Sự bế tắc mới này xuất hiện sau khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence đổ lỗi cho đối phương tiếp tục chiến tranh thương mại trong các bài phát biểu.
Thay vì đưa ra tuyên bố chung như truyền thống, nước chủ nhà Papua New Guinea sẽ đưa ra thông báo tổng kết chung, thay mặt cho các thành viên tham dự lần này.
Theo AFP, các quan chức thừa nhận sự khó khăn trong việc nối lại sự chia rẽ về chính sách thương mại, đồng thời cho biết hội nghị lần này có thể sẽ không có tuyên bố chung.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau thừa nhận “tầm nhìn khác nhau về các vấn đề cụ thể liên quan tới thương mại đã ngăn cản một sự đồng thuận”, AFP dẫn lời.
Hãng tin này cũng cho biết phía Mỹ đã thúc ép các nhà lãnh đạo kêu gọi sự cải cách toàn bộ đối với Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), nhưng đòi hỏi này được xem là khó đạt được với Bắc Kinh bởi sự thay đổi đồng nghĩa với việc quốc gia này có ít ưu đãi hơn.
Bên cạnh đó, một trong những bất đồng ý kiến chính là “Mục tiêu Bogor”, mục tiêu đòi khỏi khối này phải đạt được thương mại tự do và mở cửa giữa các nền kinh tế đang phát triển vào năm 2020, theo SCMP.
Thủ tướng Papua New Guinea Peter O’Neill cho rằng, sự khác biệt trong kế hoạch trên có thể được giải quyết nhưng vấn đề cải cách WTO vẫn chưa thấy lối thoát.
Hồi cuối tháng 8, Tổng thống Mỹ Donald Trump thậm chí còn đe dọa rút nước Mỹ ra khỏi WTO nếu nước Mỹ không được đối xử theo cách tốt hơn. “Nếu WTO không thay đổi tốt hơn, tôi sẽ rút khỏi”, Bloomberg dẫn lời. Người đứng đầu Nhà Trắng thậm chí còn gọi thỏa thuận thành lập WTO "là thỏa thuận thương mại tồi tệ nhất”.
Vị Thủ tướng Papua New Guinea không đưa ra thông tin quốc gia nào phản đối việc cải tổ WTO nhưng nhấn mạnh: “Thực tế APEC không có quyền hạn gì với WTO. Những vấn đề như thế này cần được nêu ra tại WTO”, theo Reuters.
Quan chức cấp cao trong phái đoàn APEC của Trung Quốc Wang Xiaolong cho rằng việc không đạt được sự đồng thuận trong tuyên bố chung "không phải là điểm cứng rắng giữa bất kỳ hai quốc gia nào".
"Hầu hết thành viên đều khẳng định cam kết bảo tồn hệ thống thương mại đa phương và hỗ trợ một WTO mạnh mẽ, hoạt động tốt. Thành thật mà nói, chúng tôi đang ở giai đoạn đầu của thảo luận và thành viên khác nhau sẽ có ý tưởng khác nhau về cách tiến hành quá trình đó", Reuters dẫn lời.
Hội nghị thượng đỉnh APEC lần thứ 26 được tổ chức từ ngày 17/11 đến 18/11 tại thủ đô Port Moresby của Papua New Guinea. Đây là lần đầu Papua New Guinea đóng vai trò nước chủ nhà.
