Chuyển dịch chuỗi cung toàn cầu hậu đại dịch: Cơ hội đến với ASEAN

Sơn Phạm Thứ tư, 26/08/2020 - 09:44

Các quốc gia ASEAN có cơ hội để đáp ứng những vai trò quan trọng hơn trong chuỗi cung ứng toàn cầu, trong bối cảnh thương chiến Mỹ - Trung và khủng hoảng Covid-19.

Các quốc gia đều đang ưu tiên xem xét lại việc thiết lập chuỗi cung ứng thay thế ở những nền kinh tế lân cận, đặc biệt là khu vực Đông Nam Á. Ảnh: Báo Chính phủ.

Đóng góp 30% tổng giá trị hàng hóa xuất khẩu trên toàn thế giới, Trung Quốc từ lâu đã được coi là kẻ thống trị trong chuỗi giá trị toàn cầu. Tuy nhiên, ảnh hưởng từ đại dịch Covid-19 một lần nữa đã làm dấy lên những e ngại về sự phụ thuộc quá nhiều của các nền kinh tế vào ngành sản xuất Trung Quốc.

Cùng với tác động từ những căng thẳng leo thang trong chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, các quốc gia đều đang ưu tiên xem xét lại việc thiết lập chuỗi cung ứng thay thế ở những nền kinh tế lân cận, đặc biệt là khu vực Đông Nam Á.

Chuỗi cung ứng “ít” Trung Quốc: quá trình lâu dài và không chắc chắn

TS. Gloria O. Pasadilla đến từ Viện nghiên cứu Đông Nam Á (ISEAS) nhận xét, chuỗi giá trị toàn cầu không đơn thuần chỉ là việc thiết lập cơ sở sản xuất, mà là một hệ sinh thái toàn diện với đa dạng các nhà cung ứng từ mọi cấp độ.

Để đạt được mức độ đóng góp cao trong chuỗi giá trị, Trung Quốc đã cẩn thận xây dựng hệ sinh thái sản xuất với mức độ phát triển cao, từ việc đầu tư nâng cao trình độ nhân công, tăng cường đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật cho đến xây dựng năng lực thị trường.

Trước những ưu thế của Trung Quốc, TS. Gloria cho rằng các tập đoàn đa quốc gia sẽ cân nhắc tới phương án xây dựng song song nhà máy sản xuất ở các nước khác trong khi vẫn tiếp tục duy trì cơ sở tại Trung Quốc.

Bên cạnh đó, Trung Quốc vẫn sẽ tiếp tục nắm giữ những vai trò then chốt, đặc biệt trong công đoạn sản xuất linh kiện và là nhà cung ứng trực tiếp đối với nền sản xuất của các quốc gia Đông Nam Á và Đông Á.

Quá trình chuyển dịch sản xuất linh kiện từ Trung Quốc sang ASEAN cũng như các nền kinh tế khác có thể diễn ra nhưng trong một tương lai xa do chênh lệch về năng lực sản xuất.

ASEAN trong chuỗi cung ứng: cơ hội và thách thức

Ông Jack Liu, chuyên gia đến từ Trường Quan hệ Quốc tế Elliott nhận xét, ASEAN có thể mất tới vài thập kỷ để đủ khả năng thay thế chuỗi cung ứng sản xuất linh kiện ở Trung Quốc.

Tuy nhiên, các quốc gia ASEAN vẫn có thể thực hiện các kế hoạch ngắn hạn hơn để tăng cường khả năng hấp thụ các nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), thông qua cải thiện hệ thống thể chế, chính sách theo hướng tinh gọn và minh bạch hóa.

Chuyển dịch chuỗi cung ứng toàn cầu hậu đại dịch: Cơ hội đến với ASEAN
ASEAN có thể mất tới vài thập kỷ để đủ khả năng thay thế chuỗi cung ứng sản xuất linh kiện ở Trung Quốc.

