Đàm phán thương mại với Mỹ về thuế đối ứng, Việt Nam cần lưu ý gì?

Kiều Mai Thứ năm, 08/05/2025 - 19:55
Nghe audio
0:00

Ngoài vấn đề minh bạch nguồn gốc xuất xứ, Việt Nam cần tính đến khả năng những thỏa thuận trong đàm phán thương mại với Mỹ ảnh hưởng tới các cam kết với những nước khác.

Theo kế hoạch, Việt Nam đã bắt đầu đàm phán thương mại với Mỹ, thuộc nhóm sáu nước được Mỹ ưu tiên đàm phán (gồm Vương quốc Anh, Ấn Độ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Việt Nam, Indonesia) trong hơn 100 nền kinh tế.

Thông tin này đã được Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết trong trình bày báo cáo về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV mới đây.

Thủ tướng nhấn mạnh, Việt Nam chủ động hoàn thiện phương án và đàm phán hiệu quả với Mỹ trên tinh thần bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng, hợp pháp của Việt Nam, hướng tới thúc đẩy thương mại cân bằng, bền vững, không làm ảnh hưởng đến các thỏa thuận quốc tế mà Việt Nam đã tham gia.

Đồng thời, tăng cường kiểm tra giám sát nguồn gốc xuất xứ hàng hóa; tiếp tục đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng.

PGS. TS. Phan Hữu Nghị, Phó viện trưởng Viện Ngân hàng – tài chính, Đại học Kinh tế quốc dân tại tọa đàm về chính sách thuế quan đối ứng của Mỹ ngày 8/5, dự báo, Việt Nam và Mỹ chắc chắn sẽ đạt được thỏa thuận thương mại.

Trong đó, một trong các nội dung quan trọng là Việt Nam cần xây dựng cơ chế kiểm soát và minh bạch nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa, đặc biệt, minh chứng tỷ lệ phần trăm giá trị xuất xứ trong nước và giá trị có nguồn gốc từ Trung Quốc hay ASEAN. Điều này giúp Việt Nam có thể đàm phán đạt được mức thuế suất phù hợp, giúp doanh nghiệp tồn tại phát triển nhưng không đứt gãy chuỗi cung ứng.

Nguyên nhân là bởi nhiều sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Mỹ lại có tỷ lệ nhập khẩu nguyên, vật liệu lớn từ Trung Quốc, như da giày, may mặc, linh kiện, thiết bị điện tử, khiến Mỹ xem Việt Nam là một trong những nơi trung chuyển của hàng hóa Trung Quốc.

Cũng với chuỗi giá trị hàng hóa, theo ông Nghị, Việt Nam cần xây dựng cơ chế giám sát dòng vốn FDI vào Việt Nam để ngăn hành vi “né thuế trung gian”. 

Do đó, quản lý thuế phải tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thuế đối với các doanh nghiệp có dấu hiệu chuyển giá, đặc biệt là các doanh nghiệp FDI có quan hệ với các công ty tại các quốc gia được coi là điểm trung chuyển và Mỹ cảnh báo né thuế.

Việc này sẽ góp phần ngăn chặn việc lợi dụng Việt Nam làm điểm trung chuyển để lẩn tránh thuế, đồng thời thể hiện cam kết của Việt Nam trong việc xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch và công bằng. 

Bên cạnh đó là tăng cường kiểm soát hoàn thuế của các doanh nghiệp gia công lắp ráp đơn giản sau đó xuất khẩu.

Việt Nam cần minh bạch chuỗi cung ứng, giải quyết vấn đề hàng Trung Quốc 'mượn đường' sang Mỹ. Ảnh: Hoàng Anh

Không chỉ vậy, danh mục hàng hóa có thể cắt giảm với Mỹ để hướng đến cân bằng thương mại cũng cần được xem xét chi tiết với từng nhóm hàng, gắn với lợi thế so sánh của Việt Nam, ông Nghị nhấn mạnh.

Việc xem xét kỹ lưỡng sẽ giúp thỏa thuận hậu đàm phán thương mại với Mỹ không ảnh hưởng đến các thỏa thuận trước đó Việt Nam đã tham gia và Việt Nam không bị kéo vào các vòng đàm phán với các đối tác thương mại lớn khác.

Đơn cử với mặt hàng ô tô, ông Nghị lấy ví dụ, mức thuế nhập khẩu với sản phẩm từ Mỹ sau đàm phán mà thấp hơn ngưỡng các thị trường khác đang phải chịu, đặc biệt là Trung Quốc, EU – hai thị trường rất cần đầu ra cho ô tô, sẽ khiến các đối tác thương mại của Việt Nam có thể yêu cầu xem xét lại thuế suất và rà soát lại các hiệp định đã ký kết.

