Năm 2020 là năm thành công nhất trong lịch sử ngành công nghiệp điện gió toàn cầu khi có thêm 93GW điện từ các nhà máy mới lắp đặt, tăng 53% so với cùng kỳ năm ngoái, cho thấy khả năng hồi phục mạnh mẽ của ngành giữa bối cảnh Covid-19, theo báo cáo điện gió toàn cầu 2021.
Nhờ có các đổi mới công nghệ và những lợi thế kinh tế từ quy mô, thị trường điện gió toàn cầu đã tăng trưởng gần gấp bốn lần trong thập kỷ qua, và tự khẳng định vị thế là một trong những nguồn năng lượng có khả năng cạnh tranh và bền vững nhất trên thế giới.
Trong năm 2020, mức tăng trưởng kỷ lục của ngành là nhờ Trung Quốc và Mỹ gia tăng lắp đặt các công trình điện gió. Hai thị trường điện gió lớn nhất thế giới này đã lắp đặt 75% số lượng nhà máy điện gió mới trong năm ngoái, đồng thời đóng góp hơn một nửa tổng công suất điện gió toàn cầu.
Hiện nay, tổng công suất điện gió trên thế giới đã đạt 743GW, giúp giảm phát thải hơn 1,1 tỷ tấn CO2 một năm – tương đương lượng phát thải hàng năm ở châu Phi.
Tuy là công nghệ năng lượng sạch với tiềm năng loại bỏ các-bon cao nhất trên mỗi MW điện, báo cáo của Hội đồng Năng lượng gió toàn cầu (GWEC) đánh giá tốc độ triển khai điện gió hiện tại vẫn không đủ để thế giới đạt được mức trung hòa các-bon vào năm 2050. Theo đó, các nhà hoạch định chính sách cần có các hành động khẩn cấp ngay từ bây giờ để mở rộng quy mô điện gió với tốc độ cần thiết.
Theo tính toán của các cơ quan năng lượng quốc tế, thế giới cần lắp đặt tối thiểu 180GW năng lượng gió mới mỗi năm để kìm hãm mức tăng nhiệt độ toàn cầu ở dưới 2 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp, đồng thời sẽ cần lắp đặt 280GW hàng năm để đi đúng lộ trình cho mục tiêu không phát thải vào năm 2050.
GWEC kêu gọi các nhà hoạch định chính sách thực hiện “tình trạng khẩn cấp về khí hậu” để đẩy nhanh hơn quá trình gỡ bỏ các rào cản chính sách, cải cách cơ cấu hành chính để tăng cường và đẩy quá trình phê duyệt và cấp giấy phép triển khai cho các dự án; đầu tư mạnh mẽ hơn nữa cho lưới điện, các trạm điện cũng như hệ thống hạ tầng thiết yếu khác nhằm tạo điều kiện cho các dự án lắp đặt mới tăng tốc.
Bên cạnh đó, GWEC cũng kiến nghị thúc đẩy cải cách thị trường năng lượng để đảm bảo các thị trường này chịu trách nhiệm cho những chi phí xã hội thực sự từ ô nhiễm do nhiên liệu hóa thạch, đồng thời tạo điều kiện chuyển đổi nhanh chóng sang hệ thống sử dụng năng lượng tái tạo.
Theo ông Ben Backwell, Giám đốc điều hành của GWEC, người dân và chính phủ trên khắp thế giới đang dần nhận ra rằng chỉ có một cánh cửa cơ hội hẹp để tránh khỏi tình trạng biến đổi khí hậu nguy hiểm.
“Phát triển kỷ lục tại Trung Quốc và Mỹ trong năm ngoái là một tín hiệu đáng khích lệ, nhưng giờ đây chúng ta cần các quốc gia còn lại trên thế giới cũng nỗ lực hơn nữa để đạt được mục tiêu đề ra”, ông cho hay.
Feng Zhao, trưởng phòng Chiến lược và nghiên cứu thị trường tại GWEC, khuyến nghị ngành công nghiệp điện gió phải bắt tay với chính phủ, cộng đồng cũng như các ngành khác như năng lượng mặt trời, lưu trữ năng lượng và dầu khí để tìm ra giải pháp tăng tốc tiến trình chuyển đổi hiệu quả nhất có thể.
Điện gió đất liền và ngoài khơi sẽ đóng một vai trò rất quan trọng trong việc loại bỏ các-bon không chỉ electron mà còn cả các phân tử bằng cách thúc đẩy thương mại hóa với các giải pháp chuyển đổi, lưu trữ năng lượng cạnh tranh về chi phí.
Feng Zhao nhận định đây chính là chìa khóa để đạt được mục tiêu không phát thải trong các ngành khó cắt giảm phát thải như các ngành công nghiệp nặng hay vận tải đường dài, đồng thời cho phép loại bỏ hoàn toàn các-bon khỏi cuộc sống.
