Leader talk

TS. Lê Đăng Doanh: Việc chuyển giá, trốn thuế của doanh nghiệp FDI sẽ ngày càng phức tạp

An Chi Thứ năm, 02/11/2017 - 05:22

Trong thời gian tới, việc Việt Nam không thu được thuế của các doanh nghiệp FDI do chuyển giá sẽ nghiêm trong hơn rất nhiều, nếu chúng ta không có giải pháp quản lý kịp thời, TS. Lê Đăng Doanh nhận định.

TS. Lê Đăng Doanh. Ảnh Soha

Bên cạnh những đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế, xã hội chung của đất nước, khu vực các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) cũng đang bộc lộ một số vấn đề rất đáng quan ngại như tình trạng chuyển giá, trốn thuế, gây thất thu ngân sách nhà nước, tác động không tốt đến môi trường đầu tư tại Việt Nam…

Tại phiên thảo luận Quốc hội ngày 31/10 vừa qua, Đại biểu Phạm Trọng Nhân đã thông tin, có đến 50% doanh nghiệp FDI tại Việt Nam kê khai lỗ, nhưng càng lỗ lại càng mở rộng sản xuất.

Về vấn đề này, TheLEADER đã có cuộc trao đổi ngắn với TS. Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Quản lý kinh tế Trung ương.

Ông nhận định như thế nào về việc có đến 50% doanh nghiệp FDI tại Việt Nam kê khai lỗ?

TS. Lê Đăng Doanh: Thực tế cho thấy, vai trò của nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đối với sự phát triển kinh tế, xã hội của Việt Nam đã được khẳng định. 

Các dự án FDI góp phần tăng thu ngân sách, cải thiện cán cân thanh toán, là nguồn vốn bổ sung quan trọng cho phát triển kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại, nâng cao trình độ kỹ thuật và công nghệ, phát triển kinh tế thị trường ở Việt Nam, giải quyết công ăn việc làm, đào tạo nguồn nhân lực, nâng cao mức sống cho người lao động.

Tuy nhiên, bên cạnh những đóng góp tích cực cho nền kinh tế, khu vực FDI cũng đã và đang bộc lộ những vấn đề đáng quan ngại, gây ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế như câu chuyện về chuyển giá, trốn thuế, tạo nên tình trạng lỗ giả, lãi thật.

Thống kê những năm qua cho thấy, cả nước có khoảng 50% doanh nghiệp FDI kê khai lỗ. Trong đó, nhiều doanh nghiệp thua lỗ liên tục trong nhiều năm liên tiếp. Điều đáng nói là mặc dù thua lỗ triền miên, song các doanh nghiệp FDI này vẫn liên tiếp đầu tư mở rộng sản xuất, kinh doanh.

Một số ví dụ điển hình về việc các doanh nghiệp FDI có dấu hiệu chuyển giá, phải nói đến Công ty Coca-Cola Việt Nam và PepsiCo Việt Nam. Trong hơn 20 năm đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam, các doanh nghiệp này liên tục báo lỗ, hoặc có lãi nhưng tỷ lệ lợi nhuận trên doanh thu rất thấp.

Theo ông, điều này đang ảnh hưởng như thế nào đến nền kinh tế của Việt Nam?

TS. Lê Đăng Doanh: Các doanh nghiệp đầu tư của nước ngoài tại Việt Nam hiện nay đều có hiện tượng chuyển giá. Họ đưa các sản phẩm của họ từ nước ngoài nhập vào Việt Nam với giá rất cao, trong khi đó, khi xuất khẩu sản phẩm từ Việt Nam sang các chi nhánh của họ tại nước ngoài thì họ lại tính với mức giá rất thấp.

Chính vì vậy nên họ luôn luôn báo lỗ, và mặc dù lỗ nhưng họ vẫn cứ mở rộng sản xuất, mở rộng quy mô. Do lỗ liên tục như vậy nên các doanh nghiệp này không phải đóng thuế thu nhập doanh nghiệp.

