Trăn trở của một Bộ trưởng về văn hoá doanh nghiệp
Quỳnh Chi
Thứ hai, 06/12/2021 - 17:08
Tính nhân văn là một trong những đặc điểm chung của đa phần doanh nghiệp đang có văn hoá mạnh hiện nay.
Bộ trưởng Bộ Văn hoá, thể thao và du lịch Nguyễn Văn Hùng
Còn nhớ trong lễ công bố và phát động cuộc vận động “Xây dựng văn hóa doanh nghiệp Việt Nam”, Thủ tướng Chính phủ đã nhấn mạnh, xây dựng văn hóa doanh nghiệp chính là xây dựng lợi thế cạnh tranh, lợi thế thương mại và bản sắc văn hóa Việt Nam trên sân chơi của nền kinh tế toàn cầu.
Doanh nghiệp được nhận định là trái tim của nền kinh tế, đội ngũ sẽ thực hiện khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc như tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII đã đề ra về một cộng đồng doanh nghiệp lớn mạnh, năng động, đoàn kết, hướng tới phát triển bền vững.
Bộ trưởng Bộ Văn hoá, thể thao và du lịch Nguyễn Văn Hùng trong Diễn đàn quốc gia Văn hóa với doanh nghiệp năm 2021 đã khẳng định, mục tiêu đó chỉ có thể đạt được khi cộng đồng doanh nghiệp phát triển hài hòa trên các trụ cột kinh tế, văn hóa, xã hội và môi trường. Trong đó, văn hóa chính là yếu tố cốt lõi, nền tảng dẫn dắt và điều chỉnh các trụ cột khác.
Đáng chú ý, thực tế đã chứng minh, văn hoá mạnh sẽ giúp doanh nghiệp tạo được uy tín, gia tăng sức bền và vượt qua được khủng hoảng, đặc biệt như trong bối cảnh Covid-19.
Tuy nhiên, đứng từ góc độ của một lãnh đạo nhìn về câu chuyện văn hoá doanh nghiệp, ông Hùng vẫn còn nhiều trăn trở, trong đó ông đặt vấn đề về yếu tố mà các doanh nghiệp còn thiếu nhưng mang tính cấp bách.
Ông lấy ví dụ, khi các đoàn cứu trợ đưa quà đến, một bộ phận công nhân đã buộc phải trả lại túi quà cho các đơn vị vận động do không có cơ sở để nấu nướng, bếp ăn của họ vào buổi trưa chính là căng tin của doanh nghiệp. Còn lại, họ lựa chọn ghé một hàng ăn trên đường về. Nhưng khi dịch bệnh xảy đến phải thực hiện giãn cách, người lao động không được ra ngoài lại thiếu thốn đủ bề.
Hay kể một câu chuyện khác, vị bộ trưởng cho biết, công nhân đến làm việc ở nhà máy rất lớn, hoành tráng, có vị trí đắc địa, có quy mô nhưng điểm đi là những phòng trọ xập xệ, không đảm bảo chất lượng. Có những nhóm công nhân phải chen chúc 5-7 người trong một căn phòng nhỏ hẹp để tiết kiệm chi phí.
“Ta nghĩ gì giữa điểm đến và điểm đi, ta nói về kiên tâm và chia sẻ, vấn đề thương yêu và trách nhiệm nhưng nên chăng trách nhiệm của doanh nghiệp trong vấn đề này là cùng với Nhà nước tính toán thêm, phát triển kinh tế và doanh nghiệp song song với góc độ an sinh xã hội. Hãy cho chúng tôi lời khuyên, chúng ta thấy đang thiếu gì qua đại dịch này và sắp tới chúng ta cùng nhau làm gì khi có hiện trạng nêu trên”, vị bộ trưởng đặt vấn đề với một tinh thần cầu thị lớn.
Bộ trưởng Bộ Văn hoá, thể thao và du lịch Nguyễn Văn Hùng trao đổi với các doanh nhân trong Diễn đàn quốc gia Văn hóa với doanh nghiệp năm 2021
Con người là yếu tố cốt lõi
Hai câu chuyện cũng như câu hỏi của vị bộ trưởng xoay quanh yếu tố con người. Đó cũng là yếu tố mà các doanh nghiệp có sự phát triển bền vững đã coi trọng trong quá trình xây dựng và phát riêng văn hoá doanh nghiệp cũng như doanh nghiệp nói chung.
“Bản sắc nhân văn là một trong những đặc điểm chung của đa phần doanh nghiệp đang có văn hoá mạnh hiện nay” Chủ tịch Talentnet Tiêu Yến Trinh khẳng định.
