Thế khó của nhà hàng, quán cà phê sống nhờ ứng dụng giao đồ ăn

Năm ngoái, quy mô thị trường giao đồ ăn trực tuyến tại Việt Nam ngoái ước đạt 1,1 tỷ USD và sẽ còn tăng trưởng mạnh hơn trong thời gian tới, theo báo cáo của hãng nghiên cứu Momentum Works.

Hưởng lợi từ thị trường này là các ứng dụng giao đồ ăn hàng đầu như: Grab, ShopeeFood và Baemin Việt Nam, dịch vụ sẽ đóng cửa từ ngày 8/12.

Trái ngược với sự ăn nên làm ra của các siêu ứng dụng này, chủ các nhà hàng, quán cà phê tại Việt Nam vốn sống nhờ vào nền tảng giao đồ ăn lại không mấy hài lòng với kết quả kinh doanh hiện tại.

Họ phàn nàn về việc các chi phí đều tăng do vật giá leo thang, lượng khách giảm và mấu chốt là chiết khấu của các ứng dụng giao đồ ăn hiện đang quá cao.

Anh Tiến Huy - chủ một quán bánh mì kẹp thịt ở Hoàng Mai, Hà Nội cho biết, ngay khi mở quán anh đã bán hàng trên các ứng dụng đặt hàng online và từng sử dụng công cụ quảng cáo của các ứng dụng này.

Ban đầu, hoạt động kinh doanh của anh Huy có lãi, nhưng đến nay càng bán qua ứng dụng, cửa hàng càng không thấy lãi đâu. Nguyên nhân là bởi mức chiết khấu mà các ứng dụng giao đồ ăn đã tăng từ 15-20% ở giai đoạn đầu lên mức 25-30% ở thời điểm hiện tại.

Xác nhận về thực trạng này, chị Quỳnh Như - chủ một quán trà sữa ở Quận 4, TP. HCM cho biết, thời gian đầu hợp tác với các ứng dụng giao đồ ăn, doanh thu quán đã được cải thiện rõ rệt.

Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, số lượng đơn hàng tại quán chị Như ít đi trông thấy. Quán trà sữa đã phải chi thêm 20% phí quảng cáo thu hút khách hàng trên ứng dụng, do tính cạnh tranh giữa các cửa hàng quá cao.

Điều này khiến lợi nhuận trên mỗi ly trà sữa bán ra chỉ khoảng 5%, nhưng doanh thu cửa hàng vẫn không cải thiện. Thậm chí, có những đơn hàng chị Như phải bán không công.

"Việc theo đuổi tăng trưởng nóng, giảm giá, khuyến mãi ở thời điểm hiện tại là không thuận lợi", ông Nguyễn Hoành Tiến - Phó chủ tịch MoMo nhận định.

Theo ông Tiến, các doanh nghiệp F&B (nhà hàng, quán cà phê) muốn tồn tại ở thời điểm này cần phải quay lại những giá trị cơ bản, đó là tập trung vào chất lượng sản phẩm, sự tiện lợi, cũng như sử dụng các kênh bán hàng thông minh.

Quan điểm của Phó chủ tịch MoMo được củng cố bởi số liệu từ YouGov tính đến tháng 6/2023, khi 20% thực khách muốn giảm chi tiêu ăn uống bên ngoài để có tiền tiết kiệm, 13% số này tiết lộ họ đang bị giảm thu nhập.

Nhu cầu chi tiêu giảm, đồng nghĩa chủ nhà hàng, quán cà phê càng giảm giá, khuyến mãi, quảng cáo, họ càng tự "cắt máu" của chính mình.

Thực tế là vậy, nhưng không phải chủ quán nào cũng thoát được khỏi “vòng xoáy” ứng dụng giao đồ ăn. Theo một báo cáo công bố bởi Grab Việt Nam năm ngoái, 9 trên 10 nhà hàng cho biết các nền tảng giao hàng là dịch vụ không thể thiếu.

Không chỉ các nhà hàng cạnh tranh lẫn nhau, mà giữa các siêu ứng dụng cũng có sự so kè về khuyến mãi giao đồ ăn. "Combo gà rán vốn có giá 250.000 đồng, nhưng đặt qua ứng dụng có thể được giảm đến 100.000 đồng", một khách hàng chia sẻ.

Cứ như vậy, có giảm giá, khuyến mãi, người tiêu dùng Việt Nam mới chịu móc hầu bao. Ban đầu là ứng dụng khuyến mãi, kéo theo các cửa hàng buộc phải giảm giá, tất cả tạo ra một mô hình càng kinh doanh, càng không thấy lợi nhuận ở đâu.

Nhận ra điều này, có những cửa hàng, quán ăn như của anh Huy, chị Như đã phải chuyển đổi mô hình, tập trung vào nhóm khách ăn uống trực tiếp tại quán, hoặc khách hàng khu vực lân cân. Giờ đây, họ chỉ coi các nền tảng giao đồ ăn là kênh thu nhập thêm.

