Nhiều doanh nghiệp có thể gặp khủng hoảng nhân sự sau Tết

Sau Tết Nguyên đán là một thời điểm chuyển dịch nguồn lao động rất lớn trong năm. Kể cả những người có ý định chuyển việc trước Tết một vài tháng, tâm lý chung vẫn là cố gắng duy trì, “cầm cự” để nhận thưởng mới xin nghỉ.

Những yếu tố mang tính cá nhân của nhân sự như muốn thay đổi môi trường làm việc, muốn tìm cơ hội mới, lương cao hơn,… trên thực tế chỉ là một trong số những yếu tố dẫn đến xu hướng xin nghỉ việc sau Tết Nguyên đán tại các doanh nghiệp. 

Theo ông Nguyễn Thạc Thắng, Giám đốc điều hành chi nhánh Hà Nội của Công ty tư vấn nhân sự First Alliances, sự dịch chuyển nhân sự sau Tết diễn ra do cả phía cung và cầu.

Về phía cầu, các doanh nghiệp có nhu cầu nhân sự thường ra kế hoạch vào đầu năm và đăng tuyển nhiều vào thời điểm sau Tết với số lượng tuyển gấp hai, gấp ba thông thường. Cơ hội dành cho các ứng viên vốn dĩ có ý định chuyển việc, vì vậy, cũng sẽ nhiều hơn.

Nguyên nhân chính của việc nhân sự quyết định rời bỏ công ty, theo ông Thắng, không phải là tìm kiếm một vị trí tương đương tại một doanh nghiệp khác trong ngành có đề xuất mức lương tốt hơn, mà đa phần đến từ những công việc mới phát sinh vào thời điểm sau Tết. Số lượng công việc trên thị trường được sinh ra nhiều hơn và công ty nào cũng muốn tuyển người mới cho công việc mới, chứ không hẳn chỉ tuyển người để lấp đầy chỗ trống.

Đặc biệt, không những số lượng công việc tại các doanh nghiệp đang hoạt động ở các lĩnh vực đang “nóng” tăng lên mà số lượng doanh nghiệp mới được thành lập cũng rất nhiều với nhu cầu nhân sự lớn. Điều này tác động không nhỏ đến các doanh nghiệp khác trong ngành khi các công ty mới này cần “săn” một lượng lớn nhân sự, từ vị trí cấp cao đến nhân viên bình thường.

Còn nhớ thị trường nhân sự ngành ô tô, đặc biệt là kỹ sư, biến động khá lớn khi Vinfast xuất hiện. Hàng loạt ông lớn trong ngành đều “mất người” cho dù có chính sách tốt bởi mức đãi ngộ và tiềm năng phát triển mà Vinfast đề xuất rất lớn với mức lương cao hơn các doanh nghiệp khác ở cấp số nhân.

Hay nếu không tính đến đại dịch Corona đang diễn ra thì thị trường du lịch, nhìn tổng quát, đều có sự tăng trưởng lớn theo năm trong thời gian qua. 

Khách quốc tế đến Việt Nam đạt con số kỷ lục - gần 13 triệu lượt trong năm 2017, nhưng chỉ hai năm sau đó đã tăng lên gần 18 triệu lượt. Thị trường tăng trưởng, khách sạn và khu nghỉ dưỡng tiếp tục mọc lên và chắc chắn cần người để vận hành nhưng nhân sự quá ít ỏi khiến việc cạnh tranh trở nên khốc liệt, đồng thời tạo cơ hội cho người lao động trong ngành này. Những ngành khác được ông Thắng dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng trong năm 2020 là công nghệ thông tin, chuyển đổi số, fintech, sản xuất và giao vận.

Theo lãnh đạo First Alliances, các doanh nghiệp thường sẽ phải có tính toán dự trù từ sớm về tỷ lệ nghỉ việc của nhân viên để có kế hoạch đào tạo, giữ người và tuyển người; có thể là trong kế hoạch từ đầu năm. Tuy nhiên, các doanh nghiệp mới thành lập thì sẽ gặp khó khăn hơn trong việc dự trù, song cũng cần phải có sự chuẩn bị.

“Có công ty trong ngành công nghệ thông tin tháng 11 tuyển người, trên thông tin đăng tuyển đề xuất thưởng một tháng lương nếu vào làm trước Tết, cộng với mức lương tăng. Như vậy, tội gì người lao động phải chờ đến sang năm nhận hết thưởng. Thị trường đang cạnh tranh đến cỡ đấy rồi”, ông Thắng nói.

Trong sự chuẩn bị đó, một là tuyển người ngoài vào và hai là chuẩn bị nhân sự nội bộ, khi cấp trên nghỉ thì cũng có thể giao việc cho nhân sự cấp dưới. Chuyên gia nhân sự này cho rằng trong tính toán dự trù, doanh nghiệp cần chú ý đến những nhân sự có tác động lớn đến công ty. Giả sử, một phó ban nghỉ thì có thể ảnh hưởng lớn hơn so với việc mười nhân viên bình thường đồng loạt nghỉ việc.

Tuy nhiên ông Thắng lưu ý, khác với các nhân sự bình thường bị ảnh hưởng bởi lương, thưởng dịp Tết thì quyết định chuyển việc của nhiều nhân sự cấp cao không hẳn vì thưởng Tết mà vì cơ hội và tiềm năng phát triển ở những công ty mới. Tiền là một ưu tiên nhưng không phải là ưu tiên hàng đầu đối với đối tượng này.