'Bóng ma' nợ xấu ám ảnh ngành ngân hàng

Dũng Phạm Thứ bảy, 10/05/2025 - 15:15
Nghe audio
0:00

Phần lớn ngân hàng đã ghi nhận số dư nợ xấu tăng trong quý I/2025, trong đó hơn một nửa số ngân hàng niêm yết chứng kiến mức tăng hai chữ số.

Nợ xấu như bóng mây u ám tiếp tục phủ bóng lên bức tranh tài chính của ngành ngân hàng Việt Nam trong những tháng đầu năm 2025.

Ngay từ quý I, phần lớn ngân hàng đã ghi nhận số dư nợ xấu tăng, trong đó hơn một nửa số ngân hàng niêm yết chứng kiến mức tăng hai chữ số.

Đáng chú ý, tỷ lệ bao phủ nợ xấu, tấm lá chắn bảo vệ ngân hàng trước rủi ro đã tụt xuống mức thấp nhất trong vòng 5 năm.

Nợ xấu gia tăng, bất động sản là tâm điểm

Theo Ngân hàng Nhà nước, tỷ lệ nợ xấu nội bảng của toàn hệ thống tổ chức tín dụng tính đến tháng 2/2025 đã đạt 1,88%.

Trong cập nhật mới nhất, báo cáo tài chính quý I/2025 của 27 ngân hàng niêm yết lại phác họa bức tranh đáng lo hơn.

Theo đó, có tới 24 ngân hàng ghi nhận nợ xấu tăng so với cuối năm 2024. Chỉ ba ngân hàng là SeABank, VietABank và NCB cho thấy chiều hướng tích cực với mức giảm nợ xấu.

Xét về giá trị tuyệt đối, BIDV đứng đầu khi nợ xấu tăng thêm gần 10.900 tỷ đồng, tương đương mức tăng 37,5%. VietinBank xếp sau với gần 6.500 tỷ đồng nợ xấu phát sinh thêm, tăng hơn 30% so với cuối năm ngoái.

Vốn nổi tiếng với chất lượng tài sản hàng đầu, ngay cả Vietcombank cũng không tránh khỏi xu hướng này khi ghi nhận tỷ lệ nợ xấu tăng từ 0,95% cuối năm 2024 lên 1,03% trong quý I/2025.

Một số ngân hàng khác có tỷ lệ nợ xấu cao, như VPBank (4,74%), VIB (3,8%), Saigonbank (3,28%), BVBank và ABBank. Trong đó, VPBank đã tăng từ 4,2% lên 4,74% chỉ sau ba tháng.

Tỷ lệ hình thành nợ xấu tăng vọt tại các ngân hàng trong quý đầu năm 2025. Ảnh: SSI Research

Đáng chú ý, bất động sản tiếp tục là “thủ phạm” chính gây ra nợ xấu.

Tại đại hội cổ đông thường niên mới đây, Tổng giám đốc VPBank ông Nguyễn Đức Vinh đã nhận định: “Nợ xấu sẽ có xu hướng bộc lộ rõ trong 6 tháng đầu năm 2025.”

Ông Vinh lý giải rằng nhiều khoản vay bất động sản được cơ cấu trong năm 2024 nay đã hết thời hạn cơ cấu, buộc phải phản ánh đúng thực trạng.

Các chuyên gia phân tích của công ty chứng khoán SSI (SSI Research) bổ sung thêm rằng sự trầm lắng của thị trường bất động sản tại TP.HCM khiến nhiều khoản vay mua nhà trở thành nợ xấu. Người mua, đặc biệt là nhà đầu tư, gặp khó khăn khi dự án chậm bàn giao hoặc thị trường thiếu thanh khoản.

Các ngân hàng thương mại nhà nước cũng chịu ảnh hưởng từ việc cơ cấu khoản vay cho các doanh nghiệp vật liệu xây dựng, làm gia tăng nợ nhóm 3 và nhóm 5.

SSI Research lưu ý rằng tỷ lệ hình thành nợ xấu trong quý I/2025 đã tăng vọt lên 2,46%, gần tiệm cận mức đỉnh 2,58% của quý I/2023.

Các khoản vay quá hạn tăng 11,6% so với quý trước, trong đó nợ nhóm 2 tăng 2,8% và nợ xấu tăng mạnh 20,4%. Chỉ ACB và MSB là hai trường hợp hiếm hoi ghi nhận chất lượng tài sản được cải thiện nhẹ.

