Cuốn sách kinh điển "Quản trị trong thời khủng hoảng" của Peter Drucker cung cấp tư duy chiến lược giúp CEO điều hướng doanh nghiệp vượt qua khủng hoảng và tái định hình tăng trưởng.
Khi thế giới tiếp tục đối mặt với nhiều biến động từ khủng hoảng năng lượng, lạm phát cao, đến xung đột địa chính trị và chuyển đổi số, cuốn sách “Quản trị trong thời khủng hoảng” (Managing in Turbulent Times) của Peter F. Drucker, xuất bản lần đầu năm 1980, vẫn chứng tỏ giá trị vượt thời gian cho các nhà lãnh đạo doanh nghiệp.
Thập niên 2020 đã và đang chứng kiến một chuỗi các cú sốc mang tính hệ thống, từ đại dịch COVID-19 gây đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu, chiến tranh Nga – Ukraine làm gia tăng chi phí năng lượng và lương thực, cho đến các bất ổn tài chính và lạm phát leo thang tại nhiều nền kinh tế lớn.
Đi kèm đó là sự dịch chuyển nhanh chóng của hành vi người tiêu dùng và áp lực chuyển đổi số ngày càng gay gắt.
Tất cả những yếu tố này tạo ra một trạng thái mà giới quản trị thường gọi là “bình thường mới” – một môi trường kinh doanh không còn ổn định theo nghĩa truyền thống, mà liên tục biến đổi, đòi hỏi năng lực thích ứng gần như theo thời gian thực.
Trong bối cảnh đó, việc quay lại với những tư tưởng cốt lõi trong cuốn Quản trị trong thời khủng hoảng của Peter F. Drucker có thể cung cấp một lăng kính chiến lược giá trị.
Peter Drucker không nhìn khủng hoảng như một hiện tượng tạm thời cần vượt qua, mà coi nó là biểu hiện tự nhiên và lặp lại của một thế giới ngày càng phức tạp và liên kết chặt chẽ.
Do đó, thay vì tập trung vào “thoát khủng hoảng”, ông khuyến nghị doanh nghiệp cần thiết lập lại tư duy cốt lõi về quản trị: đó là năng lực sống chung với bất ổn và tạo ra trật tự trong hỗn loạn.
Bài học từ quá khứ – đặc biệt là giai đoạn khủng hoảng dầu mỏ những năm 1970, khi thế giới đối mặt với lạm phát đình trệ, tỷ lệ thất nghiệp cao và mất niềm tin vào khả năng điều tiết kinh tế vĩ mô, chính là bối cảnh để Peter Drucker xây dựng những luận điểm sâu sắc trong cuốn sách.
Ông cho rằng khi các yếu tố kinh tế truyền thống không còn đáng tin cậy, thì chiến lược kinh doanh cần dịch chuyển từ dựa vào dự báo sang năng lực phản ứng linh hoạt, từ hoạch định theo kế hoạch cố định sang điều chỉnh theo tín hiệu của thị trường.
Điều này đặc biệt đúng trong giai đoạn hiện nay, khi các nhà lãnh đạo doanh nghiệp nhận ra rằng không có “kế hoạch năm năm” nào có thể đứng vững trước những cú sốc bất ngờ như đại dịch, AI tổng quát hay sự dịch chuyển chuỗi cung ứng mang tính địa chính trị.
Những ai vẫn quản trị doanh nghiệp theo mô hình tuyến tính – lập kế hoạch, phân bổ nguồn lực, rồi thực thi – có nguy cơ bị bỏ lại phía sau.
Ngược lại, như Peter Drucker gợi mở, các CEO cần phát triển tư duy chiến lược xoay vòng (strategic adaptability): liên tục đánh giá lại năng lực cốt lõi, rà soát danh mục đầu tư, tái cấu trúc tổ chức theo hướng tinh gọn và sẵn sàng phân tán quyền ra tuyến đầu – nơi thị trường phản ánh rõ nhất những biến động.
