Những thách thức chính sách với phục hồi kinh tế

Minh Khôi Thứ tư, 06/04/2022 - 13:28

Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế đóng vai trò quan trọng đối với Việt Nam, nhưng việc triển khai gặp một số thách thức về mặt chính sách, theo Ngân hàng Phát triển châu Á.

Từ tháng 4/2020 đến tháng 7/2021, Chính phủ đã khởi động hai chương trình hỗ trợ tài chính và tiền tệ để giải quyết tác động kinh tế của đại dịch Covid-19.

Sau đó, để ứng phó với sự bùng phát trở lại của dịch bệnh vào năm 2021, Quốc hội đã thông qua nghị quyết mới về các giải pháp tài chính và tiền tệ vào đầu năm nay để đẩy nhanh việc thực hiện chương trình phục hồi và phát triển kinh tế (ERDP) trong 2022 và 2023.

“Việc triển khai hiệu quả chương trình đóng vai trò quan trọng trong việc Việt Nam khôi phục động lực tăng trưởng. Tuy nhiên, việc triển khai ERDP gặp một số thách thức về mặt chính sách”, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) lưu ý trong đánh giá mới nhất.

Phát triển cơ sở hạ tầng là một trong những cấu phần quan trọng nhất của ERDP, được phân bổ ngân sách 113 nghìn tỷ đồng (khoảng 5 tỷ USD) cho năm 2022 và 2023.

Quá trình triển khai cấu phần này có thể đối mặt với rủi ro, do vấn đề mang tính hệ thống trong quá trình chuẩn bị, phê duyệt và giải ngân dự án ở Việt Nam xuất phát từ các thủ tục đầu tư công phức tạp và cứng nhắc, đặc biệt trong công tác thu hồi đất đai, tái định cư và mua sắm đấu thầu.

Để có thể thực hiện kịp thời, ADB khuyến nghị Việt Nam cần phải đơn giản hóa triệt để và thay đổi các quy định về đầu tư công cũng như công tác phối hợp chính sách.

Cấu phần tài khóa chính của ERDP – dự kiến thúc đẩy tổng cầu – là hỗ trợ lãi suất với tổng giá trị lên đến 40 nghìn tỷ đồng (khoảng 1,7 tỷ USD).

Tuy nhiên, do mức độ tín nhiệm và khả năng hồi phục là những điều kiện quan trọng để doanh nghiệp có thể tiếp cận các khoản vay, các doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể không đáp ứng được các tiêu chí này do tình hình tài chính và năng lực đã bị suy yếu vì đại dịch Covid-19.

Một mối quan ngại khác là chương trình hỗ trợ lãi suất có thể gặp rủi ro do các khoản vay được trợ cấp bị sử dụng sai mục đích, bao gồm đầu tư vào các lĩnh vực rủi ro, như cổ phiếu hoặc bất động sản. Điều này đã xảy ra với một chương trình tương tự vào năm 2009.

Để tránh xảy ra tình huống này một lần nữa, cần phải có hướng dẫn rõ ràng và sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan hữu quan nhằm tăng cường giám sát việc thực hiện ERDP.

Một cấu phần tài khóa quan trọng khác của ERDP là giảm 2% thuế giá trị gia tăng (VAT) trong năm 2022 cho các sản phẩm và dịch vụ. Tổng giá trị cắt giảm thuế khoảng 49 nghìn tỷ đồng (khoảng 2,1 tỷ USD). Việc giảm thuế VAT có thể tạo ra các tác động chuyển tiếp đáng kể và trên diện rộng nếu được thực hiện thành công.

Tuy nhiên, các tiêu chí đáp ứng điều kiện và thủ tục phức tạp có thể hạn chế khả năng tiếp cận của các doanh nghiệp đối với chính sách giảm thuế này.

Theo đó, cần có các tiêu chí về đáp ứng điều kiện và thủ tục rõ ràng hơn để hỗ trợ thực hiện chính sách giảm thuế VAT một cách nhanh chóng, ADB lưu ý.

Yếu tố quyết định hiệu quả giải pháp phục hồi kinh tế

Cập nhật tiến độ thực hiện chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội tại họp báo Chính phủ thường kỳ mới đây, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và đầu tư Trần Quốc Phương cho biết tiến độ triển khai các nhiệm vụ được phân công tại Nghị quyết số 11/NQ-CP bám sát các mục tiêu thời gian đã đề ra đối với các bộ ngành, cơ quan có liên quan.

Cụ thể, với nhóm các cơ chế, chính sách đã được ban hành và đang triển khai thực hiện, có những chính sách thậm chí có thể thực hiện ngay sau khi ban hành Nghị quyết số 11 như các chính sách của Bộ Tài chính liên quan đến miễn giảm thuế.