Việc này đã dẫn đến thất thu ngân sách Nhà nước, tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh với các doanh nghiệp trong nước, tác động không tốt đến môi trường đầu tư của Việt Nam.

Đáng quan ngại hơn là trong thời gian tới, các doanh nghiệp này sẽ được áp dụng chính sách thanh toán qua mạng, thanh toán qua ngân hàng, số hoá... Do đó, việc Việt Nam không thu được thuế của họ sẽ nghiêm trọng hơn rất nhiều nếu chúng ta không có giải pháp quản lý kịp thời.

Nhìn nhận một cách công bằng, điều đó không có nghĩa là các doanh nghiệp FDI không đóng góp gì cho Việt Nam. Chúng ta không nên vì thế mà đồng loạt lên án các doanh nghiệp FDI không làm tròn nghĩa vụ với đất nước.

Tuy nhiên, nếu thu được thêm thuế thì đóng góp của các doanh nghiệp này đối với Việt Nam sẽ còn tăng lên rất nhiều. Hiện nay, đóng góp của họ mới chỉ chủ yếu ở lĩnh vực xuất khẩu, tạo việc làm cho người lao động.

Để ngăn chặn tình trạng này, theo ông Việt Nam cần có những giải pháp gì?

TS. Lê Đăng Doanh: Việc chuyển giá, trốn thuế của các doanh nghiệp FDI là câu chuyện chung của nhiều nước trên thế giới, không chỉ Việt Nam mà nhiều nước khác đều có sự nghi ngờ. 

Vấn đề ở đây là Việt Nam cần phối hợp với các nước khác, so sánh bảng giá trên thị trường với giá mà các doanh nghiệp này kê khai. Có như vậy mới làm rõ được việc chuyển giá của họ và mới có cơ sở để thu được thuế. 

Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý nhà nước cũng cần thiết lập hành lang pháp lý chặt chẽ để kiểm soát hành vi chuyển giá của các doanh nghiệp FDI. Đồng thời, hạn chế các nhà đầu tư không hiệu quả, tăng cường việc thu hút các nhà đầu tư có uy tín, nhằm xây dựng một môi trường đầu tư tại Việt Nam theo hướng tích cực, lành mạnh.

Xin cảm ơn ông!

50% doanh nghiệp FDI kê khai lỗ và càng lỗ lại càng mở rộng sản xuất

50% doanh nghiệp FDI kê khai lỗ và càng lỗ lại càng mở rộng sản xuất

Tiêu điểm -  7 năm
Dự kiến chiếm 25% tổng vốn đầu tư toàn xã hội, 70% kim ngạch xuất khẩu, 50% giá trị sản xuất công nghiệp vẫn chưa đạt đươc. Thực tế khu vực này chỉ đóng góp vào ngân sách từ 15 - 19%.
50% doanh nghiệp FDI kê khai lỗ và càng lỗ lại càng mở rộng sản xuất

50% doanh nghiệp FDI kê khai lỗ và càng lỗ lại càng mở rộng sản xuất

Tiêu điểm -  7 năm
Dự kiến chiếm 25% tổng vốn đầu tư toàn xã hội, 70% kim ngạch xuất khẩu, 50% giá trị sản xuất công nghiệp vẫn chưa đạt đươc. Thực tế khu vực này chỉ đóng góp vào ngân sách từ 15 - 19%.
Xuất siêu 1,23 tỷ USD nhờ doanh nghiệp FDI

Xuất siêu 1,23 tỷ USD nhờ doanh nghiệp FDI

Tiêu điểm -  7 năm

Khu vực kinh tế trong nước nhập siêu 16,40 tỷ USD nhưng khu vực có vốn đầu tư nước ngoài xuất siêu 17,63 tỷ USD giúp Việt Nam có thành tích xuất siêu 1,23 tỷ USD sau 10 tháng.

