Phát triển bền vững

Sinh kế và nông nghiệp trước biến đổi khí hậu

Phạm Sơn Thứ hai, 31/10/2022 - 08:02

Biến đổi khí hậu tạo ra nhiều tác động tới khu vực nông nghiệp cũng như lựa chọn sinh kế của người dân, theo một số nghiên cứu được trình bày tại Hội thảo quốc tế dành cho các nhà khoa học trẻ khối trường kinh tế và kinh doanh 2022.

Trong giai đoạn cao điểm của đại dịch Covid-19, nông nghiệp thể hiện vai trò trụ đỡ của nền kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, trong cuộc khủng hoảng về biến đổi khí hậu, trụ đỡ này lại là khu vực chịu tác động nặng nề nhất.

Nghiên cứu Tác động của các yếu tố biến đổi khí đến giá trị nông nghiệp tại Việt Nam của nhóm tác giả Đào Lê Trang Anh đến từ Đại học RMIT Việt Nam và tác giả Nguyễn Thị Tú Anh đến từ Học viện Ngân hàng, chỉ ra, nhiệt độ tăng cao làm giảm giá trị đóng góp của ngành nông nghiệp trong GDP. Đây là một minh chứng cho thấy tác động tiêu cực của sự nóng lên toàn cầu đối với nền kinh tế nông nghiệp Việt Nam.

Từ kết quả này, nhóm nghiên cứu đề xuất, Việt Nam cần thực hiện nhiều hơn nữa những chiến lược vĩ mô chống chịu biến đổi khí hậu để đảm bảo sản xuất nông nghiệp, duy trì an ninh lương thực quốc gia trong dài hạn, có thể kể đến như trồng thêm cây xanh, tạo môi trường sống xanh, đảm bảo đa dạng sinh học..

Mặt khác, cũng cần có những giải pháp để đảm bảo sản lượng nông nghiệp trước biến đổi khí hậu, thông qua việc hướng dẫn nông dân canh tác chuyên nghiệp hơn, ứng dụng cây trồng có khả năng chống chịu tốt trước biến động khí hậu.

Tri thức hóa người nông dân để gỡ nút thắt ngành nông nghiệp

Một phát hiện đáng chú ý khác của nghiên cứu là đất đai và phân bón có mối tương quan thuận chiều với đóng góp của nông nghiệp vào GDP. Do đó, bón phân an toàn, đảm bảo chất lượng với liều lượng thích hợp là rất quan trọng để đạt được năng suất cây trồng và giá trị kinh tế cao hơn cho nông nghiệp quốc gia.

Không chỉ tác động tới giá trị ngành nông nghiệp, biến đổi khí hậu làm thay đổi lựa chọn sinh kế tại khu vực nông thôn, theo nghiên cứu Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến lựa chọn sinh kế tại các vùng nông thôn Việt Nam giai đoạn 2008 – 2018 của nhóm tác giả Huỳnh Ngọc Chương, Trần Thị Lộc, Trần Lục Thanh Tuyền, Bùi Hồng Ngọc đến từ Trường Đại học Kinh tế - Luật, Đại học Quốc gia TP.HCM.

Đặc biệt là tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, người dân thường dịch chuyển ra khỏi khu vực sinh kế nông nghiệp trước tác động của biến đổi khí hậu. Trong đó việc chuyển từ canh tác nông nghiệp sang di cư tới những nơi khác để làm công ăn lương, hay còn gọi là “đi Bình Dương”, đã trở thành hình mẫu thay đổi sinh kế phổ biển.

Bức tranh chuyển đổi bền vững nông nghiệp miền Tây

Theo ghi nhận của tác giả Huỳnh Ngọc Chương, miền Tây dường như đang thiếu hụt lao động trẻ do một bộ phận không nhỏ người trẻ di cư sang địa phương khác.

Phát hiện này tương đồng với nhận định của báo cáo Kinh tế thường niên Đồng bằng sông Cửu Long khi chỉ ra việc miền Tây đang trở thành “vùng trũng” của dân số. Có thời điểm trước khi xảy ra đại dịch, dân số miền Tây còn tăng trưởng âm.