Không nằm ngoài tinh thần của cuốn sách, một thông điệp được nhấn mạnh: khủng hoảng không chỉ là thời điểm để tiết giảm chi phí hay phòng thủ, mà còn là cơ hội để thiết lập lại hệ thống tư duy, từ đó tạo lợi thế cạnh tranh mới mà những thời kỳ ổn định hiếm khi có thể kích hoạt.
Từ việc nhìn nhận khủng hoảng như một phần tất yếu của chu kỳ phát triển, Peter Drucker tiếp tục đặt vấn đề: doanh nghiệp nên phản ứng như thế nào trong tình huống bất ổn kéo dài, nơi mà các giả định truyền thống không còn hiệu lực?
Câu trả lời, theo ông, không nằm ở việc mở rộng hoạt động, mà ở việc thu hẹp trọng tâm – tức là quay trở lại với năng lực cốt lõi của tổ chức.
Trong "Quản trị trong thời khủng hoảng", Peter Drucker nêu rõ: “Câu hỏi đầu tiên mà một tổ chức cần trả lời trong khủng hoảng không phải là ‘làm gì tiếp theo’, mà là ‘chúng ta đang thực sự giỏi điều gì?’
Việc xác định đúng năng lực cốt lõi không chỉ là câu chuyện định vị lại thị trường mục tiêu hay dòng sản phẩm chính, mà còn là hành động chiến lược mang tính sống còn: nó cho phép doanh nghiệp dồn lực vào những nguồn giá trị có thể kiểm soát, đồng thời từ bỏ những lĩnh vực tạo ra chi phí ẩn hoặc tiêu hao nguồn lực dài hạn.
Với các CEO, đặc biệt là tại những doanh nghiệp quy mô lớn hoặc đã phát triển theo mô hình đa ngành, yêu cầu này đồng nghĩa với việc rà soát toàn bộ danh mục đầu tư, không phải để phản ứng cắt giảm ngắn hạn, mà nhằm tái định hình cấu trúc chiến lược dài hạn.
Điều này càng có ý nghĩa trong bối cảnh các thị trường đang phân mảnh, cạnh tranh gia tăng và sự dịch chuyển hành vi tiêu dùng diễn ra không đồng đều.
Tại Việt Nam, không ít doanh nghiệp sau giai đoạn tăng trưởng nóng đã bước vào giai đoạn tái cấu trúc, rút khỏi những lĩnh vực mang tính cơ hội, quay về thế mạnh cốt lõi như sản xuất, logistics, hoặc công nghệ.
Dưới góc nhìn của Peter Drucker, đây không phải là dấu hiệu của sự co rút, mà là hành động chiến lược giúp tổ chức tăng khả năng thích ứng và phục hồi trong điều kiện thiếu chắc chắn.
Một trong những điểm nhấn quan trọng của Drucker trong cuốn sách là sự dịch chuyển vai trò của nhà quản trị cấp cao trong bối cảnh bất định.
Khi môi trường kinh doanh trở nên không thể dự báo chính xác, lãnh đạo không còn có thể điều hành như một “nhà quản lý kế hoạch”, mà cần trở thành người kiến tạo phương hướng và văn hoá thích nghi cho tổ chức.
Drucker cho rằng chức năng chiến lược của một CEO trong khủng hoảng là đưa ra quyết định ít nhưng đúng trọng tâm, đồng thời trao quyền cho hệ thống tự thích nghi theo khuôn khổ được định hướng sẵn.
Thay vì tìm cách kiểm soát mọi biến số, lãnh đạo cần tạo ra một “hệ sinh thái nội bộ” – nơi thông tin được minh bạch, dữ liệu phản hồi liên tục và những điểm nghẽn được xử lý nhanh chóng thông qua ủy quyền và cơ chế phản ứng linh hoạt.
Từ góc độ đó, vai trò của nhà lãnh đạo trong thời khủng hoảng không chỉ là quản trị sự sống còn, mà còn là người tạo ra “cơ sở hạ tầng mềm” cho khả năng phục hồi tổ chức, bao gồm văn hoá, năng lực phân tích và khả năng chấp nhận thay đổi.