Bà Trần Trâm Anh, Tổng giám đốc vùng Công ty TNHH Coast Phong Phú cho biết, công ty này xem con người như trái tim của doanh nghiệp, trái tim có đập đều thì doanh nghiệp mới khởi sắc và hoạt động nhịp nhàng. Ngược lại, nếu trái tim lệch nhịp thì doanh nghiệp cũng chếnh choáng. Con người ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống.
Bà Trâm Anh nhận định, doanh nghiệp muốn tạo kháng thể thì phải bắt mạch trái tim thường xuyên và cấp vaccine đúng liều, đúng thời điểm.
Cụ thể, khi Covid-19 mới xuất hiện, người lao động có tâm lý lo sợ thì doanh nghiệp phải hỗ trợ đảm bảo an toàn sức khoẻ, giúp nhân viên biết cách phòng ngừa, tự bảo vệ bản thân và gia đình.
Khi có lệnh phong toả, người lao động lo lắng cho việc làm và thu nhập cũng như công việc tương lai. Lúc này, doanh nghiệp phải đảm bảo thu nhập cho nhân viên và kịp thời thông tin về doanh nghiệp một cách minh bạch, tránh tình trạng hoang mang.
Khi doanh nghiệp mở cửa trở lại, trái tim đó đập rộn ràng thì doanh nghiệp thúc đẩy gia tăng năng suất để nhân viên phát triển.
“Chúng ta không xây công ty, chúng ta xây con người rồi con người mới xây công ty”, bà Trâm Anh nói.
Nhớ lại một sự kiện về văn hoá doanh nghiệp diễn ra ba năm về trước, lúc đó, ông Nguyễn Trí Thông mới đảm nhiệm chức vụ CEO của PNJ đã nhắc đến chữ “nhân” là con người khi nói về cốt lõi của câu chuyện văn hoá doanh nghiệp ở PNJ. Trong đó, ông Thông nhấn mạnh tình yêu thương và trách nhiệm đã tồn tại trong cơ địa của đội ngũ nhân sự doanh nghiệp này.
Những khi có chỉ thị mới, người lãnh đạo của PNJ nhiều lúc phải thức trắng đêm để quan sát tình hình và viết tâm thư gửi cho nhân sự để trấn an và động viên tinh thần. Công ty không cắt lương của nhân viên. Đồng thời, PNJ thực hiện lan toả tình yêu thương ra cộng đồng trong mùa dịch với các chương trình CSR mà nổi bật trong đó là chương trình Siêu thị mini 0 đồng.
“Với cơ địa đó, khi con người PNJ được chích các kháng nguyên thì kháng thể sẽ tự sinh ra, con người càng đoàn kết chặt chẽ”, ông Thông nói.
Các lãnh đạo bàn về văn hoá doanh nghiệp
Có cùng quan điểm, Chủ tịch Deloitte Hà Thu Thanh khẳng định, nói đến văn hoá chắc chắn phải nói đến con người bởi sức mạnh của nguồn nhân lực tạo nên sức mạnh của doanh nghiệp.
Deloitte quan điểm, văn hoá là sức mạnh nội sinh bên trong để doanh nghiệp phát huy được sức mạnh và phát triển bền vững. Đáng chú ý, toàn bộ đội ngũ công ty này thực hiện chia sẻ niềm tin như một giá trị cốt lõi. Đó là niềm tin vào các mục tiêu phát triển, vào sự phát triển của đội ngũ và của từng cá nhân.
Niềm tin đó tạo nên tính kiên tâm trong ban lãnh đạo doanh nghiệp và trong từng con người của Deloitte, lan toả đến các cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân mà bà Thanh tham gia.
Khi doanh nhân, doanh nghiệp có sự kiên tâm và chia sẻ niềm tin, họ sẽ kết nối để tạo nên nguồn vốn xã hội trong bối cảnh nguồn lực tài chính đang bị suy giảm do khủng hoảng dịch bệnh. Đó cũng là nền tảng để các doanh nghiệp cùng nhau hướng đến một hạ tầng văn hoá trong tương lai.
Đáng chú ý, bà Thanh cho biết, Deloitte có vaccine 5T: “Thân” – khi dịch bệnh 100% nhân viên làm tại nhà, “Tâm” - được bình an, “Trí” - được phát triển, “Tiền” - có đầy đủ và “Trái tim” - lãnh đạo kiên tâm phải quan tâm tối đa người lao động ở mức có thể.
Ông Hoàng Quốc Vượng, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Dầu khí Việt Nam cũng cho biết, văn hóa doanh nghiệp sẽ giúp các doanh nghiệp phát triển nhanh hơn và giúp doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn. Nhờ đưa hai chữ “nghĩa tình” vào làm một trong các giá trị văn hóa cốt lõi mà tập đoàn này đã vượt qua nhiều thử thách không chỉ trong hai năm Covid mà trong suốt một hành trình dài phát triển.
