Trí tuệ nhân tạo từ Việt Nam ra thế giới

Một ngày trung tuần tháng 6, hai nhân vật có tiếng trong lĩnh vực đầu tư và y tế là ông Gregory J. Moore, nguyên Phó chủ tịch của Microsoft và Google mảng y tế, cùng ông Jonathan T. Fried, cựu đại sứ của Canada tại WTO đều có chung một điểm đến là Việt Nam.

Tại Việt Nam, nơi họ hướng tới không phải là các tập đoàn lớn, mà là một startup mới năm năm tuổi có trụ sở tại phố Minh Khai, Hà Nội.

Ông Trương Quốc Hùng, nhà sáng lập và CEO VinBrain tự hào chỉ vào hai chiếc ghế trong phòng họp nói: "Họ từng ngồi đây với tư cách là thành viên hội đồng quản trị và cố vấn độc lập".

Chỉ ít ngày nữa, hai chiếc ghế đó sẽ được di dời để công ty sửa chữa văn phòng, đón chào một VinBrain với diện mạo mới, vị thế mới trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo cho y tế.

Con người là gốc rễ của doanh nghiệp

Có lý do gì đặc biệt khi VinBrain chọn giai đoạn này để chỉnh trang văn phòng với một diện mạo mới đẹp hơn không, thưa ông?

Ông Trương Quốc Hùng: Với cá nhân tôi, văn phòng làm việc cũng giống như một căn nhà và là một phần rất quan trọng của cuộc sống con người. Nếu căn nhà của mình tốt hơn sẽ đem tới cho nhân sự những năng lượng tích cực, khát khao làm việc và cống hiến.

Tôi cho rằng, con người luôn là gốc rễ của mọi vấn đề. VinBrain là một startup công nghệ tập trung vào sự đổi mới, sáng tạo. Do đó, tới đây văn phòng VinBrain sẽ chỉnh trang theo hướng không gian mở, tạo điều kiện để mọi người dễ chia sẻ, tương tác với nhau, thúc đẩy sự sáng tạo trong công việc.

Đồng thời, việc nâng cấp văn phòng mới cũng liên quan tới quy mô nhân sự của chúng tôi đang tăng lên. VinBrain hiện có quy mô 150 nhân sự, tăng gấp đôi so với thời điểm đầu năm, thể hiện sự tăng trưởng mạnh mẽ cả về công nghệ lẫn con người.

Với một tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ về con người như vậy, phải chăng VinBrain đang áp dụng một chiến lược thu hút nhân tài nào đặc biệt, thưa ông?

Ông Trương Quốc Hùng: (cười) Nghe có vẻ nghịch lý phải không? Trong khi nền kinh tế gặp khó khăn, nhiều doanh nghiệp cắt giảm nhân sự, thì VinBrain lại liên tục mở rộng.

Tôi vẫn nói với các bạn trong công ty là VinBrain “hữu xạ tự nhiên hương”. Khi mà mình làm tốt, làm nghiêm túc và chuyên nghiệp, thì những người giỏi sẽ tự tìm đến với mình.

Thực tế, từ đầu năm tới nay, VinBrain đã thu hút khá nhiều các bạn du học sinh tốt nghiệp các trường tại Úc, Mỹ, Canada về làm việc và thực tập ở các vị trí marketing, kỹ sư công nghệ, phân tích dữ liệu, khoa học ứng dụng…

Tính riêng trong hàng ngũ nhân sự chính thức của VinBrain, chúng tôi đã có tới 10 tiến sĩ từ các trường danh tiếng cùng về xây dựng sản phẩm trí tuệ nhân tạo. Đó là lý do tôi luôn tin rằng, nhân tài chính là nền tảng để doanh nghiệp phát triển.

Việc thu hút nhân tài thường gắn liền với văn hóa doanh nghiệp, ông có đồng tình với quan điểm này?

Ông Trương Quốc Hùng: Tôi hoàn toàn đồng tình. Bởi để có thể thu hút và giữ chân được những nhân sự hàng đầu, bạn không thể dùng lời nói, mà phải chứng minh bằng văn hóa.

