Theo Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật Thuế giá trị gia tăng, Thuế tiêu thụ đặc biệt, Thuế thu nhập doanh nghiệp, Thuế thu nhập cá nhân và Thuế tài nguyên, Bộ Tài chính đề nghị bỏ quy định chuyển quyền sử dụng đất không chịu thuế giá trị gia tăng (VAT) để chuyển sang chịu thuế VAT với mức thuế suất thông thường 10%.
Đồng thời, sửa đổi bỏ quy định giá tính thuế VAT đối với hoạt động kinh doanh bất động sản được trừ giá chuyển quyền sử dụng đất hoặc tiền thuê đất phải nộp ngân sách Nhà nước.
Tại Hội thảo "Góp ý đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điều của 5 luật thuế" do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức sáng 14/9, ông Nguyễn Mạnh Hà, Phó chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VnREA) cho rằng, lý do điều chỉnh thuế của Bộ Tài chính để tính thuế dễ dàng hơn là không thỏa đáng. Bộ Tài chính khi đưa ra dự thảo luật thuế cần đánh giá tác động của nó đối với thị trường.
Việc tăng thuế sẽ khiến giá nhà tăng lên rất nhiều, trong khi đó, 70% thị trường bất động sản là nhà ở, đây là một trong bốn nhu cầu thiết yếu của người dân.
Thị trường bất động sản lẽ ra phải giảm giá để giúp người dân có cơ hội sở hữu nhà ở thì lại tăng giá mạnh nhất so với ngành nghề khác. Điều này sẽ khiến thị trường nhà ở phải chịu tác động khủng khiếp và ngày càng đen tối hơn.
“Trước đây khi bán nhà, người dân chỉ chịu thuế trước bạ (0,5%) và thuế thu nhập cá nhân (2%), tức chỉ đóng thuế 2,5%. Nếu bị áp VAT lên quyền sử dụng đất, thuế sẽ tăng thêm 12% nữa, như vậy, tổng thuế sẽ tăng lên 15%. Do đó, việc đánh thuế cao như vậy sẽ khiến thị trường bất động sản gặp nguy hiểm”, ông Hà nhấn mạnh
Trong khi đó, thị trường bất động sản có quan hệ rất lớn với thị trường khác như tín dụng, vật liệu xây dựng, lao động. Hiện tổng giá trị vay của bất động sản thấp nhưng các khoản vay có thế chấp bằng bất động sản rất lớn. 70% các khoản vay tín dụng được thế chấp bằng bất động sản.
"Nếu thị trường không có giao dịch sẽ kéo theo nợ xấu và hàng loạt vấn đề khác. Trước đây, Chính phủ đánh thuế chuyển quyền sử dụng đất 4% đã không có ai nộp. Người dân bán nhà bằng cách trao tay, không ra chính quyền địa phương công chứng khiến Nhà nước đã phải giảm mức thuế xuống 2%. Trong khi đó giờ lại tăng lên mạnh như vậy thì tác động đến thị trường sẽ như thế nào?", ông Hà đặt câu hỏi.
Bên cạnh đó, về quy định VAT không được trừ tiền sử dụng đất và tiền thuê đất, theo tính toán của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, một căn chung cư ở Hà Nội tiền sử dụng đất chiếm từ 20 – 30%, còn đối với nhà liền kề là từ 50 – 70%. Như vậy, nếu không được khấu trừ, giá nhà sẽ tăng thêm từ 5 - 7% tuỳ loại nhà ở.
"Do đó, tôi kiến nghị không sửa đổi thuế VAT đối với bất động sản", Phó chủ tịch VnREA nhấn mạnh.
Ông Bùi Ngọc Tuấn. Ảnh: Deloitte Việt NamĐồng quan điểm, ông Bùi Ngọc Tuấn, Phó tổng giám đốc dịch vụ tư vấn thuế Deloitte Việt Nam cũng cho rằng, việc áp VAT vào quyền sử dụng đất sẽ ảnh hưởng đến các mặt khác của kinh tế xã hội. Bởi, giao dịch bất động sản tạo ra luồng luân chuyển về tài chính tiền tệ, chiếm tỷ trọng lớn trong tín dụng, tiêu dùng đối với hệ thống ngân hàng, tín dụng Việt Nam.
Đánh thuế VAT lên quyền sử dụng đất trên thực tế là đánh thẳng vào người tiêu dùng cuối cùng mà bỏ qua đối tượng kinh doanh bất động sản theo dạng thương mại. Điều này ảnh hưởng đến quyết định giao dịch của người mua khiến thị trường chững lại, kéo theo hàng loạt hệ luỵ đối với các ngành liên quan.
Cũng theo ông Tuấn, quy định đánh thuế VAT trên quyền sử dụng đất chưa đảm bảo điều kiện về pháp lý. Bởi, VAT bản chất là thuế đánh trên giá trị gia tăng thêm của hàng hoá dịch vụ lưu thông tiêu dùng. Trong khi đó, quyền sử dụng đất theo Luật Thương mại không được xem là hàng hoá thông thường.
Bản chất quyền sử dụng đất là quyền về pháp lý, tương tự hàng loạt quyền khác như quyền sở hữu trí tuệ, quyền mua bán ngoại tệ... vốn không nằm trong đối tượng chịu thuế VAT.
