Không 'bỏ nữ giới lại phía sau', doanh nghiệp sẽ 'xanh' hơn

Để giải quyết tình trạng thiếu hụt nhân tài đang cận kề và thúc đẩy tăng trưởng bền vững, bao trùm trong quá trình chuyển đổi xanh, khu vực tư nhân của Việt Nam cần có các hành động nhằm thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ vào lực lượng lao động.

Khuyến nghị này được đưa ra trong báo cáo được công bố ngày 18/6 bởi Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) với sự hỗ trợ của Chính phủ Australia.

Các ngành năng lượng mặt trời, tái chế nhựa và sản xuất lúa gạo đóng vai trò trung tâm trong các mục tiêu khí hậu của Việt Nam. Tuy nhiên, tỷ lệ nữ giới hiện diện trong lực lượng lao động chính thức và các vị trí lãnh đạo tại ba ngành này vẫn còn rất thấp, chỉ chiếm trung bình lần lượt là 23% và 21%.

Một trong những nguyên nhân là các khuôn mẫu nghề nghiệp đang hạn chế việc tuyển dụng và giữ chân lao động nữ, đơn cử như nam giới phù hợp hơn với một số vai trò kỹ thuật nhất định, cũng như lo lắng của doanh nghiệp liên quan đến chế độ nghỉ phép, trách nhiệm của phụ nữ với gia đình.

Hầu hết doanh nghiệp được khảo sát chưa phát triển các chương trình cố vấn hoặc tài trợ để hỗ trợ phát triển sự nghiệp cho phụ nữ, đặc biệt trong lĩnh vực tái chế nhựa và sản xuất lúa gạo. 

Khi các ngành này tăng trưởng để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thị trường cũng như mở ra hàng loạt cơ hội việc làm xanh, khoảng cách giới sẽ kìm hãm đổi mới sáng tạo, làm chậm tốc độ tăng trưởng và giảm khả năng cạnh tranh và năng suất của doanh nghiệp.

Việc loại bỏ các rào cản đối với sự tham gia của phụ nữ sẽ giúp thu hẹp khoảng cách kỹ năng, xây dựng nguồn nhân lực sẵn sàng cho tương lai và cải thiện hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. 

Theo kết quả từ báo cáo, các doanh nghiệp thúc đẩy bình đẳng giới có khả năng thích ứng tốt hơn với rủi ro khí hậu, giảm phát thải, nắm bắt cơ hội tăng trưởng mới và thu hút được sự quan tâm mạnh mẽ từ các nhà đầu tư. 

Một số doanh nghiệp được phỏng vấn cho biết, việc triển khai một kế hoạch hành động trong doanh nghiệp nhằm thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ, ví dụ như áp dụng chính sách cơ hội bình đẳng, là điều kiện để được tiếp cận các nguồn tài chính cạnh tranh.

Nhóm Ngân hàng Thế giới ước tính, lộ trình hướng tới phát thải ròng bằng 0 của Việt Nam sẽ tạo ra gần một triệu việc làm mới tính tới năm 2040, đặc biệt là trong các lĩnh vực liên quan đến khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM). Do đó, các doanh nghiệp cần có những biện pháp chủ động để đảm bảo phụ nữ có thể tiếp cận công bằng các cơ hội việc làm này.

“Khi phụ nữ tham gia vào lực lượng lao động, nền kinh tế sẽ được hưởng lợi. Mở rộng cơ hội việc làm cho phụ nữ không chỉ mang lại thịnh vượng chung, mà còn tăng cường khả năng chống chịu và thúc đẩy tăng trưởng bao trùm, đặc biệt trong các lĩnh vực then chốt cho quá trình chuyển đổi xanh của Việt Nam”, Đại sứ Australia tại Việt Nam – bà Gillian Bird cho biết. 

Bà nhấn mạnh: “Bằng cách tăng cường sự tham gia của phụ nữ trong các ngành quan trọng để ứng phó với biến đổi khí hậu, chúng ta có thể đẩy nhanh tiến độ đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0, đồng thời đảm bảo rằng các lợi ích của tăng trưởng được chia sẻ cho tất cả mọi người”.

Theo ông Thomas Jacobs, Giám đốc quốc gia của IFC tại Việt Nam, Campuchia và Lào, cam kết mạnh mẽ của Việt Nam về một nền kinh tế phát thải thấp và có khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu không chỉ là một yêu cầu tất yếu, mà còn là cơ hội lớn để các doanh nghiệp tư nhân đóng vai trò tiên phong trong tiến trình chuyển đổi và kiến tạo một tương lai bao trùm hơn.

Lộ trình hành động cụ thể theo từng ngành cho thấy, những doanh nghiệp quan tâm tới vai trò của nữ giới có lợi thế rõ rệt trong việc thu hẹp khoảng cách kỹ năng, tạo ra việc làm tốt hơn, thu hút đầu tư và dẫn đầu quá trình chuyển đổi xanh của Việt Nam với một mô hình vận hành hiệu quả và bền vững hơn.