Peter F. Drucker không hứa hẹn một mô hình giải pháp toàn năng, trái lại, ông đưa ra một khung tư duy để các nhà lãnh đạo đối diện với sự bất định bằng năng lực phân tích, sự kỷ luật trong hành động và thái độ tỉnh táo trước các giả định cũ kỹ.
Giá trị bền vững của cuốn sách không nằm ở tính thời sự của những ví dụ, mà ở sự sắc sảo trong cách đặt câu hỏi chiến lược – điều mà các CEO ở bất kỳ thời đại nào cũng phải liên tục làm rõ.
Quản trị trong thời khủng hoảng không chỉ là một tác phẩm kinh điển về quản trị, mà còn là một lời nhắc nhở quan trọng cho giới lãnh đạo doanh nghiệp: khả năng đứng vững trong bất ổn không đến từ những dự báo chính xác, mà đến từ một chiến lược rõ ràng, tổ chức linh hoạt và tư duy lãnh đạo không ngừng tiến hóa.
Đọc thêm cuốn sách tại đây.
Tags:
Tags:
Khám phá cách các doanh nghiệp tái thiết mô hình kinh doanh để tìm ra vùng lợi nhuận thực sự và nâng cao hiệu quả chiến lược dài hạn.
Khám phá lộ trình 27 ngày khởi chạy dự án phụ từ ý tưởng đến dòng tiền đầu tiên, giúp doanh nghiệp đa dạng hóa thu nhập và có thể kiếm tiền từ bất cứ thứ gì.
Đàm phán không chỉ là chia đôi lợi ích, mà là nghệ thuật tạo giá trị chung và giải pháp “win-win” thay cho sự thỏa hiệp thiếu hiệu quả.
Khám phá cách các doanh nghiệp tái thiết mô hình kinh doanh để tìm ra vùng lợi nhuận thực sự và nâng cao hiệu quả chiến lược dài hạn.
Khám phá lộ trình 27 ngày khởi chạy dự án phụ từ ý tưởng đến dòng tiền đầu tiên, giúp doanh nghiệp đa dạng hóa thu nhập và có thể kiếm tiền từ bất cứ thứ gì.
Đàm phán không chỉ là chia đôi lợi ích, mà là nghệ thuật tạo giá trị chung và giải pháp “win-win” thay cho sự thỏa hiệp thiếu hiệu quả.
Khám phá cách xây dựng thương hiệu bền vững trong kỷ nguyên số từ bài học 'co lại trước khi mở rộng' và 'toàn cầu hóa tên thương hiệu'.
Chiến lược Đại Dương Xanh được xem là con đường đột phá khỏi cạnh tranh khốc liệt, tạo ra thị trường mới, gia tăng lợi nhuận và bền vững cho doanh nghiệp đang gặp khó khăn.
Cuốn sách kinh điển "Quản trị trong thời khủng hoảng" của Peter Drucker cung cấp tư duy chiến lược giúp CEO điều hướng doanh nghiệp vượt qua khủng hoảng và tái định hình tăng trưởng.
Nhiều thay đổi được kỳ vọng sẽ giảm gánh nặng tài chính cho doanh nghiệp, tạo dư địa để họ tiếp tục đầu tư vào nghiên cứu và phát triển.
Quý I/2025 chứng kiến lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh cốt lõi cao nhất trong lịch sử hoạt động của Gemadept.
Trong phiên họp ngày hôm nay, Quốc hội chính thức thông qua Nghị quyết số 198/2005/QH15 về một số cơ chế chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân.
Xã Thành Sơn, Hòa Bình đang “thức giấc” nhờ dòng vốn đầu tư du lịch đổ về, khai thác tiềm năng từng bị lãng quên.
Hợp tác của FPT được ký kết trong thời gian Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra có chuyến thăm Việt Nam đầu tiên kể từ khi nhậm chức hồi tháng 8/2024.
Sự kiện khai trương nhà hàng V-Senses Dining tại TP.HCM đã đánh dấu sự ra mắt của một thương hiệu ẩm thực mới mang đậm tinh thần Việt, nguyên bản nhưng đương đại.
