Phát triển bền vững

Định kiến xã hội cản trở nữ giới trong lĩnh vực STEM

Phạm Sơn Thứ tư, 19/05/2021 - 18:01

Rào cản liên quan đến tâm lý và định kiến xã hội đang khiến nữ giới ít tham gia vào lĩnh vực STEM (nhóm ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học).

Nữ giới hoàn toàn không thua kém nam giới về năng lực trong lĩnh vực STEM.

Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, chương trình chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo quốc gia được xem là mũi nhọn để tìm ra giải pháp nâng cao năng suất lao động, tái cơ cấu nền kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng bao trùm và bền vững.

Để chuẩn bị nguồn nhân lực cho nền kinh tế số và văn hóa đổi mới sáng tạo, lĩnh vực STEM cũng được đẩy mạnh đưa vào ngành giáo dục ở mọi cấp độ, từ mầm non, tiểu học cho tới đại học, cao đẳng.

Tuy nhiên, thực trạng phổ biến ở Việt Nam cũng như nhiều quốc gia trên thế giới trong lĩnh vực STEM là sự “vắng bóng” của nữ giới. Nói cách khác, các chuyên ngành về khoa học, kỹ thuật như cơ khí, hóa học, công nghệ thông tin thường được biết đến như thế mạnh của nam giới, ít có sự tham gia của nữ giới.

Điều tưởng chừng là hiển nhiên này lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Cụ thể, trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, việc làm liên quan đến khoa học, công nghệ ngày càng được xem trọng và được trả lương cao. Do đó, sự thiếu hụt nữ giới trong ngành STEM có thể làm sâu sắc thêm tình trạng bất bình đẳng giới tính.

Mặt khác, “bỏ quên” nữ giới cũng tương tự như lãng phí mất một nửa nguồn nhân lực của để phục vụ cho nền kinh tế số hóa, công nghệ cao.

Theo GS. Lê Anh Vinh, Viện Khoa học giáo dục, xã hội luôn có suy nghĩ nam giới có thế mạnh hơn trong các ngành khoa học, kỹ thuật. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu và thống kê chỉ ra nữ giới không hề thua kém về tư duy cũng như khả năng tiếp thu và xử lý các vấn đề thuộc lĩnh vực STEM.

Thậm chí, ở các cấp học thấp, các nữ sinh còn có kết quả học tập trong các môn STEM cao hơn so với bạn nam nhờ đức tính cẩn thận, tỉ mỉ.

“Không có hơn kém về năng lực nhưng chính khác biệt về mức độ quan tâm và sự tự ti lại đang là nguyên nhân của sự mất cân bằng giới trong lĩnh vực STEM”, ông Vinh nhận định.

Lý giải cho hiện tượng này, theo ông Vinh, thành kiến xã hội tạo ra ảnh hưởng đến sự quan tâm, động lực cũng như thiên hướng lựa chọn nghề nghiệp của nữ giới khi luôn gán cho phụ nữ những khuôn mẫu về sự đoan trang, chỉn chu ngay từ khi còn nhỏ, khiến họ thu mình trong vùng an toàn, mất đi tính chủ động sáng tạo vốn rất cần thiết trong lĩnh vực STEM.

Bên cạnh đó, kể cả khi lựa chọn theo đuổi ngành nghề STEM, phụ nữ cũng gặp không ít cản trở tại môi trường học tập và làm việc. Theo một nghiên cứu của Mỹ, có tới khoảng 50% phụ nữ làm việc trong ngành STEM bị phân biệt đối xử thông qua các hình thức như bị trả lương thấp hơn nam giới; bị coi thường năng lực vì giới tính và ít nhận được sự quan tâm từ các cấp lãnh đạo.

Một lý do khác là thiếu hình mẫu thành công của nữ giới trong lĩnh vực STEM. Những nhà bác học hay tỷ phú nổi tiếng khắp thế giới về khoa học, kỹ thuật thường là đàn ông, vô tình cổ xúy cho định kiến coi lĩnh vực này là sân chơi dành riêng cho nam giới.

