Leader talk

PGS.TS Vũ Minh Khương: Dự thảo luật đặc khu kinh tế hiện nay chưa thật khoa học và có tầm

Đặng Hoa Thứ tư, 09/05/2018 - 08:30

PGS.TS Vũ Minh Khương, thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, các đặc khu kinh tế phải là điểm hút về công nghệ, nhân tài và là nơi để khẳng định đẳng cấp với thế giới.

Dự thảo Luật đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt (đặc khu kinh tế) đang chờ Quốc hội phê duyệt, đây là một dự luật với nhiều cải cách đột phá, đưa ra nhiều chính sách ưu đãi nhằm thu hút đầu tư nhất là đầu nước ngoài. 

Các địa điểm được nghiên cứu phát triển thành đặc khu kinh tế bao gồm: Vân Đồn (Quảng Ninh), Bắc Vân Phong (Khánh Hòa) và Phú Quốc (Kiên Giang).

PGS.TS Vũ Minh Khương: Dự thảo luật đặc khu kinh tế hiện nay chưa thật khoa học và có tầm
PGS.TS Vũ Minh Khương

Đánh giá về những ưu đãi trong dự thảo luật, PGS.TS Vũ Minh Khương, giảng viên Trường chính sách công Lý Quang Diệu (Đại học quốc gia Singapore), thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, dự thảo luật đặc khu kinh tế hiện nay chưa thật khoa học và có tầm, bởi lẽ Việt Nam coi trọng quá nhiều về ưu đãi mà chưa có giải pháp thu hút các nhà đầu tư ưu tú. 

Trong khi đó, các đặc khu kinh tế trên thế giới thu hút được nhiều doanh nghiệp lớn đầu tư vào chính bởi có một cơ chế bền vững chứ không phải ưu đãi. Theo ông Khương, cần nhìn nhận lại những ưu đãi như miễn giảm thuế, tăng thời hạn giao đất... như trong dự luật.

PGS.TS Vũ Minh Khương là chuyên gia cao cấp về chính sách phát triển kinh tế, trường Chính sách công Lý Quang Diệu (Đại học Quốc gia Singapore).
Ông cũng từng làm tư vấn cho Quỹ Tiền tệ quốc tế, Ngân hàng Thế giới... Ông nhận bằng Tiến sĩ chính sách công và Thạc sĩ quản trị kinh doanh của Đại học Harvard.

Đối với các ưu đãi về thuế, ông Khương cho rằng, việc miễn giảm thuế tại các đặc khu kinh tế là không hợp lý vì có thể sẽ làm cạn kiệt ngân sách.

Lấy ví dụ từ Singapore, một quốc gia đã phát triển thành công các đặc khu kinh tế, ông Khương cho biết, ở quốc gia này, thuế vẫn phải thu và ưu đãi về thuế là hết sức hạn chế.

Nhà nước sẽ sử dụng tiền thuế mà chính các doanh nghiệp đóng để hỗ trợ cho các nhà đầu tư có dự án nằm trong vùng được hưởng các chính sách ưu đãi nhất định trong việc phát triển hạ tầng. Bằng cách này, Nhà nước vừa có thể đảm bảo nguồn thu, vừa đảm bảo ngân sách mà vẫn hỗ trợ được cho các nhà đầu tư.

Trong khi đó, ông Khương nhìn nhận, ở Việt Nam tiền thuế Nhà nước thu về là không đáng kể trong khi ưu đãi ở mức cao làm cạn kiệt ngân sách, số lượng nhà đầu tư cũng không hề ít tại các đặc khu kinh tế.

Đồng thời, việc miễn giảm như vậy trong vài năm đầu có thể khiến các nhà đầu tư coi là điều mặc nhiên dẫn đến việc thu thuế về sau sẽ rất khó. 

Do đó, ông Khương cho rằng, ưu đãi về thuế cần có một sự linh hoạt nhất định. Trong vài ba năm đầu sẽ có một số hỗ trợ đặc biệt tuy nhiên sang năm thứ tư khi các đặc khu kinh tế đã cất cánh và trở nên hấp dẫn hơn nhiều đối với các nhà đầu tư thì không cần ưu đãi, hỗ trợ đặc biệt nữa.