Theo báo cáo sơ bộ, hiện nay số tiền thực hiện miễn giảm thuế là khoảng 9 nghìn tỷ đồng.

Ngoài ra, một số chính sách mới được ban hành như Quyết định số 08 của Thủ tướng Chính phủ ngày 28/3/2022 về thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động. Bên cạnh đó là hướng dẫn Bộ Tài nguyên và môi trường liên quan đến cơ chế đặc thù về khai thác mỏ làm vật liệu thông thường, phục vụ cho các dự án hạ tầng quan trọng, đặc biệt là dự án cao tốc Bắc – Nam.

Nhóm thứ hai là nhóm mà các bộ, ngành cũng đã hoàn thành nhiệm vụ theo đúng yêu cầu của Nghị quyết 11 là trình các văn bản, dự thảo các quy định pháp quy trình Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ xem xét quyết định.

Đơn cử là dự thảo Nghị định về hướng dẫn hỗ trợ lãi suất cho vay thông qua các ngân hàng thương mại (đã được trình), dự thảo Nghị định hướng dẫn liên quan đến cơ chế đặc thù về chỉ định thầu (đã được trình), dự thảo Quyết định phê duyệt về hạn mức bảo lãnh phát hành trái phiếu của ngân hàng chính sách xã hội (đã được trình).

Về đầu tư công, 5 dự án quan trọng quốc gia trong lĩnh vực giao thông, gồm hai đường vành đai của hai thành phố và ba dự án cao tốc của Bộ Giao thông vận tải, đã hoàn thành công tác thẩm định, báo cáo nghiên cứu tiền khả thi để chuẩn bị trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Tăng tốc cho đại kế hoạch phục hồi kinh tế

Tăng tốc cho đại kế hoạch phục hồi kinh tế

Tiêu điểm -  3 năm
Trước bối cảnh bất ổn thế giới và rủi ro lạm phát tăng cao, để chương trình phục hồi kinh tế mang lại hiệu quả tích cực, nhiều chuyên gia cho rằng, bên cạnh sự phối hợp đồng bộ của các bộ, ngành cần sự quyết liệt, linh hoạt và đẩy nhanh tốc độ thực hiện.
Tăng tốc cho đại kế hoạch phục hồi kinh tế

Tăng tốc cho đại kế hoạch phục hồi kinh tế

Tiêu điểm -  3 năm
Trước bối cảnh bất ổn thế giới và rủi ro lạm phát tăng cao, để chương trình phục hồi kinh tế mang lại hiệu quả tích cực, nhiều chuyên gia cho rằng, bên cạnh sự phối hợp đồng bộ của các bộ, ngành cần sự quyết liệt, linh hoạt và đẩy nhanh tốc độ thực hiện.
Ngân hàng Thế giới nói ‘rủi ro với kinh tế Việt Nam đang gia tăng’

Ngân hàng Thế giới nói ‘rủi ro với kinh tế Việt Nam đang gia tăng’

Tiêu điểm -  3 năm

World Bank dự báo trong kịch bản xấu, tăng trưởng GDP của Việt Nam chỉ đạt mức 4% trong năm nay, sau đó phục hồi về ngưỡng 6% và 6,5% vào hai năm tới.

Hai thách thức lớn với mục tiêu tăng trưởng kinh tế 2022

Hai thách thức lớn với mục tiêu tăng trưởng kinh tế 2022

Tiêu điểm -  3 năm

Đà phục hồi kinh tế thế giới đang chững lại do bất ổn chính trị và rủi ro lạm phát trong nước tăng cao chính là hai thách thức lớn đối với mục tiêu tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong năm 2022.

Những rủi ro cho tăng trưởng kinh tế 2022

Những rủi ro cho tăng trưởng kinh tế 2022

Tiêu điểm -  3 năm

Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, trong trường hợp giá xăng dầu năm 2022 tăng 30-40% so với năm 2021, GDP sẽ giảm tốc độ tăng trưởng và lạm phát sẽ tăng lên so với các dự báo trước đó.

Ma trận rào cản bủa vây doanh nghiệp tư nhân

Ma trận rào cản bủa vây doanh nghiệp tư nhân

Tiêu điểm -  11 giờ

Tháo gỡ, tạo bứt phá cho doanh nghiệp tư nhân được xem là mắt xích quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng.

Khách Âu ở lâu, tiêu nhiều: Việt Nam cần làm gì ngoài miễn visa 45 ngày?

Khách Âu ở lâu, tiêu nhiều: Việt Nam cần làm gì ngoài miễn visa 45 ngày?

