Xây dựng thương hiệu phong cách Bạch Thái Bưởi

Phạm Hà* Thứ ba, 04/02/2020 - 15:05

Sinh ra trong một gia đình nghèo nhưng Bạch Thái Bưởi đã vươn lên trở thành một trong bốn người giàu có nhất Việt Nam trong những năm đầu thế kỷ XX. Cụ đánh bại các nhà tư bản Pháp, thương nhân Trung Quốc, tạo ra một bước chuyển biến lớn mang tầm quốc gia dân tộc với tinh thần “Người Việt dùng hàng Việt”.

Với hơn 20 kinh nghiệm kinh doanh và có bằng cấp về quản trị kinh doanh, tôi thấy cụ quá giỏi khi tiếp thị từ bên trong ra bên ngoài. Tiếp thị hiện đại nói đến nhiều là tiếp thị nội dung, câu chuyện thương hiệu, sức mạnh của tiếp thị truyền miệng, xây dựng thương hiệu phải có khẩu hiệu hay. Từ trăm năm trước, cụ Bạch Thái Bưởi đã kêu gọi hành động hay: “Người Việt đi tầu Việt”.

Cụ lấy khách hàng làm trung tâm, viết quảng cáo sáng tạo chạm vào cảm xúc, đánh đúng tâm lý đồng bào tự hào tự tôn dân tộc, vì cụ hiểu nhu cầu khách hàng, hiểu đối thủ cạnh tranh, cụ đãi ngộ tốt với người làm tức khách hàng nội bộ thật tốt để họ phục vụ khách hàng bên ngoài doanh nghiệp thực sự như thượng đế.

Khi sử dụng dịch vụ khách hàng họ chỉ quan tâm tới thái độ, đáp ứng nhu cầu họ, giá cả hợp lý, rẻ hơn, nhanh chóng mà lại giúp được đồng bào thì họ dùng dịch vụ tầu Bưởi. Cụ vừa xây dựng được thương hiệu và nhân hiệu.

Hoạt động trên chính quê hương mình nhưng lại cạnh tranh với những tên tuổi lớn trong ngành vận tải thủy ở các nước thuộc địa Đông Dương thuộc Pháp, cụ Bạch Thái Bưởi đã khéo léo biết cách để xây dựng thương hiệu tàu Bưởi trong lòng đồng bào mình.

Thương hiệu “Tầu Bưởi” xứng đáng là bài học cho các doanh nhân Việt thời nay về cách xây dựng thương hiệu khi hội tụ đầy đủ cái tâm cái tầm của cụ Bạch Thái Bưởi về làm thương hiệu của tiếp thị hiện đại: Định vị thương hiệu, khác biệt hóa trải nghiệm cộng thêm tinh thần dân tộc, giá cả hợp lý, kênh phân phối thuận tiện. Cụ lấy khách hàng là thượng đế để thỏa mãn họ, vượt qua sự mong đợi khách hàng, tạo tiếp thị truyền miệng.

Thuyền chở khách du lịch gọi là du thuyền thời hiện đại cho sang. Tầu nghe khiêm tốn hơn, các tên tầu cụ đặt cũng là một câu chuyện rất hay xét dưới góc độ xây dựng nhãn hiệu, thương hiệu, cụ đặt tên tầu ngắn, dễ đọc, dễ nhớ, ý nghĩa, âm tiết thuần Việt cho khách hàng mục tiêu là người Việt.

Ba con tầu đầu tiên cụ thuê của chính phủ Pháp, cụ đặt lại tên tiếng Việt là Phi Long, Phi Phượng và Bái Tử Long (Fai Tsi Long). Cụ đặt tên tầu theo tứ linh, bốn con vật linh thiêng theo quan niệm người Việt, nhưng không có Quy (Rùa), kinh doanh không thể tốt với một cái tên xấu và hình ảnh chậm chạp, thay vào đó cụ chọn Phi Hổ. “Phi” chỉ giới tính nữ, giống cái của con tầu. Trên mạn hoặc sau tầu cụ vẫn có tên tầu bằng đề tiếng Pháp: Dragon, Phénix, Licorne, Tigre.

