Phát triển bền vững

Cần đưa biến đổi khí hậu thành ưu tiên an ninh

Phương Anh Thứ bảy, 15/08/2020 - 13:52

Biến đổi khí hậu nên được đẩy cao hơn nữa trong chương trình nghị sự về an ninh khu vực trong bối cảnh Ấn Độ Dương - châu Á Thái Bình Dương là khu vực dễ xảy ra thiên tai nhất trên thế giới.

Giữa thời điểm ASEAN chuẩn bị đàm phán về công tác cứu trợ thiên tai, nhóm chuyên gia của Hội đồng quân sự quốc tế về khí hậu và an ninh (IMCCS) đã kêu gọi các nhà lãnh đạo đưa biến đổi khí hậu trở thành một ưu tiên an ninh tại Ấn Độ Dương – châu Á Thái Bình Dương.

Tom Middendorp, Chủ tịch IMCCS và cựu Tổng trưởng Quốc phòng Hà Lan, nhấn mạnh: “Cuộc khủng hoảng Covid-19 đã cho thấy chúng ta dễ bị tổn thương như thế nào trước những thay đổi trong môi trường. Chúng ta không thể thoát khỏi những nguy cơ này bằng cách trốn sau ranh giới quốc gia, mà phải cùng nhau giải quyết chúng như một tập thể. Cuộc khủng hoảng cũng dạy chúng ta điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta phí hoài thời gian. Chúng ta càng chậm chạp trong chuẩn bị và ứng phó, hậu quả sẽ càng nặng nề hơn. Đối với tôi, Covid-19 chỉ mới là màn mở đầu cho những rối loạn mà chúng ta có thể phải gánh chịu từ biến đổi khí hậu”.

Việc Covid-19 xuất hiện và đang tiếp tục gây hậu quả đã bộc lộ những tổn thương xã hội nghiêm trọng, ngay cả ở các quốc gia thịnh vượng, đồng thời chứng minh rằng các cuộc khủng hoảng có thể lường trước vẫn có khả năng gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng về xã hội, kinh tế, chính trị và an ninh.

Đề cao khía cạnh an ninh của biến đổi khí hậu

Báo cáo “Khí hậu và an ninh ở Ấn Độ Dương – châu Á Thái Bình Dương” mới đây của IMCCS khuyến nghị trước tiên rằng giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của biến đổi khí hậu nên là một ưu tiên an ninh của khu vực.

Giải quyết những nguyên nhân gốc rễ của các mối đe dọa an ninh liên quan đến khí hậu có thể giúp tăng cường sự ổn định của khu vực trong một thế giới nhiều biến động, trong đó bao gồm cả việc xem xét toàn bộ phạm vi tác động của các khoản đầu tư vào năng lượng nhiên liệu hóa thạch đối với lợi ích quốc gia và an ninh quốc gia. Vì vậy, giảm mạnh phát thải khí nhà kính trong khu vực nên là một ưu tiên an ninh.

Thứ hai, biến đổi khí hậu nên được đẩy cao hơn nữa trong chương trình nghị sự về an ninh khu vực. Ấn Độ Dương – châu Á Thái Bình Dương là khu vực dễ xảy ra thiên tai nhất trên thế giới; an ninh lương thực và nước sạch dễ bị tổn thương trước tác động của khí hậu; dân số và cơ sở hạ tầng kinh tế tập trung ven biển và dễ bị ảnh hưởng bởi bão và nước biển dâng.

Mặc dù vậy, các khía cạnh an ninh của biến đổi khí hậu vẫn chưa được ưu tiên trong chương trình nghị sự trong các giới chính sách.

Thứ ba, biến đổi khí hậu đang làm leo thang các căng thẳng an ninh tiềm ẩn trong khu vực. 

Trong một khu vực có cạnh tranh địa chiến lược, căng thẳng giữa các nước và trong nội bộ một nước và bất ổn bạo lực đang ngày một gia tăng, báo cáo chỉ ra những yếu tố gây căng thẳng liên quan đến biến đổi khí hậu, bao gồm thay đổi dòng chảy của sông, nguồn cá di cư, thời tiết khắc nghiệt và mực nước biển dâng, có thể làm xói mòn khả năng ứng phó, tăng các mối bất hoà, làm trầm trọng thêm những căng thẳng và rạn nứt tiềm ẩn, khiến các nguồn lực nhà nước bị quá tải và làm suy giảm môi trường an ninh, nếu chúng không được quản lý hiệu quả.

Thứ tư, nhiều ngòi nổ an ninh trong khu vực rất nhạy cảm với biến đổi khí hậu.

