Thị trường ô tô thừa 55% công suất đang chờ Vingroup

Minh An Thứ tư, 06/09/2017 - 11:28

Trong khi một số nhà đầu tư có thể đang lo ngại và thậm chí đặt dấu hỏi đối với khả năng đầu tư mới trong tương lai, tập đoàn Vingroup quyết định khởi công tổ hợp sản xuất ô tô 3,5 tỷ USD.

“Thị trường nhỏ”, cụm từ này được nhắc lại 4 lần trong một báo cáo chỉ dài 4 trang của nhóm Công tác Công nghiệp ô tô, xe máy tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam giữa kỳ năm 2017.

Năm ngoái, thị trường Việt Nam tăng trưởng 24% với doanh số 304 nghìn xe, theo báo cáo của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA). Còn theo Hiệp hội ô tô Đông Nam Á (AAF), quy mô thị trường Việt Nam đạt 270 nghìn xe, thấp hơn nhiều lần so với Thái Lan, Indonesia và Malaysia.

Trong số tiêu thụ trên, Việt Nam sản xuất và lắp ráp được khoảng 230 nghìn xe còn lại là nhập khẩu. Sản lượng của Việt Nam chỉ bằng 11% so với Thái Lan và cũng chỉ cao hơn Philippines.

Sản lượng tiêu thụ ô tô các nước ASEAN. Nguồn: AAF


Sản lượng sản xuất ô tô các nước ASEAN. Nguồn: AAF

Báo cáo của nhóm công tác cho biết, sản lượng của Việt Nam chỉ đạt khoảng 45% công suất các nhà máy trong ngành, ước tính khoảng 500 nghìn xe/năm. Con số này con thấp hơn công suất của riêng Toyota tại Thái Lan (770 nghìn xe) hay Daihatsu tại Indonesia (530 nghìn xe), theo số liệu của JAMA.

Năng lực sản xuất một số công ty ở các nước ASEAN. Nguồn: JAMA 2015 và Nghiên cứu của Martin Schroder, 5/2017.

Do nhu cầu quá nhỏ, phần lớn các nhà cung cấp linh kiện ô tô toàn cầu không thâm nhập vào thị trường, họ không thể đầu tư mà không có bảo đảm rằng các nhà sản xuất lắp ráp ô tô (OEMs) sẽ duy trì cũng như tăng sản xuất.

Thị trường ô tô Việt Nam cũng thiếu vắng hoàn toàn các doanh nghiệp chế xuất (EPEs) hay các doanh nghiệp không thuộc ngành ô tô tham gia vào sản xuất linh kiện do quy mô thị trường chưa đủ lớn.

Ước tính có khoảng 425 doanh nghiệp cung cấp linh kiện ô tô ở Việt Nam, theo nghiên cứu về ngành công nghiệp phụ trợ ô tô của Martin Schroder, 5/2017. Các doanh nghiệp này chủ yếu đến từ Nhật Bản (181), Đài Loan (65) và Hàn Quốc (20).

Do các tiêu chuẩn yêu cầu cao về chất lượng, chi phí, giao hàng rất ít các nhà cung cấp trong nước có thể đáp ứng để tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu

Các doanh nghiệp Nhật Bản đang chiếm phần lớn trong nhóm nhà cung cấp cấp 1 trong khi các doanh nghiệp Việt Nam tập trung ở nhóm nhà cung cấp cấp 3 và nguyên vật liệu.

Nhóm công tác cho biết, gia nhập vào thị trường cung cấp linh kiện không hề dễ dàng vì các tiêu chuẩn về an toàn và chất lượng rất cao. Nếu không có khả năng tự thiết kế và phát triển cụm chi tiết, các nhà cung cấp trong nước cần phải có sự cho phép về bản quyền và, hoặc chuyển giao công nghệ.

Do những bất lợi về quy mô kinh tế và sản xuất nhỏ, và phần lớn các linh kiện và nguyên vật liệu để sản xuất xe ô tô và phụ tùng ô tô phải nhập khẩu, các nhà sản xuất trong nước phải chịu thêm chi phí đóng gói, hậu cần và thuế nhập khẩu.