Cụ cũng đặt tên từng con tầu đầy hàm ý thời vua Hùng như Lạc Long, Hồng Bàng, các vị anh hùng dân tộc, các vị vua trị vì: Đinh Tiên Hoàng, Gia Long, Minh Mạng, Tự Đức... Ngoài ra tên tầu còn được đặt theo địa danh mà tầu chạy để khách hàng tiềm năng dễ nhớ khi chạy chuyến lên thượng du Bắc Kỳ như Chợ Bờ, Phố Lu, Yên Bái, Việt Trì, Tuyên Quang...

Còn riêng cái tên lịch sử Bình Chuẩn bắt nguồn từ tên người đóng tầu đầu tiên thời nhà Nguyễn, sau đó thành một Ty thời vua Tự Đức, do Đặng Huy Trứ đề xuất. Bình Chuẩn Ty có nhiệm vụ kinh doanh buôn bán, gây dựng tài chính cho quốc gia, giao thương hàng hóa giữa các miền trong nước và ngoại thương, bang giao với nước ngoài.

Tên tầu Bình Chuẩn hạ thủy tháng 9 năm 1919 của cụ khái quát được toàn bộ ý nguyện chấn hưng công thương nghiệp của Bạch Thái Bưởi làm quốc gia hưng thịnh và thống nhất bằng tinh thần dân tộc, thành tín, nhân nghĩa và trách nhiệm. Bình Chuẩn là tầu Made-in-Vietnam đầu tiên do người Việt làm chủ, thiết kế, thi công, thương hiệu lịch sử, mang đậm tình yêu nước và tham vọng vươn ra biển lớn.

Xây dựng thương hiệu phong cách Bạch Thái Bưởi
Du thuyền Heritage Cruises với hải trình Hạ Long-Cát Bà lấy cảm hứng từ tầu Bình Chuẩn của cụ Bạch Thái Bưởi

Thương hiệu của doanh nghiệp đóng tàu khép kín mang tên Giang Hải Luân Thuyền Bạch Thái Công ty lập tại Hải Phòng năm 1916 với lá cờ hiệu màu vàng với hình mỏ neo và ba ngôi sao đỏ. Màu vàng tượng trưng cho màu da người Việt, mỏ neo thể hiện lĩnh vực kinh doanh hàng hải và đặc biệt là ba ngôi sao tượng trưng cho ba miền Bắc - Trung - Nam của xứ An Nam, thể hiện ý chí thống nhất quốc gia.

Chiến lược dẫn đầu ngành vận tải thủy thành công. Cụ là chủ tầu người Việt đầu tiên thực hiện thương vụ mua bán sát nhập đầu tiên thành công hãng Deschwanden, mua lại hãng đóng tầu Pháp Marty d’Abbadie để cụ có nhà máy đóng tầu riêng, có thể tự đóng mới, sửa chữa đội tầu, như vậy cụ có đội tầu lớn nhất xứ An Nam thời bấy giờ và tiên phong chạy tầu ven biển Đông Dương và cha đẻ của ngủ đêm trên tầu thủy. Kinh doanh như tầu vượt thác, không tiến, ắt lùi.

Công tác tiếp thị cho thương hiệu tàu Việt của người Việt cũng được cụ Bạch Thái Bưởi vô cùng chú trọng. Cụ nắm bắt thị trường đường sông Bắc Kỳ lúc đó rất rõ và có những chiến lược linh hoạt cho các tuyến đường hoạt động của đội tàu. Khi bị cạnh tranh với người Khách (người Hoa) hay người Pháp, bắt buộc phải chọn ngày thì cụ xin chạy ngày chẵn âm lịch vì cụ biết tâm lý khách Việt không thích đi ngày lẻ. Do đặc thù tín ngưỡng của người dân xứ Bắc Kỳ và nhu cầu đi lễ hoặc trẩy hội của đồng bào, ông mở thêm những tuyến đường vận tải đường sông theo mùa.