Bên cạnh đó, TS. Gloria cho rằng, các hiệp định tự do thương mại có thể đóng vai trò quan trọng hơn trong việc thu hút vốn đầu tư ở khu vực Đông Nam Á. Theo đó, thương mại nội khối ASEAN đã xóa bỏ hầu hết các rào cản thuế quan hàng hóa nhưng chưa thực sự mở rộng ra đối với các rào cản về dịch vụ.

Thực tế, thương mại dịch vụ có tác dụng bổ trợ rất lớn cho hoạt động thu hút vốn đầu tư và sản xuất hàng hóa, đặc biệt là lĩnh vực logistics, nhân sự hay tài chính.

Từ đó, các chuyên gia từ ISEAS đề xuất cần gắn chính sách thương mại hàng hóa và dịch vụ với chính sách đầu tư để không bị tụt hậu trong cuộc đua giành lấy vị thế quan trọng trong chuỗi cung ứng tái cấu trúc sau đại dịch.

GS. Tham Siew Yean, nhà nghiên cứu thương mại tại ISEAS bày tỏ hy vọng về tương lai của ASEAN trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Theo đó, các quốc gia ASEAN thể hiện vai trò rõ rệt hơn so với các đối thủ tiềm năng như Ấn Độ và Bangladesh ngay từ trước khi xu hướng dịch chuyển dòng vốn xuất hiện.

Theo GS. Yean, thực tế ASEAN đã nhận được lợi ích rất lớn do việc cắt giảm thuế quan trong thương mại nội khối, thu hút nhiều nguồn vốn quan trọng chuyển dịch từ các quốc gia khác. Dự kiến, sau khi Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) đi vào hiệu lực, ASEAN sẽ tiếp tục khẳng định vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Các chuyên gia từ Trường Quan hệ Quốc tế Elliott cũng đánh giá cao Việt Nam trong khả năng hấp thụ nguồn vốn chất lượng cao. Theo đó, bên cạnh lợi thế về lao động giá rẻ, Việt Nam còn sở hữu thị trường trẻ và năng động bậc nhất khu vực, hứa hẹn sự bùng nổ về nhu cầu tiêu dùng công nghệ cao trong tương lai.

Ngoài ra, hiệp định thương mại tự do ký kết giữa Việt Nam và Liên minh Châu Âu (EU) đi vào hiệu lực, cùng quan hệ đối tác chiến lược, toàn diện với các cường quốc Mỹ, Đức, Nga, Hàn Quốc, Nhật Bản… cũng đang phát huy vai trò khẳng định uy tín của Việt Nam trong mắt nhà đầu tư quốc tế.

Tập đoàn Ý lập trung tâm hàng không vũ trụ tại Việt Nam

Tập đoàn Ý lập trung tâm hàng không vũ trụ tại Việt Nam

Tiêu điểm -  4 giờ

Temix, tập đoàn tư nhân từ Ý sẽ cùng với PTIT nâng cao vị thế của Việt Nam trong ngành công nghiệp không gian toàn cầu thông qua Trung tâm thiết kế tiên tiến.

Đơn hàng xuất khẩu tiếp tục giảm vì thuế quan

Đơn hàng xuất khẩu tiếp tục giảm vì thuế quan

Tiêu điểm -  1 ngày

Các vấn đề về thuế quan tiếp tục tác động đến ngành sản xuất của Việt Nam, theo báo cáo chỉ số PMI mới nhất.

Vì sao cần luật hóa công nghiệp trọng điểm?

Vì sao cần luật hóa công nghiệp trọng điểm?

Tiêu điểm -  1 ngày

Công nghiệp trọng điểm, với những ngành nền tảng như luyện kim, cơ khí chế tạo hay công nghiệp hỗ trợ đòi hỏi một đạo luật riêng để nâng đỡ tăng trưởng đúng nghĩa.

Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, hạnh phúc là khát vọng của cả dân tộc, lời thề danh dự trước lịch sử, trước nhân dân

Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, hạnh phúc là khát vọng của cả dân tộc, lời thề danh dự trước lịch sử, trước nhân dân

Tiêu điểm -  4 ngày

Đó là lời khẳng định mạnh mẽ của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9, được kết tinh từ ý chí và khát vọng của cả dân tộc trên chặng đường tiến vào kỷ nguyên mới.

Việt Nam 2045: Khát vọng thịnh vượng và những điểm nghẽn cuối cùng

Việt Nam 2045: Khát vọng thịnh vượng và những điểm nghẽn cuối cùng

Tiêu điểm -  4 ngày

Khát vọng đưa Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045 đang trở thành mệnh lệnh phát triển, đòi hỏi một 'kỷ nguyên hành động khác thường'.

Tập đoàn Ý lập trung tâm hàng không vũ trụ tại Việt Nam

Tập đoàn Ý lập trung tâm hàng không vũ trụ tại Việt Nam

Tiêu điểm -  4 giờ

Temix, tập đoàn tư nhân từ Ý sẽ cùng với PTIT nâng cao vị thế của Việt Nam trong ngành công nghiệp không gian toàn cầu thông qua Trung tâm thiết kế tiên tiến.

FTSE Russell sẽ công bố kết quả nâng hạng thị trường Việt Nam vào ngày 8/10

FTSE Russell sẽ công bố kết quả nâng hạng thị trường Việt Nam vào ngày 8/10

Tài chính -  12 giờ

Đây là dấu mốc quan trọng sau nhiều năm cải cách, hứa hẹn mở ra dòng vốn ngoại mới cho thị trường chứng khoán Việt Nam.

PNJ đối phó sức ép kép từ giá vàng

PNJ đối phó sức ép kép từ giá vàng

Doanh nghiệp -  13 giờ

Giữa lúc giá vàng tăng mạnh, PNJ đã chủ động “xoay trục chiến lược”, từ tái cơ cấu sản phẩm, điều chỉnh mạng lưới bán lẻ, tới mở thị trường ngách.

AgriS hợp tác cùng Itochu thúc đẩy kinh doanh chất tạo ngọt vì sức khỏe người tiêu dùng Việt

AgriS hợp tác cùng Itochu thúc đẩy kinh doanh chất tạo ngọt vì sức khỏe người tiêu dùng Việt

Nhịp cầu kinh doanh -  14 giờ

AgriS “bắt tay” Itochu hợp tác phát triển và kinh doanh các sản phẩm chất ngọt thay thế và thành phần chức năng, hướng đến nâng cao sức khỏe cho người tiêu dùng Việt.

Kế hoạch tăng vốn mạnh mẽ thể hiện tham vọng của LPBS

Kế hoạch tăng vốn mạnh mẽ thể hiện tham vọng của LPBS

Tài chính -  16 giờ

Việc tăng vốn không chỉ giúp LPBS củng cố năng lực tài chính mà còn tạo nền tảng để mở rộng các mảng kinh doanh cốt lõi.

Uy tín và minh bạch là chìa khóa khai mở thị trường vốn nợ

Uy tín và minh bạch là chìa khóa khai mở thị trường vốn nợ

Tài chính -  16 giờ

Các chuyên gia đồng thuận rằng uy tín và minh bạch sẽ là chìa khóa để thị trường vốn nợ Việt Nam đạt mục tiêu chiếm quy mô 25% GDP vào năm 2030.

Vietnam Airlines trao tặng thư viện và chăn ấm cho học sinh Tuyên Quang dịp khai giảng

Vietnam Airlines trao tặng thư viện và chăn ấm cho học sinh Tuyên Quang dịp khai giảng

Nhịp cầu kinh doanh -  18 giờ

Đây là món quà dành cho học sinh trường tiểu học 19-8 (xã Minh Thanh, tỉnh Tuyên Quang) giúp khơi dậy niềm đam mê đọc sách của các em nhỏ.