Tiết kiệm điện: Bài toán cân bằng giữa chi phí và lợi ích

Đặng Hoa - 14:05, 30/09/2021

TheLEADERCung cấp thông tin cụ thể, minh bạch về mức tiêu thụ của mỗi lộ điện trong gia đình theo thời gian thực là cách IoTeamVN giúp người tiêu dùng kiểm soát và thay đổi hành vi sử dụng điện, từ đó tiết kiệm được tiền điện nhưng vẫn đảm bảo những tiện nghi cho cuộc sống.

Tiết kiệm điện: Bài toán cân bằng giữa chi phí và lợi ích
Thiết bị EMS giúp giám sát năng lượng tiêu thụ.

Hình ảnh “điện về với bản” là hình dung rõ ràng nhất về tầm quan trọng của điện. Điện đem lại ánh sáng, đem lại thông tin, đem lại nhiều sự tiện nghi, chỉ trong vòng vài chục năm qua, đã từng bước thay đổi đời sống con người.

“Năng lượng điện được phát minh từ thời cách mạng 2.0 nhưng đến cách mạng 4.0 vẫn là thứ vô cùng quan trọng, là nguồn sống cho mọi thứ tiện ích, tiện nghi mà con người vẫn sử dụng mỗi ngày”, anh Nguyễn Hoàng Minh, nhà đồng sáng lập startup IoTeamVN nhận xét.

Chính do những tiện nghi trong cuộc sống đều cần điện để hoạt động, nên khi có sự cố thiếu điện, mất điện, chẳng ai có thể chịu được. Nếu ngày xưa, giữa trưa nắng, mọi người chỉ cần một bóng râm, một chiếc quạt tay phe phẩy thì ngày nay, hầu như không ai thiếu được chiếc quạt điện hay điều hòa. 

Thế nhưng điện không tự xuất hiện mà phải tiêu tốn nhiều tài nguyên, công sức để sản xuất. Trong khi ngành công nghiệp điện vẫn còn đang trong quá trình phát triển, bài toán sử dụng điện sao cho tiết kiệm, tránh hao phí, quá tải trở thành vấn đề được quan tâm hàng đầu.

Tiết kiệm điện: Bài toán cân bằng giữa chi phí và lợi ích
Hình ảnh “điện về với bản” là hình dung rõ ràng nhất về tầm quan trọng của điện với đời sống con người. Ảnh: Dân trí.

Hài hòa với tiện nghi, lợi ích

Cách tiết kiệm điện đơn giản nhất, như các bà, các mẹ vẫn hay khuyên là “tắt đi”, không dùng nữa, khỏi tiêu tốn điện. Tuy nhiên, phương pháp “thẳng tay” này không phù hợp, bởi đời sống trở nên tiện nghi, văn minh hơn là nhờ vào các thiết bị, máy móc hỗ trợ.

Tiết kiệm điện, theo anh Minh, cần phải có sự hài hòa với tiện ích, tiện nghi mà chúng ta đang sử dụng, làm sao để sử dụng đúng, sử dụng đủ, phù hợp với nhu cầu. Chẳng hạn như vào mùa hè, điều hòa chỉ cần bật ở mức 25, 26 độ đã đủ mát chứ không cần phải để 18, 20 độ như thói quen của nhiều người.

Đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh, việc “tắt điện” lại càng là điều không thể, thay vào đó là làm sao điện bớt tiêu tốn nhưng năng suất lao động, chất lượng dịch vụ không bị giảm đi.

Về lý thuyết thì rất đơn giản nhưng thực tế kiểm soát việc sử dụng điện, làm sao để biết dùng thế nào là đúng, là đủ lại rất khó khăn, bởi dòng điện là thứ vô hình, khó nắm bắt, cứ bị tiêu tốn một cách âm thầm, chỉ đến khi nhận hóa đơn tiền điện cuối tháng, mọi người mới “ngả ngửa” ra vì “hóa ra mình dùng nhiều điện như thế”.

“Nếu ta xả nước vào một cái xô, ta sẽ biết đến khi nào xô đầy, đủ nước để ta sử dụng. Nhưng dòng điện là vô hình, nếu bật một chiếc điều hòa ở mức nhiệt độ quá thấp so với nhu cầu, chúng ta sẽ không nhận ra được, trừ khi cảm thấy rét run lên”, nhà đồng sáng lập IoTeamVN so sánh.