Chẳng hạn như mùa trẩy hội Chùa Hương, cụ mở thêm tuyến Phủ Lý - Bến Đục để phục vụ các nam thanh nữ tú đi vãn cảnh chùa hoặc tháng 8 Âm lịch có hội đền Kiếp Bạc, Hải Dương, cụ cho tăng cường tuyến Đáp Cầu - Kiếp Bạc. Một số tuyến cụ đưa hát sẩm tại bến tàu, cụ đưa sẩm lên tầu hát giải trí cho khách, lời bài hát có nội dung kêu gọi tình đồng bào, tương hỗ giúp đỡ nhau, quảng bá nhẹ nhàng tại chỗ và mỗi khách cụ tặng một chiếc quạt giấy, để du khách quạt cho mát vào mùa hè, vừa làm quà lưu niệm chuyến đi.

Nhiễu điều phủ lấy giá gương

Người trong một nước phải thương nhau cùng

Cô kia má đỏ hồng hồng

Muốn ra Hà Nội lấy chồng làm quan

Đường đi hiểm trở gian nan

Tàu “Bạch Thái Bưởi” dọn đàng rước dâu

Dù cho nước lũ sông sâu

Ai về Nam Định rủ nhau cùng về...”

Chắc ai mà không thấy ngây ngất khi nghe lời ca tiếng hát huê tình, ngọt ngào:

“Chung lưng một chuyến thuyền tình

Sông bao nhiêu nước ta thương mình bấy nhiêu

Chúng anh đây đứng mũi chịu sào

Sông ngang gió tạt, anh bẻ vào càng mau

Khuyên em đừng tính trước lo sau

Còn lưng còn vốn, ta nên giàu có phen

Khuyên em đừng tủi phận hờn duyên

Có tài, có sắc ta lên tiên có lần

Rồi ra xé lụa may quần

Đây loan đấy phượng, ta quây quần lấy nhau...

Nhiều khách đi tàu đã rưng rưng, bùi ngùi khi nghe giọng ca kêu gọi kín đáo mà không kém phần da diết:

Đã sinh cùng một giống nòi

Cùng trong đất nước là người đồng thân

Phải coi ruột thịt cho gần

Phải thương, phải xót quây quần lấy nhau

Phúc cùng hưởng, họa cùng đau

Một gan, một dạ ghi sâu chữ đồng

May ra trời cũng chìu lòng

Để đời để giống Lạc Hồng này cho

Gió thu hiu hắt sông hồ

Sử xanh còn đó, địa đồ còn đây

Mấy câu mượn bút giãi bày

Xin người trong non nước này cùng nghe...

Tất nhiên, mỗi khi mở tuyến đường mới cụ đều gửi cáo bạch, nói theo ngôn ngữ hiện đại là thông cáo báo chí, hay cho đăng quảng cáo trên nhật báo và các tạp chí với hình thức kiểu dạng thơ lục bát rất dễ nhớ dễ thuộc và dễ gây kích thích sử dụng trong dân chúng. 

Cáo bạch

Nay xin kính khải mấy nhời,

Để trình quý-khách các ngài đồng bang.

Bản hãng thêm có “Song-giang”,

Là tàu kiên cố chỉnh trang tốt lành.

Bẩy trăm mã-lực tốc hành,

Chở hơn nghìn tấn không chành không nghiêng.

Cửa nào ghé cũng bình yên,

Mớn nông mà nhẹ không phiền nước khan.

Định cho chở khách chở hàng,

Haiphong chạy tới Tourane, Saigon.

Ghé qua Bến-thủy, Ba-đồn.

Quảng-khê, Cửa-việt, Qui-nhơn như thường.

