Nghị định 245: Hoàn thiện khung pháp lý, khơi thông vốn ngoại, tăng khả năng nâng hạng

Dũng Phạm Thứ sáu, 12/09/2025 - 16:32
Nghe audio
0:00

Các quy định mới được kỳ vọng góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào thị trường chứng khoán Việt Nam.

Ngày 11/9, Nghị định 245 chính thức được ban hành, sửa đổi 89 điều và bãi bỏ một số nội dung tại 22 điều của Nghị định 155/2020/NĐ-CP. Các quy định mới có hiệu lực ngay từ ngày ký, mở ra nhiều thay đổi quan trọng đối với hoạt động trên thị trường chứng khoán.

Nâng cao trách nhiệm của công ty chứng khoán

Ngay từ phần quy định chung, Nghị định 245 đã có nhiều chỉnh lý nhằm thống nhất cách hiểu và triển khai. Khái niệm “cơ cấu lại doanh nghiệp” được làm rõ, trong đó tiêu chí “tổng giá trị tài sản” để xác định một giao dịch cơ cấu lại (từ 35% tổng tài sản trở lên) sẽ căn cứ trên báo cáo tài chính đã được kiểm toán.

Nếu doanh nghiệp có đơn vị trực thuộc không có tư cách pháp nhân, căn cứ sẽ là báo cáo tài chính tổng hợp. Với doanh nghiệp là công ty mẹ, chỉ tiêu này được tính theo giá trị thấp hơn giữa báo cáo tài chính riêng và báo cáo tài chính hợp nhất.

Một điểm quan trọng khác là việc nâng cao trách nhiệm của công ty chứng khoán trong tư vấn hồ sơ chào bán, phát hành và niêm yết. Các tổ chức tư vấn buộc phải trực tiếp thực hiện, không được thuê ngoài hay chuyển giao cho đơn vị khác, cũng không được chỉ ký tên trên hợp đồng hoặc bản cáo bạch.

Song hành với đó, quy trình nộp và trả kết quả thủ tục hành chính được thống nhất thông qua Cổng Dịch vụ công quốc gia, cho phép sử dụng tài khoản định danh điện tử. Đây là bước đi nhằm đẩy nhanh tiến trình số hóa dịch vụ công trong lĩnh vực chứng khoán.

Giảm thời gian lên sàn sau IPO còn 30 ngày

Đối với hoạt động chào bán và phát hành, nghị định bổ sung trách nhiệm báo cáo cũng như công bố thông tin về việc sử dụng vốn. Doanh nghiệp phải báo cáo định kỳ 6 tháng kể từ khi kết thúc đợt phát hành cho tới khi giải ngân hết số tiền huy động. Báo cáo sử dụng vốn đã kiểm toán phải được trình tại Đại hội đồng cổ đông thường niên.

Trong trường hợp chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO), hồ sơ phải có báo cáo về vốn điều lệ đã góp, được kiểm toán độc lập. Đặc biệt, thời gian đưa cổ phiếu lên sàn sau IPO kết hợp với niêm yết được rút ngắn còn 30 ngày, thay vì 90 ngày như trước đây.

Với trái phiếu, các điều kiện chào bán ra công chúng được siết chặt hơn. Doanh nghiệp phát hành phải có xếp hạng tín nhiệm, ngoại trừ trường hợp được tổ chức tín dụng hoặc tổ chức tài chính quốc tế bảo lãnh thanh toán toàn bộ gốc và lãi. Kết quả đánh giá từ ba tổ chức uy tín quốc tế là Moody’s, Standard & Poor’s và Fitch Ratings được chấp nhận, tạo điều kiện để doanh nghiệp tiết kiệm chi phí.

Nghị định đồng thời đặt ra tiêu chí an toàn tài chính, quy định hệ số nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp phát hành trái phiếu không vượt quá 5 lần. Ngoại lệ áp dụng cho các doanh nghiệp Nhà nước, bất động sản, ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán và quản lý quỹ. Nếu phát hành nhiều đợt, giá trị trái phiếu từng đợt không được vượt quá vốn chủ sở hữu.

