Người 'chơi' với mùi hương

Chữa lành bằng liệu pháp mùi hương

Si - Khiết Hương Trang là một khu vườn nông nghiệp hữu cơ rộng khoảng 2,7ha nằm ở Xuân Bảo, Cẩm Mỹ, Đồng Nai. Vườn trồng chính bưởi da xanh cùng các loại như: Cây thuốc, cây ăn quả cho và các loài hoa. Nguyễn Quang Huy - người sáng lập Green Vietnam và Si Healing Gardens dành hai tuần mỗi tháng để tổ chức các khóa Aromatherapy ngắn hạn (từ một đến vài ngày), giúp cho những người có vấn đề về tâm lý, cả người lớn và trẻ em.

“Trong cuộc sống hiện đại, ai trong chúng ta đều trải qua các trạng thái tinh thần khác nhau mỗi ngày, từ bình thường đến căng thẳng, thậm chí có trầm cảm. Ranh giới giữa các trạng thái này là sợi dây mong manh, nếu không biết cách giải tỏa căng thẳng thì những trạng thái cảm xúc tiêu cực sẽ làm giảm chất lượng sống của bạn và người xung quanh.

Aromatherapy là liệu pháp mùi hương, bằng cách sử dụng tinh dầu qua khứu giác và xúc giác để chăm sóc sức khỏe tinh thần. Tôi đã từng có những cảm xúc tiêu cực thường trực nhưng cứ nghĩ do mình bị áp lực công việc quá mức. Đến khi hiểu về Aromatherapy, tôi mới biết mình từng bị trầm cảm”, anh Huy chia sẻ.

Cũng theo anh Huy, con người thời hiện đại thường bỏ quên khứu giác và xúc giác hay nói cách khác là quên chạm và ngửi. 

Vì vậy, mỗi người có thể bỏ quên một mùi hương ký ức hay mùi hương yêu thích và cũng bỏ quên sức khỏe tinh thần của mình. 

Mọi người thường chỉ giải quyết các biểu hiện bề nổi của da, dạ dày, gan… nhưng không biết rằng, trong nhiều trường hợp, các vấn đề đó lại bắt nguồn từ vấn đề tâm trí. 

Chỉ khi giải quyết vấn đề sức khỏe tinh thần mới giải quyết nguyên nhân gốc rễ, từ đó các vấn đề cơ thể mới được cải thiện. Tinh dầu hay mùi hương tác động đến não bộ giúp giảm căng thẳng, stress và trầm cảm, nhờ các cấu tử có mùi rất nhỏ của nó.

Anh Huy cho biết: “Tinh chất thơm tho chiết xuất từ những cây hương liệu, phân tích sắc khí sẽ tiết lộ rằng đó là một hỗn hợp phức tạp của các phân tử như terpen, phenol, aldehyd, rượu, este, oxit, ketone - mỗi loại có tạo ra một loạt hiệu ứng khác nhau. Nếu nhìn sâu vào nguồn gốc bản chất của các phân tử này với cái nhìn vĩ mô phổ quát sẽ nhận ra không một loại tinh dầu nào chỉ là một chất lỏng trơ lì, hay một tập hợp thiếu sự sống”.

Theo giải thích của anh Huy, dù có thể sử dụng tinh dầu qua đường uống (dược phẩm) và dùng lên da (mỹ phẩm, massage), cách an toàn và hiệu quả nhất vẫn là thông qua khứu giác. 

Y học cổ truyền Ayuveda với những lý luận giá trị về tính tương hợp tự nhiên nói rằng khứu giác được hết nối với nguyên tố đất và xúc giác liên quan đến nguyên tố Khí. Mặt khác, chỉ cần quan sát cũng có thể thấy các phân tử mùi hương khuếch tán trong không khí, chúng ta ngửi cũng từ không khí. Những phân tử mùi hương không đi thẳng từ nơi phát hương và đến mũi, mà chúng còn dạo chơi giữa các hốc xoang của chúng ta.

“Các vấn đề tâm lý của con người không quá khó để tự ý thức được, chỉ cần bạn tìm ra cách để diễn tả nó”, anh Huy nói. 