Tỷ lệ bao phủ nợ xấu: Tấm lá chắn mỏng dần

Bên cạnh đà tăng của nợ xấu, tỷ lệ bao phủ nợ xấu - thước đo năng lực dự phòng rủi ro cũng lao dốc mạnh. Điều này làm dấy lên mối lo về sức khỏe tài chính của toàn hệ thống ngân hàng.

Theo thống kê, 21 trong số 27 ngân hàng có tỷ lệ bao phủ nợ xấu giảm so với cuối năm 2024.

Tính đến cuối quý I/2025, chỉ còn bốn ngân hàng duy trì tỷ lệ bao phủ nợ xấu trên 100%, gồm VietinBank, Vietcombank, Techcombank và VietABank.

Đây được đánh giá là một “bước lùi lớn" so với cuối năm 2023 khi có tới 10 ngân hàng vượt mốc 100%, trong đó bốn ngân hàng đạt trên 200%.

Ngay cả các "ông lớn" như BIDV và VietinBank, dù vẫn duy trì trích lập dự phòng đầy đủ, nhưng bộ đệm vốn lại mỏng so với quy mô tài sản khổng lồ.

Theo SSI Research, tỷ lệ bao phủ nợ xấu toàn ngành trong quý I/2025 giảm xuống còn 88,7%, từ mức 105% hồi quý IV/2024 – mức thấp nhất trong 5 năm trở lại đây.

Các ngân hàng tư nhân quy mô nhỏ, vốn có nguồn lực hạn chế và tỷ lệ CASA thấp, đang chịu sức ép lớn từ chi phí trích lập dự phòng. Điều này càng đáng lo khi nợ xấu tăng mạnh nhưng mức dự phòng lại không theo kịp.

Duy trì tỷ lệ bao phủ nợ xấu cao giúp ngân hàng sẵn sàng ứng phó với rủi ro, nhưng lại bào mòn lợi nhuận.

SSI Research cho rằng trong quý I/2025, phần lớn ngân hàng vẫn thận trọng trong trích lập dự phòng dù chất lượng tài sản giảm sút. Chi phí tín dụng không tăng tương xứng với tốc độ hình thành nợ xấu, phản ánh xu hướng bảo toàn lợi nhuận, nhưng tiềm ẩn rủi ro nếu tình hình tiếp tục xấu đi.

Tại đại hội cổ đông mới đây, Chủ tịch HĐQT VietinBank ông Trần Minh Bình khẳng định: “Chúng tôi đặt mục tiêu nâng tỷ lệ bao phủ nợ xấu vượt 200% trong năm 2025 để tăng khả năng chống chịu rủi ro.”

Ông cũng cho biết ngân hàng đã xây dựng hệ thống cảnh báo sớm gần như tự động, giúp nhận diện và xử lý nhanh các khoản nợ có vấn đề.

Đẩy mạnh quản trị rủi ro

Dù bức tranh chung khá ảm đạm, một số ngân hàng vẫn ghi nhận tín hiệu tích cực nhờ tăng trưởng tín dụng tích cực giúp kéo giảm tỷ lệ nợ xấu dù số tuyệt đối vẫn tăng.

Chẳng hạn, SHB giảm tỷ lệ nợ xấu từ 2,87% xuống 2,57%, trong khi MSB giảm nhẹ từ 2,68% xuống 2,57%.

NCB thậm chí giảm tổng nợ xấu hơn 21% dù tỷ lệ vẫn còn cao. Ban lãnh đạo NCB cho biết sẽ tiếp tục tăng cường thu hồi nợ và đẩy mạnh cảnh báo sớm.

Tổng giám đốc SHB, bà Ngô Thu Hà chia sẻ: “Bất động sản chiếm 24,5% tổng dư nợ của SHB, nhưng chúng tôi kiểm soát tỷ lệ nợ xấu ở ngưỡng rất an toàn, chỉ 0,1%.”

Bà Hà nhấn mạnh chiến lược quản trị rủi ro nghiêm ngặt là yếu tố cốt lõi giúp ngân hàng kiểm soát tốt nợ xấu trong lĩnh vực nhạy cảm này.