Một loạt thủ tục được đơn giản hóa. Nghị định 245 bãi bỏ điều kiện tỷ lệ chào bán thành công 70% đối với chào bán chứng khoán ra công chúng cho cổ đông hiện hữu. Hồ sơ phát hành cũng không còn cần văn bản chấp thuận của Ngân hàng Nhà nước đối với phương án phát hành trái phiếu của tổ chức tín dụng.

Bên cạnh đó, quy định về giới hạn tổng số tiền huy động từ một đợt chào bán tại Việt Nam không vượt quá 30% vốn đầu tư của dự án cũng được loại bỏ. Kỳ hạn trái phiếu chào bán ra công chúng rút ngắn từ tối thiểu 10 năm xuống còn 5 năm, giúp tăng tính linh hoạt cho doanh nghiệp.

Khơi thông vốn ngoại, tăng khả năng nâng hạng

Một thay đổi quan trọng khác là việc điều chỉnh thủ tục công nhận nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp để phù hợp với giấy tờ pháp lý nước ngoài, tạo thuận lợi hơn cho quá trình tham gia phát hành riêng lẻ.

Quyền lợi của nhà đầu tư ngoại được củng cố khi nghị định bãi bỏ quy định cho phép đại hội đồng cổ đông hoặc điều lệ công ty đặt trần sở hữu thấp hơn mức pháp luật cho phép. Các công ty đại chúng có thời hạn 12 tháng để hoàn tất thủ tục thông báo tỷ lệ sở hữu ngoại tối đa.

Thủ tục cấp mã số giao dịch cho nhà đầu tư nước ngoài cũng được đơn giản hóa. Họ có thể giao dịch ngay khi hệ thống điện tử xác nhận, không cần chờ giấy chứng nhận như trước. Ngân hàng Nhà nước cải tiến quy trình mở tài khoản vốn và thanh toán, giảm chi phí và thời gian tiếp cận thị trường.

Đáng chú ý, công ty quản lý quỹ nước ngoài được phép sở hữu hai mã số giao dịch riêng biệt cho hoạt động tự doanh và quản lý tài sản khách hàng. Đây là nền tảng quan trọng để áp dụng mô hình giao dịch tổng (Omnibus Trading Account - OTA) theo chuẩn quốc tế.

Nghị định cũng bổ sung cơ sở pháp lý để triển khai cơ chế đối tác bù trừ trung tâm (CCP). Dù thời hạn muộn nhất là cuối năm 2027, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước kỳ vọng hệ thống có thể vận hành ngay từ quý I/2027.

Quy định mới làm rõ việc ngân hàng thương mại và chi nhánh ngân hàng nước ngoài được tham gia với tư cách thành viên bù trừ trên thị trường cơ sở. Công ty chứng khoán là thành viên bù trừ phải phối hợp với ngân hàng lưu ký không làm thành viên bù trừ trong hoạt động thanh toán, nhằm đảm bảo ngân hàng lưu ký vẫn có thể tham gia hệ thống CCP, giữ an toàn cho tài sản của nhà đầu tư nước ngoài.

Tăng cường quản trị, bảo vệ nhà đầu tư

Nghị định 245 tiếp tục sửa đổi các quy định về quản trị công ty đại chúng, hướng tới hạn chế xung đột lợi ích. Trách nhiệm báo cáo và công bố thông tin về việc sử dụng vốn từ các đợt phát hành được quy định rõ ràng, bao gồm cả trường hợp huy động vốn không phục vụ dự án cụ thể.

Ngoài ra, nghị định bổ sung các quy định liên quan đến quyền lợi của nhà đầu tư trong trường hợp tài khoản bị phong tỏa hoặc khi bị cấm giao dịch. Những điều chỉnh này góp phần tăng cường tính minh bạch, đồng thời bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư.