Trong Aromatherapy có một phần liên quan đến tâm lý và các hình thái tâm lý của mùi hương. Người thực hành trải nghiệm mùi hương trong một môi trường phù hợp (như vườn cây chẳng hạn), cảm xúc của họ sẽ được “vuốt ve”, đó là một trong những liệu pháp rất hiệu quả. 

Thiên nhiên ở đây là không gian tràn đầy năng lượng tích cực, chất xúc tác để mỗi người tìm được cách giao tiếp với góc riêng bên trong của mình.

Tại Si – Khiết Hương Trang, những người tham gia hành trình chữa lành sẽ được anh Huy hướng dẫn làm quen với các hình thái tâm lý của tinh dầu, cùng nhau tham gia các hoạt động đơn giản tại vườn như làm một bánh xà bông có mùi hương yêu thích. 

Anh cũng là người lắng nghe những câu chuyện ẩn sâu của họ: “Ai cũng có nhu cầu được giãi bày các vấn đề của mình, nhất là những tổn thương sâu kín bên trong. Đôi khi, họ chỉ cần tôi lắng nghe, không cần tôi hiểu hay khuyên răn gì”. 

Tại vườn Si, mọi người tự do chơi với cỏ cây có mùi hương, ghi lại những khoảng khắc với trời mây, hoa thơm, côn trùng… đó cũng là một trong những cách giúp giải tỏa tổn thương một cách nhẹ nhàng.

Ngoài ra, anh Huy còn có một khu vườn rộng 2ha ở Pleiku có nhà gỗ, trồng cà phê, và một khu vườn rộng 2,3ha ở Phan Rí với không khí biển, xương rồng cùng một vài loại gia vị ưa nắng. Hai nơi này cũng sẽ trở thành những khu vườn chữa lành trong thời gian tới, khi anh Huy tìm được các đối tác phù hợp và có cùng đam mê.

Chuyển giao công thức chữa lành

Khởi nghiệp trong lĩnh vực tinh dầu từ năm 2014, đến nay, Anh Huy đã sáng tạo hơn 2.000 công thức sản phẩm. 

Nhiều trong số các sản phẩm của anh được sử dụng tại cửa tiệm nhỏ tên Si, bán cho các công ty về dược liệu hoặc bán tại thị trường Nhật Bản và Hàn Quốc. 

Nhóm R&D của anh hiện có hai tiến sĩ về mỹ phẩm và phòng nghiên cứu của anh đặt tại Seoul (Hàn Quốc). Dù thị trường tinh dầu cạnh tranh gay gắt cả về giá lẫn chất lượng nhưng sản phẩm tại Si đến nay vẫn bán với giá cao mà không bị cạnh tranh. 

“Thứ tôi bán là sản phẩm từ tinh dầu, chỉ là một nguyên liệu được sử dụng với tỷ lệ từ 10-15% để tạo ra sản phẩm chăm sóc da, tóc, sức khỏe tinh thần. Thay vì bán cho khách hàng nhiều sản phẩm đơn, tôi sẽ phối trộn với tỷ lệ đúng, để cho họ một sản phẩm hỗn hợp đủ và an toàn”, anh Huy cho biết.

Với cách làm này, bất cứ công thức mới nào của Si cũng không dễ bị làm giả hoặc bị cạnh tranh.

Mỗi loại thực vật có đặc trưng khí hậu và thổ nhưỡng riêng, cũng vì vậy mà chất lượng tinh dầu cũng sẽ khác nhau khi canh tác khác nhau. 

Anh Huy không quá cực đoan nguồn gốc tinh dầu hay nguyên liệu mà tìm đến những nguồn nguyên liệu có chất lượng tốt nhất trên thế giới. Đó là một khu vườn đầy sức sống, canh tác không hóa chất, sau đó là giống cây rồi mới tới phương pháp chiết xuất và chất lượng tinh dầu. 

Chẳng hạn như anh chỉ sử dụng Lavender của các quốc gia dọc theo vĩ tuyến 43 như Bungaria, Hokkaido hay Tasmania. Còn ở Việt Nam, anh sử dụng một số loại cây tinh dầu có lợi thế về thổ nhưỡng và tính hoang dã như bạc hà ở Bình Thuận, Nha Trang (Khánh Hòa).