Tôi biết nhiều doanh nghiệp đang giữ chân sự bằng mức đãi ngộ cao. Trong khi tại VinBrain, chúng tôi là startup mới 5 năm tuổi. Ở đây, chúng tôi không có mức lương cao nhất, nhưng đãi ngộ của VinBrain vẫn nằm trong nhóm 25% doanh nghiệp hàng đầu.

Đổi lại, người VinBrain được sống và làm việc trong một môi trường có văn hóa lành mạnh, minh bạch và đề cao con người, tính sáng tạo.

Doanh nghiệp cần tạo ra một văn hóa cởi mở, một môi trường làm việc minh bạch, để tất cả cùng phát triển với lộ trình thăng tiến rõ ràng

Cụ thể, văn hóa này là gì, xin ông nói rõ?

Ông Trương Quốc Hùng: Như tôi đã đề cập, con người chính là gốc rễ của doanh nghiệp, nên VinBrain đặc biệt trú trọng vào việc học tập, rèn luyện và nâng cao năng lực của mỗi thành viên.

Hằng năm, chúng tôi vẫn tổ chức các cuộc thi lập trình để các nhân sự cùng đưa ra ý tưởng cho các sản phẩm mới. Ngoài ra, VinBrain mời các chuyên gia hàng đầu tại Mỹ về Việt Nam đào tạo khả năng tư duy, giao tiếp và lãnh đạo cho nhân viên. Sau các khóa đào tạo, có nhân sự từ không dám chia sẻ đã dám chia sẻ nhiều, người vốn chia sẻ nhiều đã biết chia sẻ cô đọng.

Đặc biệt, ở VinBrain còn đề cao một văn hóa tạm hiểu là “chúng tôi coi trọng những ý tưởng tốt, thay vì luôn phải tuân theo mệnh lệnh của người lãnh đạo”. Những ý tưởng tốt chính là cơ sở để startup phát triển và trở nên sáng tạo như ngày hôm nay.

Từ văn hóa này, tôi muốn nhấn mạnh về việc ở VinBrain bất kì ai cũng có quyền nói lên suy nghĩ, đóng góp của mình. Có thể là trong cuộc họp, email, các cuộc thi và thậm chí là hòm thư vô danh. Chúng tôi chấp nhận tất cả sự khác biệt, nếu ý tưởng bạn đưa ra là đúng.

Coi trọng ý tưởng tốt, thay vì mệnh lệnh của người lãnh đạo theo ông có dễ thực hiện?

Ông Trương Quốc Hùng: Cá nhân tôi không thích quản trị doanh nghiệp theo dạng “lời sếp là mệnh lệnh”. Theo tôi, mọi ý tưởng, thảo luận, trao đổi cần diễn ra theo hai chiều. Nếu sếp nói đúng thì mình nghe, mà nhân viên nói đúng thì sếp phải nghe (cười).

Tất nhiên, sẽ có những trường hợp nhân viên ngại trao đổi, hay hỏi sếp. Thì tại VinBrain, ngoài học tập và được dẫn dắt bởi người lãnh đạo, chúng tôi cũng khuyến khích nhân viên học hỏi lẫn nhau vì mỗi cá nhân sẽ lại có một thế mạnh riêng.

Quan trọng là doanh nghiệp sẽ tạo ra được một văn hóa cởi mở, một môi trường làm việc minh bạch, để tất cả cùng phát triển với lộ trình thăng tiến rõ ràng.

Trí tuệ nhân tạo len lỏi vào ngành y tế

Quay trở lại với câu chuyện VinBrain đang gia tăng quy mô nhân sự, phải chăng ông đang ấp ủ cho startup của mình những dự án, hướng đi mới?

Ông Trương Quốc Hùng: Bạn đúng là rất tinh ý. Gần đây, VinBrain đúng là đã đưa ra rất nhiều các sản phẩm mới trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI).