Tháng 10, TP. HCM, Bắc Ninh, Thanh Hóa vẫn dẫn đầu trong thu hút FDI

Tháng 10, TP. HCM, Bắc Ninh, Thanh Hóa vẫn dẫn đầu trong thu hút FDI

Tiêu điểm -  7 năm

Tính đến ngày 20/10/2017, các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài đã giải ngân được 14,2 tỷ USD, tăng 11,8% so với cùng kỳ năm 2016.

Chủ tịch Hà Nội yêu cầu Cục thuế giám sát chặt chẽ doanh nghiệp FDI

Chủ tịch Hà Nội yêu cầu Cục thuế giám sát chặt chẽ doanh nghiệp FDI

Tiêu điểm -  7 năm

Hiện Hà Nội có trên 4.000 doanh nghiệp FDI, trong đó chỉ có 966 doanh nghiệp báo có lãi, số còn lại chỉ báo hòa hoặc lỗ.

Vì sao mục tiêu chuyển giao công nghệ từ đầu tư FDI thất bại?

Vì sao mục tiêu chuyển giao công nghệ từ đầu tư FDI thất bại?

Tiêu điểm -  7 năm

Theo đánh giá của Diễn đàn kinh tế thế giới 2016, hiệu quả chuyển giao công nghệ từ doanh nghiệp FDI của Viêt Nam rất thấp và có xu hướng ngày càng bị lùi xa so với các quốc gia trong khu vực. Việt Nam đứng ở vị trí 103 so với Malaysia xếp thứ 13, Thái Lan thứ 36, Indonesia thứ 39 và Campuchia thứ 44. Vì sao?

Trục chiến lược định hình siêu đô thị TP.HCM sau mở rộng địa giới

Trục chiến lược định hình siêu đô thị TP.HCM sau mở rộng địa giới

Leader talk -  12 giờ

TP.HCM mở rộng địa giới là cơ hội kiến tạo siêu đô thị hiện đại, gắn kết ba cực kinh tế: công nghiệp – cảng biển – du lịch. 10 nguyên lý chiến lược cùng trục hạ tầng đa phương thức được kỳ vọng sẽ giúp thành phố “lớn lên về chất”, thay vì chỉ dừng ở “cơi nới hình thức”.

Đánh thức tiềm năng du lịch biển hậu sáp nhập

Đánh thức tiềm năng du lịch biển hậu sáp nhập

Leader talk -  13 giờ

Hậu sáp nhập là thời điểm để định vị lại du lịch biển Việt Nam khi ba nghìn cây số bờ biển tuyệt đẹp vẫn chưa được khai thác xứng tầm.

Đâu là động lực để Việt Nam tăng trưởng cao dài hạn?

Đâu là động lực để Việt Nam tăng trưởng cao dài hạn?

Leader talk -  16 giờ

Gia tăng năng suất là động lực quan trọng để Việt Nam đạt tăng trưởng cao trong dài hạn, trở thành nước thu nhập cao vào 2045. Nhưng, vẫn còn rất nhiều ‘nút thắt’, là gì?

Đường dài Độc lập: 1945-1986, nền tảng để Đổi mới

Đường dài Độc lập: 1945-1986, nền tảng để Đổi mới

Leader talk -  2 ngày

Hơn bốn thập niên chiến tranh và kiến thiết kể từ Độc lập năm 1945 đã tôi luyện bản lĩnh, tạo nền tảng để Đất nước bước vào giai đoạn Đổi mới đầy cam go.

Giá nhà cao, dự án mới dồn dập: Dòng tiền thông minh sẽ đổ về đâu?

Giá nhà cao, dự án mới dồn dập: Dòng tiền thông minh sẽ đổ về đâu?

Leader talk -  2 ngày

Ông Nguyễn Văn Long, Phó tổng giám đốc Mai Việt Land cho rằng, thị trường bất động sản năm 2025 không còn sân chơi của những nhà đầu cơ ngắn hạn. Trong bối cảnh mới, một tư duy mới trong đầu tư bất động sản đang ngày càng được khẳng định, nơi những sản phẩm có giá trị sử dụng thực, dễ dàng khai thác cho thuê, tạo ra dòng tiền bền vững lên ngôi.

