Theo Hiệp hội vận tải hàng không quốc tế (IATA), Việt Nam sẽ là một trong năm thị trường phát triển nhanh nhất về số lượng hành khách hàng không từ 2016-2035. Riêng năm 2017, lưu lượng hành khách hàng đạt mức kỷ lục 94 triệu người trong năm 2017, tốc độ tăng trưởng đạt 19,5%.
Các hãng hàng không tiếp tục mở thêm đường bay, nâng số đường bay nội địa lên con số 52 và đường bay quốc tế cũng tăng lên mức 105, cùng với đó là có thêm hãng hàng không mới tham gia thị trường.
Tỉ lệ thuận với mức độ gia tăng của số lượng hành khách, mật độ chuyến bay và số lượng đường bay, nhu cầu cung cấp suất ăn trên các chuyến bay nội địa và quốc tế tại các cảng hàng không theo đó tăng lên không ngừng.
Cũng giống như nhiều ngành hàng không khác có tính độc quyền cao, thị trường suất ăn hàng không chủ yếu thuộc về các công ty thành viên hoặc có liên quan đến Vietnam Airlines như CTCP Suất Ăn Hàng Không Nội Bài (NCS), CTCP Dịch Vụ Hàng Không Sân Bay Đà Nẵng (MAS) và Công ty TNHH MTV Suất Ăn Hàng Không Việt Nam (VACS).
Theo ước tính của một doanh nghiệp trong ngành, thị trường hàng không đang có nhu cầu được cung cấp 120.000 suất ăn/ngày. Trong khi đó, tổng nguồn cung của các doanh nghiệp cung cấp suất ăn hàng không chỉ mới đạt khoảng 62.000 suất/ngày, tương ứng khoảng gần 52% nhu cầu thị trường.
Cung chưa đáp ứng cầu cho thấy thị trường còn nhiều dư địa để phát triển, tuy nhiên, việc một doanh nghiệp có thể chen chân vào thị trường đầy tiềm năng này không hề dễ dàng.
Năm ngoái, thị trường xuất hiện một doanh nghiệp mới là CTCP Dịch vụ suất ăn hàng không Việt Nam (VINACS), trong đó 26,67% cổ phần công ty thuộc về CTCP Dịch vụ Hàng không Taseco (Taseco Airs).
Taseco Airs không phải cái tên xa lạ trong lĩnh vực hàng không tại Việt Nam. Đây là đơn vị có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ hàng không như chuỗi cafe, fast food, kinh doanh hàng miễn thuế, quảng cáo tại sân bay...
Đầu tư vào VINACS, Taseco Airs có tham vọng mở rộng địa bàn hoạt động ra hầu khắp các sân bay lớn trên cả nước. Đến nay, VINACS đang cung cấp suất ăn tại Nội Bài, Cam Ranh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Phú Quốc.
Mặc dù gia nhập thị trường muộn nhưng tham vọng của VINACS khá lớn khi quyết định đầu tư dây chuyền sản xuất với công suất 30.000 suất ăn/ngày. Tuy nhiên, dù có nhà sáng lập là doanh nghiệp độc quyền trong lĩnh vực mặt bằng bán lẻ tại cảng sân bay, VINACS vẫn rất khó khăn để cạnh tranh trên thị trường suất ăn.
Báo cáo 9 tháng năm 2018 cho thấy VINACS lỗ 39 tỷ đồng, phần lớn đến từ chi nhánh Nội Bài. Công ty vẫn chưa xây dựng được mối quan hệ đủ lâu với các hãng hàng không quốc tế để tăng doanh thu, trong khi Vietnam Airlines vẫn sử dụng dịch vụ từ công ty thành viên là NCS. Thêm vào đó, nhà máy của VINACS tại Nội Bài có quy mô lớn nên khấu hao và chi phí lãi vay cũng tỉ lệ thuận lên, đẩy doanh nghiệp này thua lỗ.
Hiện tại, khách hàng lớn nhất của chi nhánh VINACS Nội Bài là hãng hàng không Qatar Airways. Để cạnh tranh, công ty đang tìm cách thu hút các hãng hàng không khác bằng các chính sách giá thấp.
Mặc dù vậy, đối thủ NCS cũng không vừa khi đưa nhà máy sản xuất thức ăn mới đi vào hoạt động trong quý 2/2018, tăng gấp ba công suất hiện tại của họ lên đến 35.000 suất ăn mỗi ngày. Với quy mô này, NCS chắc chắn sẽ tìm mọi cách giữ vững thị phần nhằm bù đắp cho chi phí đầu tư nhà máy mới.
Công ty chứng khoán Rồng Việt (VDSC) đánh giá, VINACS có thể lỗ trên 60 tỷ đồng trong năm 2018. Để hòa vốn công ty phải đạt mức doanh thu 400 tỷ đồng trở lên và phải tới năm 2021, công ty mới bắt đầu có lãi.
Trong khi đó, tại Cam Ranh, hoạt động của VINACS khả quan hơn do ít gặp đối thủ cạnh tranh. Công ty thu hút được một lượng lớn khách hàng là Vietjet Air và các chuyến bay thuê chuyến của Nga và Trung Quốc. Ước tính, các hãng hàng không này đóng góp hơn 80% doanh thu cho chi nhánh Cam Ranh.