Trong khi đó, ACB đặt mục tiêu duy trì tỷ lệ nợ xấu dưới 2% trong năm 2025. Ông Từ Tiến Phát, Tổng giám đốc ACB cho biết gần như toàn bộ khoản vay bất động sản tại ACB đều có tài sản bảo đảm, với tỷ lệ lên tới 98%, chỉ 2% là vay tín chấp.

Ông cũng kỳ vọng dự thảo sửa đổi Nghị quyết 42 về xử lý nợ xấu sẽ tạo cú hích trong việc xử lý tài sản bảo đảm.

Năm nay, việc VietinBank đặt mục tiêu thu hồi 10.000–15.000 tỷ đồng nợ ngoại bảng cho thấy quyết tâm biến rủi ro thành động lực cải thiện hiệu quả tài chính.

Theo dự báo của SSI Research, tỷ lệ nợ xấu nhiều khả năng sẽ đạt đỉnh trong nửa đầu năm 2025, trước khi giảm dần vào nửa cuối năm nhờ môi trường lãi suất thấp và các chính sách cơ cấu nợ.

Tuy vậy, đơn vị này cảnh báo rằng sự ổn định hiện tại chủ yếu là do yếu tố kỹ thuật, tức dư nợ tăng làm giảm tỷ lệ nợ xấu tương đối chứ chưa phản ánh sự cải thiện thực chất về chất lượng tín dụng.

Nợ xấu ngân hàng lại tăng cao

Nợ xấu ngân hàng lại tăng cao

Tài chính -  1 năm
Xu hướng nợ xấu tăng trở lại trong quý đầu năm cho thấy sự cải thiện về chất lượng tài sản cuối năm ngoái chỉ mang tính thời vụ. Ước tính trong quý đầu năm, số dư nợ xấu của ngành ngân hàng đã tăng thêm 14% so với cuối năm 2023, lên 224.000 tỷ đồng.
Nợ xấu ngân hàng lại tăng cao

Nợ xấu ngân hàng lại tăng cao

Tài chính -  1 năm
Xu hướng nợ xấu tăng trở lại trong quý đầu năm cho thấy sự cải thiện về chất lượng tài sản cuối năm ngoái chỉ mang tính thời vụ. Ước tính trong quý đầu năm, số dư nợ xấu của ngành ngân hàng đã tăng thêm 14% so với cuối năm 2023, lên 224.000 tỷ đồng.
Nợ xấu ACB tăng mạnh

Nợ xấu ACB tăng mạnh

Tài chính -  6 tháng

Trong khi tỷ lệ nợ xấu tăng, ACB vẫn thực hiện tiết giảm đáng kể chi phí dự phòng rủi ro tín dụng theo từng quý.

Áp lực nợ xấu do bão Yagi không đáng ngại

Áp lực nợ xấu do bão Yagi không đáng ngại

Tài chính -  10 tháng

Dù chịu thiệt hại từ sự kiện bất khả kháng như bão Yagi, tỷ lệ nợ xấu toàn ngành ngân hàng được dự báo vẫn sẽ hạ nhiệt theo xu hướng phục hồi của nền kinh tế nói chung.

Nợ xấu tiệm cận đỉnh lịch sử: Ngân hàng lấy công bù thủ

Nợ xấu tiệm cận đỉnh lịch sử: Ngân hàng lấy công bù thủ

Tài chính -  1 năm

Thay vì tăng trích lập dự phòng nợ xấu, nhiều ngân hàng đang 'đặt cửa' tăng trưởng tín dụng và tin rằng chất lượng tài sản sẽ sớm phục hồi.

TPS ngược dòng 'cơn đại sóng' chứng khoán

TPS ngược dòng 'cơn đại sóng' chứng khoán

Tài chính -  4 giờ

Lựa chọn trái chiều khiến TPS bỏ lỡ "cơ hội vàng" của thị trường, chịu áp lực thua lỗ trong khi các đối thủ cùng ngành báo lãi kỷ lục.

Thập kỷ 'dậm chân tại chỗ' của BaoVietBank

Thập kỷ 'dậm chân tại chỗ' của BaoVietBank

Tài chính -  4 ngày

Trong bối cảnh hầu hết ngân hàng đã liên tục tăng vốn để củng cố năng lực tài chính, cải thiện hệ số an toàn vốn và mở rộng khả năng cấp tín dụng, BaoVietBank vẫn là trường hợp hiếm hoi đứng ngoài cuộc.