FTSE Russell sẽ công bố kết quả nâng hạng thị trường Việt Nam vào ngày 8/10

FTSE Russell sẽ công bố kết quả nâng hạng thị trường Việt Nam vào ngày 8/10

Tài chính -  3 tháng
Đây là dấu mốc quan trọng sau nhiều năm cải cách, hứa hẹn mở ra dòng vốn ngoại mới cho thị trường chứng khoán Việt Nam.
FTSE Russell sẽ công bố kết quả nâng hạng thị trường Việt Nam vào ngày 8/10

FTSE Russell sẽ công bố kết quả nâng hạng thị trường Việt Nam vào ngày 8/10

Tài chính -  3 tháng
Đây là dấu mốc quan trọng sau nhiều năm cải cách, hứa hẹn mở ra dòng vốn ngoại mới cho thị trường chứng khoán Việt Nam.
Kinh doanh cốt lõi èo uột, doanh nghiệp sống nhờ đầu tư chứng khoán

Kinh doanh cốt lõi èo uột, doanh nghiệp sống nhờ đầu tư chứng khoán

Tài chính -  3 tháng

Trong quý II/2025, lợi nhuận từ hoạt động đầu tư chứng khoán đang trở thành nguồn thu chính giúp nhiều công ty duy trì lợi nhuận.

Bộ Tài chính rút đề xuất áp thuế 20% đối với lãi bán chứng khoán

Bộ Tài chính rút đề xuất áp thuế 20% đối với lãi bán chứng khoán

Tài chính -  3 tháng

Bộ Tài chính vừa rút lại phương án đánh thuế 20% trên thu nhập chịu thuế hằng năm đối với hoạt động chuyển nhượng chứng khoán.

VPBankS chốt kế hoạch IPO, nâng mục tiêu lợi nhuận 2025

VPBankS chốt kế hoạch IPO, nâng mục tiêu lợi nhuận 2025

Tài chính -  3 tháng

Nguồn vốn thu về sẽ được phân bổ cho hoạt động tự doanh chứng khoán, cho vay ký quỹ và các nghiệp vụ kinh doanh hợp pháp khác.

Đọng hàng nghìn tỷ đồng vì thuế giá trị gia tăng: Đề xuất lược bỏ nhiều quy định

Đọng hàng nghìn tỷ đồng vì thuế giá trị gia tăng: Đề xuất lược bỏ nhiều quy định

Tài chính -  1 ngày

Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng tập trung sửa đổi ba nhóm vấn đề chính, tránh lãng phí thời gian và chi phí của doanh nghiệp, đặc biệt trong nông nghiệp.

Dragon Capital: Chuyển hóa tài sản số thành dòng vốn dài hạn

Dragon Capital: Chuyển hóa tài sản số thành dòng vốn dài hạn

Tài chính -  1 ngày

Việc thí điểm tài sản số, tài sản mã hóa vào hệ thống tài chính chính thức được Dragon Capital đánh giá cao, khi mở ra nhiều cơ hội mới cho nền kinh tế.

Phạt đến 200 triệu đồng khi vi phạm trong lĩnh vực tài sản số

Phạt đến 200 triệu đồng khi vi phạm trong lĩnh vực tài sản số

Tài chính -  2 ngày

Bộ Tài chính đề xuất mức phạt tới 200 triệu đồng nhằm thiết lập trật tự và tính minh bạch cho thị trường tài sản số, tài sản mã hóa trong giai đoạn thí điểm.

Đằng sau kế hoạch tăng vốn 'thần tốc' của Chứng khoán HD

Đằng sau kế hoạch tăng vốn 'thần tốc' của Chứng khoán HD

Tài chính -  3 ngày

Tập trung phục vụ một nhóm khách hàng đặc biệt, thường trong cùng một hệ sinh thái là hướng phát triển giúp nhiều công ty chứng khoán nhỏ "lột xác".