Đối với việc xây dựng quy hoạch của các đặc khu, ông Khương cho biết, Chính phủ cần xây dựng một cách có tầm nhìn và tính toán kỹ lưỡng. Việc trích quỹ đất cần tính toán đến quyền lợi của những người thực sự có đóng góp cho sự phát triển của các đặc khu kinh tế. 

Bên cạnh đó, cần chú ý đến quyền lợi của những người dân sống tại các vùng đất đó, tránh để tiền rơi vào những cò đất buôn bán chạy chọt, lợi dụng cơ chế.

“Trước hết toàn bộ quy hoạch đất phải rõ ràng, tránh trường hợp làm mất cả bản đồ như Thủ Thiêm. Việt Nam có tư duy cởi mở, hội nhập và quyết liệt nhưng nếu thiết chế không tốt và chiến lược không có tầm thì không đi xa được”, ông Khương nhìn nhận.

Đối với quy định thời hạn giao đất, dự thảo luật cũng đưa ra thời hạn ưu đãi thuê đất lâu nhất tại các đặc khu kinh tế là 99 năm thay vì 70 năm như hiện nay. Ông Khương cho rằng, con số này là quá cao vì sẽ khiến các đặc khu kinh tế bị thiên lệch về hướng thu hút các nhà đầu tư có tính đầu cơ.

Việc duy trì thời hạn giao đất 70 năm như hiện nay không chỉ tăng ủng hộ của nhân dân mà còn khuyến khích các dự án ứng dụng kỹ thuật có tiến bộ nhanh và mang lại hiệu quả sớm.

Trước đó, nhiều đại biểu quốc hội cũng cho rằng, việc giao đất với thời hạn tới 99 năm là quá dài so với chu kỳ thu hồi vốn của hoạt động sản xuất, kinh doanh và có thể bất lợi cho Nhà nước do nền kinh tế thế giới đang có sự biến động mạnh mẽ, có thể dẫn đến những thay đổi khó dự báo về vai trò, vị trí của một số ngành, nghề được ưu tiên trong nền kinh tế.

Theo ban soạn thảo Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt, quy định này gây nhiều khó khăn trong thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng trong trường hợp cần thu hồi đất để sử dụng vào mục đích khác. Đồng thời, tạo sự khan hiếm quỹ đất để phục vụ phát triển kinh tế xã hội tại các đặc khu trong dài hạn.

Bên cạnh đó, quy định này có thể sẽ gây ra phản ứng tiêu cực của người dân, doanh nghiệp, xã hội ngoài đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt trong trường hợp dự án được phép cho thuê đất 99 năm triển khai chậm tiến độ, không thành công, không mang lại lợi ích cho người dân và nền kinh tế hoặc các nhà đầu tư thực hiện chuyển nhượng lại dự án cho nhà đầu tư khác.

Cần có một luật chung cho các đặc khu

Theo ông Khương, Việt Nam cần có một luật chung cho các đặc khu kinh tế, có thể triển khai ở bất kỳ đâu và bất kỳ khi nào để nếu chỗ này làm chưa tốt thì sẽ rút ra bài học kinh nghiệm, hoàn thiện khi áp dụng ở nơi khác với các cơ chế linh hoạt.

Trên cơ sở luật chung này, nghị định áp dụng luật đặc khu kinh tế cho Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc là bước đi khởi đầu.

Ông Khương nhấn mạnh, việc phát triển các đặc khu kinh tế tại Việt Nam là hết sức cần thiết và phải làm. Bởi lẽ làm đặc khu là tạo nên một thiết chế đặc biệt để Việt Nam có thể phát triển mạnh mẽ hơn nữa với sự giám sát của toàn dân thông qua các phương tiện truyền thông.

“Một thể chế ưu tú trong các đặc khu kinh tế với sự giám sát của toàn dân là cần thiết để xử lý và đào thải các nhà lãnh đạo yếu kém. Thực tế hiện nay ai cũng thích làm đặc khu vì được hưởng lợi lớn nhưng thực ra nếu làm tốt cơ chế sẽ khắc nghiệt hơn rất nhiều, chẳng khác nào cưỡi lên lưng hổ”, ông Khương nói.