Một số ngòi nổ an ninh của khu vực đặc biệt nhạy cảm với các tác động khí hậu, ví dụ như mực nước biển dâng và hoạt động xây dựng quân sự tại các vùng tranh chấp ở biển Đông; căng thẳng giữa các nước thành viên thể hiện qua (và trầm trọng hơn do) các tranh chấp về quản lý nước xuyên biên giới; đối đầu trong đánh bắt cá khi sản lượng sụt giảm (do đánh bắt quá mức và ô nhiễm, cùng với khí hậu biến đổi khiến nước biển ấm lên và bị axit hóa); và sinh kế người dân suy yếu càng tăng nguy cơ nạn cướp biển và các hoạt động tội phạm có tổ chức nghiêm trọng.

Thứ năm, những thách thức an ninh có thể lường trước được liên quan đến biến đổi khí hậu thuộc về trách nhiệm chuẩn bị và phòng ngừa của khu vực.

Nhóm tác giả nhìn nhận các cộng đồng an ninh ở Ấn Độ Dương – châu Á Thái Bình Dương có trách nhiệm chuẩn bị và ngăn chặn những thách thức an ninh có thể lường trước này, bên cạnh những nỗ lực của phía ngoại giao và phát triển.

Điều này bao gồm hỗ trợ khả năng chống chịu với khí hậu bằng cách tăng cường năng lực quân sự cho các hoạt động hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thiên tai, cải thiện kỹ năng ứng phó với các mối đe dọa khí hậu bằng cách hỗ trợ thiết lập kế hoạch dài hạn trong chính phủ.

Thứ sáu, nâng cao khả năng phối hợp giữa các cộng đồng an ninh đóng vai trò rất quan trọng trong việc chống lại những mối đe dọa an ninh liên quan đến khí hậu.

Cộng đồng an ninh quốc tế phối hợp và liên lạc hiệu quả hơn trong việc giải quyết các mối đe dọa liên quan đến khí hậu, chẳng hạn như thông qua Hội đồng quân sự quốc tế về khí hậu và an ninh, có thể tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi thông tin và chia sẻ bài học kinh nghiệm.

Điều này bao gồm việc các lực lượng quân đội Ấn Độ Dương – châu Á Thái Bình Dương chia sẻ kiến ​​thức chuyên môn hàng đầu thế giới về ứng phó với các thảm họa do biến đổi khí hậu.

Sherri Goodman, Tổng thư ký IMCCS, chiến lược gia cao cấp tại Trung tâm Khí hậu và an ninh đồng thời là cựu Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ, đánh giá biến đổi khí hậu đóng vai trò như một bộ nhân các nguy cơ, làm gia tăng các mối đe dọa an ninh trên toàn khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, từ các cơn bão với sức tàn phá ngày càng lớn và mực nước biển dâng cao, đến các nguồn cá di cư làm ảnh hưởng đến an ninh lương thực của khu vực.

Các siêu đô thị trong khu vực đang chịu nguy cơ đặc biệt cao, và sẽ càng trầm trọng hơn khi nhiệt độ tăng và nước biển ấm hơn.

Thời điểm bây giờ là lúc cho các biện pháp ứng phó với khí hậu, từ việc lồng ghép các rủi ro an ninh khí hậu vào các chính sách đối ngoại và quốc phòng trong khu vực, đến tăng cường năng lực hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thiên tai. Các tổ chức an ninh nên làm việc với các cơ quan ngoại giao, phát triển và đối phó thảm họa để cùng phối hợp chuẩn bị, lập kế hoạch và ứng phó, ông khuyến nghị. 

Nâng cao tham vọng và đòi hỏi trong đàm phán khí hậu quốc tế

Nâng cao tham vọng và đòi hỏi trong đàm phán khí hậu quốc tế

Phát triển bền vững -  6 năm
Mặc dù đàm phán biến đổi khí hậu hiện nay đã đạt được sự nhất trí trong cộng đồng quốc tế, cam kết và triển khai còn chậm chạp, gia tăng rủi ro đối với phát triển của nhiều quốc gia, bao gồm Việt Nam.
Nâng cao tham vọng và đòi hỏi trong đàm phán khí hậu quốc tế

Nâng cao tham vọng và đòi hỏi trong đàm phán khí hậu quốc tế

Phát triển bền vững -  6 năm
Mặc dù đàm phán biến đổi khí hậu hiện nay đã đạt được sự nhất trí trong cộng đồng quốc tế, cam kết và triển khai còn chậm chạp, gia tăng rủi ro đối với phát triển của nhiều quốc gia, bao gồm Việt Nam.
Hé lộ những 'tay chơi' đầu tiên trên thị trường carbon Việt Nam

Hé lộ những 'tay chơi' đầu tiên trên thị trường carbon Việt Nam

Phát triển bền vững -  1 ngày

Thị trường carbon mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp triển khai và kiếm lợi nhuận từ các giải pháp giảm phát thải khí nhà kính.

