Mối lo từ thủy điện nhỏ

Nguyễn Cảnh Thứ sáu, 09/12/2022 - 07:52

Quản lý quy hoạch, cấp phép xây dựng thủy điện nhỏ giai đoạn 2016-2020 ghi nhận tình trạng phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch chưa phù hợp quy định, chế độ chính sách còn bất cập cũng như chuyển đổi mục đích đất rừng chưa đảm bảo quy định.

Theo Kiểm toán nhà nước, giai đoạn 2016-2020, Bộ Công thương phê duyệt bổ sung, điều chỉnh quy hoạch thủy điện nhỏ trên phạm vi cả nước chưa căn cứ trên quy hoạch phát triển nguồn điện và cơ cấu nguồn điện đã được Thủ tướng phê duyệt tại Quyết định 428/QĐ-TTg ngày 18/3/2016.

Bộ Công thương thẩm định, phê duyệt bổ sung quy hoạch một số dự án thủy điện nhỏ không lấy ý kiến của Bộ Tài nguyên và môi trường, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn; còn chưa đảm bảo độ tin cậy về thông tin, số liệu và cơ sở để đánh giá về sự phù hợp của đề xuất quy hoạch thủy điện với quy hoạch liên quan khác.

Liên quan tới vấn đề chính sách, Kiểm toán nhà nước cho biết, Luật Điện lực hợp nhất quy định về cơ chế độc quyền trong lĩnh vực hoạt động truyền tải không còn phù hợp với quan điểm chỉ đạo của Bộ Chính trị tại Nghị quyết 55 ngày 11/2/2020.

Đồng thời, Nghị quyết 110/NQ-CP ngày 2/12/1019 của Chính phủ chỉ tích hợp Quy hoạch thủy điện nhỏ toàn quốc, trong khi Bộ Công thương đã phê duyệt bổ sung các dự án thủy điện nhỏ tại nhiều quyết định riêng rẽ.

Bên cạnh đó, các Thông tư 43 (tháng 12/2012) và tháng 12/2013 của Bộ Công thương đã không còn phù hợp do một số văn bản làm căn cứ pháp lý đã thay đổi. 

Quy định tại Nghị định 201/2013/NĐ-CP có sự chồng chéo thẩm quyền trong quản lý, phê duyệt dòng chảy tối thiểu đối với hạ lưu, hồ chứa các dự án thủy điện nhỏ sử dụng nguồn nước nội tỉnh giữa Bộ Tài nguyên và môi trường và UBND cấp tỉnh.

Cũng theo cơ quan kiểm toán, quy định về dòng chảy tối thiểu (tại Thông tư 64/TT-BTNMT) chưa đáp ứng yêu cầu tại Luật Tài nguyên nước. Có sự chồng chéo về thẩm quyền giữa Thủ tướng và HĐND cấp tỉnh đối với việc quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng đặc dụng và đất rừng đặc dụng dưới 20ha giữa quy định tại Luật Lâm nghiệp và Luật Đất đai 2013.

Về vấn đề chuyển đổi mục đích đất rừng, các tỉnh Hà Giang, Điện Biên, Sơn La, Lai Châu, Lào Cai vẫn còn hiện tượng chuyển đổi đất rừng tự nhiên, chuyển đổi rừng tự nhiên hiện có sang mục đích sử dụng khác. 

Một số dự án thủy điện đưa vào vận hành khai thác chưa hoàn thành việc trồng rừng thay thế, chưa nộp đầy đủ tiền trồng rừng thay thế theo phương án được cấp thẩm quyền phê duyệt.

Kiểm toán nhà nước kiến nghị Thủ tướng một số nội dung: chỉ đạo Bộ Công thương kịp thời chấn chỉnh đối với những tồn tại liên quan. Đồng thời rà soát, tham mưu cho Chính phủ bổ sung Nghị quyết 110 ngày 2/12/1019 về ban hành danh mục các quy hoạch được tích hợp vào quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh đối với các dự án thủy điện nhỏ đã được Bộ Công thương phê duyệt bổ sung vượt công suất được Thủ tướng phê duyệt tại Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia ban hành kèm theo Quyết định 428/QĐ-TTg ngày 18/3/2016.