Xóa bỏ rào cản về giới trong lĩnh vực STEM

Hiện nay, nhiều nhóm giải pháp đã được đưa ra nhằm tạo động lực cho các bạn trẻ tham gia học tập, nghiên cứu và theo đuổi lĩnh vực STEM. Những giải pháp đã phần nào phát huy hiệu quả, tạo ra môi trường học tập, tìm hiểu, nghiên cứu về STEM rất sôi động ở các cấp học.

Tuy nhiên, theo ông Vinh, cần có thêm nhiều giải pháp hướng tới nữ giới để “không để các bạn nữ bị thiệt thòi”, từ chính sách tổng thể mang tính vĩ mô cho tới cơ chế tuyển sinh, tuyển dụng ở mỗi trường học và doanh nghiệp.

Năng lực, kỹ năng giáo dục STEM cho nữ giới cũng cần được trang bị cho các thày, cô giáo, làm sao để không chỉ truyền đạt kiến thức kỹ năng mà còn phải tiếp thêm động lực để các bạn nữ dám vượt qua định kiến xã hội, dám theo đuổi lĩnh vực mình yêu thích.

Để làm được điều này, đội ngũ cần khơi dậy sự tìm tòi, khám phá của học sinh nữ. Đây là yếu tố cốt lõi bởi “giáo dục là làm thế nào để ngày hôm nay trẻ em tò mò hơn ngày hôm qua, ngày mai trẻ em tò mò hơn ngày hôm nay”.

Câu chuyện về những người phụ nữ thành công trong STEM cũng là phương tiện hữu ích để tiếp thêm động lực cho các nữ sinh. Một nghiên cứu của Microsoft chỉ ra, các học sinh, sinh viên nữ thường bị ảnh hưởng rất nhiều từ tấm gương, hình mẫu truyền cảm hứng. Khi được tiếp xúc với những câu chuyện này, các bạn nữ tỏ ra tự tin hơn đối với lĩnh vực mà mình theo đuổi.

Vicem Bút Sơn ngắt chuỗi thua lỗ nhờ kinh tế tuần hoàn

Vicem Bút Sơn ngắt chuỗi thua lỗ nhờ kinh tế tuần hoàn

Phát triển bền vững -  2 ngày

Vicem Bút Sơn ghi nhận khoản thu nhập từ xử lý chất thải, qua đó bù đắp khoản lỗ thuần từ hoạt động kinh doanh cốt lõi.

Đô thị ESG: Bước ngoặt hay 'mác xanh' thời thượng?

Đô thị ESG: Bước ngoặt hay 'mác xanh' thời thượng?

Phát triển bền vững -  2 ngày

ESG đang bước ra khỏi báo cáo để trở thành tiêu chuẩn vận hành mới của đô thị hiện đại. Nhưng để “xanh” không chỉ là màu sơn, Việt Nam cần khung pháp lý rõ ràng, chính sách hỗ trợ mạnh mẽ và một thế hệ người mua hiểu rằng phát triển bền vững không phải chi phí, mà là đầu tư cho tương lai.

Lối thoát cho các thành phố 'nghẹt thở' vì ô nhiễm và ngập lụt

Lối thoát cho các thành phố 'nghẹt thở' vì ô nhiễm và ngập lụt

Phát triển bền vững -  4 ngày

Trong bối cảnh đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ cùng cam kết net zero vào năm 2050, Việt Nam đang đứng trước một lựa chọn mang tính bước ngoặt, tiếp tục phát triển theo lối mòn hay tiên phong kiến tạo những đô thị xanh để đảm bảo sự phát triển bền vững và nâng cao chất lượng sống cho người dân.

Doanh nghiệp nhà thép tiền chế chuyển từ xây nhanh sang xây xanh

Doanh nghiệp nhà thép tiền chế chuyển từ xây nhanh sang xây xanh

Phát triển bền vững -  4 ngày

Các doanh nghiệp lĩnh vực nhà thép tiền chế buộc phải chuyển từ xây nhanh sang xây xanh để thích ứng với chuẩn ESG và cuộc đua Net Zero toàn cầu.

