Nhìn lại thương mại Việt Nam - EU gần một thập kỷ qua

Mai Anh Thứ sáu, 28/06/2019 - 10:58

Với EVFTA, xuất khẩu của Việt Nam sang Liên minh châu Âu (EU) sẽ có thêm cú huých lớn giữa bối cảnh đà tăng tích cực trong gần 10 năm qua.

EU là thị trường xuất khẩu lớn thứ 2 của Việt Nam.

Tháng 10/2010, Việt Nam và EU đồng ý khởi động đàm phán Hiệp định thương mại tự do (EVFTA) và chính thức bắt đầu đàm phán giữa tháng 6/2012.

Sau gần 10 năm, “quả ngọt” đã được tạo ra trong mối quan hệ ngày càng phát triển tốt đẹp giữa EU và Việt Nam khi EVFTA và Hiệp định bảo hộ đầu tư (IPA) sẽ được ký vào Chủ nhật tới (30/6) tại Hà Nội.

Bộ Công Thương nhận định nếu được đưa vào thực thi, EVFTA sẽ là cú hích rất lớn cho xuất khẩu của Việt Nam, giúp đa dạng hóa thị trường và mặt hàng xuất khẩu, đặc biệt là các mặt hàng nông, thủy sản cũng như những mặt hàng Việt Nam vốn có nhiều lợi thế cạnh tranh.

Năm 2018, EU là thị trường xuất khẩu lớn thứ 2 của Việt Nam với giá trị kim ngạch xuất khẩu đạt gần 42 tỷ USD, tăng 10% so với năm trước đó. Trong 8 năm qua, xuất khẩu sang thị trường này ghi nhận mức tăng trưởng trung bình năm trên 14%.

Kim ngạch nhập khẩu đạt 13,89 tỷ USD năm ngoái, tăng 14% so với năm 2017 và tăng trưởng trung bình năm đạt gần 9% trong cùng giai đoạn trên.

Trong quan hệ thương mại với EU, Việt Nam đạt mức thặng dư lên đến gần 28 tỷ USD vào năm 2018 và duy trì thặng dư trung bình trong 8 năm qua ở mức 19 tỷ USD.

Đồng thời, tốc độ tăng của xuất khẩu từ Việt Nam sang EU cũng nhanh hơn nhiều so với chiều ngược lại, cho thấy Việt Nam đang có nhiều lợi thế trong thương mại với thị trường này.

Nhìn lại thương mại Việt Nam - EU gần một thập kỷ qua
Số liệu từ Tổng cục Hải quan.

5 mặt hàng xuất khẩu chủ lực từ Việt Nam sang EU trong năm 2018 bao gồm điện thoại các loại và linh kiện; giày dép; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; dệt may; thủy sản và máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng.

Về điện thoại các loại và linh kiện, kim ngạch xuất khẩu sang EU đạt 13,36 tỷ USD, tăng 11% so với năm 2017. Từ năm 2011, tốc độ tăng trưởng bình quân năm đạt 27% và phần lớn là nhờ giá trị năm 2012 tăng vọt.

Năm 2018, Việt Nam xuất khẩu 4,7 tỷ USD giá trị hàng giày dép sang EU, tăng nhẹ 1,5% so với năm 2017, tăng trung bình 9% mỗi năm giai đoạn 2011 – 2018. Đáng chú ý, xuất khẩu mặt hàng này đang có dấu hiệu chững mạnh vào năm ngoái.

Về máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, kim ngạch xuất khẩu đạt 5,47 tỷ USD, tăng 19% so với năm 2017, vượt qua giày dép để trở thành mặt hàng xuất ngoại nhiều thứ 2 trong năm 2018. Trong vài năm trở lại đây, mặt hàng này đã được đẩy mạnh xuất khẩu vào thị trường EU.

Kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may đạt 4,16 tỷ USD năm 2018, tăng hơn 10% so với năm trước đó và tốc độ bình quân năm đạt 7,4%. Sau khi có sự chững lại vào năm 2016 khi chỉ tăng 2,6% so với năm 2015, xuất khẩu của mặt hàng này vào EU đã tạo được đà tăng tích cực hai năm trở lại đây,

Đối với máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng khác, kim ngạch xuất khẩu đạt 2,27 tỷ USD năm ngoái, tăng 22% so với năm 2017. Mặc dù đây là mặt hàng đạt mức tăng trưởng cao nhất trong các loại kể trên nhưng lại có đà tăng không ổn định nhất qua các năm.