Cánh cửa room ngoại phân hóa các ngân hàng

Cánh cửa room ngoại phân hóa các ngân hàng

Tài chính -  4 ngày

Trong bối cảnh mới, room ngoại không chỉ là “trần kỹ thuật” mà là “lựa chọn chiến lược”. Một số ngân hàng trống room vì không đủ hấp dẫn. Nhưng cũng có những ngân hàng tốt, giữ lại room cho đối tác chiến lược.

Manulife lãi gần 600 tỷ đồng nửa đầu năm 2025

Manulife lãi gần 600 tỷ đồng nửa đầu năm 2025

Tài chính -  5 ngày

Tổng tài sản Manulife Việt Nam tăng 6% so với cùng kỳ, đồng thời tiếp tục dẫn đầu ngành bảo hiểm nhân thọ về quy mô vốn.

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp hạ nhiệt

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp hạ nhiệt

Tài chính -  5 ngày

Sau tháng 6 sôi động, thị trường trái phiếu doanh nghiệp hạ nhiệt khi giá trị phát hành mới và thanh khoản bình quân trên thị trường thứ cấp đều suy giảm.

Dragon Golf Links hoàn thiện kiệt tác 27 hố tiêu chuẩn quốc tế

Dragon Golf Links hoàn thiện kiệt tác 27 hố tiêu chuẩn quốc tế

Bất động sản -  31 phút

Tập đoàn Geleximco cùng Công ty Cổ phần Đầu tư và du lịch Vạn Hương tổ chức khánh thành Dragon Golf Links giai đoạn hai hoàn thiện 27 hố golf tiêu chuẩn quốc tế.

Kinh doanh thua lỗ, thép SMC bổ sung loạt nhân sự cấp cao

Kinh doanh thua lỗ, thép SMC bổ sung loạt nhân sự cấp cao

Doanh nghiệp -  1 giờ

Việc thép SMC bổ sung loạt nhân sự cấp cao diễn ra trong bối cảnh công ty lỗ hơn 64 tỷ đồng nửa đầu năm, cùng các chỉ số tài chính gặp thách thức.

10 sai lầm khiến doanh nghiệp bị truy thu thuế và cách phòng tránh

10 sai lầm khiến doanh nghiệp bị truy thu thuế và cách phòng tránh

Sổ tay quản trị -  1 giờ

Truy thu thuế xảy ra với hàng chục nghìn doanh nghiệp mỗi năm, chủ yếu do sai sót thủ tục. Đâu là những sai lầm doanh nghiệp cần tránh?

Người Việt được dùng Internet 10Gbps

Người Việt được dùng Internet 10Gbps

Nhịp cầu kinh doanh -  1 giờ

Hàng triệu khách hàng Việt sẽ được dùng Internet đối xứng lên tới 10Gbps, tải dữ liệu chưa tới 10 giây, kết nối cùng lúc gần 100 thiết bị.

Chuyển đổi xanh cho nông nghiệp bắt đầu từ tư duy

Chuyển đổi xanh cho nông nghiệp bắt đầu từ tư duy

Phát triển bền vững -  2 giờ

Nông nghiệp bền vững không chỉ cần công nghệ, vốn mà quan trọng hơn là thay đổi tư duy, thích ứng tiêu chuẩn quốc tế và tận dụng kinh tế tuần hoàn. 

Khi cỏ, lá hóa 'vàng xanh' vươn ra thị trường thế giới

Khi cỏ, lá hóa 'vàng xanh' vươn ra thị trường thế giới

Phát triển bền vững -  2 giờ

Khi những thứ tưởng bỏ đi như cỏ năn tượng, bã cà phê... được đặt đúng chỗ, chúng có thể biến thành nguồn 'vàng xanh' cho tương lai của nền kinh tế tuần hoàn.

Đằng sau đà huy động vốn ồ ạt của Nafoods Group

Đằng sau đà huy động vốn ồ ạt của Nafoods Group

Doanh nghiệp -  4 giờ

Nafoods Group, một trong những nhà xuất khẩu nông nghiệp hàng đầu Việt Nam, đang tích cực huy động vốn để đẩy mạnh mở rộng sản xuất, thị trường.