Sau chuyển đổi số là chuyển đổi blockchain, tài sản số

Sau chuyển đổi số là chuyển đổi blockchain, tài sản số

Tài chính -  4 ngày

Chuyển đổi blockchain, tài sản số theo nhà đồng sáng lập Ninety Eight sẽ là xu hướng bắt buộc tại Việt Nam, đóng vai trò là "xương sống" cho nền kinh tế mới.

Việt Nam và Campuchia cùng khai trương cặp cửa khẩu quốc tế

Việt Nam và Campuchia cùng khai trương cặp cửa khẩu quốc tế

Tiêu điểm -  11 giờ

Cửa khẩu quốc tế Tân Nam – Meun Chey sẽ đóng vai trò cửa ngõ hợp tác giao lưu quan trọng, thúc đẩy hợp tác kinh tế và thương mại biên giới, đóng góp vào sự phát triển vững mạnh của quan hệ Việt Nam và Campuchia.

Vietnam Airlines và FPT bắt tay tổ chức sự kiện “kết đôi” cho nhân viên

Vietnam Airlines và FPT bắt tay tổ chức sự kiện “kết đôi” cho nhân viên

Nhịp cầu kinh doanh -  12 giờ

Vietnam Airlines vừa phối hợp cùng FPT tổ chức sự kiện “MAYBE: Biết đâu đó là định mệnh” - hoạt động kết nối dành cho nhân sự trẻ của hai doanh nghiệp.

Lần thứ 5, SHB được vinh danh trong Top 10 doanh nghiệp có báo cáo thường niên tốt nhất

Lần thứ 5, SHB được vinh danh trong Top 10 doanh nghiệp có báo cáo thường niên tốt nhất

Nhịp cầu kinh doanh -  12 giờ

Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB) tiếp tục được vinh danh trong Top 10 doanh nghiệp có báo cáo thường niên tốt nhất nhóm ngành tài chính, đánh dấu lần thứ 5 nhận giải thưởng danh giá này.

iPOS.vn ra mắt ứng dụng quản lý bán hàng cho hộ kinh doanh F&B

iPOS.vn ra mắt ứng dụng quản lý bán hàng cho hộ kinh doanh F&B

Nhịp cầu kinh doanh -  12 giờ

iPOS.vn vừa giới thiệu ứng dụng quản lý bán hàng FABiBox nhằm hỗ trợ các hộ kinh doanh F&B tuân thủ quy định mới về thuế và hóa đơn điện tử.

Quảng Ninh kiến tạo mô hình tăng trưởng mới nhờ tư duy đột phá

Quảng Ninh kiến tạo mô hình tăng trưởng mới nhờ tư duy đột phá

Tiêu điểm -  12 giờ

Quảng Ninh đang bước vào giai đoạn phát triển mới khi tái cấu trúc mô hình tăng trưởng dựa trên thể chế và quản trị hiện đại.

Khai mạc lễ hội trà quốc tế, nhiều kỷ lục được vinh danh

Khai mạc lễ hội trà quốc tế, nhiều kỷ lục được vinh danh

Nhịp cầu kinh doanh -  12 giờ

Với quy mô quốc tế cùng sự tham gia của nhiều chuyên gia, đại sứ, doanh nghiệp trong nước và nước ngoài, lễ hội trà quốc tế đánh dấu bước chuyển quan trọng trong nỗ lực quảng bá văn hóa trà Việt và thúc đẩy ngành trà vươn ra thế giới.

Tuyến đường sắt cao tốc Bến Thành - Cần Giờ dự kiến khởi công ngày 19/12

Tuyến đường sắt cao tốc Bến Thành - Cần Giờ dự kiến khởi công ngày 19/12

Tiêu điểm -  14 giờ

Tuyến đường sắt Bến Thành - Cần Giờ có thời gian di chuyển 20,3 phút giữa hai điểm. Vinspeed làm nhà đầu tư dự án với tổng mức đầu tư khoảng 102.430 tỷ đồng.

Đọc nhiều