'Cha đẻ' của chiếc máy thở cho bệnh nhân Covid-19 và những điều chưa kể

Cho dù xa quê hương đã gần cả một đời người, ông Trần Ngọc Phúc vẫn bền bỉ với những dự án nghiên cứu sản phẩm dành riêng cho người Việt, trong đó phải kể đến máy trợ thở đa năng thích hợp điều trị cho bệnh nhân Covid-19 Eliciae MV20 sản xuất bởi chính Tập đoàn Metran do ông lãnh đạo.

Năm 2020, kết quả đánh giá từ London về Nhật Bản cho thấy nếu nước này không triển khai máy thở vào điều trị bệnh nhân mắc Covid-19, tỷ lệ tử vong có thể lên đến con số 400.000 người. 

Ông Phúc khi đó đã sớm được chính phủ Nhật đặt hàng sản xuất chiếc máy thở đặc trị căn bệnh hô hấp này. Cùng thời điểm đó, ông Phúc cũng được đề nghị thiết kế một chiếc máy thở điều trị cho bệnh nhân tại Việt Nam khi những tiên dự về tình hình dịch bệnh có thể sẽ xấu đi.

“Khi tình hình dịch bệnh trở nên phức tạp, số bệnh nhân tăng nhanh, áp lực sản xuất chiếc máy thở trong thời gian ngắn thúc đẩy tôi cùng đội ngũ Metran càng thêm kỹ lưỡng trong việc tối ưu công đoạn sản xuất, từ kiểu dáng máy, chiếc van không có chi tiết động bên trong dễ sử dụng, cho đến những công nghệ tích hợp, chức năng cần thiết, sao cho an toàn mà vẫn phải tốc độ”, vị lãnh đạo của Metran nhớ lại.

Những yêu cầu then chốt cho chiếc máy thở của người Việt nhanh chóng được ông Phúc và đội ngũ của mình xác định. Tính an toàn cho mọi đối tượng sử dụng, thời gian sản xuất sớm nhất có thể, chi phí thấp để phù hợp với cả các quốc gia đang phát triển như Việt Nam, có thể tiến hành sản xuất hàng loạt, trở thành những yêu cầu mang tính nền tảng tạo nên giải pháp hỗ trợ hô hấp cho bệnh nhân Covid-19.

Là một đại diện có chuyên môn về kỹ thuật và công nghệ nhưng ông Phúc cho biết Metran cũng gặp khó khăn để hỗ trợ quê nhà Việt Nam về mặt tài chính khi sản xuất máy thở. Do đó, Metran của ông Phúc đã hợp lực cùng các tổ chức, doanh nghiệp ở quê nhà.

Kết quả là 2.000 máy thở Eliciae MV20 đã được Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và đại học Văn Lang đặt hàng Metran để tặng Chính phủ, người dân Việt Nam, phục vụ công tác điều trị cho bệnh nhân Covid-19 đang ngày một cấp bách.

“Đại học Văn Lang và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã lo hết về chi phí nghiên cứu nên tôi rất an tâm bắt tay sản xuất chiếc máy này. Bởi vậy dự án là thành quả không của riêng một tổ chức nào mà là sự hợp lực đồng lòng của tất cả mọi người", ông Phúc chia sẻ trong sự kiện "Đồng lòng ta mạnh mẽ hơn" do Công ty truyền thông S-World tổ chức. 

Hơn thế, người Việt Nam không chỉ tương trợ đồng bào mà còn giúp đỡ những người bạn quốc tế. 

Ông Phúc rất xúc động khi nhận được lời nhắn nhủ từ những người bà con ở nước ngoài như Úc quyên góp tiền để mua máy MV20, các đồ dùng y tế tặng cho chính phủ Ấn Độ trong thời gian quốc gia này khốn đốn vì dịch bệnh.

Nguy cơ lây nhiễm chéo: “Tình hình nước ta khó khăn hơn tưởng tượng”

“Khi một bệnh nhân nhiễm Covid-19, rất khó để biết được tình trạng phổi hay những căn bệnh lý nền của người này đang mắc phải,” ông Phúc cho biết. 

Theo ông, điều quan trọng là tập trung chữa viêm phổi để cải thiện tình trạng sau đó giúp bệnh nhân hồi phục, lấy ống nội khí quản ra và tiến hành giúp bệnh nhân quen với việc không có sự trợ thở.

Với đặc thù bệnh lý này, máy trợ thở có tính an toàn cao, có cách sử dụng đơn giản, thuận tiện cho người dùng, có thể sản xuất hàng loạt. Quan trọng hơn hết, khả năng ngăn lây nhiễm chéo trong không gian phòng bệnh là yếu tố quyết định.

Tính ưu việt của chiếc máy trợ thở MV20 do Metran sản xuất nằm ở việc ngăn lây nhiễm chéo thông qua tính năng khu biệt những luồng khí có nhiễm vi-rút và dẫn ra bên ngoài. Việc này đảm bảo các bác sĩ và nhân viên y tế trong phòng bệnh an toàn khỏi nguy cơ lây nhiễm vi-rút trong không khí. 