Kim ngạch xuất khẩu hàng thủy sản đạt 1,47 tỷ USD, tăng nhẹ 0,7% so với năm 2017. Tốc độ tăng trưởng của mặt hàng này vào thị trường EU đang có dấu hiệu chững lại sau khi tăng mạnh tới gần 22% vào năm 2017. Điều này phần lớn do ảnh hưởng của ‘thẻ vàng’ mà EU dành cho Việt Nam vào cuối năm 2017.

Ngay khi hiệp định có hiệu lực, EU sẽ xóa bỏ thuế nhập khẩu đối với khoảng 85,6% số dòng thuế, tương đương 70,3% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường này.

Sau 07 năm, EU sẽ xóa bỏ thuế nhập khẩu đối với 99,2% số dòng thuế, tương đương 99,7% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang đối tác này. Đối với khoảng 0,3% kim ngạch xuất khẩu còn lại, EU cam kết dành cho Việt Nam hạn ngạch thuế quan với thuế nhập khẩu trong hạn ngạch là 0%.

Như vậy, gần 100% giá trị xuất khẩu của Việt Nam sang EU sẽ được xóa bỏ thuế nhập khẩu sau một lộ trình ngắn. Đây là mức cam kết cao nhất đối tác dành cho Việt Nam trong các hiệp định thương mại đã được ký kết.

Cam kết mở cửa thị trường mạnh mẽ trong EVFTA được Bộ Công Thương đánh giá chắc chắn sẽ thúc đẩy quan hệ thương mại song phương, giúp mở rộng hơn nữa thị trường cho hàng xuất khẩu của Việt Nam.

Với cam kết xóa bỏ thuế nhập khẩu lên tới gần 100% biểu thuế và giá trị thương mại mà hai bên đã thống nhất, cơ hội gia tăng xuất khẩu cho những mặt hàng Việt Nam có lợi thế như dệt may, da giày, nông thủy sản (kể cả gạo, đường, mật ong, rau củ quả), đồ gỗ là rất đáng kể.

Theo nghiên cứu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, EVFTA sẽ giúp kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU tăng thêm khoảng 20% vào năm 2020; 42,7% vào năm 2025 và 44,37% vào năm 2030 so với viễn cảnh không có hiệp định.

Đồng thời, kim ngạch nhập khẩu từ EU cũng tăng nhưng với tốc độ thấp hơn xuất khẩu, cụ thể là khoảng 15,28% vào năm 2020; 33,06% vào năm 2025 và 36,7% vào năm 2030.

Về mặt vĩ mô, EVFTA góp phần làm GDP của Việt Nam tăng thêm ở mức bình quân 2,18 – 3,25% giai đoạn 2019 – 2023; 4,57 – 5,30% giai đoạn 2024 – 2028 và 7,07 – 7,72% giai đoạn 2029 – 2033. 

Ngành nông nghiệp đối mặt nhiều thách thức khi Việt Nam tham gia EVFTA

Ngành nông nghiệp đối mặt nhiều thách thức khi Việt Nam tham gia EVFTA

Tiêu điểm -  5 năm

Do hàng rào thuế dần được cắt giảm nên mức độ cạnh tranh gia tăng mạnh, những quy định về truy xuất nguồn gốc của các nước nhập khẩu cũng ngày càng chặt chẽ và cao hơn.

EuroCham nói về triển vọng thương mại, đầu tư Việt Nam - EU sau Hiệp định tự do

EuroCham nói về triển vọng thương mại, đầu tư Việt Nam - EU sau Hiệp định tự do

Leader talk -  5 năm

Ông Nicolas Audier, đồng Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp châu Âu (EuroCham) nhận định EVFTA mang lại lợi ích không chỉ cho doanh nghiệp và người tiêu dùng mà cả vấn đề phúc lợi, tiền lương và mức sống của hàng triệu người Việt Nam.

EVFTA đặt ra nhiều bài toán cho doanh nghiệp Việt

EVFTA đặt ra nhiều bài toán cho doanh nghiệp Việt

Tiêu điểm -  6 năm

Việc chưa sẵn sàng có những hành động mạnh mẽ đổi mới và số hoá hoạt động kinh doanh sẽ khiến doanh nghiệp Việt bỏ lỡ cơ hội lớn khi Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA) nhiều khả năng sẽ được phê chuẩn ngay trong năm 2019.

Quốc hội chốt còn 34 tỉnh, thành phố

Quốc hội chốt còn 34 tỉnh, thành phố

Tiêu điểm -  23 giờ

Quốc hội thông qua nghị quyết sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh còn 28 tỉnh và 6 thành phố trực thuộc trung ương.

Áp thuế tiêu thụ đặc biệt với đồ uống có đường: Vẫn còn nhiều vướng mắc

Áp thuế tiêu thụ đặc biệt với đồ uống có đường: Vẫn còn nhiều vướng mắc

Tiêu điểm -  1 ngày

Nhiều ý kiến cho rằng, việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt với đồ uống có đường khó đạt được mục tiêu giảm tỷ lệ thừa cân, béo phì.

