Đàm phán thương mại với Mỹ về thuế đối ứng, Việt Nam cần lưu ý gì?

Kiều Mai Thứ năm, 08/05/2025 - 19:55
Nghe audio
0:00

Ngoài vấn đề minh bạch nguồn gốc xuất xứ, Việt Nam cần tính đến khả năng những thỏa thuận trong đàm phán thương mại với Mỹ ảnh hưởng tới các cam kết với những nước khác.

Theo kế hoạch, Việt Nam đã bắt đầu đàm phán thương mại với Mỹ, thuộc nhóm sáu nước được Mỹ ưu tiên đàm phán (gồm Vương quốc Anh, Ấn Độ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Việt Nam, Indonesia) trong hơn 100 nền kinh tế.

Thông tin này đã được Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết trong trình bày báo cáo về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV mới đây.

Thủ tướng nhấn mạnh, Việt Nam chủ động hoàn thiện phương án và đàm phán hiệu quả với Mỹ trên tinh thần bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng, hợp pháp của Việt Nam, hướng tới thúc đẩy thương mại cân bằng, bền vững, không làm ảnh hưởng đến các thỏa thuận quốc tế mà Việt Nam đã tham gia.

Đồng thời, tăng cường kiểm tra giám sát nguồn gốc xuất xứ hàng hóa; tiếp tục đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng.

PGS. TS. Phan Hữu Nghị, Phó viện trưởng Viện Ngân hàng – tài chính, Đại học Kinh tế quốc dân tại tọa đàm về chính sách thuế quan đối ứng của Mỹ ngày 8/5, dự báo, Việt Nam và Mỹ chắc chắn sẽ đạt được thỏa thuận thương mại.

Trong đó, một trong các nội dung quan trọng là Việt Nam cần xây dựng cơ chế kiểm soát và minh bạch nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa, đặc biệt, minh chứng tỷ lệ phần trăm giá trị xuất xứ trong nước và giá trị có nguồn gốc từ Trung Quốc hay ASEAN. Điều này giúp Việt Nam có thể đàm phán đạt được mức thuế suất phù hợp, giúp doanh nghiệp tồn tại phát triển nhưng không đứt gãy chuỗi cung ứng.

Nguyên nhân là bởi nhiều sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Mỹ lại có tỷ lệ nhập khẩu nguyên, vật liệu lớn từ Trung Quốc, như da giày, may mặc, linh kiện, thiết bị điện tử, khiến Mỹ xem Việt Nam là một trong những nơi trung chuyển của hàng hóa Trung Quốc.

Cũng với chuỗi giá trị hàng hóa, theo ông Nghị, Việt Nam cần xây dựng cơ chế giám sát dòng vốn FDI vào Việt Nam để ngăn hành vi “né thuế trung gian”. 

Do đó, quản lý thuế phải tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thuế đối với các doanh nghiệp có dấu hiệu chuyển giá, đặc biệt là các doanh nghiệp FDI có quan hệ với các công ty tại các quốc gia được coi là điểm trung chuyển và Mỹ cảnh báo né thuế.

Việc này sẽ góp phần ngăn chặn việc lợi dụng Việt Nam làm điểm trung chuyển để lẩn tránh thuế, đồng thời thể hiện cam kết của Việt Nam trong việc xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch và công bằng. 

Bên cạnh đó là tăng cường kiểm soát hoàn thuế của các doanh nghiệp gia công lắp ráp đơn giản sau đó xuất khẩu.

Việt Nam cần minh bạch chuỗi cung ứng, giải quyết vấn đề hàng Trung Quốc 'mượn đường' sang Mỹ. Ảnh: Hoàng Anh

Không chỉ vậy, danh mục hàng hóa có thể cắt giảm với Mỹ để hướng đến cân bằng thương mại cũng cần được xem xét chi tiết với từng nhóm hàng, gắn với lợi thế so sánh của Việt Nam, ông Nghị nhấn mạnh.

Việc xem xét kỹ lưỡng sẽ giúp thỏa thuận hậu đàm phán thương mại với Mỹ không ảnh hưởng đến các thỏa thuận trước đó Việt Nam đã tham gia và Việt Nam không bị kéo vào các vòng đàm phán với các đối tác thương mại lớn khác.

Đơn cử với mặt hàng ô tô, ông Nghị lấy ví dụ, mức thuế nhập khẩu với sản phẩm từ Mỹ sau đàm phán mà thấp hơn ngưỡng các thị trường khác đang phải chịu, đặc biệt là Trung Quốc, EU – hai thị trường rất cần đầu ra cho ô tô, sẽ khiến các đối tác thương mại của Việt Nam có thể yêu cầu xem xét lại thuế suất và rà soát lại các hiệp định đã ký kết.