Một báo cáo năm 2021 của WB cũng chỉ ra, Đồng bằng sông Cửu Long sẽ trở thành điểm nóng về di cư do biến đổi khí hậu vào năm 2050 do sự suy giảm nguồn nước ngọt, gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan và canh tác nông nghiệp giảm năng suất.

Tuy nhiên, theo nhóm tác giả trường Đại học Kinh tế - Luật, trước tác động của biến đổi khí hậu, những nông hộ có vốn vật chất cao, tức là sở hữu diện tích đất nông nghiệp rộng, thường sẽ ít lựa chọn thay đổi sinh kế hơn. Bên cạnh đó, vốn xã hội, bao gồm dân cư, tập quán, văn hóa bản địa cũng giúp bà con nông dân tăng cường khả năng chống chịu. Đây là những phát hiện quan trọng để định hướng chính sách bảo vệ sinh kế người dân trước biến đổi khí hậu tại miền Tây.

Tài chính cho kế hoạch thích ứng biến đổi khí hậu: Ai sẽ chi trả?

Tài chính cho kế hoạch thích ứng biến đổi khí hậu: Ai sẽ chi trả?

Tiêu điểm -  3 năm

Theo World Bank, Việt Nam phải huy động một lượng lớn vốn tư nhân, cũng như nguồn lực từ bên ngoài, để có thể tài trợ cho các kế hoạch thích ứng với biến đổi khí hậu.

World Bank: 5 ưu tiên giúp Việt Nam ‘sống tốt’ giữa biến đổi khí hậu

World Bank: 5 ưu tiên giúp Việt Nam ‘sống tốt’ giữa biến đổi khí hậu

Phát triển bền vững -  3 năm

World Bank nhấn mạnh tính cấp thiết của việc thích ứng với biến đổi khí hậu, đồng thời cần triển khai nhiều chính sách và đầu tư công, tư để giảm cường độ carbon trong tăng trưởng tại Việt Nam.

Cái giá đắt từ biến đổi khí hậu tại Việt Nam

Cái giá đắt từ biến đổi khí hậu tại Việt Nam

Phát triển bền vững -  3 năm

Nếu không hành động, thiệt hại kinh tế do biến đổi khí hậu có thể lên đến 14,5% GDP của Việt Nam vào năm 2050, theo World Bank.

Nestlé Việt Nam trồng rừng góp phần giảm tác động biến đổi khí hậu

Nestlé Việt Nam trồng rừng góp phần giảm tác động biến đổi khí hậu

Nhịp cầu kinh doanh -  3 năm

Tập thể nhân viên và nhóm đại sứ môi trường công ty Nestlé Việt Nam vừa phối hợp với Trung tâm bảo tồn Gaia tổ chức hoạt động trồng rừng “Gieo mầm xanh – ươm sự sống” nhằm nâng cao nhận thức, góp phần giảm tác động của biến đổi khí hậu và chào mừng Ngày Môi trường thế giới.

Vietnam Airlines và Vietjet được vinh danh bền vững

Vietnam Airlines và Vietjet được vinh danh bền vững

Phát triển bền vững -  2 ngày

Hai hãng hàng không Việt Nam gồm Vietnam Airlines và Vietjet Air được Airline Ratings vinh danh nhờ các sáng kiến phát triển bền vững dẫn đầu ngành.

Chuẩn xanh mở đường cho doanh nghiệp Việt vươn tầm thế giới

Chuẩn xanh mở đường cho doanh nghiệp Việt vươn tầm thế giới

Phát triển bền vững -  2 ngày

Chuẩn xanh đang định hình luật chơi mới, doanh nghiệp Việt muốn có chỗ trong chuỗi cung ứng quốc tế phải chủ động chuyển đổi, đạt chuẩn ESG và chứng nhận quốc tế.

Bao bì xanh mở lối hành trình ESG của doanh nghiệp

Bao bì xanh mở lối hành trình ESG của doanh nghiệp

Phát triển bền vững -  2 ngày

Khi xu hướng tiêu dùng xanh lan tỏa mạnh mẽ và áp lực ESG ngày càng gia tăng, đổi mới bao bì trở thành bước đi chiến lược, mở đầu cho hành trình chuyển đổi bền vững của doanh nghiệp.