Chính phủ yêu cầu kiểm soát đà tăng giá bất động sản

Chính phủ yêu cầu kiểm soát đà tăng giá bất động sản

Tiêu điểm -  1 ngày

Thủ tướng yêu cầu khẩn trương đưa ra phương án để tăng khả năng tiếp cận nhà ở của người dân, mở rộng nguồn cung.

Đổi mới tư duy, nâng tầm tham mưu chiến lược tuyên giáo, dân vận trong giai đoạn mới

Đổi mới tư duy, nâng tầm tham mưu chiến lược tuyên giáo, dân vận trong giai đoạn mới

Tiêu điểm -  2 ngày

Đảng bộ Ban Tuyên giáo và dân vận Trung ương sẽ đổi mới mạnh mẽ tư duy, nâng cao chất lượng tham mưu, ứng dụng công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo trong kỷ nguyên số.

Tìm hướng 'dìu dắt' 5 triệu hộ kinh doanh lên doanh nghiệp

Tìm hướng 'dìu dắt' 5 triệu hộ kinh doanh lên doanh nghiệp

Tiêu điểm -  2 ngày

Nâng cấp 5 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động để đạt được mục tiêu cả nước có 2 triệu doanh nghiệp theo Nghị quyết 68 là hoàn toàn khả thi.

Cú sốc thuế Mỹ: Thức tỉnh để thoát khỏi thế bị động

Cú sốc thuế Mỹ: Thức tỉnh để thoát khỏi thế bị động

Leader talk -  50 phút

“Cơn lốc thuế quan” từ Mỹ đang khuấy đảo dòng chảy thương mại toàn cầu - đây chính là thời điểm doanh nghiệp Việt cần tái cấu trúc nền tảng, hành động linh hoạt và vững vàng hơn.

Giá vàng hôm nay 13/6: Trung Đông 'dậy sóng', vàng phi nước đại

Giá vàng hôm nay 13/6: Trung Đông 'dậy sóng', vàng phi nước đại

Vàng -  1 giờ

Giá vàng hôm nay 13/6 tăng 1 - 1,5 triệu đồng/lượng đối với cả vàng miếng và vàng nhẫn SJC, đà tăng tiếp tục mạnh hơn giữa căng thẳng leo thang tại Trung Đông.

Bất động sản Đà Nẵng: Nghỉ dưỡng hạ nhiệt, chung cư soán ngôi

Bất động sản Đà Nẵng: Nghỉ dưỡng hạ nhiệt, chung cư soán ngôi

Bất động sản -  18 giờ

Bất động sản nghỉ dưỡng ven biển tại Đà Nẵng đang ở giai đoạn trầm lắng sau thời gian tăng trưởng nóng, trong khi chung cư sở hữu lâu dài lại trở thành lựa chọn ưu tiên của các nhà đầu tư.

Sáu năm liên tiếp Lotte Finance tăng vốn điều lệ

Sáu năm liên tiếp Lotte Finance tăng vốn điều lệ

Tài chính -  19 giờ

Năm nay, vốn điều lệ của Lotte Finance đã tăng hơn 726 tỷ đồng so với năm 2024, từ 4.186 tỷ đồng lên hơn 4.912 tỷ đồng để thúc đẩy cho vay tiêu dùng.

'Lối thoát' sau nhiều năm mắc kẹt của CTX Holdings

'Lối thoát' sau nhiều năm mắc kẹt của CTX Holdings

Doanh nghiệp -  20 giờ

Bán đi dự án "vàng" tại Cầu Giấy, CTX Holdings dự kiến ghi nhận kết quả kinh doanh cao nhất kể từ khi thành lập, đồng thời có nguồn lực để bước vào chu kỳ mới.

Từ sự vụ C.P. Việt Nam: Lỗ hổng quản trị nguy hiểm khi phớt lờ tiếng nói nội bộ

Từ sự vụ C.P. Việt Nam: Lỗ hổng quản trị nguy hiểm khi phớt lờ tiếng nói nội bộ

Diễn đàn quản trị -  20 giờ

Sự việc của C.P. Việt Nam là hồi chuông cảnh tỉnh cho các doanh nghiệp về hệ thống quản trị minh bạch và hiệu quả.

Đầu tư giáo dục theo cách của BITEX

Đầu tư giáo dục theo cách của BITEX

Leader talk -  20 giờ

Với Tổng giám đốc BITEX Trần Thanh Thảo, muốn đất nước phát triển mạnh mẽ thì không có con đường nào bền vững hơn đầu tư vào giáo dục.

Đọc nhiều