Ban đầu, chúng tôi tiếp cận với bài toán chẩn đoán hình ảnh, chẩn đoán nguy cơ mắc bệnh ung thư với AI, rồi phát triển nền tảng quản lý bệnh viện bằng AI, tiến tới cung cấp sản phẩm AI cho tất cả các khoa trong bệnh viện.

Tương tự với triết lý con người là gốc rễ của doanh nghiệp, thì y bác sĩ sẽ là gốc rễ của các sản phẩm AI mà VinBrain đang hướng tới trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe.

Mong ông có thể chia sẻ cụ thể hơn?

Ông Trương Quốc Hùng: Trong quá trình làm việc với các y bác sĩ, chúng tôi nhận thấy, 80% các công việc mà họ đang làm chủ yếu liên quan tới tìm kiếm, đọc các thông tin, giấy tờ. Trong khi công việc chuyên môn làm việc trực tiếp, hỗ trợ bệnh nhân chỉ chiếm khoảng 20%.

Đây thực sự là một nghịch lý và chúng tôi muốn thay đổi điều này. Chúng tôi tạo ra một trợ thủ thông minh dựa trên trí tuệ nhân tạo dành cho các y bác sĩ. Trợ thủ này giúp rút ngắn thời gian một bác sĩ phải đọc, tìm kiếm các thông tin về hồ sơ bệnh án cho một ca bệnh từ 15-20 phút theo phương thức truyền thống xuống còn 30 giây với trí tuệ nhân tạo.

Bạn thấy sự khác biệt rất lớn phải không. Với AI, chúng tôi muốn mang lại thêm nhiều giá trị cho cộng đồng, từ việc bệnh viện sẽ rút ngắn được các thủ tục, quy trình làm việc, cho tới các bác sĩ sẽ có thêm thời gian làm việc chuyên môn, chăm sóc bệnh nhân, và cuối cùng là người bệnh sẽ được cứu chữa, hỗ trợ kịp thời khi không may mắc bệnh.

Đồng ý với ông, trí tuệ nhân tạo ngày nay rất phát triển. Nhưng trong lĩnh vực y tế, đó là câu chuyện liên quan tới tính mạng con người. Vậy một AI liệu có thể so sánh với một bác sĩ?

Ông Trương Quốc Hùng: Đó là lý do chúng tôi tạo ra một trợ thủ dành cho các y bác sĩ, chứ không phải một sản phẩm thay thế bác sĩ. Có nghĩa, sự xuất hiện của AI sẽ giúp cho các y bác sĩ, và tiến tới là cả một bệnh viện, cả một hệ thống y tế làm việc hiệu quả hơn.

Chẳng hạn, AI của VinBrain sẽ giúp khoanh vùng và phát hiện bệnh sớm thông qua chẩn đoán hình ảnh với độ chính xác cao. Mỗi một bác sĩ, mỗi một khoa sẽ cần có rất nhiều dữ liệu. Nhiều dữ liệu như vậy, chúng tôi lại có cả một bài toán lớn để làm sao bệnh viện có thể xử lý toàn bộ các dữ liệu, thông tin một cách nhịp nhàng, đồng nhất.

Thực tế, nhiều bác sĩ sau khi có sự giúp sức của các sản phẩm từ VinBrain đã phải thốt lên, đây thực sự là một kết hợp tuyệt vời, giúp họ giải phóng rất nhiều sức lao động.

Với AI, chúng tôi muốn mang lại thêm nhiều giá trị cho cộng đồng, từ việc bệnh viện sẽ rút ngắn được các thủ tục, quy trình làm việc, cho tới các bác sĩ sẽ có thêm thời gian làm việc chuyên môn, chăm sóc bệnh nhân, và cuối cùng là người bệnh sẽ được cứu chữa, hỗ trợ kịp thời khi không may mắc bệnh.

Theo những chia sẻ của ông, liệu chúng ta có thể gọi việc đưa trí tuệ nhân tạo vào lĩnh vực y tế là một cuộc cách mạng?

Ông Trương Quốc Hùng: Tôi nghĩ là chúng ta sẽ cần thêm thời gian để có được một câu trả lời xác đáng. Nhưng tính cho đến thời điểm hiện tại, trí tuệ nhân tạo đã làm được hai việc. Một là giải phóng sức lao động như tôi đã đề cập. Hai là tăng tính chính xác, minh bạch.