Điều này có thể dẫn đến khó khăn, khúc mắc về ngoại giao, đàm phán bất lợi trong hiệp định thương mại tự do hoặc đàm phán thuế song phương, từ đó, ảnh hưởng đến hình ảnh Việt Nam là “điểm đến ổn định cho chuỗi cung ứng toàn cầu”.

“Đây chính là rủi ro hậu ký kết thỏa thuận thương mại với Mỹ nếu không có chiến lược cụ thể, rà soát danh mục cắt giảm thuế và lợi thế so sánh các ngành hàng để cắt giảm phù hợp với từng giai đoạn phát triển sẽ ảnh hưởng đến kinh tế vĩ mô”, ông Nghị nhấn mạnh.

Một vấn đề khác Việt Nam cần lưu ý trong đàm phán thương mại với Mỹ là cách triển khai các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp phù hợp, tránh bị coi là trợ cấp, đặc biệt trong các ngành chiến lược.

Hiện tại, Bộ Tài chính đã có chính sách thuế hỗ trợ doanh nghiệp như trong các nghị định Nghị định 73/2025; 81/2025; 82/2025 đã được ban hành. Trong thời gian tới, ông Nghị cho rằng, có thể có thêm các giải pháp như giảm 30% thuế thu nhập doanh nghiệp với doanh nghiệp có doanh thu dưới 200 tỷ đồng/năm, giảm 30% tiền thuê đất, giảm lệ phí, xem lại chính sách xuất khẩu tại chỗ song song cùng các gói tín dụng ưu đãi trong trung hạn.

Về lâu dài, ông Nghị đề xuất cần xây dựng chính sách để đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, tăng cường hợp tác khu vực và toàn cầu, tránh phụ thuộc vào một thị trường nhất định. 

Ngoài ra, cần rà soát lại các tác động về nguồn thu thuế, chuyển giao công nghệ, ảnh hưởng môi trường của các tập đoàn/công ty đa quốc gia tại Việt Nam để thu hút FDI có chọn lọc. 

Đồng thời, xây dựng bền vững kinh tế địa phương bằng cách đầu tư vào hạ tầng, đào tạo lao động tại chỗ, phục hồi tài nguyên thiên nhiên và gắn kết cộng đồng tại địa phương để tạo nên một nên kinh tế có khả năng chống chịu với các cú sốc từ bên ngoài.

'Vỡ mộng' sang Mỹ, Nhựa An Phát đặt kế hoạch kinh doanh thấp nhất nhiều năm

'Vỡ mộng' sang Mỹ, Nhựa An Phát đặt kế hoạch kinh doanh thấp nhất nhiều năm

Doanh nghiệp -  3 tháng

Xây dựng nhà máy mới để tăng cường xuất khẩu sang Mỹ, song An Phát Bioplastics nay phải thay đổi chiến lược đầu tư và tái cấu trúc nhiều mảng hoạt động.

Rủi ro thuế quan đẩy ngành sản xuất Việt Nam vào đà suy giảm

Rủi ro thuế quan đẩy ngành sản xuất Việt Nam vào đà suy giảm

Tiêu điểm -  3 tháng

Không chỉ số lượng đơn đặt hàng mới sụt giảm đáng kể, ngành sản xuất Việt Nam còn chứng kiến niềm tin kinh doanh rơi về một trong những mức thấp nhất lịch sử.

Ngành gỗ Việt giải bài toán tìm cửa ngoài Mỹ để tránh rủi ro thuế quan

Ngành gỗ Việt giải bài toán tìm cửa ngoài Mỹ để tránh rủi ro thuế quan

Tiêu điểm -  3 tháng

Trong bối cảnh rủi ro thuế quan tăng cao, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu được xem là một trong những cửa sáng với doanh nghiệp gỗ. Nhưng liệu có đáng để đánh đổi?

Nhà nước quyết định giá đất: Cơ hội ổn định thị trường, nhưng cần tránh 'xa rời thực tiễn'

Nhà nước quyết định giá đất: Cơ hội ổn định thị trường, nhưng cần tránh 'xa rời thực tiễn'

Tiêu điểm -  1 ngày

Các chính sách về định giá đất chỉ có thể phát huy hiệu quả khi kết hợp được vai trò điều tiết của nhà nước với yếu tố thị trường trong khuôn khổ quản trị hiện đại.

TP.HCM kiến tạo thành phố thông minh từ cuộc chuyển đổi kép

TP.HCM kiến tạo thành phố thông minh từ cuộc chuyển đổi kép

Tiêu điểm -  2 ngày

Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh đang trở thành hai trụ cột chiến lược giúp TP.HCM kiến tạo mô hình đô thị thông minh – xanh – số, với sự đồng hành của các đối tác từ Nhật Bản.

