Những loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả

Hương Giang - 09:57, 07/05/2023

TheLEADERChính phủ vừa ban hành Nghị định 17/2023/NĐ-CP, quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Sở hữu trí tuệ liên quan đến quyền tác giả và quyền liên quan. Nghị định này quy định rõ đâu là những loại hình tác phẩm được và không được bảo hộ quyền tác giả.

Những loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả
Liên hoan chèo toàn quốc năm 2022 (Ảnh: TTXVN)

Phải mang tính sáng tạo và được ghi lại

Mặc dù được thể hiện bằng nhiều hình thức khác nhau, những tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả là cần phải được ghi lại trên một hình thức vật chất nhất định (ví dụ: chữ viết, ghi âm, video…). Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là những tác phẩm này thường là những thông tin chuyên sâu, mang tính sáng tạo.

Những loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả được quy định trong Nghị định bao gồm:

Thứ nhất, những tác phẩm thuộc loại hình nghệ thuật biểu diễn, gồm: Chèo, tuồng, cải lương, múa, múa rối, múa đương đại, ba lê,.. được bảo hộ quyền tác giả.

Thứ hai, tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình và các tác phẩm khác được viết bằng chữ hoặc các ký tự khác quy định tại khoản 1 Điều 14 điểm a của Luật Sở hữu trí tuệ.

Thứ ba, bài giảng, bài phát biểu và các bài nói khác được quy định tại khoản 1 Điều 14 điểm b của Luật Sở hữu trí tuệ là các tác phẩm được thể hiện bằng ngôn ngữ nói. Tuy vậy, những tác phẩm này phải được ghi lại trên một hình thức vật chất nhất định.

Thứ tư, tác phẩm báo chí được quy định tại khoản 1 Điều 14 điểm c của Luật Sở hữu trí tuệ là các tác phẩm có nội dung độc lập và cấu trúc hoàn chỉnh, bao gồm các thể loại phóng sự, ghi chép, tường thuật, phỏng vấn, phản ánh, điều tra, bình luận và các thể loại báo chí khác, được đăng hoặc phát trên các phương tiện báo chí như báo in, báo nói, báo hình, báo điện tử hoặc các phương tiện khác.

Thứ năm, tác phẩm âm nhạc được quy định tại khoản 1 Điều 14 điểm d của Luật Sở hữu trí tuệ là các tác phẩm được thể hiện dưới dạng ký âm nốt nhạc trong bản nhạc hoặc các ký tự âm nhạc khác, độc lập với việc trình diễn hay không trình diễn.

Thứ sáu, tác phẩm sân khấu được quy định trong điều 14 khoản 1, điểm d của Luật Sở hữu Trí tuệ là tác phẩm thuộc loại hình nghệ thuật biểu diễn, bao gồm các thể loại như chèo, tuồng, cải lương, múa, múa rối, múa đương đại, ba lê, kịch nói, opera, kịch dân ca, kịch hình thể, nhạc kịch, xiếc, tấu hài, tạp kỹ và các thể loại khác.

Thứ bảy, tác phẩm điện ảnh và những tác phẩm được tạo ra bằng các phương pháp tương tự được quy định trong điều 14 khoản 1, điểm e của Luật Sở hữu Trí tuệ. Những tác phẩm này có nội dung được biểu hiện bằng hình ảnh động liên tục hoặc bằng hình ảnh do các thiết bị kỹ thuật, công nghệ tạo ra. Chúng có thể có âm thanh và các hiệu ứng khác theo nguyên tắc của ngôn ngữ điện ảnh.

Thứ tám, tác phẩm mỹ thuật được quy định trong điều 14 khoản 1, điểm g của Luật Sở hữu Trí tuệ là tác phẩm được thể hiện bằng đường nét, màu sắc, hình khối, bố cục với tính năng hữu ích. Những tác phẩm này có thể gắn liền với một đồ vật hữu ích, được sản xuất thủ công hoặc công nghiệp...

Những trường hợp không thuộc phạm vi bảo hộ quyền tác giả

Nghị định cũng quy định rõ ràng thêm những đối tượng không thuộc phạm vi bảo hộ quyền tác giả:

Thứ nhất, tin tức thời sự thuần túy đưa tin được quy định tại khoản 1 Điều 15 của Luật Sở hữu trí tuệ. Đây là những thông tin báo chí ngắn hàng ngày, tin vặt, số liệu sự thật, chỉ mang tính chất đưa tin và không có tính sáng tạo.

Thứ hai, những văn bản hành chính được quy định tại khoản 2 Điều 15 của Luật Sở hữu trí tuệ. Đây thường là những văn bản của các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị-xã hội, tổ chức chính trị-xã hội-nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội-nghề nghiệp và đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân.

Thứ ba, theo Nghị định, các đối tượng không thuộc phạm vi bảo hộ quyền tác giả được quy định tại khoản 3 của Luật Sở hữu trí tuệ được diễn giải như sau:

a) Quy trình là trình tự mà các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp cần phải tuân theo để tiến hành một công việc nhất định;

b) Hệ thống là sự tập hợp các yếu tố, đơn vị cùng loại hoặc chức năng, có mối quan hệ hoặc liên hệ chặt chẽ với nhau, tạo thành một thể thống nhất;

c) Phương pháp là cách thức nghiên cứu, đánh giá những hiện tượng trong tự nhiên và đời sống xã hội;

d) Khái niệm là ý nghĩ phản ánh khái quát những sự vật, hiện tượng thực tế và mối quan hệ giữa chúng;

đ) Nguyên lý là các định luật cơ bản có tính chất tổng quát, chi phối một loạt các hiện tượng. Đây là những ý tưởng hoặc lý thuyết ban đầu quan trọng và được coi là cơ sở cho việc xây dựng các lý thuyết khác.