Khác với hương liệu tổng hợp, thường chỉ đóng vai trò là “mùi hương” thuần túy trong các sản phẩm hương liệu và nước hoa, tinh dầu bên cạnh mùi hương còn có các công dụng trong chăm sóc sức khỏe tinh thần và sắc đẹp. 

Yêu cầu “tinh khiết và tự nhiên - Pure & Natural” của tinh dầu là nhằm đảm bảo tính nguyên chất, không thay đổi thêm bớt bởi tự nhiên có quy luật của nó. 

Nếu chỉ lấy phần mình cho là tốt, bỏ qua những phần khác thì không còn lợi ích tổng thể nữa. Chẳng hạn như trong tinh dầu bạc hà có hơn 200 cấu tử hóa học khác nhau, trong đó cấu tử menthol có tỷ lệ từ 40 - 90% (tùy từng loại). 

Nếu tách và chỉ sử dụng menthol, bỏ qua gần 200 cấu tử khác, lúc đó, phần menthol sử dụng mặc dù chiết xuất từ 100% thiên nhiên nhưng nó không còn tinh khiết nữa, không còn “năng lượng sống” như tinh dầu vốn có.

Càng đi sâu vào lĩnh vực Aromatherapy, anh Huy càng thấy tinh dầu là một liệu pháp chữa bệnh hiệu quả. Vì vậy, anh luôn muốn mở rộng tìm kiếm và chuyển giao công thức các sản phẩm của anh cho những người tâm huyết, để ngày càng nhiều người được hưởng lợi từ tinh dầu với 100% chiết xuất từ thiên nhiên.

Anh cho biết: “Nếu không thật sự tâm huyết, bạn sẽ rất dễ ngả nghiêng với nhiều nguyên liệu tổng hợp, nhanh, rẻ... như thế sẽ đi ngược lại tôn chỉ trở về thiên nhiên mà tôi muốn truyền cảm hứng. Đối tác chuyển giao công thức cũng cần phải đủ điều kiện tài chính. Muốn phát triển một đơn vị sản phẩm, cần số vốn từ 15.000 - 50.000 USD, chưa tính tới các chi phí thương mại khác nếu có”.

Các công thức ứng dụng tinh dầu của Si hiện đang rất “được lòng” thị trường hiện nay là sản phẩm chăm sóc cá nhân và chăm sóc sắc đẹp như các sản phẩm dưỡng da mặt “không nước”, chăm sóc tóc giảm gãy rụng, chăm sóc sức khỏe tinh thần để hỗ trợ ngủ ngon, giảm căng thẳng và stress, sản phẩm chăm sóc em bé và mẹ bầu...

“Tùy vào sự yêu thích của đối tác mà tôi sẽ chuyển giao một hoặc một nhóm các sản phẩm liên quan. Đối tác thành công thì tôi cũng thành công, nên tôi sẽ không khư khư giữ công thức cho riêng mình. Đối tác của Si phải xác định là sản phẩm đó sẽ gắn bó lâu dài, nên mình phải đặt tâm huyết vào nó, để nó đủ điều kiện để bán tại bất kỳ thị trường nào trên thế giới và nó cũng làm nên thương hiệu của bạn”, anh chia sẻ.

Không như mọi người nghĩ, không nhất thiết phải rất nhạy cảm về mùi mới làm và kinh doanh tinh dầu được. Vì theo anh Huy, ai cũng có sự nhạy cảm nhất định về mùi, đó là bản năng. 

Làm về tinh dầu hay nói cách khác, sử dụng tinh dầu là nguyên liệu thay thế các chất tạo mùi tổng hợp, không chỉ giải quyết yếu tố “mùi” mà còn là những lợi ích thiết thực từ tinh dầu mang lại cho con người. 

Vì vậy, đối tác muốn chuyển giao công thức tinh dầu từ Si không cần phải làm ra mùi hương, chỉ cần nhạy cảm vừa đủ, để biết cách dùng tinh dầu nói thay cảm xúc của mình là được.