Phát hành Đặc san 'Phụng sự' kỷ niệm 8 năm sinh nhật TheLEADER

Phát hành Đặc san 'Phụng sự' kỷ niệm 8 năm sinh nhật TheLEADER

Tiêu điểm -  3 ngày

Nhân dịp sinh nhật 8 năm (8/8/2017 - 8/8/2025), Tạp chí điện tử Nhà Quản Trị phát hành Đặc san TheLEADER chủ đề Phụng sự nhằm tuyên truyền Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị.

Rào cản ngăn doanh nghiệp tiếp cận các ưu đãi thuế quan

Rào cản ngăn doanh nghiệp tiếp cận các ưu đãi thuế quan

Tiêu điểm -  3 ngày

Thực tế cho thấy, việc đáp ứng đầy đủ tiêu chí xuất xứ để hưởng ưu đãi thuế quan không hề đơn giản.

Cần Thơ cần tháo gỡ nhiều nút thắt

Cần Thơ cần tháo gỡ nhiều nút thắt

Tiêu điểm -  4 ngày

Cần Thơ được kỳ vọng là cực dẫn dắt tăng trưởng vùng Đồng bằng sông Cửu Long nhưng đang phát triển chưa tương xứng với tiềm năng do vướng nhiều điểm nghẽn.

Đặc khu Vân Đồn: Đường băng mới cho nhà đầu tư dài hạn

Đặc khu Vân Đồn: Đường băng mới cho nhà đầu tư dài hạn

Nhịp cầu kinh doanh -  2 giờ

Trong làn sóng đầu tư vào bất động sản nghỉ dưỡng, Vân Đồn đang nổi lên như một “tọa độ vàng” mới với tiềm năng tăng trưởng dài hạn.

Sếp Amazon: Việt Nam trước cơ hội vàng xuất khẩu qua thương mại điện tử

Sếp Amazon: Việt Nam trước cơ hội vàng xuất khẩu qua thương mại điện tử

Leader talk -  9 giờ

Giữa bối cảnh kinh tế toàn cầu có nhiều biến động, xuất khẩu qua thương mại điện tử đang mở ra cánh cửa cho các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận thị trường quốc tế.

Làn sóng đại dự án 'kích nổ' nguồn cung biệt thự, liền kề

Làn sóng đại dự án 'kích nổ' nguồn cung biệt thự, liền kề

Bất động sản -  9 giờ

Hàng loạt các đại dự án khu đô thị bùng nổ trên khắp cả nước đã khiến nguồn cung nhà ở thấp tầng trong 6 tháng đầu năm 2025 tăng vọt.

Văn Phú: Kiến tạo không gian sống vị nhân sinh

Văn Phú: Kiến tạo không gian sống vị nhân sinh

Bất động sản -  9 giờ

Ông Tô Như Toàn, Chủ tịch Công ty CP Phát triển Bất động sản Văn Phú, đã nuôi dưỡng triết lý “bất động sản vị nhân sinh” từ nhiều năm trước, và cuốn sách Đô thị vị nhân sinh của Jan Gehl như một sự đồng điệu tư tưởng, tiếp thêm niềm tin để ông kiên định hiện thực hóa tầm nhìn ấy trong chiến lược phát triển doanh nghiệp.

Đông Tây Land giải mã làn sóng vốn Bắc đổ vào bất động sản miền Nam

Đông Tây Land giải mã làn sóng vốn Bắc đổ vào bất động sản miền Nam

Bất động sản -  9 giờ

Mặc dù đã tăng trưởng khá mạnh trong thời gian vừa qua, song ông Nguyễn Thái Bình, Tổng giám đốc Đông Tây Land cho rằng, dư địa thu hút dòng tiền đầu tư bất động sản từ miền Bắc vào miền Nam vẫn còn rất lớn trong thời gian tới.

Từ ‘cái bóng’ đến người dẫn dắt

Từ ‘cái bóng’ đến người dẫn dắt

Hồ sơ quản trị -  9 giờ

Là tổng quản lý người Việt đầu tiên của tập đoàn quốc tế Six Senses tại Việt Nam, ông Lê Đại Hải chọn một con đường khác biệt: phát triển Ana Mandara Cam Ranh bằng sự chân thành, tinh thần bản sắc và dịch vụ cá nhân hóa đến từng chi tiết - nơi “phần mềm là hồn Việt Nam” và giá trị được đo bằng ký ức khách mang về.

Tập đoàn T&T thổi bùng 'đại tiệc âm nhạc' tại Tây Ninh

Tập đoàn T&T thổi bùng 'đại tiệc âm nhạc' tại Tây Ninh

Ống kính -  10 giờ

Từ mạch nguồn di sản vùng đất Chín Rồng đến những thanh âm hiện đại giữa lòng Thành phố thiên niên kỷ T&T City Millennia, đại nhạc hội “Khơi mạch nguồn di sản – Vững bước kỷ nguyên mới” đã thắp sáng miền đất Tây Ninh bằng một bản giao hưởng nghệ thuật của quá khứ, hiện tại và tương lai giao thoa trong cùng một khát vọng Việt.