Cùng trong ven bể Đông-dương,

Việt-đăng, Bình-chuẩn, Song-giang ba tàu.

Muốn thuê cả chuyến đi đâu?

Hai hàng xếp cũng sẵn tàu chạy phiên.

Cabines có những phòng riêng.

Đèn dong lịch sự giá tiền phải chăng.

Nhờ giời cho biển lặng gió yên,

Hành trình hẳn đúng phiên theo độ.

Xin quý khách xa gần chiếu cố.

Cho thương-trường tiến bộ thêm mau.

Chải xem các nước hoàn-cầu,

Văn-minh ắt hẳn nhiều tàu xuất dương,

Mạnh giàu cũng bởi thông thương.

Nay kính khải

Haiphong le 9 Février 1925

Hãng tàu BẠCH-THÁI-BƯỞI

Đây là loại hình quảng bá tức thời nhưng lại giữ được nét văn hóa dân gian khiến mọi tuyến đường của tàu Bưởi khi mở ra lúc nào cũng đông khách. 

*Bài viết thể hiện quan điểm tác giả Phạm Hà, nhà sáng lập Lux Group.

Người viết tiếp giấc mơ của ‘vua tàu thuỷ’ Bạch Thái Bưởi

Người viết tiếp giấc mơ của ‘vua tàu thuỷ’ Bạch Thái Bưởi

Doanh nghiệp -  6 năm

Không ngừng đổi mới, sáng tạo trong sản phẩm và cách làm trong khi vẫn luôn giữ vững triết lý kinh doanh bằng sự tử tế là chìa khoá để nhà sáng lập Lux Group Phạm Hà thành công trên con đường viết tiếp câu chuyện du thuyền lấy cảm hứng từ di sản với tinh thần quý tộc của tiền nhân.

Áp lực 'bứt phá' về quản trị doanh nghiệp để vươn ra biển lớn

Áp lực 'bứt phá' về quản trị doanh nghiệp để vươn ra biển lớn

Diễn đàn quản trị -  2 ngày

Dòng vốn toàn cầu đang mở ra sau nâng hạng, nhưng chỉ những doanh nghiệp sở hữu chuẩn quản trị minh bạch, bảo vệ cổ đông và HĐQT mạnh mới đủ điều kiện đón nhận.

Agile - Mạch chảy mới trong văn hóa ROX Group

Agile - Mạch chảy mới trong văn hóa ROX Group

Diễn đàn quản trị -  2 ngày

Trong bối cảnh số hóa trở thành tiêu chuẩn cho năng lực cạnh tranh, việc lựa chọn Agile làm động lực bứt phá không chỉ là thay đổi phương pháp quản trị mà còn là bước chuyển căn bản giúp ROX Group thích ứng nhanh hơn, vận hành tinh gọn hơn và duy trì lợi thế dài hạn.

F88 quản trị bằng dữ liệu, văn hóa và con người

F88 quản trị bằng dữ liệu, văn hóa và con người

Diễn đàn quản trị -  4 ngày

F88 chọn nguyên tắc "quyết định trên dữ liệu" làm kim chỉ nam, cùng với đó là xây dựng văn hóa doanh nghiệp mạnh và đầu tư vào con người.

F88 chỉ cách biến AI thành 'bộ não số' vận hành doanh nghiệp

F88 chỉ cách biến AI thành 'bộ não số' vận hành doanh nghiệp

Diễn đàn quản trị -  4 ngày

AI chỉ phát huy giá trị khi được nuôi dưỡng bởi cộng đồng và dữ liệu tương tác liên tục, điều đang định hình lại chiến lược của nhiều doanh nghiệp.