Điều này có thể dẫn đến khó khăn, khúc mắc về ngoại giao, đàm phán bất lợi trong hiệp định thương mại tự do hoặc đàm phán thuế song phương, từ đó, ảnh hưởng đến hình ảnh Việt Nam là “điểm đến ổn định cho chuỗi cung ứng toàn cầu”.

“Đây chính là rủi ro hậu ký kết thỏa thuận thương mại với Mỹ nếu không có chiến lược cụ thể, rà soát danh mục cắt giảm thuế và lợi thế so sánh các ngành hàng để cắt giảm phù hợp với từng giai đoạn phát triển sẽ ảnh hưởng đến kinh tế vĩ mô”, ông Nghị nhấn mạnh.

Một vấn đề khác Việt Nam cần lưu ý trong đàm phán thương mại với Mỹ là cách triển khai các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp phù hợp, tránh bị coi là trợ cấp, đặc biệt trong các ngành chiến lược.

Hiện tại, Bộ Tài chính đã có chính sách thuế hỗ trợ doanh nghiệp như trong các nghị định Nghị định 73/2025; 81/2025; 82/2025 đã được ban hành. Trong thời gian tới, ông Nghị cho rằng, có thể có thêm các giải pháp như giảm 30% thuế thu nhập doanh nghiệp với doanh nghiệp có doanh thu dưới 200 tỷ đồng/năm, giảm 30% tiền thuê đất, giảm lệ phí, xem lại chính sách xuất khẩu tại chỗ song song cùng các gói tín dụng ưu đãi trong trung hạn.

Về lâu dài, ông Nghị đề xuất cần xây dựng chính sách để đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, tăng cường hợp tác khu vực và toàn cầu, tránh phụ thuộc vào một thị trường nhất định. 

Ngoài ra, cần rà soát lại các tác động về nguồn thu thuế, chuyển giao công nghệ, ảnh hưởng môi trường của các tập đoàn/công ty đa quốc gia tại Việt Nam để thu hút FDI có chọn lọc. 

Đồng thời, xây dựng bền vững kinh tế địa phương bằng cách đầu tư vào hạ tầng, đào tạo lao động tại chỗ, phục hồi tài nguyên thiên nhiên và gắn kết cộng đồng tại địa phương để tạo nên một nên kinh tế có khả năng chống chịu với các cú sốc từ bên ngoài.

'Vỡ mộng' sang Mỹ, Nhựa An Phát đặt kế hoạch kinh doanh thấp nhất nhiều năm

'Vỡ mộng' sang Mỹ, Nhựa An Phát đặt kế hoạch kinh doanh thấp nhất nhiều năm

Doanh nghiệp -  5 tháng

Xây dựng nhà máy mới để tăng cường xuất khẩu sang Mỹ, song An Phát Bioplastics nay phải thay đổi chiến lược đầu tư và tái cấu trúc nhiều mảng hoạt động.

Rủi ro thuế quan đẩy ngành sản xuất Việt Nam vào đà suy giảm

Rủi ro thuế quan đẩy ngành sản xuất Việt Nam vào đà suy giảm

Tiêu điểm -  5 tháng

Không chỉ số lượng đơn đặt hàng mới sụt giảm đáng kể, ngành sản xuất Việt Nam còn chứng kiến niềm tin kinh doanh rơi về một trong những mức thấp nhất lịch sử.

Ngành gỗ Việt giải bài toán tìm cửa ngoài Mỹ để tránh rủi ro thuế quan

Ngành gỗ Việt giải bài toán tìm cửa ngoài Mỹ để tránh rủi ro thuế quan

Tiêu điểm -  5 tháng

Trong bối cảnh rủi ro thuế quan tăng cao, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu được xem là một trong những cửa sáng với doanh nghiệp gỗ. Nhưng liệu có đáng để đánh đổi?

Doanh nghiệp Việt Nam - Campuchia hướng tới 20 tỷ USD thương mại song phương

Doanh nghiệp Việt Nam - Campuchia hướng tới 20 tỷ USD thương mại song phương

Tiêu điểm -  6 giờ

Việt Nam có gần 200 dự án đầu tư tại Campuchia với tổng vốn đăng ký gần 3 tỷ USD, chủ yếu tập trung vào các lĩnh vực nông nghiệp, tài chính - ngân hàng, năng lượng và hạ tầng.

TP.HCM và Nasdaq tiến tới ký kết hợp tác phát triển Trung tâm Tài chính quốc tế

TP.HCM và Nasdaq tiến tới ký kết hợp tác phát triển Trung tâm Tài chính quốc tế

Tiêu điểm -  2 ngày

TP.HCM và Nasdaq đã thống nhất về chủ trương ký kết bản ghi nhớ hợp tác vào giữa tháng 10, để phát triển Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam tại thành phố.