Xác định đối tượng thụ hưởng tín chỉ carbon rừng

Xác định đối tượng thụ hưởng tín chỉ carbon rừng

Phát triển bền vững -  2 ngày

Nguồn thu từ trao đổi tín chỉ carbon rừng là nguồn thu của chủ rừng, theo dự thảo nghị định của Bộ Nông nghiệp và môi trường.

Giao thông công cộng 'zero‑carbon': Bài học Paris cho Hà Nội, TP. HCM

Giao thông công cộng 'zero‑carbon': Bài học Paris cho Hà Nội, TP. HCM

Phát triển bền vững -  4 ngày

Hà Nội và TP. HCM, đang đứng trước cơ hội lớn để tái cấu trúc hệ thống giao thông đô thị theo hướng xanh và bền vững. Kinh nghiệm của Paris có thể giúp biến cơ hội thành hiện thực.

Không 'bỏ nữ giới lại phía sau', doanh nghiệp sẽ 'xanh' hơn

Không 'bỏ nữ giới lại phía sau', doanh nghiệp sẽ 'xanh' hơn

Phát triển bền vững -  1 tuần

Thiếu vắng lãnh đạo và lao động nữ cản trở doanh nghiệp Việt dẫn đầu kinh tế xanh, làm giảm sức cạnh tranh và khả năng thu hút đầu tư xanh.

Liên minh thúc đẩy doanh nghiệp Việt xây dựng chiến lược ESG chuẩn quốc tế

Liên minh thúc đẩy doanh nghiệp Việt xây dựng chiến lược ESG chuẩn quốc tế

Phát triển bền vững -  1 tuần

Hợp tác giữa EY và Diễn đàn quản trị cấp cao Việt Nam – Singapore sẽ giúp doanh nghiệp Việt nâng cao năng lực ESG và kiến tạo mô hình kinh doanh bền vững.

Làm lộ dữ liệu cá nhân người khác bị phạt tới 3 tỷ đồng

Làm lộ dữ liệu cá nhân người khác bị phạt tới 3 tỷ đồng

Tiêu điểm -  4 phút

Với 433/435 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã thông qua Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2026.

Nóng từng mét đất dọc sông Hàn: Ai đang chiếm những vị trí vàng ven sông?

Nóng từng mét đất dọc sông Hàn: Ai đang chiếm những vị trí vàng ven sông?

Bất động sản -  1 giờ

Hai bên bờ sông Hàn, thành phố Đà Nẵng đang từng ngày thay đổi diện mạo với nhiều dự án bất động sản cao cấp.

Không muốn gắn mác 'cầm đồ' khi lên sàn, F88 đẩy mạnh bảo hiểm và dịch vụ ngân hàng

Không muốn gắn mác 'cầm đồ' khi lên sàn, F88 đẩy mạnh bảo hiểm và dịch vụ ngân hàng

Doanh nghiệp -  2 giờ

Dự kiến, cổ phiếu F88 sẽ được giao dịch trên sàn UpCom từ quý III/2025 và trở thành công ty tài chính thay thế đầu tiên lên sàn chứng khoán.

M&A: 'Cuộc chơi đỉnh cao trí tuệ' giúp doanh nghiệp Việt bứt phá

M&A: 'Cuộc chơi đỉnh cao trí tuệ' giúp doanh nghiệp Việt bứt phá

Tài chính -  2 giờ

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Đình Thiên cho rằng M&A là một phần trong “cuộc chơi đỉnh cao trí tuệ” của kinh tế thị trường mà Việt Nam rất nên học hỏi.

Ngân hàng Nhà nước được quyền quyết định cho vay đặc biệt lãi suất 0%

Ngân hàng Nhà nước được quyền quyết định cho vay đặc biệt lãi suất 0%

Tài chính -  2 giờ

Sáng ngày 27/6, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật các Tổ chức tín dụng.

Mở bán siêu đô thị Hoang Huy New City tại trung tâm mới Hải Phòng

Mở bán siêu đô thị Hoang Huy New City tại trung tâm mới Hải Phòng

Bất động sản -  3 giờ

Hoang Huy New City - đại đô thị đầu tiên theo mô hình “đô thị lễ hội” đã chính thức mở bán, trở thành điểm nhấn chiến lược của khu trung tâm mới Thủy Nguyên.

Sun Group khởi công Tổ hợp nghỉ dưỡng khoáng nóng lớn nhất miền Bắc tại Hòa Bình

Sun Group khởi công Tổ hợp nghỉ dưỡng khoáng nóng lớn nhất miền Bắc tại Hòa Bình

Nhịp cầu kinh doanh -  3 giờ

Tổ hợp nghỉ dưỡng khoáng nóng lớn nhất miền Bắc có quy mô 584,73 ha, tổng mức đầu tư lên đến hơn 21.000 tỷ đồng.

Đọc nhiều