Nhưng không phải chủ quán nào cũng dễ dàng chuyển đổi giữa các kênh kinh doanh trực tuyến và truyền thống, nhất là với các quán kinh doanh riêng lẻ đã có thời gian dài sống phụ thuộc vào ứng dụng giao đồ ăn.

Ở quy mô chuỗi kinh doanh F&B lớn hơn, ông Ngô Nguyên Kha – CEO The Coffee House tin rằng, dù là trực tuyến hay truyền thống, đây đều là những "điểm chạm" có lợi cho doanh nghiệp. Bởi càng nhiều "điểm chạm", doanh nghiệp càng dễ tiếp cận với khách hàng.

Chẳng hạn, khách hàng có thể đến với chuỗi The Coffee House thông qua kênh truyền thống gồm 150 cửa hàng trên toàn quốc; kênh trực tuyến gồm: website, fanpage, ứng dụng The Coffee House; kênh trung gian như: ứng dụng giao đồ ăn, mini app MoMo.

Theo ông Kha, việc có đa "điểm chạm" giúp The Coffee House không bị phụ thuộc vào một kênh đối tác bất kì. Nhưng đổi lại, doanh nghiệp phải có định hướng và đầu tư nghiêm túc từ đầu - vốn tiêu tốn nhiều thời gian, cũng như nguồn lực.

Cách đây 7 năm, The Coffee House là đơn vị tiên phong phát triển ứng dụng riêng trong ngành F&B tại Việt Nam. Thời điểm mới ra đời, nhiều ý kiến nghi ngại về tính hiệu quả của ứng dụng này, khi sau đó nhiều ứng dụng giao đồ ăn ngoại đã liên tiếp nhập cuộc.

Đến nay, ứng dụng đã chứng minh được tính hiệu quả, với hơn 1,8 triệu người dùng, chiếm 50% tổng giao dịch qua các kênh trực tuyến của cả chuỗi.

Ngoài mục tiêu gia tăng doanh số, ứng dụng còn trở thành công cụ marketing hữu hiệu, giúp The Coffee House ghi nhận các ý kiến, phản hồi của khách hàng, để từ đó cải thiện chất lượng sản phẩm, dịch vụ mỗi ngày.

Đặc biệt, việc tự xây dựng một ứng dụng cho riêng mình còn tránh cho The Coffee House rơi vào "vòng xoáy" khuyến mãi, cạnh tranh lẫn nhau giữa các nền tảng giao đồ ăn vốn chưa đi tới hồi kết tại Việt Nam.

Tất nhiên, lãnh đạo The Coffee House cũng thừa nhận, doanh nghiệp vẫn có những chương trình giảm giá, khuyến mãi hướng tới tập khách hàng trung thành, và cả khách hàng mới.

Nhưng câu chuyện giảm giá, khuyến mãi ở The Coffee House khác với phần lớn nhà hàng, quán cà phê hiện nay. Vì doanh nghiệp không mất các chiết khấu trung gian qua ứng dụng giao đồ ăn, nên có những combo giảm giá sâu lên tới 40-50% giá trị, và giảm giá trực tiếp tới thực khách.

"Dù khuyến mãi, giảm giá, The Coffee House vẫn hướng đến tạo ra giá trị thật cho khách hàng, cũng như tăng tính kết nối trong hành vi tiêu dùng, mua sắm", ông Kha nhấn mạnh.

Điểm quan trọng là trong xu thế "dữ liệu" được ví như vàng thô của doanh nghiệp, đội ngũ The Coffee House đã làm chủ được những thông tin, dữ liệu về hành vi của khách hàng, đối tác, để từ đó nhanh chóng thích ứng trong mọi hoàn cảnh.

"Nhờ việc nắm trong tay các dữ liệu quan trọng, The Coffee House đã đưa ra sáng kiến thùng 10 ly cho đơn hàng số lượng lớn. Nhờ đó, đồ uống đến tay khách hàng còn nguyên vẹn, không bị đổ, thậm chí có giải pháp đóng gói giúp đá tan chậm hơn", CEO Ngô Nguyên Kha chia sẻ.

Bên cạnh đó, nhờ nắm bắt được các dữ liệu vận đơn - tài xế thường có tâm lý hủy đơn khi chở hàng cồng kềnh với những đơn hàng lớn, The Coffee House đã chủ động tách đơn lớn thành các đơn hàng nhỏ, để gọi cùng lúc nhiều tài xế.

"Đây đều là những nỗ lực của The Coffee House trong thời gian vừa qua. Chúng tôi không thể bảo khách hàng thôi đừng đặt đồ uống qua nền tảng khác, nhưng chúng tôi có thể đưa ra những giải pháp khiến khách hàng cảm thấy hài lòng và yên tâm với chất lượng sản phẩm", CEO Ngô Nguyên Kha nói.