Phát triển bền vững

Giảm phát thải carbon trong ngành logistics

Ngọc Hân Thứ ba, 05/11/2024 - 11:47

Biến đổi khí hậu, thách thức to lớn của thế kỷ XXI, đang đặt ra những vấn đề nan giải cho mọi ngành nghề, trong đó có ngành logistics (kho vận).

Thách thức môi trường và vai trò của ngành logistics

Theo TS Phạm Vũ Thắng - Trung tâm Nghiên cứu kinh tế phát triển, Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội, ngành logistics hiện đang là một trong những nguồn phát thải khí CO2 đáng kể, chiếm từ 7% đến 8% lượng phát thải toàn cầu.

Hiện nay, Việt Nam chủ yếu phụ thuộc vào đường bộ trong vận tải hàng hóa, dẫn đến sự phát triển không đồng đều giữa các phương thức vận tải. Thống kê cho thấy, 75% hàng hóa được vận chuyển bằng đường bộ, 12% bằng đường biển và 2% bằng đường sắt. Hơn nữa, 95% phương tiện giao thông tại Việt Nam vẫn phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, góp phần gia tăng lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính.

Bên cạnh đó, ngành logistics còn chịu tác động mạnh mẽ từ các chính sách và hội nhập quốc tế. Các hiệp định thương mại thế hệ mới đều đặt ra yêu cầu Việt Nam cần nâng cao tiêu chuẩn logistics để hướng tới phát triển bền vững, góp phần giảm thiểu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu.

Tuy nhiên, ngành logistics cũng mang lại nhiều lợi ích kinh tế xã hội. Nó tạo ra 1,7 triệu việc làm cho người lao động Việt Nam, trong đó có 200.000 việc làm trong lĩnh vực giao vận cuối cùng thông qua các ứng dụng di động, góp phần thúc đẩy nền kinh tế chia sẻ (Gig Economy).

Cảng Cát Lái TP.HCM. Ảnh: Hoàng Anh.

Trên phạm vi toàn cầu, ngành logistics đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển hàng hóa và thúc đẩy phát triển kinh tế. Dự báo, khối lượng hàng hóa vận chuyển toàn cầu sẽ tăng gấp ba lần trong giai đoạn từ nay đến năm 2050.

Theo chia sẻ kinh nghiệm từ các doanh nghiệp Mỹ trong lĩnh vực cắt giảm khí nhà kính, ông Thắng nhấn mạnh rằng, mặc dù chưa có thị trường carbon liên bang, song một số bang như California đã triển khai cơ chế tín chỉ carbon với mức giới hạn phát thải nghiêm ngặt. Đạo luật Giảm lạm phát (IRA) 2022 của Mỹ được đánh giá là một bước ngoặt lịch sử với việc phân bổ 369 tỷ USD cho các dự án năng lượng tái tạo, xe điện, công nghệ lưu trữ carbon, đồng thời thúc đẩy giảm phát thải trong nhiều ngành nghề.

Mỹ đặt mục tiêu đến năm 2035, 100% nguồn điện năng sẽ đến từ các nguồn không phát thải carbon. Các bang như California, New York đã tiên phong áp dụng các tiêu chuẩn riêng biệt cho năng lượng tái tạo. Trong lĩnh vực logistics, các doanh nghiệp Mỹ tích cực huy động trái phiếu xanh, khoản vay xanh để tài trợ cho các dự án thân thiện môi trường, bao gồm phương tiện điện và cơ sở năng lượng tái tạo.

Để đạt được mục tiêu giảm phát thải, các doanh nghiệp Mỹ đã áp dụng nhiều giải pháp hiệu quả, bao gồm định giá carbon thông qua việc thiết lập chi phí carbon nội bộ hoặc tham gia thị trường carbon. Bên cạnh đó, họ cũng tận dụng cơ chế vay liên kết bền vững với lãi suất ưu đãi khi đạt được mục tiêu giảm phát thải.

Hợp tác công - tư đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng bền vững, ví dụ như trạm sạc. Các doanh nghiệp Mỹ cũng tối ưu hóa lợi ích từ các ưu đãi thuế và hỗ trợ tài chính của chính phủ để đầu tư vào công nghệ xanh và năng lượng tái tạo.

Cam kết phát thải ròng của Việt Nam và hành trình thực hiện

Việt Nam đã khẳng định cam kết mạnh mẽ trong việc giảm thiểu phát thải khí nhà kính, góp phần ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu.

Năm 2028, Việt Nam sẽ chính thức triển khai thị trường tín chỉ carbon, tạo động lực cho các doanh nghiệp tích cực tham gia giao dịch để giảm thiểu phát thải. Quyết định số 13/2024/QĐ-TTg đã quy định danh mục 2.166 cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính trong năm 2024.

Cảng Đình Vũ Hải Phòng. Ảnh: Hoàng Anh.

Mục tiêu của việc kiểm kê là để đo lường và cấp phép phát thải carbon (carbon allowances) cho từng cơ sở. Trong đó, ngành giao thông vận tải cần có những chiến lược phù hợp để thích nghi với bối cảnh mới trong tương lai.

Năm 2040, Việt Nam cam kết ngừng sử dụng than trong các hoạt động công nghiệp và phát điện, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc chuyển đổi năng lượng.

Năm 2050, Việt Nam đặt mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 (net zero emissions), thể hiện quyết tâm cao độ trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.

Việc thực hiện cam kết phát thải ròng đặt ra nhiều thách thức cho ngành logistics Việt Nam, đòi hỏi sự thích ứng và chuyển đổi mạnh mẽ.