Cơ quan kiểm toán cũng kiến nghị Bộ Công thương phối hợp UBND các tỉnh Sơn La, Yên Bái xử lý dứt điểm tình trạng trùng vị trí quy hoạch, xây dựng giữa dự án thủy điện Nậm Trai 3 và dự án thủy điện Phin Hồ, tránh tình trạng khiếu kiện kéo dài của nhà đầu tư.

Theo Báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia giai đoạn 2016-2020, việc ưu tiên huy động nguồn thủy điện dẫn đến việc phát triển một số công trình thủy điện nhỏ, không chú ý đến tác động về kinh tế - xã hội và môi trường, đã gây tác động tiêu cực ở một số nơi như: giảm diện tích rừng tự nhiên, rừng phòng hộ đầu nguồn và suy giảm đa dạng sinh học.

Bên cạnh đó, việc xả nước không thường xuyên, không đảm bảo dòng chảy tối thiểu cho khu vực hạ lưu đã khiến cho các hệ sinh thái nước và ven sông ở khu vực sau đập thủy điện bị suy giảm đồng thời ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất nông nghiệp khu vực hạ lưu do thiếu nguồn nước, đặc biệt vào mùa kiệt... gây nguy cơ khô hạn và sa mạc hóa ở hạ lưu, gia tăng xói mòn, sạt lở bờ sông và xâm nhập mặn...

Tại nhiều dự án thủy điện, chủ đầu tư chậm trồng rừng bù lại diện tích rừng mất đi do xây dựng thủy điện, dẫn đến thiên tai trong vùng ngày một khốc liệt, đe dọa an sinh xã hội.

Cần Thơ cần tháo gỡ nhiều nút thắt

Cần Thơ cần tháo gỡ nhiều nút thắt

Tiêu điểm -  11 giờ

Cần Thơ được kỳ vọng là cực dẫn dắt tăng trưởng vùng Đồng bằng sông Cửu Long nhưng đang phát triển chưa tương xứng với tiềm năng do vướng nhiều điểm nghẽn.

Doanh nghiệp ngành điện ‘đỏ mắt’ tìm vốn

Doanh nghiệp ngành điện ‘đỏ mắt’ tìm vốn

Tiêu điểm -  18 giờ

Cửa duy nhất cho doanh nghiệp có thể huy động vốn phục vụ các dự án ngành điện theo quy hoạch là kêu gọi đầu tư trực tiếp từ nước ngoài và vay lãi suất cao.

Chuyển động mới tại 2 dự án điện hạt nhân Ninh Thuận

Chuyển động mới tại 2 dự án điện hạt nhân Ninh Thuận

Tiêu điểm -  1 ngày

Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn đặt mốc thời gian hoàn thành đàm phán với các đối tác Nga, Nhật Bản nhằm hợp tác đầu tư xây dựng điện hạt nhân Ninh Thuận.

Quảng Ninh tạo nền tảng cho chu kỳ tăng trưởng mới

Quảng Ninh tạo nền tảng cho chu kỳ tăng trưởng mới

Tiêu điểm -  1 ngày

Tỉnh Quảng Ninh khép lại giai đoạn 2021 - 2025 bằng việc đạt các chỉ tiêu ngân sách, sự thay đổi cách thức tổ chức và vận hành tài chính công.

Quy chuẩn thiếu minh bạch ‘trói chân’ ngành sữa Việt Nam

Quy chuẩn thiếu minh bạch ‘trói chân’ ngành sữa Việt Nam

Tiêu điểm -  1 ngày

Việc thiếu quy định về tiêu chuẩn sữa, “đánh đồng” các loại sữa dạng lỏng (sữa pha lại/hoàn nguyên từ bột sữa; sữa tươi) khiến người chăn nuôi trong nước, sản xuất sữa tươi đối diện áp lực lớn về chi phí, thị trường tiêu thụ và giá bán, buộc nhiều hộ phải giảm đàn hoặc ngừng sản xuất.