Cần siết quản lý, tránh nguy cơ nâng khống giá trị tài sản sở hữu trí tuệ

Cần siết quản lý, tránh nguy cơ nâng khống giá trị tài sản sở hữu trí tuệ

Diễn đàn quản trị -  5 ngày

Việc cho phép chủ sở hữu quyền sở hữu trí tuệ lập danh mục và tự xác định giá trị tài sản trí tuệ được nhận định đang thiếu đi nghĩa vụ chứng minh hoặc chuẩn mực tối thiểu, theo đại biểu quốc hội.

Hai thách thức của siêu cảng Trần Đề

Hai thách thức của siêu cảng Trần Đề

Tiêu điểm -  1 giờ

Cảng Trần Đề có vốn đầu tư hàng tỷ USD, được kỳ vọng hóa giải điểm nghẽn logistics miền Tây nhưng đang đứng trước câu hỏi lớn về tính hiệu quả.

Vietnam Airlines hoàn tất cập nhật phần mềm cho toàn bộ máy bay Airbus A320, A321

Vietnam Airlines hoàn tất cập nhật phần mềm cho toàn bộ máy bay Airbus A320, A321

Nhịp cầu kinh doanh -  1 giờ

Toàn bộ đội tàu bay Airbus A320 và A321 của Vietnam Airlines đã hoàn tất cập nhật phần mềm theo đúng yêu cầu của Airbus và Cục Hàng không Việt Nam.

Hóa đơn nào hợp lệ cho hộ kinh doanh doanh thu dưới 1 tỷ đồng?

Hóa đơn nào hợp lệ cho hộ kinh doanh doanh thu dưới 1 tỷ đồng?

Sổ tay quản trị -  2 giờ

Hộ kinh doanh doanh thu từ 200 triệu đến dưới 1 tỷ đồng cần biết hóa đơn hợp lệ, cách kê khai thuế và lưu ý pháp lý trước năm 2026.

Tân sinh viên 'onboarding': Biến căng thẳng thành trải nghiệm đáng nhớ

Tân sinh viên 'onboarding': Biến căng thẳng thành trải nghiệm đáng nhớ

Nhịp cầu kinh doanh -  4 giờ

Bước chân vào đại học, tân sinh viên đối mặt không chỉ với bài vở và deadline, mà còn với thử thách tự lập và khám phá bản thân. Thích nghi, kết nối bạn bè và giữ tinh thần tích cực là cách để không bị áp lực cuốn đi. Thêm chút thư giãn với playlist yêu thích và Trà Xanh Không Độ mát lạnh, mọi căng thẳng tan biến, nhịp sống sinh viên trở nên vui, chill và rực rỡ hơn.

Hàng không Việt tổng lực xử lý sự cố 81 tàu bay Airbus

Hàng không Việt tổng lực xử lý sự cố 81 tàu bay Airbus

Tiêu điểm -  15 giờ

Trước cảnh báo khẩn từ Airbus đêm 28/11 khiến 81/169 tàu bay tại Việt Nam phải cập nhật phần mềm điều khiển, các hãng hàng không đã lập tức kích hoạt phương án kỹ thuật "xuyên đêm", đảm bảo hoạt động khai thác bình thường trong ngày 29 - 30/11/2025.

Nợ xấu phân hóa, gia tăng tại nhiều ngân hàng

Nợ xấu phân hóa, gia tăng tại nhiều ngân hàng

Tài chính -  18 giờ

Áp lực chủ yếu đến từ nhóm doanh nghiệp năng lượng tái tạo tại MB, nhóm SME trong xuất nhập khẩu và hàng không tại Sacombank cùng các khoản vay mua nhà cá nhân tại TPBank và HDBank.

Bách Hóa Xanh đẩy nhanh 'bắc tiến'

Bách Hóa Xanh đẩy nhanh 'bắc tiến'

Doanh nghiệp -  18 giờ

Bách Hóa Xanh đã xuất hiện tại tỉnh Ninh Bình và dự kiến sẽ mở rộng ra các tỉnh, thành lân cận tại miền Bắc, hướng tới mục tiêu IPO vào năm 2028.