Bão lũ gây thiệt hại nặng nề cho các tỉnh Bắc Bộ

Bão lũ gây thiệt hại nặng nề cho các tỉnh Bắc Bộ

Tiêu điểm -  2 ngày

Sau khi bão số 11 suy yếu, các tỉnh Bắc Bộ tiếp tục hứng chịu mưa lớn kéo dài, gây ra lũ vượt mức lịch sử trên sông Cầu, sông Thương.

Phao cứu sinh cho dự án điện LNG và BOT ngành điện

Phao cứu sinh cho dự án điện LNG và BOT ngành điện

Tiêu điểm -  3 ngày

Bộ Công thương đề xuất cơ chế đặc thù nâng sản lượng hợp đồng tối thiểu và linh hoạt khung pháp lý, nhằm khơi thông loạt dự án năng lượng tỷ USD đang đình trệ.

Trung ương chốt danh sách nhân sự giới thiệu trình Đại hội XIV

Trung ương chốt danh sách nhân sự giới thiệu trình Đại hội XIV

Tiêu điểm -  3 ngày

Trung ương thống nhất danh sách nhân sự được giới thiệu vào Ban chấp hành Trung ương và Ủy ban Kiểm tra Trung ương khóa 14 để trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.

TPBank biến concert thành ‘vũ trụ trải nghiệm số’ khiến giới trẻ mê mẩn

TPBank biến concert thành ‘vũ trụ trải nghiệm số’ khiến giới trẻ mê mẩn

Nhịp cầu kinh doanh -  20 phút

Đi concert nhưng lại “trót” phải lòng… Bank Tím! Đó là cảm nhận của nhiều fan hâm mộ khi tham dự Em Xinh “Say Hi” concert đêm 2 và trải nghiệm các hoạt động của TPBank tại sự kiện.

Mắt xích chiến lược trong chuyển đổi xanh ngành dệt may

Mắt xích chiến lược trong chuyển đổi xanh ngành dệt may

Phát triển bền vững -  2 giờ

Trước sức ép ESG, ngành dệt may Việt Nam buộc phải tái định nghĩa “sự bền vững” và ngân hàng đang trở thành mắt xích chiến lược trong hành trình đó.

Thị trường chứng khoán Việt Nam trước thách thức về dòng vốn mới

Thị trường chứng khoán Việt Nam trước thách thức về dòng vốn mới

Tài chính -  5 giờ

Thị trường cần cả dòng tiền nội và ngoại ổn định, cùng với cải thiện minh bạch và quản trị doanh nghiệp, để biến cơ hội nâng hạng thành vốn ngoại bền vững.

Doanh nghiệp Việt Nam - Campuchia hướng tới 20 tỷ USD thương mại song phương

Doanh nghiệp Việt Nam - Campuchia hướng tới 20 tỷ USD thương mại song phương

Tiêu điểm -  6 giờ

Việt Nam có gần 200 dự án đầu tư tại Campuchia với tổng vốn đăng ký gần 3 tỷ USD, chủ yếu tập trung vào các lĩnh vực nông nghiệp, tài chính - ngân hàng, năng lượng và hạ tầng.

Tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo: Đường đi để Việt Nam dẫn đầu kỷ nguyên vàng về công nghệ

Tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo: Đường đi để Việt Nam dẫn đầu kỷ nguyên vàng về công nghệ

Leader talk -  6 giờ

Khi Chính phủ và doanh nghiệp bắt tay nhau cùng chung một mục tiêu, sức mạnh ấy có thể mở ra các kỳ tích cho Việt Nam trong kỷ nguyên số và đổi mới sáng tạo.

Chính sách mới mở đường, nhà ở xã hội bứt phá

Chính sách mới mở đường, nhà ở xã hội bứt phá

Bất động sản -  6 giờ

Với hàng loạt chỉ đạo quyết liệt từ Chính phủ và đặc biệt là sự ra đời của Nghị định 261, phân khúc nhà ở xã hội đang đứng trước cơ hội bứt phá mạnh mẽ. Những "nút thắt" cố hữu về quỹ đất và thủ tục pháp lý đang dần được tháo gỡ, mở đường cho mục tiêu an cư của hàng triệu người lao động.

Tập đoàn DOJI liên tiếp được vinh danh các giải thưởng uy tín

Tập đoàn DOJI liên tiếp được vinh danh các giải thưởng uy tín

Nhịp cầu kinh doanh -  9 giờ

Tập đoàn DOJI tiếp tục đánh dấu những cột mốc tự hào trên hành trình phát triển, minh chứng cho tầm nhìn và năng lực của một doanh nghiệp Việt chủ động đón đầu tương lai.