Bất động sản Hải Phòng bứt tốc: Đòn bẩy từ trục đô thị chiến lược Vũ Yên - Dương Kinh

Bất động sản Hải Phòng bứt tốc: Đòn bẩy từ trục đô thị chiến lược Vũ Yên - Dương Kinh

Nhịp cầu kinh doanh -  10 giờ

Vinhomes Royal Island (Vũ Yên) và Vinhomes Golden City (Dương Kinh) không chỉ định hình diện mạo mới cho đô thị Hải Phòng, mà còn xác lập vị thế “cặp bài trùng” dẫn dắt bất động sản thành phố cảng bước vào một thập kỷ vàng bứt phá. Đáp ứng trọn vẹn nhu cầu đầu tư, an cư, tích sản, bộ đôi này đang trở thành đích đến của dòng tiền từ khắp miền Bắc, hứa hẹn cơ hội tăng giá tài sản gấp 3 - 4 lần trong chu kỳ tăng trưởng tiếp theo.

Ông lớn phần mềm doanh nghiệp rót hơn 4.000 tỷ mở trung tâm nghiên cứu tại Việt Nam

Ông lớn phần mềm doanh nghiệp rót hơn 4.000 tỷ mở trung tâm nghiên cứu tại Việt Nam

Doanh nghiệp -  10 giờ

SAP Labs Vietnam là trung tâm thứ hai của SAP tại Đông Nam Á và thứ sáu tại châu Á - Thái Bình Dương.

Cần Thơ cần tháo gỡ nhiều nút thắt

Cần Thơ cần tháo gỡ nhiều nút thắt

Tiêu điểm -  11 giờ

Cần Thơ được kỳ vọng là cực dẫn dắt tăng trưởng vùng Đồng bằng sông Cửu Long nhưng đang phát triển chưa tương xứng với tiềm năng do vướng nhiều điểm nghẽn.

Doanh nghiệp địa ốc phía Nam rầm rộ 'bung hàng', đón sóng sau sáp nhập

Doanh nghiệp địa ốc phía Nam rầm rộ 'bung hàng', đón sóng sau sáp nhập

Bất động sản -  12 giờ

Trong bối cảnh pháp lý dự án dần được tháo gỡ, hạ tầng phát triển, một làn sóng 'bung hàng' đang nở rộ ở nhiều doanh nghiệp địa ốc, giúp lấp đầy khoảng trống nguồn cung thời gian qua.

Khi thành phố thiên niên kỷ cửa ngõ phía Nam Sài Gòn hóa thành sàn diễn nghệ thuật đỉnh cao

Khi thành phố thiên niên kỷ cửa ngõ phía Nam Sài Gòn hóa thành sàn diễn nghệ thuật đỉnh cao

Bất động sản -  12 giờ

Tháng 8 này, T&T City Millennia (xã Cần Giuộc, tỉnh Tây Ninh) – đại đô thị biểu tượng do Tập đoàn T&T Group đầu tư phát triển sẽ trở thành tâm điểm của giới mộ điệu khi lần đầu tiên tổ chức một đại nhạc hội âm nhạc – ánh sáng – công nghệ quy mô lớn, đánh dấu bước chuyển mình của một vùng đất giàu tiềm năng thành điểm đến văn hóa – du lịch – đầu tư sôi động bậc nhất khu vực Nam Sài Gòn.

Thủ tướng yêu cầu thí điểm bỏ 'room' tín dụng từ 2026

Thủ tướng yêu cầu thí điểm bỏ 'room' tín dụng từ 2026

Tài chính -  13 giờ

Thủ tướng yêu cầu thí điểm gỡ 'room' tín dụng từ năm 2026, đồng thời tăng giám sát hoạt động các ngân hàng để ngăn ngừa nợ xấu mới phát sinh.

Tận dụng thuế quan, doanh nghiệp thủy sản thắng lớn

Tận dụng thuế quan, doanh nghiệp thủy sản thắng lớn

Doanh nghiệp -  13 giờ

Nửa đầu năm, các doanh nghiệp ngành thủy sản nhìn ghi nhận kết quả kinh doanh khởi sắc khi các nhà nhập khẩu đẩy mạnh tích trữ hàng hóa trước khi Mỹ áp thuế.