Đó là lý do tại sao các chi phí sản xuất xe ô tô và hầu hết các linh kiện ô tô trong nước thường cao hơn các chi phí đó tại Thái Lan hoặc Indonesia. Khoảng cách về chi phí sản xuất này có thể lên tới khoảng 10-20%.

Điều này làm giảm khả năng cạnh tranh của xe lắp ráp trong nước so với xe ô tô nguyên chiếc của ASEAN từ năm 2018, khi mà thuế suất ưu đãi trong khối ASEAN cho xe ô tô nguyên chiếc được loại trừ xuống 0%.

Nhóm công tác cho rằng để giải quyết những vấn đề trên, cần phải có đủ sản lượng sản xuất cho cả xe và linh kiện, điều này đòi hỏi phải có một thị trường đủ lớn để đạt được quy mô kinh tế cho cả xe lắp ráp trong nước và ngành công nghiệp phụ trợ cho ô tô để cải thiện được hiệu quả về mặt chi phí.

Thông thường một chiếc xe ô tô được lắp ráp từ hàng nghìn linh kiện bao gồm cả một số cụm linh kiện lớn chẳng hạn như động cơ, trong quá trình lắp ráp ô tô được coi như là một bộ phận của xe, nhưng thực tế bản thân động cơ cũng bao gồm hàng trăm chi tiết nhỏ khác nhau.
Đó là lý do tại sao các nhà sản xuất ô tô có chuỗi cung ứng nhiều tầng và phức hệ (các nhà cung cấp cấp 1, cấp 2, cấp 3 và các nhà cung cấp nguyên vật liệu), mỗi tầng gồm nhiều nhà cung cấp khác nhau.
Sự phát triển của các nhà cung ứng đòi hỏi nhiều nỗ lực, thời gian và đầu tư. Các nhà cung cấp cấp 2 - 3 được yêu cầu phải tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu về sản xuất như chất lượng, chi phí, giao hàng, trong khi đó nhà cung cấp cấp 1 còn phải đáp ứng thêm yêu cầu về nghiên cứu và phát triển (R&D) ví dụ như khả năng đề xuất phát triển sản phẩm/linh kiện là một yêu cầu tất yếu
Báo cáo của nhóm công tác Công nghiệp ô tô, xe máy giữa kỳ 2017.


Việt Nam chuẩn bị gì cho làn sóng FDI thế hệ mới?

Việt Nam chuẩn bị gì cho làn sóng FDI thế hệ mới?

Tiêu điểm -  7 giờ

Mô hình khu công nghiệp chuyên sâu, khu công nghiệp xanh đang là 'vũ khí' giúp Việt Nam thu hút dòng vốn FDI chất lượng, FDI thế hệ mới.

Nâng cấp quan hệ Việt Nam – Anh lên đối tác chiến lược toàn diện

Nâng cấp quan hệ Việt Nam – Anh lên đối tác chiến lược toàn diện

Tiêu điểm -  7 giờ

 Theo Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược toàn diện, Việt Nam và Anh sẽ tăng cường hợp tác trên sáu trụ cột chính.

TP.HCM sắp xây đài tưởng niệm nạn nhân Covid-19, hoàn thành trước Tết 2026

TP.HCM sắp xây đài tưởng niệm nạn nhân Covid-19, hoàn thành trước Tết 2026

Tiêu điểm -  9 giờ

TP.HCM sẽ bàn giao mặt bằng xây công viên, đài tưởng niệm nạn nhân Covid-19 trước 31/10, để Sun Group hoàn thành công trình, đưa vào sử dụng dịp Tết Nguyên đán 2026.

TP. HCM điều chỉnh điểm đầu metro Cần Giờ về ga Bến Thành

TP. HCM điều chỉnh điểm đầu metro Cần Giờ về ga Bến Thành

Tiêu điểm -  1 ngày

Chủ tịch UBND TP. HCM thống nhất chủ trương điều chỉnh điểm đầu tuyến metro Cần Giờ từ ga Tân Thuận sang ga Bến Thành, theo đề xuất của VinSpeed.

