Tiêu điểm

Những điểm mới của Luật Nhà ở vừa được sửa đổi

An Chi Thứ ba, 28/11/2023 - 15:49

Siết chặt quy định về việc xây dựng chung cư mini, đẩy mạnh xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, mở rộng đối tượng thuê nhà ở công vụ là một số nội dung đáng chú ý trong Luật Nhà ở vừa được thông qua.

Quốc hội chính thức thông qua Luật Nhà ở (sửa đổi). Ảnh: Quochoi.vn

Quốc hội vừa thông qua Luật Nhà ở (sửa đổi) với nhiều nội dung mới sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2025.

Siết quy định xây dựng chung cư mini

Luật sửa đổi yêu cầu cá nhân có quyền sử dụng đất ở, nếu có nhu cầu đầu tư chung cư mini để bán (không giới hạn quy mô số căn); hoặc từ 20 căn hộ trở lên để cho thuê thì phải đáp ứng điều kiện làm chủ đầu tư dự án nhà ở, phải thực hiện thủ tục theo quy định của pháp luật đối với dự án nhà ở.

Theo đó, các cá nhân phải thực hiện theo quy định của bộ trưởng Bộ Xây dựng; đáp ứng yêu cầu về phòng cháy, chữa cháy theo quy định của pháp luật về phòng cháy, chữa cháy đối với nhà ở nhiều tầng nhiều căn hộ của cá nhân.

Hàng chục dự án nhà ở lao đao vì thiếu 'đất ở'

Bên cạnh đó, dự án phải đáp ứng điều kiện theo quy định của ủy ban nhân dân cấp tỉnh về đường giao thông để phương tiện chữa cháy thực hiện nhiệm vụ chữa cháy tại nơi có nhà ở nhiều tầng nhiều căn hộ của cá nhân.

Ủy ban nhân dân các cấp, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, có trách nhiệm kiểm tra, thanh tra việc đáp ứng yêu cầu, điều kiện quy định của các dự án trên địa bàn.

Quy định này nhằm khắc phục các tồn tại, hạn chế trong phát triển, quản lý, sử dụng loại hình nhà ở này thời gian qua, đồng thời bảo đảm hài hòa giữa yêu cầu quản lý và nhu cầu phát triển, đáp ứng nguồn cung nhà ở cho một bộ phận người dân ở đô thị.

Đẩy mạnh xây dựng nhà ở cho công nhân

Về xây dựng nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp, theo Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, việc quy định về xây dựng nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp là cần thiết nhằm thể chế hóa Nghị quyết số 06-NQ/TW của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Do vậy, Luật Nhà ở sửa đổi đã bổ sung vào các điều về quy hoạch, bố trí quỹ đất, yêu cầu đối với dự án đầu tư xây dựng nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp.

Theo đó, căn cứ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở cấp tỉnh, cơ quan có thẩm quyền quyết định việc bố trí quỹ đất trong phần diện tích đất thương mại, dịch vụ của khu công nghiệp để làm nhà lưu trú công nhân và các công trình dịch vụ, tiện ích công cộng phục vụ người lao động làm việc tại doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã sản xuất trong khu công nghiệp đó.

Khu đất để làm nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp và các công trình dịch vụ, tiện ích công cộng phải bảo đảm khoảng cách an toàn về môi trường với khu sản xuất trong khu công nghiệp.

Chính phủ quy định điều kiện bảo đảm an toàn về môi trường, quy mô, tỷ lệ diện tích đất phát triển nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp.

Điều 95 quy định dự án đầu tư xây dựng nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp phải phù hợp với quy hoạch xây dựng khu công nghiệp, đáp ứng nhu cầu về diện tích nhà ở cho công nhân.

Dự án đầu tư xây dựng nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp phải được Ban quản lý khu công nghiệp chấp thuận chủ trương đầu tư, chấp thuận nhà đầu tư theo quy định áp dụng đối với dự án đầu tư xây dựng nhà ở theo quy định của pháp luật về đầu tư; quản lý, kiểm soát về chất lượng, tiêu chuẩn diện tích, giá thuê trong khu công nghiệp.

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phải bố trí đủ quỹ đất dành để phát triển nhà ở xã hội

Về quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội, để thuận lợi cho việc phát triển các dự án, Luật Nhà ở sửa đổi quy định ủy ban nhân dân cấp tỉnh phải bố trí đủ quỹ đất dành để phát triển nhà ở xã hội theo chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở cấp tỉnh đã được phê duyệt.

Đối với khu vực nông thôn, ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ điều kiện của địa phương để bố trí quỹ đất dành để phát triển nhà ở xã hội.