Tôi nhớ trong một cuộc hội thảo, Giám đốc Bệnh viện 199 tại Đà Nẵng từng nói với tôi, ông ấy tin vào khả năng sàng lọc, chẩn đoán của AI còn hơn là một bác sĩ trẻ. Với tỉ lệ sàng lọc, chẩn đoán chính xác lên tới 99%, rõ ràng chúng ta không tin cũng không được.

Hay như tại Bệnh viện 108, sản phẩm AI của VinBrain có thể giúp phân tích dữ liệu một hồ sơ bệnh vốn mất thời gian lên mới 10 năm, giờ đây chỉ cần 9 tháng. Sở dĩ làm được điều này vì AI bản chất là không ngủ (cười), và AI sở hữu một bộ nhớ rất lớn bằng cả chục ngàn người.

Bên cạnh những lợi ích nhìn thấy rõ, VinBrain đã gặp phải những thách thức nào trong việc đưa trí tuệ nhân tạo vào lĩnh vực y tế, thưa ông?

Ông Trương Quốc Hùng: Với một sản phẩm công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, chắc chắn sẽ cần thời gian để chứng minh tính đúng đắn và hiệu quả, nhất là với lĩnh vực y tế.

Không phủ nhận, có lãnh đạo bệnh viện từng nghi ngờ về AI mà VinBrain phát triển. Sau khi được xem các kết quả thực nghiệm, trực tiếp dùng thử các sản phẩm của chúng tôi, thì họ cảm thấy ngạc nhiên về những tiềm năng mà AI mang lại.

Nhưng đó không phải là thách thức duy nhất. Bởi ngoài việc xây dựng niềm tin với ban lãnh đạo bệnh viện, thì xây dựng niềm tin với đội ngũ y bác sĩ cũng rất quan trọng. Cứ như vậy, chúng tôi xây dựng được niềm tin với toàn bộ hệ thống bệnh viện, từ trên xuống dưới. Kết quả là đến nay đã có hơn 100 bệnh viện tại Việt Nam ứng dụng các sản phẩm trí tuệ nhân tạo của VinBrain.

Từ Việt Nam ra thế giới

Ông có đề cập trí tuệ nhân tạo là một công nghệ mới. Vậy ở các quốc gia phát triển, công nghệ này được ứng dụng tại các bệnh viện, các hệ thống y tế ra sao? Việt Nam liệu có thể học hỏi từ mô hình quốc tế?

Ông Trương Quốc Hùng: Đúng là ở các quốc gia phát triển, hoạt động chuyển đổi số nói chung và các bệnh viện nói riêng diễn ra nhanh và sớm hơn chúng ta. Ngoài ra, dữ liệu tại các hệ thống bệnh viện này cũng đồng bộ, phong phú và toàn diện hơn.

Nhưng có một điểm đáng lưu tâm là vì công nghệ trí tuệ nhân tạo còn quá mới, nên xuất phát điểm của Việt Nam và các quốc gia phát triển là như nhau. Nói cách khác, trong cuộc đua ứng dụng AI vào lĩnh vực y tế, chúng ta có thể cạnh tranh sòng phẳng.

Trong cuộc cạnh tranh này, Việt Nam liệu có lợi thế không, thưa ông?

Ông Trương Quốc Hùng: Thực tế là chúng ta có rất nhiều lợi thế. Quy mô 100 triệu dân của Việt Nam tạo ra một thị trường hấp dẫn. Người Việt Nam am hiểu và yêu thích công nghệ. Internet xuất hiện ở khắp nơi, dữ liệu rất nhiều và đa dạng. Đội ngũ y bác sĩ của chúng ta cũng rất giỏi.

Với VinBrain, chúng tôi cũng đang cạnh tranh sòng phẳng với các doanh nghiệp nước ngoài như Google hay Microsoft. Trong lĩnh vực AI cho y tế, VinBrain thậm chí còn đi trước cả những ông lớn này.