ASEAN và Trung Quốc nâng cấp hiệp định thương mại tự do

ASEAN và Trung Quốc nâng cấp hiệp định thương mại tự do

Tiêu điểm -  1 ngày

Nâng cấp hiệp định thương mại tự do được kỳ vọng sẽ giúp Việt Nam củng cố hợp tác kinh tế hơn nữa với Trung Quốc, tạo thuận lợi cho thương mại, đầu tư giữa hai nước.

Vietnam Airlines vận chuyển miễn phí hàng hóa hỗ trợ vùng mưa lũ miền Trung

Vietnam Airlines vận chuyển miễn phí hàng hóa hỗ trợ vùng mưa lũ miền Trung

Nhịp cầu kinh doanh -  1 giờ

Hãng hàng không quốc gia Việt Nam sẵn sàng tiếp nhận và vận chuyển miễn phí hàng hóa hỗ trợ tới các sân bay Huế, Đà Nẵng và Chu Lai.

KSB được vinh danh tại giải thưởng 'Vì tương lai xanh 2025'

KSB được vinh danh tại giải thưởng 'Vì tương lai xanh 2025'

Nhịp cầu kinh doanh -  2 giờ

Giải thưởng “Vì tương lai xanh 2025” được xem là dấu mốc đáng ghi nhận trong định hướng phát triển của KSB, khi từng bước điều chỉnh hướng đi theo tinh thần “bền vững từ gốc”, bước chuyển đổi nhằm đồng hành cùng xu thế phát triển thịnh vượng và bền vững.

Vinamilk lan tỏa giá trị thương hiệu Việt tại Hội chợ mùa thu 2025

Vinamilk lan tỏa giá trị thương hiệu Việt tại Hội chợ mùa thu 2025

Nhịp cầu kinh doanh -  2 giờ

Là thương hiệu sữa hàng đầu Việt Nam, luôn tiên phong trong việc đổi mới, sáng tạo nhằm nâng chuẩn chất lượng, Vinamilk mang đến Hội chợ mùa thu 2025 các sản phẩm mới, lan tỏa giá trị thương hiệu Việt Nam, thu hút đông đảo người tiêu dùng.

Chủ tịch Tập đoàn Nam Long nhận giải thưởng 'Nhân vật bất động sản của năm'

Chủ tịch Tập đoàn Nam Long nhận giải thưởng 'Nhân vật bất động sản của năm'

Bất động sản -  3 giờ

Với những nỗ lực tiên phong trong việc thúc đẩy phát triển nhà ở hợp túi tiền, góp phần kiến tạo các khu đô thị đáng sống cho hàng nghìn gia đình Việt Nam, ông Nguyễn Xuân Quang, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Nam Long đã đạt giải thưởng "Nhân vật bất động sản của năm".

Standard Chartered nâng dự báo tăng trưởng Việt Nam

Standard Chartered nâng dự báo tăng trưởng Việt Nam

Nhịp cầu kinh doanh -  4 giờ

Trước tình hình kinh tế vĩ mô đang có nhiều biến chuyển mạnh mẽ tích cực, Standard Chartered đã nâng mức dự báo tăng trưởng của Việt Nam ngay trong năm 2025.

Long Châu vượt kế hoạch mở mới nhà thuốc cả năm 2025

Long Châu vượt kế hoạch mở mới nhà thuốc cả năm 2025

Doanh nghiệp -  4 giờ

Long Châu hiện được xem là động lực tăng trưởng chính của FPT Retail với doanh thu lũy kế 9 tháng đầu năm đạt 24.804 tỷ đồng.

Sacombank khởi động chương trình 'Thực tập viên tiềm năng 2026'

Sacombank khởi động chương trình 'Thực tập viên tiềm năng 2026'

Nhịp cầu kinh doanh -  5 giờ

Đây là chương trình thường niên của Sacombank, mang đến hàng trăm cơ hội thực tập và tuyển dụng chính thức cho sinh viên khối ngành tài chính trước khi tốt nghiệp.