Đó cũng chính là lý do thôi thúc đội ngũ IoTeamVN nghiên cứu, chế tạo ra thiết bị giám sát năng lượng EMS, với tính năng đo mức độ tiêu thụ điện theo thời gian thực cho từng thiết bị riêng biệt trong gia đình.

Anh Minh cho biết, điểm mấu chốt của thiết bị EMS khác so với công tơ điện của EVN chính là yếu tố “thời gian thực”. Thông qua việc biết được ngay tại lúc ấy, chiếc điều hòa hay bình nóng lạnh đang tiêu thụ bao nhiêu điện, đối chiếu với nhu cầu, người sử dụng có thể điều chỉnh các thiết bị sao cho tiết kiệm nhất.

Bên cạnh đó, EMS còn giúp xác định những thiết bị nào tiêu tốn điện một cách bất thường do sự cố như bị rò điện hay sử dụng công nghệ cũ, lỗi thời. Một khách hàng của IoTeam VN, nhờ vào thiết bị EMS đã phát hiện ra chiếc điều hòa kiểu cũ chưa được thay vì “tiết kiệm tiền” nhưng sau khi thay điều hòa mới, tiền điện tiết kiệm được là “hòa vốn”.

Không chỉ phục vụ cho hộ gia đình, đội ngũ IoTeam VN phát triển thêm một số phiên bản để ứng dụng cho quy mô lớn hơn như tòa nhà, công xưởng, nhà máy sản xuất…

Tiết kiệm điện: Bài toán cân bằng giữa chi phí và lợi ích 1

Ý thức vẫn là cốt lõi

Thiết bị của IoTeam VN rất hữu ích khi đem lại thông tin minh bạch và cụ thể về điện năng tiêu thụ của từng đồ điện trong nhà. Bên cạnh đó, một công cụ mới cũng đang được phát triển giúp người dùng tắt, bật hay hẹn giờ cho các đồ điện.

Tuy nhiên, anh Minh cho biết, sự thay đổi mang tính cốt lõi vẫn nằm ở hành vi của người sử dụng điện, bởi thiết bị EMS chỉ cung cấp thông tin, gợi ý cách có thể làm để vừa hưởng tiện nghi, vừa hạn chế hoang phí điện chứ không thể tự động điều chỉnh mức tiêu thụ điện năng hay bắt người dùng phải tăng nhiệt độ điều hòa, tắt chiếc bình nóng lạnh đi được.

Đến khi hiểu cách vận hành và thay đổi thói quen sử dụng điện, thiết bị EMS sẽ không còn mang lại nhiều giá trị nữa. Vì vậy IoTeamVN cung cấp cả dịch vụ cho thuê, lắp đặt và sử dụng thiết bị giám sát năng lượng trong vài tháng, đủ để người dùng học được thói quen tiêu dùng điện tiết kiệm.

Tuy nhiên, ngay cả khi có sự hỗ trợ của thiết bị EMS, việc thay đổi thói quen, hành vi của mỗi người không phải là điều đơn giản. Do đó, hiện nay đang có nhiều chiến dịch truyền thông vận động tránh hao phí điện năng, với những lý do như để bảo vệ môi trường, đảm bảo an ninh năng lượng cho quốc gia

Anh Minh cho biết, những lợi ích trên là đúng nhưng “ở tầm vĩ mô, xa xôi quá”, còn lý do thực chất nhất, có tác động nhất để tạo ra sự thay đổi là việc giảm bớt chi phí cho hóa đơn tiền điện.

Người tiêu dùng thường khá nhạy cảm với hóa đơn tiền điện, có thể dễ thấy nhất là mỗi đợt nắng nóng, hóa đơn tiền điện tăng gấp ba, gấp bốn lần bình thường, mọi người lại ngỡ ngàng, thậm chí tỏ ra bức xúc, lên án, khiếu nại, kiện cáo vì cho rằng bị tính sai tiền điện.

Như vậy, thay vì phải trả nhiều tiền hơn để “mua” sự bực dọc hay những lùm xùm không đáng có, mỗi người có thể điều chỉnh, thay đổi hành vi, thói quen mà vẫn tận hưởng được hết những tiện nghi mà điện năng đem lại cho cuộc sống. Đó cũng là thông điệp mà anh Minh cùng những cộng sự tại IoTeamVN muốn nhắn gửi thông qua thiết bị EMS.