Để hiện thực hóa cam kết mạnh mẽ về giảm thải ròng bằng 0 vào năm 2050, ngành logistics Việt Nam cần nỗ lực triển khai đồng bộ các giải pháp hiệu quả, tiếp thu kinh nghiệm từ các doanh nghiệp logistics hàng đầu thế giới.

Cần thiết phải xây dựng một chiến lược giảm khí nhà kính toàn diện, rõ ràng, tập trung vào mục tiêu giảm thải carbon tối ưu và nhanh chóng. Bên cạnh đó, việc đầu tư vào công nghệ vận tải xanh, bao gồm xe điện, xe tải hybrid và các công nghệ tiết kiệm nhiên liệu, là một bước đi chiến lược cần thiết.

Chuyển đổi liên phương thức trong phát triển hệ thống vận tải, kết hợp hài hòa giữa đường bộ, đường biển và đường sắt, sẽ góp phần tối ưu hóa hiệu quả vận chuyển. Ứng dụng công nghệ số hóa chuỗi cung ứng, thông qua việc đầu tư vào nền tảng kỹ thuật số, là chìa khóa để nâng cao hiệu quả và tối ưu hóa các hành trình vận chuyển.

Song song với đó, việc khuyến khích sử dụng nhiên liệu bền vững, như nhiên liệu sinh học, cùng với việc tăng cường hợp tác quốc tế và tham gia các dự án bù đắp carbon, là những giải pháp quan trọng, góp phần tạo nên một ngành logistics xanh, bền vững.

'Chìa khoá' giúp ngành logistics bứt phá

'Chìa khoá' giúp ngành logistics bứt phá

Doanh nghiệp -  2 tuần

Chuyển đổi số đang được xem là một trong các phương thức hiệu quả kéo giảm chi phí và để ngành logistics phát triển bứt phá.

'Siêu cảng' logistics của T&T - YCH ứng dụng công nghệ Al

'Siêu cảng' logistics của T&T - YCH ứng dụng công nghệ Al

Tiêu điểm -  1 tháng

“Siêu cảng” ICD Vĩnh Phúc sẽ được tích hợp công nghệ AI, cùng giải pháp công nghệ đột phá, đưa Việt Nam trở thành một mắt xích chiến lược trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

ICD Vĩnh Phúc định hướng thành cảng logistics xanh đầu tiên của châu Á

ICD Vĩnh Phúc định hướng thành cảng logistics xanh đầu tiên của châu Á

Tiêu điểm -  1 tháng

“Siêu cảng” ICD Vĩnh Phúc đã đưa các giải pháp phát triển bền vững tiên tiến vào các hoạt động cốt lõi với cam kết đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2040.

Cuộc chơi mới của Tập đoàn Bühler tại Việt Nam

Cuộc chơi mới của Tập đoàn Bühler tại Việt Nam

Phát triển bền vững -  1 giờ

Tập đoàn Bühler đẩy mạnh phát triển thiết bị ngành vật liệu công nghệ cao vào thị trường Việt Nam với kỳ vọng thúc đẩy ngành sản xuất công nghiệp xe điện tại đây.

Bí mật sau đà tăng trưởng thần tốc của thương mại điện tử

Bí mật sau đà tăng trưởng thần tốc của thương mại điện tử

Tiêu điểm -  17 giờ

Thương mại điện tử được dự báo có thể tăng trưởng tới 35% mỗi năm trong bốn năm tới.

Gỡ nút thắt nguồn lực cho chuyển đổi xanh

Gỡ nút thắt nguồn lực cho chuyển đổi xanh

Phát triển bền vững -  17 giờ

Chuyển đổi xanh trong doanh nghiệp cần được kích hoạt thông qua tháo gỡ nút thắt trong triển khai các công cụ tài chính xanh.

Quảng Trị thúc đẩy tiến độ dự án LNG Hải Lăng

Quảng Trị thúc đẩy tiến độ dự án LNG Hải Lăng

Tiêu điểm -  17 giờ

Tỉnh Quảng Trị đang thúc đẩy tiến độ dự án điện khí LNG Hải Lăng giai đoạn 1, trị giá 54.000 tỷ đồng, với mục tiêu đưa vào vận hành từ năm 2029.

Đổi nợ thành cổ phần: Còn cách nào khác cho doanh nghiệp địa ốc?

Đổi nợ thành cổ phần: Còn cách nào khác cho doanh nghiệp địa ốc?

Tài chính -  20 giờ

Để giảm áp lực trả nợ và chi phí lãi vay, nhiều doanh nghiệp địa ốc vẫn buộc phải chọn giải pháp phát hành cổ phần để hoán đổi nợ.

Tái tạo ở Liên hoan Sáng tạo và thiết kế Việt Nam 2024

Tái tạo ở Liên hoan Sáng tạo và thiết kế Việt Nam 2024

Nhịp cầu kinh doanh -  22 giờ

Liên hoan Sáng tạo và thiết kế Việt Nam (VFCD) thường niên lần thứ sáu với chủ đề “tái tạo” diễn ra tại Hà Nội từ ngày 16 - 22/11/2024.

Gen Z 'đại tu' nơi làm việc

Gen Z 'đại tu' nơi làm việc

Diễn đàn quản trị -  22 giờ

Thế hệ Z đang định hình lại nơi làm việc với phong cách làm việc linh hoạt, ưu tiên sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống, làm việc từ xa và các giờ làm việc không cố định.