Vietnam Airlines đang từng bước hiện thực hóa chiến lược hội nhập khu vực và quốc tế

Vietnam Airlines đang từng bước hiện thực hóa chiến lược hội nhập khu vực và quốc tế

Phát triển bền vững -  4 ngày

Giữa làn sóng hội nhập và chuyển đổi số mạnh mẽ, các doanh nghiệp nhà nước vẫn là trụ cột vững chắc của nền kinh tế Việt Nam. Trong đó, Vietnam Airlines – Hãng hàng không Quốc gia – tiếp tục khẳng định vai trò tiên phong trên hành trình số hóa và phát triển bền vững, vì một tương lai xanh và hội nhập.

Kế toán, thuế và công nghệ: Bộ ba chìa khóa mở cửa IPO thời chứng khoán nâng hạng

Kế toán, thuế và công nghệ: Bộ ba chìa khóa mở cửa IPO thời chứng khoán nâng hạng

Diễn đàn quản trị -  4 giờ

Trong bối cảnh thị trường chứng khoán hướng tới nâng hạng, doanh nghiệp muốn IPO thành công cần chuẩn hóa tài chính, chủ động quản trị thuế và đầu tư hạ tầng công nghệ.

Tài sản số bùng nổ, nghề nghiệp mới trỗi dậy

Tài sản số bùng nổ, nghề nghiệp mới trỗi dậy

Tiêu điểm -  5 giờ

Blockchain không còn là cuộc chơi của giới đầu cơ tiền mã hoá. Khi tài sản số bước vào giai đoạn hội nhập toàn cầu, một hệ sinh thái nghề nghiệp mới đang hình thành, và Việt Nam nổi lên như một trong những thị trường năng động nhất.

'Siêu đô thị biển tốt nhất' gọi tên CaraWorld Cam Ranh

'Siêu đô thị biển tốt nhất' gọi tên CaraWorld Cam Ranh

Bất động sản -  19 giờ

Giải thưởng “Siêu đô thị biển tốt nhất” của CaraWorld Cam Ranh không chỉ ghi nhận sự đầu tư bài bản và tầm nhìn chiến lược từ phía chủ đầu tư, mà còn đánh dấu bước tiến nổi bật của bất động sản ven biển Khánh Hòa trên bản đồ khu vực.

Ba thông điệp từ Công ước Hà Nội về chống tội phạm mạng

Ba thông điệp từ Công ước Hà Nội về chống tội phạm mạng

Tiêu điểm -  22 giờ

Công ước Hà Nội là kết tinh của sự kiên trì, trí tuệ và lòng tin giữa các quốc gia, khi cùng lựa chọn đối thoại thay vì đối đầu, hợp tác thay cho chia rẽ.

GC Food lãi quý III tăng 38%, hoàn thành 88% kế hoạch lợi nhuận năm

GC Food lãi quý III tăng 38%, hoàn thành 88% kế hoạch lợi nhuận năm

Doanh nghiệp -  22 giờ

GC Food ghi nhận lợi nhuận sau thuế hơn 79,5 tỷ đồng trong chín tháng, cao nhất từ trước đến nay.

ABBank sắp tăng vốn lên gần 14.000 tỷ đồng

ABBank sắp tăng vốn lên gần 14.000 tỷ đồng

Doanh nghiệp -  22 giờ

Kết thúc quý III, ABBank đạt lợi nhuận trước thuế hơn 2.300 tỷ đồng, hoàn thành 128% kế hoạch năm.

Cổ đông Vietjet sắp nhận cổ tức 20% bằng cổ phiếu

Cổ đông Vietjet sắp nhận cổ tức 20% bằng cổ phiếu

Doanh nghiệp -  22 giờ

Công ty CP Hàng không Vietjet (VJC) vừa công bố phương án phát hành cổ phiếu để trả cổ tức cho cổ đông, với tỷ lệ 20%, tương ứng mỗi cổ đông nắm giữ 100 cổ phiếu sẽ được nhận thêm 20 cổ phiếu mới.