Trái phiếu bất động sản kẹp giữa 2 gọng kìm

Báo cáo của công ty chứng khoán MBS mới đây ghi nhận, trong nửa đầu tháng 7, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành thành công giảm 82% với tháng trước và giảm 38% so với cùng kỳ.

Các đợt phát hành đáng chú ý trong thời gian qua đa phần là trái phiếu của các ngân hàng. 

VietinBank vừa phát hành trái phiếu quy mô 3.000 tỷ đồng, kỳ hạn 120 tháng, lãi suất 6,1%/năm. SHB phát hành 2.000 tỷ đồng, kỳ hạn 36 tháng, lãi suất 6%/năm. HDBank phát hành 1.000 tỷ đồng, kỳ hạn 96 tháng, lãi suất 7,47%/năm.

Việc các ngân hàng thương mại cổ phần đồng loạt đẩy mạnh phát hành trái phiếu được cho là nhằm cùng cố nguồn vốn trung và dài hạn để đáp ứng nhu cầu vay của doanh nghiệp. 

Tăng trưởng tín dụng chỉ đạt 6% trong sáu tháng đầu năm và dự báo sẽ tăng lên 14% trong những tháng cuối năm.

Tính từ đầu năm, ngân hàng vẫn là nhóm ngành có giá trị phát hành cao nhất với khoảng 96.200 tỷ đồng, tăng 140% so với cùng kỳ năm ngoái, chiếm tỷ trọng 65%, lãi suất bình quân gia quyền là 5,4%/năm, kỳ hạn bình quân bốn năm.

Xếp sau là nhóm ngành bất động sản với tổng giá trị phát hành đạt 32.600 tỷ đồng, giảm đáng kể so với 47.500 tỷ đồng cùng kỳ năm trước. 

Lãi suất bình quân gia quyền của trái phiếu bất động sản ở mức 12%/năm, kỳ hạn bình quân là 2,7 năm.

Các doanh nghiệp bất động sản phát hành giá trị lớn nhất bao gồm CTCP Vinhomes (12.500 tỷ đồng), Tập đoàn Vingroup (10.000 tỷ đồng) và Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Bất động sản Hải Đăng (2.500 tỷ đồng).

Nhìn chung, doanh nghiệp bất động sản vẫn gặp khó trong việc huy động vốn qua kênh trái phiếu doanh nghiệp. Đặc biệt, các doanh nghiệp này còn phải đối mặt với áp lực trái phiếu đến hạn trong nửa cuối năm nay.

Báo cáo của MBS ghi nhận, tỷ lệ chậm trả trái phiếu tiếp tục tăng nhanh. Tính đến ngày 18/7, giá trị trái phiếu mua lại trước hạn ước tính khoảng 10.100 tỷ đồng, giảm 60% so với tháng trước.

Lũy kế từ đầu năm đến nay, khoảng hơn 84.500 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp đã được mua lại trước hạn, giảm 42% so với cùng kỳ.

Theo MBS, tỷ lệ chậm trả tiếp tục tăng nhanh khi nhiều doanh nghiệp đang đối mặt với gánh nặng đáo hạn lớn. Trong tháng 7/2024, đã ghi nhận thêm ba doanh nghiệp công bố chậm thanh toán gốc khiến cho tổng số chậm trả lên tới 116 doanh nghiệp.

Hiện tại, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp chậm các nghĩa vụ thanh toán ước vào khoảng 209.800 tỷ đồng, chiếm 21% dư nợ trái phiếu doanh nghiệp của toàn thị trường.

Trong đó nhóm ngành bất động sản tiếp tục chiếm tỷ trọng lớn nhất khoảng 68% giá trị chậm trả.

Đánh giá về rủi ro của trái phiếu đến ngày đáo hạn, VIS Rating đưa ra ước tính có đến khoảng 60% trong 9.000 tỷ đồng trái phiếu đáo hạn có nguy không trả được nợ gốc đúng hạn trong tháng 7.

Cụ thể, trong số 5,4 nghìn tỷ đồng trái phiếu có rủi ro không trả được nợ gốc đúng hạn, có đến 5,2 nghìn tỷ đồng trái phiếu do các công ty thuộc nhóm ngành xây dựng, bất động sản dân cư phát hành trước đây không trả lãi đúng hạn vào năm ngoái như Novaland, Nam Land, Big Gain, Đại Thịnh Phát, Kita Invest...

“Trong 12 tháng tới, khoảng 18% trái phiếu đang lưu hành với tổng giá trị là 207 nghìn tỷ đồng sẽ đáo hạn. Chúng tôi ước tính 27% trái phiếu có rủi ro không trả được nợ gốc đúng hạn chủ yếu ở các ngành bất động sản dân cư và xây dựng. 65% trong số trái phiếu này đã chậm trả lãi trái phiếu trước đó”, VIS Rating dự báo.