Bản lĩnh Việt Nam: Từ Cách mạng đến tăng trưởng xanh

Bản lĩnh Việt Nam: Từ Cách mạng đến tăng trưởng xanh

Phát triển bền vững -  5 ngày

Từ cam kết tại COP26 đến những nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp, Việt Nam thể hiện tinh thần cách mạng kiên cường, mạnh mẽ trên con đường tăng trưởng xanh.

Việt Nam chuyển nhượng 1 triệu tấn carbon giảm thải cho Ngân hàng Thế giới

Việt Nam chuyển nhượng 1 triệu tấn carbon giảm thải cho Ngân hàng Thế giới

Phát triển bền vững -  6 ngày

1 triệu tấn khí thải carbon giảm thải từ rừng vùng Bắc Trung Bộ được Việt Nam chuyển nhượng cho Ngân hàng Thế giới (WB).

'Soi Bóng': Khi kiến trúc soi mình trong hội họa giữa lòng đô thị Sài Gòn

'Soi Bóng': Khi kiến trúc soi mình trong hội họa giữa lòng đô thị Sài Gòn

Nhịp cầu kinh doanh -  7 giờ

TP.HCM đón tháng 9 với triển lãm “Soi Bóng” tại Areus by BM Windows, nơi kiến trúc và hội họa gặp gỡ để kể câu chuyện đô thị.

Bất động sản Cam Ranh: Sức hút thực sự đến đâu?

Bất động sản Cam Ranh: Sức hút thực sự đến đâu?

Bất động sản -  8 giờ

Cam Ranh và vùng phụ cận đang trở thành tâm điểm đầu tư bất động sản mới ở Khánh Hoà.

4 bài học tăng sức bật cho doanh nghiệp Việt

4 bài học tăng sức bật cho doanh nghiệp Việt

Leader talk -  9 giờ

Doanh nghiệp Việt cần một hệ sinh thái hỗ trợ mạnh mẽ hơn với chính sách đồng bộ, thể chế minh bạch và thực thi hiệu quả, để phát triển bền vững.

Tập đoàn Ý lập trung tâm hàng không vũ trụ tại Việt Nam

Tập đoàn Ý lập trung tâm hàng không vũ trụ tại Việt Nam

Tiêu điểm -  18 giờ

Temix, tập đoàn tư nhân từ Ý sẽ cùng với PTIT nâng cao vị thế của Việt Nam trong ngành công nghiệp không gian toàn cầu thông qua Trung tâm thiết kế tiên tiến.

FTSE Russell sẽ công bố kết quả nâng hạng thị trường Việt Nam vào ngày 8/10

FTSE Russell sẽ công bố kết quả nâng hạng thị trường Việt Nam vào ngày 8/10

Tài chính -  1 ngày

Đây là dấu mốc quan trọng sau nhiều năm cải cách, hứa hẹn mở ra dòng vốn ngoại mới cho thị trường chứng khoán Việt Nam.

PNJ đối phó sức ép kép từ giá vàng

PNJ đối phó sức ép kép từ giá vàng

Doanh nghiệp -  1 ngày

Giữa lúc giá vàng tăng mạnh, PNJ đã chủ động “xoay trục chiến lược”, từ tái cơ cấu sản phẩm, điều chỉnh mạng lưới bán lẻ, tới mở thị trường ngách.

AgriS hợp tác cùng Itochu thúc đẩy kinh doanh chất tạo ngọt vì sức khỏe người tiêu dùng Việt

AgriS hợp tác cùng Itochu thúc đẩy kinh doanh chất tạo ngọt vì sức khỏe người tiêu dùng Việt

Nhịp cầu kinh doanh -  1 ngày

AgriS “bắt tay” Itochu hợp tác phát triển và kinh doanh các sản phẩm chất ngọt thay thế và thành phần chức năng, hướng đến nâng cao sức khỏe cho người tiêu dùng Việt.