Đồng thời, các đặc khu kinh tế phải là điểm hút về công nghệ, nhân tài và là nơi để khẳng định đẳng cấp với thế giới. 

Mạnh tay ‘cắt cơn’ sốt đất đặc khu Vân Đồn, Phú Quốc

Mạnh tay ‘cắt cơn’ sốt đất đặc khu Vân Đồn, Phú Quốc

Bất động sản -  6 năm
Thực trạng giá đất tăng chóng mặt tại các đặc khu kinh tế đang khiến các địa phương ráo riết ban hành lệnh cấm chuyển nhượng, chuyển đổi mục đích sử dụng đất để cắt cơn sốt đất ảo tại đây.
Mạnh tay ‘cắt cơn’ sốt đất đặc khu Vân Đồn, Phú Quốc

Mạnh tay ‘cắt cơn’ sốt đất đặc khu Vân Đồn, Phú Quốc

Bất động sản -  6 năm
Thực trạng giá đất tăng chóng mặt tại các đặc khu kinh tế đang khiến các địa phương ráo riết ban hành lệnh cấm chuyển nhượng, chuyển đổi mục đích sử dụng đất để cắt cơn sốt đất ảo tại đây.
Khánh Hòa yêu cầu tạm dừng giao dịch đất đai tại đặc khu Bắc Vân Phong

Khánh Hòa yêu cầu tạm dừng giao dịch đất đai tại đặc khu Bắc Vân Phong

Bất động sản -  6 năm

Sau tỉnh Quảng Ninh, Kiên Giang, đến lượt tỉnh Khánh Hòa yêu cầu tạm dừng chuyển mục đích sử dụng đất, tách thửa, chuyển quyền sử dụng đất tại khu vực quy hoạch đặc khu kinh tế tương lai Bắc Vân Phong.

Cần liều thuốc đắng hạ nhiệt sốt đất đặc khu

Cần liều thuốc đắng hạ nhiệt sốt đất đặc khu

Leader talk -  6 năm

Nếu không có biện pháp quản lý phù hợp, cơn sốt đất đang càn quét tại các đặc khu tương lai như Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc sẽ để lại những hệ luỵ khôn lường.

Tổ hợp khách sạn 3 trong 1 đầu tiên ở đặc khu Vân Đồn

Tổ hợp khách sạn 3 trong 1 đầu tiên ở đặc khu Vân Đồn

Bất động sản -  6 năm

Tập đoàn CEO và tập đoàn quản lý khách sạn hàng đầu thế giới Accor vừa ký bản ghi nhớ phát triển tổ hợp Sonasea Van Don Complex.

Không còn trưởng đặc khu: Đặc khu kinh tế có thực sự hấp dẫn?

Không còn trưởng đặc khu: Đặc khu kinh tế có thực sự hấp dẫn?

Tiêu điểm -  7 năm

Theo nhiều chuyên gia, đặc khu kinh tế không chỉ là những ưu đãi về kinh tế mà còn là sự đặc biệt về thể chế hành chính. Nếu không có được cả hai yếu tố này, đặc khu sẽ khó có thể đảm bảo được sự hấp dẫn của mình.

T&T Group sản xuất pin lưu trữ, tăng tốc chiến lược năng lượng tái tạo

T&T Group sản xuất pin lưu trữ, tăng tốc chiến lược năng lượng tái tạo

Leader talk -  12 giờ

T&T Group chủ động chiến lược trung hòa vấn đề thuế quan, đón đầu vận hội năng lượng tái tạo, theo chia sẻ của bà Nguyễn Thị Thanh Bình, Phó tổng giám đốc Tập đoàn.

Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một

Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một

Leader talk -  2 ngày

Trân trọng giới thiệu toàn văn bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm với tiêu đề: "Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một".

