tốc độ, linh hoạt, phân cấp phân quyền để giảm bớt thời gian không cần thiết, ứng phó với biến động của nền kinh tế”, ông Thành tổng kết.
Đánh giá cao Luật Đầu tư công 2024, tuy nhiên, vị chuyên gia kinh tế cũng lưu ý cần tiếp tục thực thi hiệu quả công tác kiểm toán để rà soát vướng mắc, rút ra bài học, từ đó tiếp tục kiện toàn, hoàn thiện các chính sách.
Như vậy, tính hiệu quả và độ lan tỏa của đầu tư công sẽ tiếp tục được nâng cao, đảm nhiệm đúng vai trò là một trong ba trụ cột của tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh mới.
Quốc hội thông qua Luật Đầu tư công sửa đổi
Thủ tướng đưa ra 6 giải pháp đẩy mạnh giải ngân đầu tư công cuối năm
Mục tiêu giải ngân đầu tư công năm nay vẫn trên 95% kế hoạch, Thủ tướng Chính phủ đưa ra sáu giải pháp tháo gỡ điểm nghẽn, đẩy mạnh giải ngân vào cuối năm.
Chạy nước rút giải ngân hơn 300.000 tỷ đồng vốn đầu tư công
Thời gian giải ngân vốn đầu tư công năm 2024 không còn nhiều, nhưng vẫn còn đến hơn 47% lượng vốn chưa được giải ngân.
[Infographic] Kinh tế TP. HCM 10 tháng với điểm nghẽn đầu tư công
Kinh tế TP. HCM 10 tháng qua khởi sắc với sản xuất công nghiệp hồi phục, bán lẻ tăng 10%, xuất nhập khẩu tăng 11%, nhưng tỷ lệ giải ngân đầu tư công chỉ đạt 21,8%.
Ngân hàng số riêng cho SME và hộ kinh doanh: Táo bạo nhưng đầy thách thức
Ngân hàng số sẽ giúp giải quyết bài toán vốn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh – lực lượng chính trong nền kinh tế nhưng cũng đòi hỏi sự thay đổi quan trọng từ thể chế.
Mở đường cho tư nhân xây dựng hạ tầng số
Việt Nam đặt mục tiêu tới 2030 có ít nhất hai doanh nghiệp khu vực tư nhân xuất sắc, ngang tầm các nước tiên tiến trong lĩnh vực xây dựng và vận hành hạ tầng số.
ACV muốn lập khu phi thuế quan ở sân bay Long Thành
Việc xây dựng “thành phố hàng hóa” kết hợp khu phi thuế quan tại sân bay Long Thành là ý tưởng lớn nhưng cần xác định cụ thể mô hình, lộ trình phát triển để đảm bảo phù hợp quy hoạch.
ADB đo áp lực thuế Mỹ lên kinh tế Việt Nam
ADB đã điều chỉnh dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam, nâng lên mức 6,7% trong năm nay và điều chỉnh giảm còn 6% cho năm sau.
Bão số 10 tàn phá nặng nề các tỉnh miền Trung
Bão số 10 được có tốc độ di chuyển nhanh, cường độ mạnh, phạm vi ảnh hưởng rộng, gây thiệt hại nặng nề cho các tỉnh ven biển miền Trung.
Vũ điệu giữa sóng gió của 'lão tướng' ngành bia
Khi "tuổi tác" không phải là điểm hạn chế, Sabeco đã nỗ lực tìm ra công thức vượt qua giai đoạn khó khăn nhất của ngành bia nhờ chiến lược bền vững.
Ngân hàng số riêng cho SME và hộ kinh doanh: Táo bạo nhưng đầy thách thức
Ngân hàng số sẽ giúp giải quyết bài toán vốn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh – lực lượng chính trong nền kinh tế nhưng cũng đòi hỏi sự thay đổi quan trọng từ thể chế.
Chinh phục cá mập: Cẩm nang gọi vốn cho startup Việt
'Chinh phục cá mập' không chỉ kể chuyện mà còn vẽ ra một “bản đồ thực địa”, giúp các startup Việt tự tin bước vào hành trình gọi
Mở đường cho tư nhân xây dựng hạ tầng số
Việt Nam đặt mục tiêu tới 2030 có ít nhất hai doanh nghiệp khu vực tư nhân xuất sắc, ngang tầm các nước tiên tiến trong lĩnh vực xây dựng và vận hành hạ tầng số.
ACV muốn lập khu phi thuế quan ở sân bay Long Thành
Việc xây dựng “thành phố hàng hóa” kết hợp khu phi thuế quan tại sân bay Long Thành là ý tưởng lớn nhưng cần xác định cụ thể mô hình, lộ trình phát triển để đảm bảo phù hợp quy hoạch.
ADB đo áp lực thuế Mỹ lên kinh tế Việt Nam
ADB đã điều chỉnh dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam, nâng lên mức 6,7% trong năm nay và điều chỉnh giảm còn 6% cho năm sau.
SeABank lần đầu công bố báo cáo phát triển bền vững
Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank, HOSE: SSB) lần đầu tiên ra mắt ấn phẩm độc lập 'Báo cáo Phát triển bền vững', đánh dấu cột mốc quan trọng trên hành trình kiến tạo giá trị dài lâu.