Tại Mỹ, VinBrain đã sở hữu chứng nhận FDA đầu tiên của Việt Nam và Đông Nam Á cho phần mềm X-quang ngực thẳng khi tròn 3 năm tuổi, được đánh giá là cực kỳ sớm nếu so với đối thủ ở Hàn Quốc vốn cần tới 7 năm.

Tính cho đến thời điểm hiện tại, AI của VinBrain đã phục vụ trên 2.000 bác sĩ tại hơn 182 bệnh viện toàn cầu, giúp điều trị cho trên 2 triệu bệnh nhân.

Theo ông, Việt Nam sẽ cần làm gì để phát huy được lợi thế cạnh tranh này trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo?

Ông Trương Quốc Hùng: Tôi cho rằng, trung tâm của mọi vấn đề vẫn là con người. Việt Nam chúng ta cần những người giỏi để phát triển AI, cũng như những chính sách thúc đẩy người dân tham gia học tập, nghiên cứu trong tiến trình này.

Nếu những năm trước, chúng ta tập trung vào xây dựng hạ tầng, điện, đường, trường trạm, thì trong tương lai cũng cần những chính sách, sự tập trung tương tự đầu tư vào các trung tâm dữ liệu, hạ tầng công nghệ và hệ thống đào tạo về trí tuệ nhân tạo.

Thay vì nghĩ về xuất khẩu lúa, gạo, chúng ta có thể hướng tới xuất khẩu chất xám, mà cụ thể là AI. Tôi tin rằng, Việt Nam đang đứng trước cơ hội rất lớn để tiếp cận và có vị thế về AI, thay vì suy nghĩ chỉ các quốc gia đã phát triển mới làm được.

Trong tiến trình này, VinBrain đang đứng ở đâu, thưa ông?

Ông Trương Quốc Hùng: Tôi có thể khẳng định, VinBrain sẽ quyết tâm đi tới cùng trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo ở Việt Nam. Y tế sẽ chỉ là bước khởi đầu của chúng tôi, khi VinBrain đã xây dựng được tiếng vang trên thị trường quốc tế.

Trong một tương lai mà bất kì ai cũng cần tới trí tuệ nhân tạo, cần tới những trợ lý thông minh, thì cơ hội và tiềm năng của lĩnh vực này còn rất lớn.

Trước đây, chúng tôi hoàn toàn có thể chọn khởi nghiệp ở các quốc gia đã phát triển, nhưng VinBrain đã chọn đứng ở Việt Nam. Chúng tôi muốn từ Việt Nam đi ra thế giới, khẳng định cho bạn bè quốc tế thấy bản lĩnh và trí tuệ của người Việt Nam.

Không dừng lại ở lĩnh vực y tế, tới đây, chúng tôi còn có thể mở ra cả một ngành công nghiệp mới. VinBrain sẽ còn ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong lĩnh vực an ninh, an toàn và hoạt động gán nhãn dữ liệu, thông qua việc hợp tác cùng các tập đoàn công nghệ hàng đầu.

Chúng tôi kì vọng sẽ nâng cao được vị thế của Việt Nam trong lĩnh vực AI, đồng thời thúc đẩy đất nước chuyển mình thành một quốc gia số.

Xin cảm ơn ông!

Bài viết nằm trong Đặc san Nhà Quản Trị xuất bản tháng 10/2024 nhân dịp kỷ niệm 20 năm Ngày Doanh nhân Việt Nam.
Đặc san dày 160 trang, khổ 23x29cm, giá bán 150.000 đồng. Để đặt mua Đặc san, xin liên hệ Tạp chí điện tử Nhà Quản Trị - TheLEADER.
Tòa soạn
Tầng 7, tòa nhà HCMCC số 249A Thụy Khuê, quận Tây Hồ, Hà Nội
Điện thoại: (024) 3244 4359
Văn phòng đại diện TP.HCM
Lầu 2, tòa nhà VNO, số 29 Huỳnh Văn Bánh, phường 17, quận Phú Nhuận, TP.HCM
Điện thoại: (08) 8670 8817