Dấu ấn Vietravel Airlines tại Triển lãm Thành tựu đất nước

Dấu ấn Vietravel Airlines tại Triển lãm Thành tựu đất nước

Nhịp cầu kinh doanh -  6 giờ

Với thông điệp “Kiến tạo cất cánh từ vùng trời quốc gia”, Vietravel Airlines đã mang đến Triển lãm Thành tựu đất nước một không gian trưng bày đặc biệt, nơi hành trình của một hãng hàng không trẻ được hòa quyện cùng bức tranh 80 năm xây dựng và phát triển của đất nước.

Bamboo Capital bổ nhiệm mới loạt lãnh đạo cấp cao

Bamboo Capital bổ nhiệm mới loạt lãnh đạo cấp cao

Hồ sơ quản trị -  6 giờ

Việc bổ nhiệm ông Leonard vào vị trí tổng giám đốc tập đoàn được đánh giá là bước tiến mới trong quá trình tái cấu trúc của Bamboo Capital.

Tập đoàn Bcons bắt tay đối tác Nhật Bản khởi công dự án đầu tiên

Tập đoàn Bcons bắt tay đối tác Nhật Bản khởi công dự án đầu tiên

Bất động sản -  9 giờ

Tập đoàn Bcons và đối tác Nhật Bản là Công ty Mercuria SPV sẽ triển khai 490 căn hộ Bcons Asahi có mức giá dưới 2 tỷ đồng, ngay mặt tiền quốc lộ 1K.

Doanh nghiệp mang công nghệ số đến triển lãm Thành tựu đất nước

Doanh nghiệp mang công nghệ số đến triển lãm Thành tựu đất nước

Ống kính -  9 giờ

Các doanh nghiệp, tập đoàn lớn trong lĩnh vực công nghệ như FPT, Viettel, VNG, MobiFone đã trình diễn những công nghệ mãn nhãn tại triển lãm.

VEC đón hơn 230.000 khách đến khai mạc Triển lãm Thành tựu đất nước

VEC đón hơn 230.000 khách đến khai mạc Triển lãm Thành tựu đất nước

Nhịp cầu kinh doanh -  9 giờ

Tận mắt chứng kiến biển người đổ về Trung tâm Triển lãm Việt Nam (VEC) trong chuỗi sự kiện mừng 80 năm Quốc khánh, nhiều nhà đầu tư đã nhanh chóng xuống tiền khi thấy rõ “bằng chứng sống” về tiềm năng sinh lời của “phố thương mại tỷ đô” Boutique Gate.

MSB hợp tác ROX iPark và ROX Key kiến tạo hệ sinh thái toàn diện cho doanh nghiệp

MSB hợp tác ROX iPark và ROX Key kiến tạo hệ sinh thái toàn diện cho doanh nghiệp

Nhịp cầu kinh doanh -  10 giờ

Với mong muốn kiến tạo hệ sinh thái hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp vươn tầm, Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam (MSB) vừa ký hợp tác chiến lược với ROX iPark và ROX Key, đánh dấu việc trở thành ngân hàng đầu tiên tại Việt Nam cung cấp giải pháp tài chính toàn diện cho doanh nghiệp thuê bất động sản khu công nghiệp.

Trải nghiệm đặc quyền golf dành riêng cho khách hàng cao cấp SHB

Trải nghiệm đặc quyền golf dành riêng cho khách hàng cao cấp SHB

Nhịp cầu kinh doanh -  11 giờ

Với mong muốn mang đến trải nghiệm golf xứng tầm, SHB trân trọng dành tặng khách hàng cao cấp đặc quyền khám phá Văn Lang Empire T&T Golf Club - sân golf 5 sao kiệt tác được thiết kế bởi huyền thoại thế giới Greg Norman. Chương trình được kỳ vọng sẽ trở thành điểm hẹn lý tưởng cho những người luôn tìm kiếm không gian để cân bằng giữa đam mê thể thao, thưởng thức văn hóa ẩm thực và tạo dựng những mối quan hệ giá trị.