KOL và hiệu ứng đám đông: Khi người tiêu dùng dễ bị thao túng

KOL và hiệu ứng đám đông: Khi người tiêu dùng dễ bị thao túng

Leader talk -  2 ngày

Sự thiếu tự chủ trong nhận thức cá nhân kết hợp với tâm lý đám đông khiến người tiêu dùng dễ bị dẫn dắt trong thời đại bùng nổ truyền thông và mạng xã hội.

Sai lầm trong lãnh đạo: Khi trợ lực hóa trở lực

Sai lầm trong lãnh đạo: Khi trợ lực hóa trở lực

Leader talk -  3 ngày

Trong bối cảnh thế giới liên tục biến động, vấn đề không còn nằm ở việc lãnh đạo có mặt hay không mà là hiện diện một cách đúng đắn và kịp thời hay chưa.

'Bỏ tiền' xây thể chế

'Bỏ tiền' xây thể chế

Leader talk -  5 ngày

Nhà nước cần đầu tư xứng đáng, thực chất cho hoạt động xây dựng chính sách, pháp luật để hoàn thiện thể chế, mở đường cho phát triển trong kỷ nguyên vươn mình.

Vốn đầu tư công giải ngân chậm chạp

Vốn đầu tư công giải ngân chậm chạp

Tiêu điểm -  2 giờ

Mặc dù đã hết bốn tháng đầu năm nhưng 24 bộ, cơ quan trung ương và địa phương giải ngân vốn đầu tư công ở mức dưới 5%, thậm chí còn chưa bắt đầu giải ngân vốn.

Cần mở rộng đối tượng áp ‘luồng xanh’ thủ tục đầu tư, kinh doanh

Cần mở rộng đối tượng áp ‘luồng xanh’ thủ tục đầu tư, kinh doanh

Tiêu điểm -  2 giờ

“Luồng xanh” là thủ tục đầu tư, kinh doanh đặc biệt theo phương thức hậu kiểm, được đánh giá là chìa khóa quan trọng tạo cơ chế bứt phá cho nền kinh tế.

Cơn bão 'kiệt sức' ăn mòn sự gắn bó của nhân tài với doanh nghiệp

Cơn bão 'kiệt sức' ăn mòn sự gắn bó của nhân tài với doanh nghiệp

Diễn đàn quản trị -  2 giờ

Giữ chân người tài không phải là trò chơi của ngân sách mà là nghệ thuật lắng nghe và thấu hiểu người lao động, đặc biệt là khi họ đang dần kiệt sức.

LDG buộc hoàn tiền khách mua dự án Tân Thịnh, cựu chủ tịch lĩnh án

LDG buộc hoàn tiền khách mua dự án Tân Thịnh, cựu chủ tịch lĩnh án

Tiêu điểm -  3 giờ

Công ty cho biết những khách hàng muốn nhận lại tiền đã thanh toán khi mua nhà tại Khu dân cư Tân Thịnh, LDG sẽ tiếp nhận yêu cầu và trả lại tiền.

Vinhomes lãi lớn quý I nhờ đâu?

Vinhomes lãi lớn quý I nhờ đâu?

Doanh nghiệp -  5 giờ

Vinhomes đặt mục tiêu doanh thu năm nay đạt 180.000 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 42.000 tỷ đồng.

Trước bão thuế quan, Viconship vẫn tăng vốn 'khủng', đẩy mạnh thâu tóm doanh nghiệp cảng biển

Trước bão thuế quan, Viconship vẫn tăng vốn 'khủng', đẩy mạnh thâu tóm doanh nghiệp cảng biển

Doanh nghiệp -  6 giờ

Cùng với việc thoái vốn khỏi các khoản đầu tư ngoài ngành và tiến hành thâu tóm cổ phần các doanh nghiệp logistics, Viconship đang dần hoàn thiện hệ sinh thái vận tải biển.

Giá vàng hôm nay 29/4: Tăng lần thứ hai trong ngày

Giá vàng hôm nay 29/4: Tăng lần thứ hai trong ngày

Vàng -  6 giờ

Giá vàng hôm nay 29/4 bất ngờ tăng thêm vào gần giờ trưa ở tất cả các nhà bán thêm từ 200.000 – 500.000 đồng/lượng.