“Khi chúng tôi trân trọng những điều nhỏ nhất họ làm được, ứng xử có trước có sau…thì người lao động sẽ gắn bó”, ông Vượng nói.
Nhìn xuống Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng, ông Vượng cho rằng, các cơ quan quản lý nhà nước có vai trò quan trọng trong việc xây dựng văn hoá doanh nghiệp vì suy cho cùng, sự phát triển và ứng xử của cộng đồng doanh nghiệp phụ thuộc nhiều vào cơ chế, chính sách.
Nếu lãnh đạo doanh nghiệp không coi trọng văn hoá thì sổ tay văn hoá cũng chẳng để làm gì. Ở nhiều doanh nghiệp, sổ tay văn hoá in ra nhưng bị vứt vào một góc do xuất phát từ ý tưởng nhất thời của một lãnh đạo, được đóng gói thành một cuốn sổ mà không hề được thực thi.
Nếu lãnh đạo doanh nghiệp không coi trọng văn hoá thì sổ tay văn hoá cũng chẳng để làm gì. Ở nhiều doanh nghiệp, sổ tay văn hoá in ra nhưng bị vứt vào một góc do xuất phát từ ý tưởng nhất thời của một lãnh đạo, được đóng gói thành một cuốn sổ mà không hề được thực thi.
Cách duy nhất để duy trì được văn hoá doanh nghiệp là phải giữ được tương tác giữa các thành viên bằng các hoạt động trực tuyến, từ xa qua tất cả các kênh truyền thông mà doanh nghiệp có được.
Việc phòng nhân sự (HR) chịu trách nhiệm cho toàn bộ thành công của quá trình xây dựng văn hóa doanh nghiệp mà thiếu sự đồng hành, hỗ trợ, đóng góp, tham gia và tương tác của tất cả phòng ban và đội ngũ khiến cho các dự án xây dựng văn hóa doanh nghiệp dường như đi vào ngõ cụt hoặc hình thành nên một nền văn hóa nhạt nhòa.
Làm việc tại nhà ảnh hưởng lớn tới văn hoá doanh nghiệp, khiến văn hóa xói mòn và khó phục hồi, đặc biệt là khi cơ hội tương tác trực tiếp trong nội bộ doanh nghiệp bị hạn chế hoặc hầu như không có.
Đội ngũ L&D SeABank khai thác sức mạnh từ mô hình tư duy, xây dựng bộ câu hỏi quyền năng để biến chương trình đào tạo thành công cụ tạo tác động thực tế.
Chủ tịch Verichains cho rằng, giá trị thật của AI không nằm ở công nghệ mà ở khả năng doanh nghiệp làm chủ hệ thống, dữ liệu và vận hành để kiểm soát rủi ro.
Được thiết kế “may đo” cho giới nhà giàu kín tiếng theo đuổi phong cách sống quiet luxury (xa xỉ thầm lặng), mỗi căn biệt thự tại Vịnh Xanh (Ocean City) không chỉ là chốn an cư lý tưởng, mà còn là một tài sản chiến lược, nhờ vào những giá trị độc quyền khó sao chép trên thị trường.
Vincom Black Friday 2025 mang chủ đề “Sale cuồng nhiệt - Deal hời thiệt” đang khuấy đảo tại gần 90 trung tâm thương mại trên toàn quốc, với các chương trình độc quyền và ưu đãi hấp dẫn từ gần 3.000 gian hàng – thương hiệu trong nước và quốc tế, mang đến cho người tiêu dùng cơ hội chốt đơn hời nhất năm.
Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam (MSB) công bố chiến lược dành cho phân khúc khách hàng thu nhập cao (Affluent) và ra mắt thẻ tín dụng MSB Mastercard Green World.
VinFast, Vinhomes, Vinpearl, Vinmec và Vinschool đều giữ vị trí số 1 “nơi làm việc tốt nhất theo ngành”, khẳng định sức hấp dẫn và uy tín của hệ sinh thái Vingroup trên thị trường nhân sự.
Ngày 20/11 hàng năm từ lâu đã trở thành một mốc thời gian thân thuộc với người Việt Nam, gắn liền với truyền thống “tôn sư trọng đạo” và những ký ức học trò đầy cảm xúc. Nhưng nếu nhìn rộng hơn ra bối cảnh quốc tế, có thể thấy ngày 20/11 cũng là thời điểm diễn ra rất nhiều sự kiện mang tính bước ngoặt của lịch sử thế giới – từ những biến chuyển lớn của nền chính trị quốc tế, các phát minh khoa học – công nghệ, cho tới những quyết định quan trọng về quyền con người.
Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam (MSB) công bố hoàn tất kết nối và đưa vào vận hành hệ thống cảnh báo rủi ro SIMO của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, tự động cảnh báo các giao dịch có dấu hiệu gian lận và lừa đảo.