Tiêu điểm -  14 giờ

Theo các chuyên gia, thời hạn 45 ngày mang đến dư địa rộng rãi cho khách châu Âu tham gia những chuyến đi chuyên sâu, hoặc kết hợp giữa làm việc và nghỉ dưỡng.

Doanh nghiệp xuất khẩu loay hoay mở rộng thị trường

Doanh nghiệp xuất khẩu loay hoay mở rộng thị trường

Tiêu điểm -  1 ngày

Doanh nghiệp xuất khẩu có nhiều cơ hội mở rộng thị trường khi Việt Nam đã tham gia nhiều hiệp định thương mại. Nhưng tận dụng hiệu quả vẫn đối mặt nhiều rào cản.

Công an Hà Nội công bố lộ trình cấm đường dịp 2/9

Công an Hà Nội công bố lộ trình cấm đường dịp 2/9

Tiêu điểm -  1 ngày

Hà Nội sẽ cấm và hạn chế giao thông tại nhiều tuyến đường từ ngày 21/8 đến 2/9 để phục vụ lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm Quốc khánh.

'Quả ngọt' sau chuyến thăm Hàn Quốc của Tổng Bí thư Tô Lâm

'Quả ngọt' sau chuyến thăm Hàn Quốc của Tổng Bí thư Tô Lâm

Tiêu điểm -  1 ngày

Chuyến thăm Hàn Quốc cấp nhà nước của Tổng Bí thư Tô Lâm đã đạt nhiều kết quả thực chất, mở ra giai đoạn phát triển mới với 11 văn kiện và hàng chục thoả thuận hợp tác giữa doanh nghiệp hai nước đã được ký kết.

Lộ diện chủ đầu tư tổ hợp casino 2 tỷ USD tại Vân Đồn

Lộ diện chủ đầu tư tổ hợp casino 2 tỷ USD tại Vân Đồn

Doanh nghiệp -  7 giờ

Ngày 15/8/2025, UBND tỉnh Quảng Ninh đã ban hành văn bản số 3226/QĐ-UBND, chấp thuận Công ty cổ phần Mặt trời Vân Đồn – Tập đoàn Sun Group làm chủ đầu tư thực hiện dự án Khu dịch vụ du lịch phức hợp casino Vân Đồn- tổ hợp casino thí điểm cho người Việt chơi.

Từ 19/8, Vietnam Airlines Group “phủ sóng” toàn diện nhà ga hiện đại nhất Việt Nam

Từ 19/8, Vietnam Airlines Group “phủ sóng” toàn diện nhà ga hiện đại nhất Việt Nam

Nhịp cầu kinh doanh -  11 giờ

Theo kế hoạch, toàn bộ các chuyến bay nội địa của Vietnam Airlines, Pacific Airlines và Vasco sẽ được khai thác tại nhà ga T3, sân bay Tân Sơn Nhất.

Tổng giám đốc Vinasun 'gom' cổ phiếu, trở thành cổ đông lớn

Tổng giám đốc Vinasun 'gom' cổ phiếu, trở thành cổ đông lớn

Doanh nghiệp -  11 giờ

Ông Đặng Thành Duy, Tổng giám đốc Vinasun mua thành công 500.000 cổ phiếu VNS, nâng tỷ lệ sở hữu lên 5,73% và trở thành cổ đông lớn của hãng taxi truyền thống này.

AI là ‘đối tác chiến lược’ của ESG

AI là ‘đối tác chiến lược’ của ESG

Phát triển bền vững -  11 giờ

Trí tuệ nhân tạo (AI) được xem như “đối tác chiến lược” của phát triển bền vững, đồng hành xuyên suốt từ khâu lập kế hoạch, vận hành và báo cáo.

Ma trận rào cản bủa vây doanh nghiệp tư nhân

Ma trận rào cản bủa vây doanh nghiệp tư nhân

Tiêu điểm -  11 giờ

Tháo gỡ, tạo bứt phá cho doanh nghiệp tư nhân được xem là mắt xích quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng.

Taseco Land: Khi một logo mở ra quỹ đạo tăng trưởng mới

Taseco Land: Khi một logo mở ra quỹ đạo tăng trưởng mới

Doanh nghiệp -  12 giờ

Taseco Land chuyển niêm yết sang HOSE, đổi logo mũi tên hướng lên, khẳng định chiến lược tăng vốn, mở rộng quỹ đất và gia tăng vị thế trong ngành bất động sản.

Đã đến lúc Việt Nam cần luật hóa dinh dưỡng học đường

Đã đến lúc Việt Nam cần luật hóa dinh dưỡng học đường

Leader talk -  13 giờ

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức tin rằng Việt Nam cần một khung pháp lý toàn diện hơn, với “các chính sách đủ mạnh để phát triển tầm vóc và thể lực cho thế hệ trẻ”.