Nhà sáng lập Metran cũng cho biết hiện trên thế giới chưa có hệ thống máy trợ thở nào đảm bảo được sự an toàn kể trên cho đội ngũ áo trắng trong quá trình điều trị bệnh nhân nhiễm Covid-19.

Nhưng riêng với Việt Nam, khi nhận được cuộc gọi từ các bệnh viện ở miền Bắc báo rằng lượng máy trợ thở đang không đủ, ông Phúc nhận thấy rằng tình hình nước ta đang khó khăn hơn tưởng tượng. Nhà phát minh U80 ngay lập tức quay trở lại tập trung nghiên cứu và phát triển chiếc máy thở dành riêng cho nơi mà ông gọi là “nhà”.

Đã từ lâu, chuyên gia về hô hấp Trần Ngọc Phúc luôn trăn trở về thực trạng các bệnh viện tuyến trung ương quá tải bệnh nhân dẫn đến nguy cơ cao lây nhiễm chéo các bệnh qua đường hô hấp. Đặc biệt, ông còn chỉ ra rằng tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân mắc bệnh về hô hấp do lây nhiễm chéo ở Việt Nam cao gấp 16 lần so với Nhật và Mỹ.

Trong quá trình chế tạo máy trợ thở đa năng MV20, ông đã khéo léo cho lồng ghép các chức năng để trong thời kỳ đại dịch thì máy có thể chữa trị bệnh nhân Covid-19, còn thời bình thường là công cụ hữu hiệu cho các bệnh viện tuyến huyện chữa bệnh liên quan đến hô hấp ở mức nhẹ. Khi bệnh nhân được điều trị ở giai đoạn bệnh chưa trở nặng, áp lực quá tải lên các bệnh viện tuyến trung ương cũng từ đó được giảm bớt.

Bên cạnh máy trợ thở là công cụ điều trị bệnh, vắc-xin cũng trở thành tâm điểm của cộng đồng trên toàn thế giới bởi khả năng miễn dịch cho mọi người. Trong thời điểm hiện tại, trong bối cảnh các biến chủng của vi-rút khó lường, tỷ lệ lây nhiễm chéo tại Việt Nam hay ở nước ngoài vẫn chưa hoàn toàn được kiểm soát, ông Phúc bình luận vắc-xin tính đến thời điểm hiện tại bởi vậy vẫn là một giải pháp tối ưu.

Khẩu trang 4.0 của tương lai

Không chỉ tạo ra những sản phẩm ứng dụng ở Việt Nam, những phát minh của nhà phát minh Trần Ngọc Phúc còn là giải pháp dành cho cộng đồng trên toàn thế giới, phải kể đến dự án “khẩu trang không khí của tương lai”. Dự án này chứa đựng tâm huyết của ông cùng các đồng sự trong việc sáng tạo sản phẩm khẩu trang ứng dụng công nghệ, thoải mái khi trời nóng bức, không gây ngạt thở, thuận tiện cho hoạt động trao đổi khí diễn ra trong phối.

Khẩu trang có đặc điểm như chất liệu silicon, bộ lọc không khí an toàn cho người sử dụng và thân thiện với môi trường không khí xung quanh. Khoang khẩu trang tạo áp lực dương, đảm bảo không khi chưa lọc khuẩn không thể xâm nhập vào hệ hô hấp. Mặt khác, thiết bị đi kèm được nối bằng một ống dẫn khí với khẩu trang có tích hợp tia tử ngoại diệt vi-rút bám trên bề mặt cùng khả năng kết nối không dây với điện thoại thông minh. 

Tác giả của phát minh mới này chia sẻ trong tương lai sản phẩm sẽ được bổ sung thêm cảm biến đo áp lực không khí, ô nhiễm không khí, hay thậm chí là thân nhiệt của người sử dụng để tiến hành phân tích.

Chiếc khẩu trang “của tương lai” không chỉ thích hợp để kháng vi-rút Covid-19 dành cho người già và trong môi trường bệnh viện mà còn có thể lọc được bụi mịn 2.5. Đặc biệt, sản phẩm có tiềm năng hỗ trợ những người bệnh điều trị bệnh tắc nghẽn mãn tính (COPD) giúp họ tự bảo vệ bản thân trong môi trường không khí, một chủ đề mà ông Phúc đã bỏ công nghiên cứu từ nhiều năm về trước.

“Tôi mong rằng khẩu trang sẽ sớm trở thành một phong cách để hành động đeo khẩu trang trở nên phổ biến và gần gũi hơn với mọi người. Chiếc khẩu trang chúng tôi sắp cho ra mắt tạo luồng không khí mát cho phổi, thậm chí không cần đến điều hòa, phần nào giúp tiết kiệm điện năng”, ông Phúc chia sẻ.

Nhà phát minh không tạo ra một sản phẩm duy nhất, họ không ngừng sáng tạo ra những phát minh đáp ứng nhu cầu của con người. 

Đối với ông Trần Ngọc Phúc, ở tuổi ngoài 70 nhưng vẫn được ưu ái cho sức khỏe thể chất, ông sẽ tiếp tục sống trọn đam mê với nghề, để đem đến những phát minh thực sự hữu ích vì sức khỏe hô hấp của các bệnh nhân ở Việt Nam, Nhật Bản và bất kỳ nơi nào trên thế giới cần sự trợ giúp.