Không thể xây nhà ở xã hội với tư duy 'làm từ thiện'

Đối với các đô thị loại đặc biệt, loại I, loại II và loại III, căn cứ quy định của Chính phủ, ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định việc chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại phải dành một phần diện tích đất ở trong dự án đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để xây dựng nhà ở xã hội. Hoặc, quỹ đất nhà ở xã hội có thể được bố trí ở vị trí khác ngoài phạm vi dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại tại đô thị đó.

Doanh nghiệp cũng có thể đóng tiền tương đương giá trị quỹ đất đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để xây dựng nhà ở xã hội.

Các chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội sẽ được hưởng các ưu đãi như được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với toàn bộ diện tích đất của dự án; chủ đầu tư không phải thực hiện thủ tục xác định giá đất, tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được miễn và không phải thực hiện thủ tục đề nghị miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.

Chủ đầu tư được ưu đãi thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định của pháp luật về thuế, được hưởng lợi nhuận định mức tối đa 10% tổng chi phí đầu tư xây dựng đối với phần diện tích xây dựng nhà ở xã hội;

Doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội được dành tỷ lệ tối đa 20% tổng diện tích đất ở trong phạm vi dự án đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để đầu tư xây dựng công trình kinh doanh dịch vụ, thương mại, nhà ở thương mại cùng các ưu đãi về vay vốn khác...

Mở rộng đối tượng thuê nhà ở công vụ

Về đối tượng được thuê nhà ở công vụ, Điều 45 Luật Nhà ở sửa đổi đã bổ xung thêm các đối tượng được thuê nhà ở công vụ là người làm công tác cơ yếu, công chức, công nhân và viên chức quốc phòng được điều động, luân chuyển, biệt phái theo yêu cầu quốc phòng, an ninh, cơ yếu không phụ thuộc vào địa bàn công tác; người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu được điều động, luân chuyển, biệt phái đến công tác tại vùng sâu, vùng xa.

Trước đó, đối tượng được thuê nhà ở công vụ gồm cán bộ lãnh đạo của Đảng, Nhà nước thuộc trường hợp ở nhà ở công vụ trong thời gian đảm nhận chức vụ; cán bộ, công chức thuộc cơ quan của Đảng, nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội được điều động, luân chuyển, biệt phái từ địa phương về cơ quan trung ương công tác giữ chức vụ từ Phó Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ và tương đương trở lên.

Cán bộ được điều động, luân chuyển, biệt phái từ cơ quan trung ương về địa phương công tác hoặc từ địa phương này đến địa phương khác để giữ chức vụ từ Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện, Phó Giám đốc Sở và tương đương trở lên.

Ngoài ra, đối tượng được thuê nhà ở công vụ còn có cán bộ, công chức, viên chức thuộc cơ quan của Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội không thuộc trường hợp quy định tại điểm a và điểm b khoản này được điều động, luân chuyển, biệt phái đến công tác tại xã vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, khu vực biên giới, hải đảo...

Về việc mở rộng đối tượng thuê nhà ở công vụ, theo Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, trong giai đoạn hiện nay chỉ mở rộng ở mức hợp lý các đối tượng được thuê nhà ở công vụ phù hợp với khả năng đáp ứng của nguồn cung nhà ở công vụ. Sau này, khi điều kiện cho phép, Quốc hội sẽ xem xét, tiếp tục mở rộng thêm nữa đối tượng này.

Thu hẹp khu vực chủ đầu tư dự án phát triển nhà ở phải xây dựng nhà ở để bán

Về một số nội dung liên quan đến yêu cầu chung về phát triển và quản lý, sử dụng nhà ở, Luật Nhà ở (sửa đổi) đã thu hẹp phạm vi khu vực chủ đầu tư dự án phát triển nhà ở phải xây dựng nhà ở để bán, cho thuê mua, cho thuê, tăng cường phân cấp cho ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định.

Theo đó, tại các khu vực phường, quận, thành phố thuộc đô thị loại đặc biệt, loại I, loại II và loại III, chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở phải xây dựng nhà ở để bán, cho thuê mua, cho thuê.

Đối với các khu vực còn lại, uỷ ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ điều kiện của địa phương để xác định các khu vực chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở phải xây dựng nhà ở để bán, cho thuê mua, cho thuê hoặc được chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo hình thức phân lô bán nền để người dân tự xây dựng nhà ở.

Ngoài các quy định mới đã được rõ ràng trong luật, Luật Nhà ở sửa đổi cũng có nhiều quy định dẫn chiếu theo Luật Đất đai sửa đổi. Đơn cử như quy định về loại đất được phát triển dự án nhà ở thương mại.

Tuy nhiên, Luật Đất đai sửa đổi đã lùi việc thông qua tại kỳ họp lần này.